“Mineral Avcıları: Jeolojinin İzinde Bir Macera” İsimli Projenin Etkilerinin İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 1, 115 - 140, 31.03.2025

Funda Çıray Özkara , Ersen Yoldaç , Melih Ünlüer , Hülya Erkoyun , Gökhan Kayır , Engin Yılmaz

Öz

Bu çalışma, TÜBİTAK destekli “Mineral Avcıları: Jeoloji İzinde Bir Macera” projesinin Eskişehir’deki ortaokul öğrencileri üzerindeki etkisini incelemektedir. Proje, öğrencilerin bölgedeki yer altı kaynaklarına, özellikle yarı değerli taşlar ve minerallere olan meraklarını artırmayı ve jeoloji konusunda pratik deneyimler sunmayı hedeflemiştir. Altı gün süren proje çalışmaları 41 altıncı ve yedinci sınıf öğrencisiyle gerçekleştirilmiş ve teorik ile uygulamalı etkinlikler, atölye çalışmaları, saha gezileri ve yaratıcı etkinlikler içermektedir. Karma yöntem modellerinden açımlayıcı sıralı desen ile desenlenen çalışmada, öğrencilerin projeden önce ve sonra bilgi düzeylerini ölçmek amacıyla ön test ve son test uygulaması yapılmıştır. Sonuçlar, öğrencilerin mineraloji ve jeoloji konusundaki bilgilerinde anlamlı bir artış olduğunu göstermiş, yedinci sınıf öğrencilerinin daha yüksek başarı gösterdiği görülmüştür. Öğrencilerin çoğu, özellikle uygulamalı etkinlikler ve yaratıcı drama atölyelerinden keyif aldıklarını belirtmiştir. Ancak bazı öğrenciler, alan gezilerinde karşılaşılan hava koşulları ve internet bağlantısının zayıf olması gibi nedenlerle aktivitelerinden memnun kalmadıklarını ifade etmiştir. Genel olarak proje, öğrencilerin jeolojiye olan ilgisini ve bilgilerini artırmada etkili olmuş ve deneyimsel öğrenmenin bilimsel konulara daha derinlemesine ilgi uyandırmada değerli olduğu sonucuna varılmıştır. Çalışmadan elde edilen sonuçlar ışığında; öğrencilerin yaparak yaşayarak öğrenmelerine ve yerinde gözlem yapmalarına imkân tanıyan benzer çalışmaların yaygınlaştırılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Jeoloji, kayaçlar, mavi kalsedon, okul dışı öğrenme, mineraloji, bilim okuryazarlığı, TÜBİTAK

Etik Beyan

Bu çalışmada, "Yükseköğretim Kurumları Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiği Yönetmeliği" kapsamında uyulması gereken tüm kurallara uyulmuştur. Yönetmeliğin ikinci bölümündeki "Bilimsel Araştırma ve Yayın Etiğine Aykırı Eylemler" başlığı altında belirtilen eylemlerden hiçbiri gerçekleştirilmemiştir. Etik Kurul Onay Bilgileri: Etik değerlendirmeyi yapan kurulun adı =Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Etik Kurulu Etik inceleme kararının tarihi =25.07.2024 Etik değerlendirme belgesinin yayın numarası =11-16

Destekleyen Kurum

TüBİTAK

Proje Numarası

123B776

Teşekkür

Bu çalışmada TÜBİTAK 4004 Doğa ve Bilim Okulları programı kapsamında 123B776 kodlu “Mineral Avcıları: Jeolojinin İzinde Bir Macera” isimli projenin verilerinden bir kısmı kullanılmıştır. Projenin gerçekleşmesinde finansal destek sağlayan TÜBİTAK Bilim ve Toplum daire başkanlığına, proje süresince özveriyle çalışan rehber ve eğitmenler ile katılımcılarımıza teşekkür ederiz.

Examining The Effects of the Project Titled “Mineral Hunters: An Adventure in the Footsteps of Geology”

Öz

This study examines the impact of the TÜBİTAK-supported project, “Mineral Hunters: An Adventure on the Trail of Geology” on secondary school students in Eskişehir, Türkiye. The project aimed to increase students’ curiosity about the region’s underground resources, including semi-precious gemstones and minerals, and to provide hands-on experiences in geology. Conducted over six days with 41 sixth and seventh grade students, the Project works involved both theoretical and applied activities, such as workshops, field trips, and creative tasks. In the study designed with explanatory sequential design from mixed method models, pre-test and post-test were applied in order to measure the knowledge levels of the students before and after the project. Results showed a significant improvement in students’ understanding of mineralogy and geology, with seventh-grade students showing higher achievement. The majority of students reported enjoying the project, particularly the hands-on activities and creative drama workshops. However, some students expressed dissatisfaction with the trip’s conditions, such as high temperatures and poor internet connectivity. Overall, the project was effective in enhancing students’ knowledge, skills, and interest in geology, suggesting the value of experiential learning in fostering deeper engagement with scientific topics. In light of the results obtained from the study, it is recommended that similar works, which allow students to learn by doing and observe on-site, be promoted.

