Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

Kuzey Ege Havzası’nda uzun dönemli meteorolojik ve hidrolojik kuraklık analizi

Yıl 2025, Sayı: 88, 61 - 79, 29.12.2025
https://doi.org/10.17211/tcd.1721637

Öz

Bu çalışmada, Kuzey Ege Havzası’nda meteorolojik ve hidrolojik kuraklığın kısa ve uzun dönemlerdeki karakteri analiz edildi. 1975-2023 yılları arasında kaydedilen yağış verileri Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nden, su verimi ve akım verileri ise Devlet Su İşleri’nden alındı. Yağış toplamları 1,3,6,9,12 ve 24 aylık, akım ortalamaları ise 3,6,9,12 ve 24 aylık seriler halinde düzenlendi, standardize yağış ve akım kuraklık indis yöntemleri uygulandı. Mann-Kendall yöntemiyle de sıcaklıklardaki eğilimler saptanarak kuraklıkla ilişkilendirildi. Kuzey Ege Havzası’nda (12 aylık) SPI analizi sonuçlarına göre 2010'lu yıllardan sonra kurak koşullar orta dereceden şiddetli ve aşırı kuraklıklara doğru bir değişim göstermektedir. Bu değişim havzanın güneyinde (Dikili ve Akhisar) daha belirgindir. Akım kuraklığı bakımından hem kısa hem uzun vadeli kuraklıklarda Tuzla, Zeytinli ve Yağcılı gibi istasyonlarda orta ile şiddetli kuraklık ve belirgin bir dönemsellik deseni öne çıkmaktadır. SPI ve SDI analizlerinin ortak bulguları, havzada 1984-1985, 1989-1994, 2000-2008 ve 2013-2023 dönemlerinde meteorolojik ve hidrolojik kuraklıkların eşzamanlı olarak yoğunlaştığını göstermekte; yaz, ilkbahar ve sonbaharda artan sıcaklık eğilimleri ise kuraklığın yalnızca yağış azlığından değil, yükselen evapotranspirasyonla da derinleştiğini ortaya koymaktadır. Sıcaklık artış eğilimleri tarımsal verimlilik, su talebi ve kuraklık şiddetlerindeki artışlar açısından risk unsurudur. Su verimindeki dalgalanmalar genellikle kısa süreli değişimlerle karakterizedir, yağış şiddeti ve akış dinamiği gibi hidroklimatolojik süreçler havzada verimi etkilemektedir.

