Yeraltı Maden İşletmeciliğinde Sağlık ve Güvenlik Sorunları

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 1, 1 - 12, 08.02.2021

Gökhan Aydın İzzet Karakurt

https://doi.org/10.35354/tbed.759871

Cited By: 5

Öz

Yeraltı maden işletmeciliği kapsamında yürütülen faaliyetlere bağlı olarak sağlık ve güvenlikle alakalı çeşitli sorunlar yaşanabilmektedir. Zararlı gazlar, yangınlar, tozlar, sular, termal konfor, göçük, tasman, seyrelme, titreşim ve gürültü bu sorunlardan bazılarıdır. Üretim sürecinde daha çok meydana gelen bu sorunların sebeplerinin açık bir şekilde ortaya koyulması ve gerekli önlemlerin alınması, iş sağlığı ve güvenliği açısından elzemdir. Bu çalışmada; ilgili sorunların nedenleri, etkileri ve çözümleri üzerine kapsamlı bir literatür taraması gerçekleştirilmiştir. Çalışma sonuçları, yeraltı maden işletmeciliği kapsamında yürütülen faaliyetlere bağlı olarak meydana gelen sorunların uygun yöntemler ile önlenerek ilgili faaliyetlerin sağlık ve güvenlik tehlikesi oluşturmadan verimli bir şekilde sürdürülebileceği göstermiştir.