Anahtar Kelimeler

Geology, rocks, blue chalcedony, out of school learning, mineralogy, science literacy, TÜBİTAK

Etik Beyan

In this study, all the rules that need to be followed within the scope of the "Regulations on Scientific Research and Publication Ethics of Higher Education Institutions" have been adhered to. None of the actions specified under the title "Actions Against Scientific Research and Publication Ethics" in the second section of the regulation have been performed. Ethical Committee Approval Information: Name of the committee conducting the ethical evaluation =Çanakkale On Sekiz Mart University Ethics Committee of the Graduate Education Institute Date of the ethical review decision =25.07.2024 Publication number of the ethical evaluation document =11-16

Destekleyen Kurum

TUBITAK

Proje Numarası

123B776

Teşekkür

In this study, some of the data from the project named “Mineral Hunters: An Adventure in the Footsteps of Geology” with code 123B776 within the scope of TÜBİTAK 4004 Nature and Science Schools program were used. We would like to thank TÜBİTAK Science and Society Department for providing financial support for the realization of the project, the guides and trainers who worked devotedly throughout the project, and our participants.

Kaynakça

• American Geological Institute (2006). Curriculum materials for teachers. Retrieved October 30, 2024, from http://www.agiweb.org/education/teachers/curriculum_materials.html
• Anderson, D., Kisiel, J., & Storksdieck, M. (2006). Understanding teachers’ perspectives on fielstrips: Discovering common ground in three countries. Curator, 49(3), 364-386.
• Arpacı, İ. (2018). Üniversite öğrencilerinin inovasyon profilleri ile proje geliştirme dersindeki akademik başarıları arasındaki ilişkinin incelenmesi [An investigation of the relationship between university students’ innovativeness profile and their academic success in the project development course]. Journal of Entrepreneurship and Innovation Management, 7(2), 79-95.
• Avcı, E., Özenir, Ö. S., Kurt, M., & Atik, S. (2015). TÜBİTAK 4004 doğa eğitimi ve bilim okulları kapsamında ortaokul öğrencilerine yönelik gerçekleştirilen “Bizim Deniz Akdeniz” projesinin değerlendirilmesi [Evaluation of the “Our Sea is the Mediterranean” project carried out for secondary school students within the scope of TÜBİTAK 4004 nature education and science schools]. Amasya Education Journal, 4(2), 312-333.
• Başarer, D. (2021). Mantıksal düşünmeyi geliştiren etkinlik örnekleri [Activity examples that develop logic thinking]. Millî Eğitim Dergisi, 50(231), 335-352.
• Baygül, A. (2023). Okul dışı öğrenme ortamlarında yapılan etkinliklerin öğrencilerin enerji kaynaklarına yönelik farkındalıklarına ve bilgi düzeylerine etkisi [The effects of activities in out-of-school learning environments on students’ awareness and knowledge levels regarding energy resources]. Journal of Uludag University Faculty of Education, 36(3), 840-865.
• Blake, A. (1999). Children’s understanding of aspects of earth science at key stage 2: Conceptions and conceptual change [Unpublished doctoral dissertation]. University of Newcastle.
• Blake, A. (2004). Helping young children see what is relevant and why: Supporting cognitive change in earth science using analogy. International Journal of Education, 26, 1855-1873.
• Bostan Sarıoğlan, A., Dolu, G., & Sevim, N. (2022). Thematic content analysis for TÜBİTAK 4004 science projects. Educational Academic Research, 44(1), 11-19.
• Buldur, S., Bursal, M., Erik, N. Y., & Yucel, E. (2020). The impact of an outdoor education project on middle school students’ perceptions and awareness of the renewable energy. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 134, 110364.
• Çıray Özkara, F. (2024). Afet farkındalığı için proje yazımı [Project writing for disaster awareness]. In İ. Usta (Ed.). Acil durum ve afet farkındalık eğitimi [Emergency and disaster awareness training] (pp. 130-161). Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi.
• Cohen, L., Manion, L., & Morrison, K. (2002). Research methods in education. Routledge.
