Yumurta parazitoiti Anagrus atomus (Hymenoptera: Mymaridae)’un mısırda zararlı önemli yaprakpiresi türlerini parazitleme oranları

Yıl 2015, Cilt: 6 Sayı: 1, 25 - 40, 13.07.2016

Çetin Mutlu Erdal Sertkaya

Öz

Bu çalışma, mısır bitkisinde zararlı önemli yaprakpiresi türlerinin yumurta parazitoitleri ile ana ve ikinci ürün mısırdaki parazitlenme oranlarını belirlemek amacıyla yapılmıştır. Çalışmalar Güneydoğu Anadolu Bölgeside beş ilde 2009-2013 yılları arasında yürütülmüştür. Yumurta parazitoitlerini belirmek amacıyla ana ve ikinci ürün mısırda yaprakpiresi yumurtaları ile bulaşık yaprak örnekleri kültüre alınmış, parazitlenme oranları için haftalık yaprak örneklemesi ve doğal parazitlenme denemesi yapılmıştır. Çalışma sonunda sadece hakim bir parazitoit tür elde edilmiş ve bununda Anagrus atomus (Linnaeus) (Hym.: Mymaridae) olduğu belirlenmiştir. Bu, Türkiye’de mısır yaprakpirelerinin belirlenen ilk parazitoit kaydı olmuştur. Yaprak örneklemesi ile parazitlenmenin en fazla ikinci ürün mısırın generatif ve olgunlaşma döneminde gerçekleştiği ve bu oranların ana ve ikinci ürün mısırda sırasıyla % 50.2- 93.7, saksı denemeleri ile arazi şartlarında % 77.5-79.2 olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak A. atomus’un ana ve ikinci ürün mısırda zararlı yaprakpiresi populasyonunu etkili bir şekilde baskı altına almaya çalıştığı ve yaprakpirelerinin sorun olduğu açık alan ve seralarda biyolojik mücadele etmeni olarak kullanılabileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Anagrus atomus, Yaprakpireleri, Mısır, Parazitlenme oranı

The parasitization rates on some harmful leafhoppers on maize of the egg parasitoid, Anagrus atomus (Hymenoptera: Mymaridae)

Öz

This study was carried out to determine egg parasitoids of some harmful leafhoppers feeding on maize and the rate of parasitism in both the first and second crops. The studies were done in five provinces of the South Eastern Anatolia Region of Turkey between 2009 and 2013. To determine egg parasitoids of the leafhopper, corn leaves infested with leafhopper eggs were kept in containers, and for the parasitism rates, leaf samples were collected weekly and trials with potted maize plants were done. One parasitoid species, Anagrus atomus (Linnaeus) (Hym.: Mymaridae), was collected.. This is the first record of an egg parasitoid of corn leafhoppers in Turkey. Most parasitism occurred at the generative-maturity stage of maize and was 50.2% and 93.7% in the first and second crops, respectively. Naturally occurring parasitism rates in potted maize plant trials were between 77.5% and 79.2%. It is concluded that A. atomus effectively controlled the leafhopper population in the second crop of maize and it could be used as a biological agent when leafhoppers are a problem in greenhouses and outdoors.