Anahtar Kelimeler

Yeraltı Madenciliği, Sağlık, Güvenlik, Önlem

Kaynakça

• [1]. Önal G. 2019. Ülke Kalkınmasında Madenciliğin Önemi. http://www.cinermediagroup.com/documents/153645324347b30ec56284f.doc(Erişim Tarihi: 10.06.2020).
• [2]. Mallı, T., Kun, M., Köse, H. 2014. Yeraltı Kömür İşletmelerinde Gaz İzleme ve Erken Uyarı Sistem Teknolojisinin İş Kazalarının Önlenmesindeki Önemi. DEÜ Mühendislik Fakültesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 46(1), 59-67.
• [3]. ES. 2016. Maden İşletmelerinde Risk Faktörleri. Risk Değerlendirme Bülteni. Ekol Sigorta, Sayı: 2016/05.
• [4]. Köse, H., Tatar, Ç. 2011. Madenlerde Yeraltı Üretim Yöntemleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Yayınları, 246 sayfa.
• [5]. Akkaya, C. 2001. Maden Sektöründe Risk Faktörleri. Türk Tabipleri Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 5, 38-41.
• [6]. Semin, M.A., Levin, L.Y. 2019. Stability of Air Flows in Mine Ventilation Networks. Process Safety and Environmental Protection, 124, 167-171.
• [7]. Keith, W., Brian, P., Daniel, S.J. 2015. The Practice of Mine Ventilation Engineering. International Journal of Mining Science and Technology, 25(2), 165-169.
• [8]. Wang, G., Li, W., Wang, P., Yang, X., Zhang, S. 2017. Deformation and Gas Flow Characteristics of Coal-like Materials under Triaxial Stress Conditions. International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences, 91, 72-80.
• [9]. Durşen, M., Yasun, B. 2012. Yeraltı Madenlerinde Bulunan Zararlı Gazlar ve Metan Drenajı. İSGÜM, Ankara.
• [10]. Hartman, H., Mutmansky, J.M., Ramanı, R.V., Wang, Y.J. 1997. Mine Ventilation and Air Conditioning. 3. Baskı, John Wiley & Sons, New York, 752 sayfa.
• [11]. Ayvazoğlu, E., Ökten, G., Tuncel, Z. 1994. Yeraltı Kazılarında Havalandırma Uygulamaları. Ulaşımda Yeraltı Kazıları 1.Sempozyumu, 1-3 Aralık, İstanbul, 283-307.
• [12]. Aydin, G. 2014. The Modeling of Coal-related CO2 Emissions and Projections into Future Planning. Energy Sources Part A: Recovery, Utilization, and Environmental Effects, 36(2), 191-201.
• [13]. Euler, D. 2017. Application of Ventilation Management Programs for Improved Mine Safety. International Journal of Mining Science and Technology, 27(4),647-650.
• [14]. Jie, C., Wenpu, L. 2017. Numerical Simulation of Gas Migration into Mining-induced Fracture Network in the Goaf. International Journal of Mining Science and Technology, 27(4), 681-685.
• [15]. Karakurt, I., Aydin, G., Aydiner, K. 2011. Mine Ventilation Air Methane as A Sustainable Energy Source. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 15, 1042-1049.
• [16]. Karakurt, I., Aydin, G., Aydiner, K. 2012. Sources and Mitigation of Methane Emissions by Sectors: A Critical Review. Renewable Energy, 39(1), 40-48.
• [17]. Düzgün, H.S., Leveson, N. 2018. Analysis of Soma Mine Disaster using Causal Analysis based on Systems Theory (CAST). Safety Science, 110, 37-57.
• [18]. Ding, Y., Yue, X.Q. 2018. An Experimental Investigation of the Roles of Water Content and Gas Decompression Rate for Outburst in Coal Briquettes. Fuel, 234, 1221-1228.
• [19]. Esen, O., Ökten, G., Fişne, A., 2017. Türkiye’de Meydana Gelen Ani Gaz ve Kömür Püskürmesi Olaylarının Değerlendirilmesi ve Olaylarla Mücadelede Alınacak Önlemler. Madencilik, 56(3), 99-108.
• [20]. Wang, S., Elsworth, D., Liu, J. 2015. Rapid Decompression and Desorption Induced Energetic Failure in Coal. Journal of Rock Mechanics and Geotechnical Engineering, 7(3), 345-350.
• [21]. Hansen, R. 2019. Fire Behaviour of Multiple Fires in a Mine Drift with Longitudinal Ventilation. International Journal of Mining Science and Technology, 29(2), 245-254.
• [22]. Singh, A.K., Singh, R.V.K., Singh, M.P., Chandra, H., Shukla N.K. 2007. Mine Fire Gas Indices and their Application to Indian Underground Coal Mine Fires. International Journal of Coal Geology, 69(3), 192-204.
• [23]. Melody, S.M., Johnston, F.H. 2015. Coal Mine Fires and Human Health: What Do We Know? International Journal of Coal Geology, 152, 1-14.
• [24]. Lia, C., Hub, L., Lic, Z., Caod, Z. 2012. A Fume Concentration Model of Underground Mine Fire and Its Calculation. Energy Procedia, 16, 320-326.