• Creswell, J. W., & Plano Clark, V. L. (2018). Karma yöntem araştırmaları: Tasarımı ve yürütülmesi [Mixed methods research: Design and conduct] (Y. Dede & S. B. Demir, Trans.). Anı.   Dilli, R., Bapoğlu Dümenci, S., & Turgut Kesebir, G. (2018). Müzede çevre eğitimi kapsamında okul öncesi dönemi çocuklarına yenilenebilir enerji kaynaklarının anlatılması [Explaining renewable energy sources to preschool children as part of environmental education in the museum]. Electronic Journal of Social Sciences, 17(66), 421-432.
• Ece, Ö. I., & Çoban, F. (1994). Geology, occurrence and genesis of Eskişehir sepiolites, Turkey. Clays and Clay Minerals, 42, 81-92.
• Erkoyun, H., & Bozkurt, R. (2005, April 29-30). Değerli taş aramalarına bir örnek: Zümrüt [An example of gemstone searches: Emerald]. Uluslararası Değerli Taşlar ve Metaller Sempozyumu, İstanbul, Türkiye.
• Fonseca, R. P. (2023). The impacts of animal farming: A critical review of secondary and high school textbooks. Cultural Studies of Science Education, 18, 829-852.
• Ford, D. J. (2005). The challenges of observing geologically: Third graders’ descriptions of rock and mineral properties. Science Education, 89, 276-295.
• Gogoi, K., Deshmukh, B., & Mishra, M. (2016). Challenges and opportunities in geoscience education in open and distance learning: Indian scenario. Learning Community-An International Journal of Educational and Social Development, 7(2), 117-126.
• Gündoğan, İ., & Özbaş, Ü. (2017, April 10-14). Sarıcakaya (Eskişehir) kalsedon oluşumların mineralojisi-petrografisi ve kökeni [Mineralogy-petrography and origin of Sarıcakaya (Eskişehir) chalcedony ocurrence]. 70th Geological Congress of Turkey, Ankara, Türkiye.
• Hatipoğlu, M., & Chamberlain, S. C. (2009). Ancient deposits of blue chalcedony in Turkey. The Australian Gemmolist, 23, 566-573.
• Hatipoğlu, M., & Kibici, Y. (2010, June 3-6). Türkiye’deki mavi kalsedonların özellikleri ve madensel üretimi [Charecteristics and mining production of blue chalcedonies in Turkey]. 2nd Jewellery Design and Education Symposium with International Participants, Kütahya, Türkiye.
• Hatipoğlu, M., Kibici, Y., & Chamberlain, S. C. (2013). Characterization of the Sundikendagi deposit of moganite-rich, blue chalcedony nodules, Mayislar-Sarıcakaya (Eskişehir), Turkey. Ore Geology Reviews, 54, 127-137.
• Henriksson, A. C. (2018). Primary school teachers’ perceptions of out of school learning within science education (EJ1227643). ERIC. https://eric.ed.gov/?id=EJ1227643
• Johnson, C. J. (2004). NANA “Rocks” problem-based learning. Science Scope, 28, 48-49.
• Kadir, S., Erkoyun, H., Eren, M., Huggett, J., & Önalgil, N. (2016). Mineralogy, geochemistry, and genesis of sepiolite and palygorskite in Neogene lacustrine sediments, Eskişehir Province, West central Anatolia, Turkey. Clays and Clay Minerals, 64(2), 144-165.
• Karakoc-Topal, O. (2022). Ortaokul öğrencilerinin gözünden bir TÜBİTAK 4004 projesi: Bilimleri birleştir, doğayı güzelleştir! [A TÜBİTAK 4004 project through the eyes of secondary school students: Combine sciences, beautify nature!]. Buca Faculty of Education Journal, (53), 638-666.
• Kır, H., Kalfaoğlu, M., & Aksu, H. H. (2021). Mathematics teachers’ opinions on the use of out-of-school learning environments. International Journal of Educational Studies in Mathematics, 8(1), 59-76.
• Küçükoğlu, A. (2014). Okulöncesi eğitim kurumlarında program geliştirme [Program development in preschool education institutions]. In R. Y. Kıncal (Ed.). Okulöncesi eğitim kurumlarında program uygulamaları [Program applications in preschool education institutions] (pp. 2-22). Atatürk Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi.
• Lutgens, F. K., & Tarbuck, E. J. (2013). Genel jeoloji temel kavramlar [Basic concepts of general geology]. Nobel.
• Mahgoup, Y. (2014). The impact of field trips on students’ creative thinking and. practices in arts education. American Journal of Science, 10(1), 46-50.
• Makri, K., Danaskos, F., & Tzima, M. (2020). Out-of-classroom activies for geosciencen education. European Geologist, 50, 25-28.
• Metin, M., Serin, H. K., Korkman, N., Oner Armağan, F., & Kolomuç, A. (2023). Yedinci sınıf öğrencilerinin gözünden bir TÜBİTAK 4004 projesi: Araştırıyorum, sorguluyorum bilimi çok seviyorum [A TÜBİTAK 4004 Project through the eyes of seventh grade students: I research, I question, I love science]. Maarif Mektepler International Journal of Social and Human Sciences, 6(1), 1-18.