Anahtar Kelimeler

Anagrus atomus, Leafhoppers, Maize, Parasitism rate

Kaynakça

• Agboka K, A. Kodjo, M.H. Poehling, K. Raupach & C. Borgemeister 2003. Searching and Oviposition Behavior of Anagrus atomus L. Hymenoptera: Mymaridae) on Four Host Plants of Its Host, the Gren Leafhopper Empoasca decipiens Paoli (Homoptera: Cicadellidae). Journal of Insect Behavior, 16 (5): 667-678.
• Agboka K., K.A. Tounou, R.T., Al-Moaalem, M.H. Poehlıng, K. Raupach & C. Borgemeister 2004. Life-table study of Anagrus atomus, an egg parasitoid of the green leafhopper Empoasca decipiens, at four different temperatures. BioControl, 49: 261– 275.
• Alaoğlu Ö., B. Ercan, B. Sade, S. Soylu, S. Öztemiz, Ç. Palta, A. GüneĢ, M. Uysal, & H. Fidan 2007. Zyginidia sohrab Zachvatkin (Hemiptera: Cicadellidae)‟ın mısır (Zea mays L) bitkisinde popülasyon geliĢimi ile yoğunluğunun verim ve verim öğeleri üzerine etkileri. Bitkisel Araştırma Dergisi 1: 1–7.
• Albarracin E.L., G.E. Virla, & V.S.Triapitsyn 2006. A New Host Record For The Egg Parasitoid Anagrusn nigriventris (Hymenoptera: Mymaridae) Of The Corn Leafhopper, Dalbulus maidis (Hemiptera: Cicadellidae). Florida Entomologist, 89 (2): 284-285.
• Anonymous, 2014. Bitkisel üretim istatistikleri, http://www.tuik.gov.tr. (EriĢim tarihi: 30.10.2014)
• Arno C., A. Alma, & A. Arzone 1987. Anagrus atomus as egg parasite of Typhlocybinae (Rhynchota, Auchonorrhyncha). In: Proceedings of the 6th Auchenorrhyncha Meeting, 7–11 September 1987; Turin, Italy, 611–615.
• Ávila C.J. & C.C.M. Arce 2008. Population fluctuation of leafhopper of corn in two localities of Mato Grosso do Sul State. Ciência Rural, 38 (4): 1129-1132. Baquero E. & R. Jorciana 1999. Species of Anagrus Haliday, 1833 (Hymenoptera, Chalcidoidea, Mymaridae) in Navarra (Spain). Miscellania Zoologica, 22 (2): 39-50.
• Bayoun I.M., G.P. Walker, & S.V. Trıapitsyn 2008. Parasitization of beet leafhopper eggs, Circulifer tenellus,in California. Journal of Applied Entomology, 132: 412–424.
• Bosco D & A. Arzone 1991. Studies on the oophagous parasitoid of Lindbergina aurovittata and L. spoliata (Homoptera: Auchenorrhyncha). Redia, 74: 47–162 (In Italian with English Summary).
• Böll S & P. Schwappach 2003. Species Spectrum, Dominance Relationships and Population Dynamics of Egg Parasitoids (Mymaridae) of the Grape Leafhopper (Empoasca vitis GOETHE) in the Franconian Wine Region. IOBC/WRPS Bulletin, (26):1-8
• Cerutti F., J. Baumgärtner, & V. Delucchi 1990. Research on the grapevine ecosystem in Tessin: III. Biology and mortality factors affecting Empoasca vitis Goethe (Homoptera, Cicadellidae, Typhlocybinae). Mitteilungen der Schweizerischen Entomologischen Gesellschaft, 63 (1-2): 43-54.
• Cerutti F., J. Baumgärtner & V. Delucchi 1991. The dynamics of grape leafhopper Empoasca vitis Göthe populations in southern Switzerland and the implications for habitat management. Biocontrol Science Technology, 1: 177-194.
• Chantarasa S., Y. Hirashima & T. Miura 1984. Ecological studies on Anagrus incarnatus Haliday (Hymenoptera: Mymaridae), an egg parasitoid of the rice planthoppers. Esakia, 22: 145–158.
• Chiappini E. 1989. Review of the European species of the genus Anagrus (Hymenoptera: Mymaridae). Bolletino Zoologica Agraria Bachicoltura, Serie II 21: 85–119.