• [25]. Oliveira, M.L.S., Bernardo, D.P., Kátiada, F.T., Saikia, B.B.K., Silva, L.F.O. 2019. Pollution from Uncontrolled Coal Fires: Continuous Gaseous Emissions and Nanoparticles from Coal Mines. Journal of Cleaner Production, 215, 1140-1148.
• [26]. Eroğlu, N., Gouws, M.J. 1993. Kömürün Kendiliğinden Yanmasına Ait Kuramlar. Madencilik, 32(2), 13-18.
• [27]. Didari, V. 1986a. Yeraltı Ocaklarında Kömürün Kendiliğinden Yanması ve Risk İndeksleri. Madencilik, 15(4), 29-34.
• [28]. Sabır, H.U. 2011. Yeraltı Kömür Madenlerinde Güvenlik ve Sağlık. ILO Uygulama Kılavuzu, Ankara, Uluslararası Çalışma Ofisi.
• [29]. Anderson, R., De Souza, E. 2017. Heat Stress Management in Underground Mines. International Journal of Mining Science and Technology, 27 (4), 651-655.
• [30]. Arıtan, E., Tümer, M., Şensöğüt, C. 2017. Yeraltı Kömür Ocaklarında Termal Konfor Şartlarının İncelenmesi. Uluslararası Maden İşletmelerinde İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Sempozyumu’2017, 2-3 Kasım, Adana, 521-533.
• [31]. Roghanchi, P., Kocsis, K.C. 2018. Challenges in Selecting An Appropriate Heat Stress Index to Protect Workers in Hot and Humid Underground Mines. Safety and Health at Work, 9(1), 10-16.
• [32]. Önder, M., Saraç, S. 2003. Yeraltı Ocaklarındaki İklimsel Koşulların Önceden Belirlenmesi. DEÜ Mühendislik Fakültesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 5, 137-146.
• [33]. Sasmito, A.P., Kurnia, J.C., Birgersson E., Mujumdar A.S. 2015. Computational Evaluation of Thermal Management Strategies in An Underground Mine. Applied Thermal Engineering, 90, 1144-1150.
• [34]. Li, S., Xie, B., Hu, S., Jin, H., Liu, H, Tan, X., Zhou, F. 2019. Removal of Dust Produced in the Roadway of Coal Mine using A Mining Dust Filtration System. Advanced Powder Technology, 30(5), 911-919.
• [35]. Ren, W., Shi, J., Guo, Q., Zhao, Q., Bai, L. 2017. The Influence of Dust Particles on the Stability of Foam used as Dust Control in Underground Coal Mines. Process Safety and Environmental Protection, 111, 740-746.
• [36]. Wang, P., Tan, X., Cheng, W., Guo, G., Liu, R. 2018. Dust Removal Efficiency of High Pressure Atomization in Underground Coal Mine. International Journal of Mining Science and Technology, 28(4), 685-690.
• [37]. Wanxing, R., Deming, W., Qing, G., Bingzhao, Z. 2014. Application of Foam Technology for Dust Control in Underground Coal Mine. International Journal of Mining Science and Technology, 24(1), 13-16.
• [38]. İmancı, C. 2014. Döküm Atölyelerinde Termal Konfor Şartlarının Incelenmesi. İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlık Tezi/Araştırma, T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü.
• [39]. Aydin, G., Karakurt, I., Aydiner, K. 2012. Analysis and Mitigation Opportunities of Methane Emissions from Energy Sector. Energy Sources Part A: Recovery, Utilization, and Environmental Effects, 34(11), 967-982.
• [40]. Lebecki, K., Małachowski, M., Sołtysiak, T. 2016. Continuous Dust Monitoring in Headings in Underground Coal Mines. Journal of Sustainable Mining, 15(4), 125-132.
• [41]. RG. 2013. Tozla Mücadele Yönetmeliği. T.C. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü, 05.11.2013 tarihli ve 28812 sayılı Resmi Gazete.
• [42]. Tripathy, D.P., Ala, C.K. 2018. Identification of Safety Hazards in Indian Underground Coal Mines. Journal of Sustainable Mining, 17(4), 175-183.
• [43]. Didari, V. 1986b. Kömür Tozu Patlaması. Madencilik, 14(4), 23-29.
• [44]. Shan, F.S., Jiang, C., Bo, Y., Shu, D.Z. 2009. Re-use Strategy of Subsided Land based on Urban Space Ecological Compensation: Case Study for Xuzhou Mining Area for Example. Procedia Earth and Planetary Science, 1(1), 982-988.
• [45]. Wang, J., Zhang, J., Feng, Y. 2019. Characterizing the Spatial Variability of Soil Particle Size Distribution in an Underground Coal Mining Area: An Approach Combining Multi-Fractal Theory and Geostatistics. CATENA, 176, 94-103.
• [46]. Akçın, H., Aratoğlu, T., Şahin, H. 2003. Madencilikte Tasman Hasarlarından Korunmaya Yönelik 3B Topuk Planması. 1. Ulusal Mühendislik Ölçmeleri Sempozyumu, 30-31 Ekim, İstanbul, 466-478.
• [47]. Jing, Z., Wang, J., Zhu, Y., Feng, Y. 2018. Effects of Land Subsidence resulted from Coal Mining on Soil Nutrient Distributions in a Loess Area of China. Journal of Cleaner Production, 177, 350-361.
