ORMAN ALANLARINDA MADENCİLİKTEN KAYNAKLANAN OLUMSUZ ALGININ KALDIRILMASI

Yıl 2025, Cilt: 15 Sayı: 2, 40 - 47, 29.07.2025

Sevinç Engin

https://doi.org/10.35354/tbed.1603925

Öz

Doğal kaynaklar açısından son derece zengin olan Türkiye'de yenilenebilir ve yenilenemez doğal kaynaklar arasında üstünlüklerinden dolayı sıklıkla öncelik çatışmaları yaşanmaktadır. Türkiye yüzölçümünün %28,6'sını oluşturan orman alanına talep olması da kaçınılmazdır. Orman alanlarının madencilik için tahsisi, günümüzün küresel iklim değişikliğini etkileyen arazi kullanımı değişikliğinin önemli bir örneğidir. Küresel iklim değişikliğinin olumsuz etkileri ciddi boyutlarda olup, madencilik yapılmasına izin verilen orman alanları da sel ve erozyona maruz kalmaktadır. Bu şaşırtıcı değildir ancak onay için hukuki alt yapının çok dikkatli oluşturulması ve onay sürecinin çok hassas bir şekilde takip edilmesi gerekmektedir. Türkiye'nin ulusal ormanlarında madencilik izinlerinin verilmesi çok detaylı ve kapsamlı yasal düzenlemelere tabidir. Bu faaliyetler orman işlevselliğinin maksimum düzeyde korunmasını gerektirdiğinden , asıl amaç ormanların bu faaliyete tahsis edilerek zararın en aza indirilmesidir. Onay süresinin bitiminden sonra alanın restorasyonu 6831 sayılı Türk Çevre ve Orman Kanunu'nda ayrıntılı olarak düzenlenmiştir. Bu bağlamda, 6831 sayılı Orman Kanununun 16.maddesi ve ilgili mevzuat uyarınca, maden ruhsatı sahibi, ulusal ormanda madencilik faaliyeti yürüttükten sonra teslim edilen bölgeyi rehabilite etmekle yükümlüdür. Özellikle verimliliği düşük bir orman alanında izin alanı verilmeye çalışılması, süreç boyunca kontrollerin yapılması, izin süresi sonunda iyileştirme koşullarının gözden geçirilmesi, alanın talep edilmesi gibi durumlar, korunan bir madenciliğin gerekli olduğunu açıkça göstermektedir.
Makalemiz ise bu bağlamda gerek dünyada gerekse Türkiye’de yürütülen her türlü madencilik çalışmalarının orman alanlarında yarattığı olumsuz algının kaldırılması için neler yapılabileceğine ön ayak olmaktadır. Makalemizde ilk olarak daha önce yapılmış çalışmalar incelemektedir. Bu sayede de orman alanlarında madencilikten kaynaklanan olumsuz algının kaldırılması için neler yapılabileceğini ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Madencilik , Türkiye’de Madencilik , Olumsuz Algılar , Ormanlar

Teşekkür

teşekkür 1. Hakem Akın Akbulut teşekkür 2.Hakem Rahmi Kocaman

Kaynakça

• ÇED (2017). İklim değişikliğinin sağlık üzerine olan etkileri, http://cevresagligi. thsk.saglik.gov.tr/cevresel-etkileri-izleme/993-iklim-uzerine-olan-etkileri.html. Erişim tarihi: 28.01.2025
• Çevre ve Şehircilik Bakanlığı., (2009). Sanayi Kaynaklı Hava Kirliliğinin Kontrolü . Erişim Tarihi: 16.1.2025, Erişim Adresi: https://webdosya.csb.gov.tr/db/sanayihavarehberi/icerikler/22_madenc-l-k-faal-yetler--20200103075114.pdf
• Demirbugan, A., 2014a. Madencilik faaliyetlerinin çevresel etkilerini değerleme yöntemleri. Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(2), 287-300.
• Demirbugan, A., 2014b. Madencilik projelerinin çevresel dışsallıkları göz önünde bulundurularak ekonomik değerlendirmesi. Hitit Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 7 (2), 403-422.
• Dereli A., M., Yalçın, M., Erdoğan, S., 2010. Madencilik faaliyetlerinde coğrafi bilgi sisteminin kullanımı. Harita Teknolojileri Elektronik Dergisi 2 (3), 28-34.
• EB, 2016. Sektör Raporları: Madencilik Sektörü, https://www.ekonomi.gov.tr/portal/content/conn/UCM/uu id/dDocName:EK-051184
• ETKB. (2020). “Türkiye Madencilik Sektörü Gelişim Raporu 2020”. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı (ETKB) & TOBB Yayın No: 2021/25, ISBN No: 978-605-137-862-6, .
• Jesus, de P., Dardeniz, G., 2015. Antik Madencilik Hakkında Arkeolojik ve Jeolojik Görüşler, Maden Tetkik ve Arama Dergisi, 151: 235-250.
• Kalaycı, M., Uzun, O., 2017. Madencilik sonrası maden alanlarının rekreasyonel amaçlı değerlendirilmesi. IBAD, 2(2):232-244.
• Kartalkanat, A., 2008. Anadolu'da Madenciliğinin Tarihçesi; Kütahya-Gümüşköy'de 3500 Yıldır Süren Madencilik Çalışmaları, Maden Tetkik ve Arama Dergisi, 137: 91-97.
• KB, 2015. Onuncu Kalkınma Planı 2014-2018 Madencilik Politikaları Özel İhtisas Komisyonu raporu, http://www.kalkinma.gov.tr/Lists/zel htisas Komisyonu Raporlar/Attachments/260/Madencilik Politikalar%C4%B1 %C3%96%C4%B0K.pdf
• Madencilik. (2018). İhracat Genel Müdürlüğü Maden Metal ve Orman Ürünleri Daire başkanlığı.
• Mahir, V. (2012). İTÜ Madencilikte Çevre ve Maden Ocaklarının Rehabilitasyonu. - MJKM.
• MMO, 2011. Madencilik Sektörü ve Politikaları Raporu, Ankara
• Projeleri, M. (2017). Çevre ve Şehircilik Bakanlığının ÇED Alanında Kapasitesinin Güçlendirilmesi için Teknik Yardım Projesi.
• saglisolluhaber.com. (tarih yok).
• Suiçmez, H. (2014). “Verimliliğin Ekonomi Politiği (VEP)” T.C. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. Verimlilik Genel Müdürlüğü, 22s,.
• Sunduvaç, Y. (2018). “Dünya ve Türkiye’de Madencilik Sektörü-1. Kütahya Ticaret ve Sanayi Odası, Sektörel Analiz, Sayı:179, 4s. .
• Tamzok, N. 2008. Osmanlı imparatorluğu’nun son döneminden çok partili döneme madencilik politikaları, 1861-1948. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi 63 (04), 179-204.
• TMMOB. (2011). Madencilik Sektörü ve Politikaları. TMMOB Maden Mühendisleri Odası
• Yalçın, Ü., 2016. Anadolu madencilik tarihine toplu bir bakış. Yer Altı Kaynakları Dergisi, 5(9), 3-13