• Cronin J.T. & D.R. Strong 1990. Biology of Anagrus delicatus (Hymenoptera: Mymaridae), an Egg Parasitoid of Prokelisia marginata (Homoptera: Delphacidae). Annals of the Entomological Society of America, 83 (4): 846-854.
• Cronin J.T. & D.R. Strong 1993. Substantially submaximal oviposition rates by a mymarid egg parasitoid in the laboratory and field. Ecology, 74: 1813–1825.
• Dobel H. & Y R. Denno 1993. Predator-planthopper interactions, in: "Planthoppers, their ecology and management", (Denno, R. & T. Perfect: editors), Chapman & Hall, New York: 325-399.
• Ercan B & M. Uysal 2007. Konya ilinde önemli bir mısır zararlısı Zygnidia sohrab Zatcvatkin (Cicadellidae) ve Popülasyon GeliĢimi. Türkiye II Bitki Koruma Kongresi Bildirileri, 27-29 Ağustos 2007 Isparta, 55.s
• Gladstone S. M., A. de la Liana, R. Rios & L. Lopez 1996. Egg parasitoids of the corn leafhopper, Dalbulus maidis (DeLong and Wolcott) (Homoptera: Cicadellidae) in Nicaraguan maize. Proceedings of the Entomological Society of Washington, 96 (1): 143-146.
• Guglielmino A. & E.G. Virla 1997. Postembriyonic development and biology of Psammotettix alienus (Dahlbom) (Homoptera Cicadellidae) under laboratory conditions. Boollettino di Zoologia Agraria e di Bachicoltura, 11.29 (1): 65-80.
• Helyer N.L. & A. Talbaghi 1994. Evaluation of Buprofezin against Green Leafhopper (Empoasca decipiens). Tests Agrochem. Cultivars, 15: 8–9.
• Liljesthröm G.G. & E. Virla 2001. Spatial density dependent egg parasitism of Delphacodes kuscheli (Homoptera: Delphacidae) by Anagrus flaveolus (Hymenoptera: Mymaridae) in Tuncumán province, Argentina. Egg parasitoid News, 13: 10.
• Lodos N. 1982. Türkiye Entomolojisi (Genel, Uygulamalı, Faunistik). Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:429, Ege Üniversitesi Basımevi, Bornova-Ġzmir, Cilt II, 591 s.
• MacGill I.E. 1934. On the biology of Anagrus atomus (L.) Hal.: an egg parasite of the leafhopper Erythroneura pallidifrons Edwards. Parasitology, 26: 57-63.
• Mckenzie L.M. & B.P. Beirne 1972. The grape leafhopper, Erythroneura ziczac (Homoptera: Cicadellidae), and its Mymarid (Hymenoptera) egg-parasite in the Okanagan Valley, British Columbia. Master Of Science In the Department of Biological Sicience, Simon Fraser University, August 1973.
• Mckenzie L.M. 1973. The grape leafhopper, Erythroneura ziczac (Homoptera: Cicadellidae), and its Mymarid (Hymenoptera) egg-parasite in the Okanagan Valley, British Columbia. Canadian Entomologist, 104 (8): 1229–1233.
• Meyerdirk D.E. & N.A. Hessein 1985. Population Dynamics of the Beet Leafhopper, Circulifer tenellus (Baker), and Associated Empoasca spp. (Homoptera: Cicadellidae) and Their Egg Parasitoids on Sugar Beets in Southern California. Journal of Economic Entomology, 78: 346-353.
• Meyerdirk D.E. & S.M. Moratorio 1987. Biology of Anagrus giraulti (Hymenoptera: Mymaridae), ann Egg Parasitoid of The Beet Leafhopper, Circulifer tenellus (Homoptera: Cicadellidae). Annals of the Entomological Society of America, 80: 272- 277.
• Murphy B.C., J.A. Rosenheim, R.V. Dowell & J. Granett 1998. Habitat diversification tactic for improving biological control: Parasitism of the western grape leafhopper. Entomologia Experimentalis Et Applicata, 87: 225–235.