• [48]. Tatar, Ç., Köse, H., Gürgen, S. 2013. Madenlerde Su Atımı ve Pompalar. Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Yayınları, 125 sayfa.
• [49]. Greenslide, W.M. 1976. Yeraltı Madenciliğinde Suatım Sorunları. Madencilik, 15(3), 44-47.
• [50]. Alvarez, R., Ordóñez, A., Loredo, R.G.J. 2018 . An Estimation of Water Resources in Flooded, Connected Underground Mines. Engineering Geology, 232, 114-122.
• [51]. Chi, M., Zhang, D., Fan, G., Zhang, W., Liu, H. 2019. Prediction of Water Resource Carrying Capacity by the Analytic Hierarchy Process-fuzzy Discrimination Method in a Mining Area. Ecological Indicators, 96(1), 647-655.
• [52]. Ateş, C.D. 2017. Bir Yeraltı Taş Kömürü Madeninde Göçük ve Taş-kavlak Düşmelerinden Kaynaklanan Kazaların Kök Nedenlerinin Bulunması. http://iohsc2017.org/upload/20594e5d.pdf (Erişim Tarihi: 20.05.2020).
• [53]. Aydin, G., Karakurt, I., Aydiner, K. 2013a. Wear Performance of Sawblades in Processing of Granitic Rocks and Development of Models for Wear Estimation. Rock Mechanics and Rock Engineering, 46(6), 1559-1575.
• [54]. Roy, M.P., Singh, P.K., Sarim, M., Shekhawat, L.S. 2016. Blast Design and Vibration Control at an Underground Metal Mine for the Safety of Surface Structures. International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences, 83, 107-115.
• [55]. Aydin, G., Karakurt, I., Aydiner, K. 2013b. Investigation of the Surface Roughness of Rocks Sawn by Diamond Sawblades. International Journal of Rock Mechanics and Mining Sciences, 61, 171-182.
• [56]. Marilena, C., Mauricio, D., Jacopo, S. 2012. Complexity Analysis of Blast-induced Vibrations in Underground Mining: A Case Study. International Journal of Mining Science and Technology, 22(1), 125-131.
• [57]. Lechner, A.M, Kassulke, O., Unger, C. 2016. Spatial Assessment of Open Cut Coal Mining Progressive Rehabilitation to Support the Monitoring of Rehabilitation Liabilities. Resources Policy, 50, 234-243.
• [58]. Karakurt, I., Aydin, G., Aydiner, K. 2013. Predictive Modelling of Noise Level Generated during Sawing of Rocks by Circular Diamond Sawblades. Sadhana-Academy Proceedings in Engineering Science, 38(3), 491-511.
• [59]. Thakur, P. 2019. Advanced Mine Ventilation: Respirable Coal Dust, Combustible Gas and Mine Fire Control. Woodhead Publishing, 528 s.
• [60]. Aydın, Y., Barış, K., 2015. Yeratı Kömür Ocaklarında Gaz İzleme Ağları Sensör Ölçümlerinin ve Konumlarının Doğruluğunun Analizi: TTK Kozlu Müessesesi. Madencilik, 54(2), 19-32.
• [61]. Zhang, Y., Yang, C., Li, Y., Huang, Y., Zhang, J., Zhang Y., Li Q. 2019. Ultrasonic Extraction and Oxidation Characteristics of Functional Groups during Coal Spontaneous Combustion. Fuel, 242, 287-294.
• [62]. Bochorishvili, N., Chikhradze, N., Mataradze, E., Akhvlediani, I., Chikhradze, M. 2015. New Suppression System of Methane Explosion in Coal Mines. Procedia Earth and Planetary Science, 15, 720-724.
• [63]. Shi, L., Wang, J., Zhang, G., Cheng, X., Zhao, X. 2017. A Risk Assessment Method to Quantitatively Investigate the Methane Explosion in Underground Coal Mine. Process Safety and Environmental Protection, 107, 317-333.
• [64]. Kundu, S., Zanganeh, J., Moghtaderi, B. 2016. A Review on Understanding Explosions from Methane–air Mixture. Journal of Loss Prevention in the Process Industries, 40, 507-523.
• [65]. Kursunoglu, N., Onder, M. 2019. Application of Structural Equation Modeling to Evaluate Coal and Gas Outbursts. Tunnelling and Underground Space Technology, 88, 63-72.
• [66]. Xu, L., Jiang, C. 2017. Initial Desorption Characterization of Methane and Carbon Dioxide in Coal and Its Influence on Coal and Gas Outburst Risk. Fuel, 203, 700-706.
• [67]. Yalçın, E. 2012. Yeraltı Havalandırması. Dokuz Eylül Üniversitesİ Mühendislik Fakültesi Yayınları, 399 sayfa.
• [68]. Onifade, M., Genc, B. 2018. Spontaneous Combustion of Coals and Coal-shales. International Journal of Mining Science and Technology, 28(6), 933-940.
• [69]. Xi, Z., Wang, X., Wang, X., Wang, L., Li, D., Guo, X., Jin, L. 2019. Polymorphic Foam Clay for Inhibiting the Spontaneous Combustion of Coal. Process Safety and Environmental Protection, 122, 263-270.
• [70]. Zhang, Q., Ma, Q.J. 2015. Dynamic Pressure Induced by A Methane–air Explosion in A Coal Mine. Process Safety and Environmental Protection, 93, 233-239.