• Monroe, J. S., & Wicander, R., (2005). Fiziksel jeoloji yeryuvarının araştırılması [Physical geology the study of the earth]. TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası [TMMOB Chamber of Geological Engineers].
• National Research Council (1996). National science education standarts. National Academy.
• Orhan, M. (2022). TÜBİTAK 4004 doğa eğitimi ve bilim okulu projelerinin bilimin, bilimsel çalışmaların, popüler bilimin çocuklar arasında sevilmesine, yaygınlaşmasına katkısı [TÜBİTAK 4004 nature education and science school projects’ contribution to the popularization and spread of science, scientific studies and popular science among children]. Journal of Continuous Vocational Education and Training, 5(1), 17-31.
• Özdemir, M., & Tuti, G. (2023). Nitel araştırma desenleri: Metodolojik bir temellendirme [Qualitative research designs: A methodological foundation]. Cankiri Karatekin University Journal of Faculty of Letters, 11(2), 217-235.
• Parlak, B. (2016). Mayıslar (Sarıcakaya-Eskişehir) polimetalik cevher oluşumlarının jeolojik incelenmesi [Geological investigations on polymetallic ore formations of Mayıslar (Sarıcakaya-Eskişehir)]. (Publication No.434769) [Doctoral dissertation, Ankara University]. National Thesis Center.
• Reid-Griffin, A. (2016). Learning the language of earth science: Middle school students’ explorations of rocks and minerals. European Journal of STEM Education, 1(2), 45-51.
• Saraç, H. (2017). Türkiye’de okul dışı öğrenme ortamlarına ilişkin yapılan araştırmalar: İçerik analizi çalışması [Researches related to outdoor learning environments in Turkey: Content analysis study]. Journal of Education, Theory and Practical Research, 3(2), 60-81.
• Sarıiz, K. (2000). The geology, mineralogy, and occurrence of bedded sepiolite deposits in the Akçayır-Yürükakçayır (Eskişehir) lacustrine basin, central Turkey. Exploration Mining Geology, 9(3-4), 265-275.
• Scientific and Technological Research Council of Türkiye (TÜBİTAK). (2024). TÜBİTAK 4004 doğa eğitimi ve bilim okulları destekleme programı [TÜBİTAK 4004 nature education and science schools support program]. Retrieved November 13, 2024, from https://tubitak.gov.tr/tr/destekler/bilim-toplum/ulusal-destek-programlari/4004-doga-egitimi-ve-bilim-okullari-destekleme-programi
• Şen, A. İ. (2021). Okul dışı öğrenme nedir? [What is out-of-school learning?] In. A. İ. Şen (Ed.), Okul dışı öğrenme ortamları [Out-of-school learning environments] (pp. 2-21). Pegem.
• Tatlı, E., & Eroğlu, D. (2021). TÜBİTAK 4004 doğa ve bilim okulları: Burdur “7/24 bilim” kampı [TÜBİTAK 4004 nature and science schools: Burdur “7/24 science” camp]. Mehmet Akif Ersoy University Journal of The Institute of Educational Sciences, 9(11), 87-106.
• Topçu, M. S., & Atabey, N. (2016). Alan gezilerinin ortaokul öğrencilerinin çevre konusundaki bilgi ve tutumları üzerine etkisi [The effects of field trips on secondary school students’ knowledge and attitudes towards the environment]. Van Yüzüncü Yıl University Journal of Education, 13(1), 494-513.
• Tortop, H. S. (2012, October 17-21). Using [of] the meaningful field trip in renewable energy education: Its effects on students’ learning and attitudes. 9th International Conference on Hands-on Science, Antalya, Türkiye.
• Uğraş, S., Sipahi, N., Dursun, H., Keçeli, F., Eriş Hasırcı, H. M. & Fidan, A. (2021). An activity-based teaching model: Microworld journey-3 project. International Journal of Turkish Educational Sciences, 10(17), 31-44.
• Vallejo, J. R., Calaco, A., & Costillo, E. (2019, March 11-13). Methodological strategy in a seminar on “Knowledge of the environment”: A bibliographic review conducted by primary teacher training students from a model based on an educational experiment. 13th International Technology, Education and Development Conference, Valencia, Spain.
• Van der Hoeven Kraft, K. J. (2017). Developing student interest: An overview of the research and implications for geoscience education research and teaching practice. Journal of Geoscience Education, 65(4), 594-603.
• Yoloğlu, A., & Uçar, M. (2015). Kültür varlıkları ve koruma konusunda aktif öğrenme temelli tasarlanan bir TÜBİTAK-4004 projesi değerlendirmesi [Evaluation of a TÜBİTAK-4004 project designed based on active learning on cultural heritage and conservation]. Mersin University Journal of the Faculty of Education, 11(3), 1043-1062.