• Mutlu Ç., E. Sertkaya & ġ. Güçlü 2008a. Diyarbakır ili ikinci ürün mısır alanlarında Cicadellidae (Homoptera) familyasına bağlı önemli türlerin popülasyon değiĢimleri. Türkiye Entomoloji Dergisi, 32 (1): 21-32.
• Mutlu Ç., E. Sertkaya, E. & ġ. Güçlü 2008b. Diyarbakır ili ikinci ürün mısır alanlarında bulunan Cicadellidae (Homoptera) türleri ve yayılıĢ alanları. Türkiye Entomoloji Dergisi, 32 (4): 281-301.
• Mutlu Ç. & E. Sertkaya 2012. New host record for the egg parasitoid Anagrus atomus (Hymenoptera: Mymaridae) of the corn leafhoppers, Z. sohrab, E. decipiens, A. decedens, P. striatus (Hemiptera: Cicadellidae) and its population fluctuation in Turkey. XXIV International Congress of Entomology. August 19-25, 2012 Daegu, Korea.
• Mutlu Ç. & E. Sertkaya 2015. Diyarbakır ilinde mısırda zararlı Zyginidia sohrab Zachvatkin (Hemiptera: Cicadellidae)‟ın biyoekolojisi. Bitki Koruma Bülteni, 55 (1): 15-30.
• Nast J. 1972. Palaearctic Auchenorrhyncha (Homoptera), An annotated check list. Polish Scientific Publ., 550s. Warszawa.
• Pavan F. & P. Picotti 2009. Influence of grapevine cultivars on the leafhopper Empoasca vitis and its egg parasitoids. BioControl, 54: 55–63.
• Sade B., S. Soylu, Ç. Palta, Ö. Alaoğlu, S. Öztemiz, B. Ercan, A. GüneĢ & ġ. Aksoyak 2007. Hibrit mısırda (Zea mays L) tane verimi ile Zyginidia sohrab Zachvatkin (Hemiptera: Cicadellidae) ergin birey sayısı ve bazı verim öğelerinin korelasyonu ve path analizi. Bitkisel Araştırma Dergisi (1): 1–7.
• Schmidt U. & J. Rupp 1997. Zikadenschäden an Gurke auf der Insel Reichenau. Gemüse 12/97: 691-692.
• Sodhi  R.S. &,  S.S. Sekhon  1997. Incidence of maize jassid, Zyginidia manaliensis (Singh) on maize in Ludhiana, Punjab. Pest Management and Economic Zoology, (5): 91-94. Sutre B. & A. Fos 1997. Anagrus atomus, natural parasitoid of leafhoppers. Preliminary efficiency test in vineyards. Phytoma, 49 (495):. 40-44
• ġimĢek Z. 1988. Doğu ve Güneydoğu Anadolu Bölgelerinde Mısır ve Darılarda Zararlı Olan Böcek Türleri, Tanınmaları, YayılıĢ Alanları ve Zararları Üzerinde AraĢtırmalar. Diyarbakır Zirai Mücadele AraĢtırma Enstitüsü Yayını, No:6, 86s.
• Virla G.E. 2001. Notes on the biology of Anagrus breviphragma (Hymenoptera: Mymaridae), naural enemy of the corn leafhopper Dalbulus maidis (Hemiptera, Cicadellidae) and others plant diseases vectors in South America. Boletín de sanidad vegetal plagas, 27: 239-247.
• Virla G.E., E.L. Albaraccin, & G. Raygoza-Moya 2009. Egg Parasitoids of Dalbulus maidis (Hemiptera: Cıcadellidae) In Jalisco State, Mexico. Florida Entomologist, 92 (3): 508-510
• Witsack W. 1973. Zur Biologie und Oekologie in Zikadeneiern parasitierender Mymariden der Gattung Anagrus (Chalcidoidea, Hymenoptera). Jahrbücher. Abteilung Systematik Geographie und Biologie der Tiere, 100: 223-229.
• Yılmaz E. & Y. Karsavuran 2010. Ġzmir ili mısır tarlalarında Asymmetrasca decedens (Paoli, 1932) ve Zyginidia pullula (Boheman, 1845) (Homoptera: Cicadellidae) türlerinin populasyon değiĢimi. Türkiye Entomoloji Dergisi, 34 (2): 241-250.
• Yiğit A. & L. Erkılıç 1987. Güney Anadolu bağlarında zararlı Bağ üvezi, Arboridia adanae Dlab. (Homoptera: Cicadellidae)‟nin yumurta parazitleri ve etkileri üzerinde araĢtırmalar. Türkiye I. Entomoloji Kongresi Bildirileri, (13-16 Ekim 1987, Ġzmir) 35- 42.