Kaynakça

  • Aawar, T., Khare, D., & Singh, L. (2019). Identifcation of the trend in precipitation and temperature over the Kabul River sub-basin: a case study of Afghanistan. Modeling Earth Systems and Environment, 5, 1377-1394. https://doi.org/10.1007/s40808-019-00597-9
  • Akar, Ö., Oğuz, İ., & Yürekli, K. (2015). İkikara Havzasının kurak ve ıslak dönemlerinin bazı kuraklık indisleri yardımıyla karşılaştırılması. Journal of Agricultural Faculty of Gaziosmanpaşa University (JAFAG), 32(2), 9-13. https://doi.org/10.13002/jafag794
  • Akbaş, A. (2014). Türkiye üzerindeki önemli kurak yıllar. Coğrafi Bilimler Dergisi, 12(2), 101-118. https://doi.org/10.1501/Cogbil_0000000155
  • Akdağ, R. (2015). Kentsel su sunumunda bir yönetim aracı olarak su talep tahmini. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(3), 69-81. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/185173
  • Aksoy, H., Çetin, M., Önöz, B., Yüce, M. İ., Eriş, E., Selek, B., Aksu, H., Burgan, H. İ., Eşit, M., Orta, S., & Çavuş, Y. (2018). Hidrolojik havzalarda düşük akımlar ve kuraklık analizi. Türkiye Ulusal Jeodezi ve Jeofizik Birliği (TUJJB)- Türkiye Ulusal Meteorolojik ve Hidrolojik Afetler Programı (TÜMEHAP)-2015-01; Proje Sonuç Raporu. https://www.tujjb.org.tr/uploads/files/nationalprojects/hidrolojik-havzalarda-dusuk-akimlar-ve-kuraklik-analizi-tujjb-tumehap-2015-01-2240.pdf
  • Aktürk, G., Zeybekoğlu, U., & Yıldız, O. (2022). SPI ve SPEI yöntemleri ile kuraklık araştırması: Kırıkkale örneği. Uluslararası Mühendislik Araştırma ve Geliştirme Dergisi, 14(2), 762-776. https://doi.org/10.29137/umagd.1100886
  • Aydın, M., & Öz, A. (2021). Van Gölü havzasında hidrometeorolojik verilerin eğilim analizi. Çukurova Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 36(2), 441-456. https://doi.org/10.21605/cukurovaumfd.982808
  • Bakanoğulları, F. (2020). SPEI ve SPI indisleri kullanılarak İstanbul-Damlıca deresi havzasında kuraklık şiddetlerinin analizi. Toprak Su Dergisi, 9(1), 1-10. https://doi.org/10.21657/topraksu.566693
  • Batan, M. (2021). Çeşitli kuraklık indisleri ile Batman ilinin kuraklık analizi ve kontur haritalarının çıkarılması. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 7(2), 252-265. https://doi.org/10.21324/dacd.817903
  • Bettahar, A., & Şener, Ş. (2023). Standartlaştırılmış yağış indeksi ve ondalıklar indeksi yöntemleri ile Wadi Righ Bölgesi (Cezayir) kuraklık analizi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 14(1), 128-138. https://doi.org/10.29048/makufebed.1248923
  • Cebeci, İ., Demirkıran, O., Doğan, O., Karagöz Sezer, K., Öztürk, Ö., & Elbaşı, F. (2019). Türkiye’nin iller bazında kuraklık değerlendirmesi. Toprak Su Dergisi, Özel Sayı, 169-176. https://doi.org/10.21657/topraksu.655613
  • Chang, J., Li, Y., Wang, Y., & Yuan, M. (2016). Copula-based drought risk assessment combined with an integrated index in the Wei River Basin, China. Journal of Hydrology, 540, 824-834. https://doi.org/10.1016/j.jhidrol.2016.06.064
  • Coşkun, S. (2020). Aras-Kura Kapalı havzasının ortalama sıcaklık, yağış ve akım verilerinin trend analizi (Türkiye). Fırat University Journal of Social Sciences, 30(2), 29-42. https://doi.org/10.18069/firatsbed.713550
  • Çağlıyan, A., & Ayhan, G. (2018, 3-6 Ekim). Türkiye’de yağışın mekânsal analizi [Sempozyum sunumu]. TÜCAUM 30. Yıl Uluslararası Coğrafya Sempozyumu, Ankara, Türkiye.https://tucaum.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/280/2018/12/30.Y%C4%B1l.TamMetin08Ay%C5%9Fe-%C3%87a%C4%9Fl%C4%B1yan_G%C3%BClsen-Ayhan.pdf
  • Çakmak, B., & Gökalp, Z. (2013). Kuraklık ve tarımsal su yönetimi. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, (4), 1-11. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/311593 Devlet Su İşleri (DSİ). (1980-2015). Akım yıllıkları. Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü. https://www.dsi.gov.tr/sayfa/detay/744
  • Dikici, M. (2020). Drought analysis with diferent indices for the Asi Basin (Turkey). Scientifc Reports, 10, 20739, 1-12. https://doi.org/10.1038/s41598-020-77827-z
  • Durmuş, B., & Bulut, İ. (2023). Batı Akdeniz’deki ekstrem kuraklık şartlarının SPEI yöntemiyle belirlenmesi. Türk Coğrafya Dergisi, (84), 41-52. https://doi.org/10.17211/tcd.1327588
  • Durmuş, B., Bulut, İ., & Gönençgil, B. (2021). Antalya Bölümünde sıcaklık ve yağış indislerinin değişim analizleri. Türk Coğrafya Dergisi, (78), 91-108. https://doi.org/10.17211/tcd.1009270
  • Dün, S., & Gönençgil, B. (2021). Ege Bölgesi kıyılarında sıcaklık indislerinin analizi. Türk Coğrafya Dergisi, (77), 77-86. https://doi.org/10.17211/tcd.897028
  • Edossa, D. C., Babel, M. S., & Gupta, A. D. (2010). Drought analysis in the Awash River Basin, Ethiopia. Water Resour Manage, 24(7), 1441-1460. http://dx.doi.org/10.1007/s11269-009-9508-0
  • Erişmiş, M. (2023). Standartlaştırılmış yağış buharlaşma indeksine göre Meriç Nehri havzasında uzun dönem kuraklık analizi. International Journal of Geography and Geography Education, (50), 313-328. https://doi.org/10.32003/igge.1297107
  • Erlat, E., & Yavaşlı, D. D. (2011). Ege Bölgesi’nde sıcaklık ekstremlerinde gözlenen değişim ve eğilimlerin değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 3(1), 25-38. https://doi.org/10.1501/Csaum_0000000042
  • Ghasemlounia, R., & Utlu, M. (2024). Evaluation of drought using meteorological drought indices, a case study: Alanya (Türkiye). Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 10(1), 192-210. https://doi.org/10.21324/dacd.1359193
  • Gökçe, N. (2022). Küresel su stresi ve ölçüm yöntemleri. Bulletin of Economic Theory and Analysis, 7(1), 189-208. https://doi.org/10.25229/beta.1117054
  • Gülmez, A. (2022). Ege Bölgesinde akım kuraklık indeksi ve standart yağış indeksinin ortak incelenmesi (Yayın No. 721031) [Yüksek lisans tezi, Bursa Teknik Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
  • Gümüş, V. (2017). Akım kuraklık indeksi ile Asi havzasının hidrolojik kuraklık analizi. Gazi University Journal of Science Part C: Design and Technology, 5(1), 65-73. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/290259
  • Gümüş, V., Başak, A., & Oruç, N. (2016). Standartlaştırılmış yağış indeksi (SPI) yöntemi ile Şanlıurfa istasyonunun kuraklık analizi. Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi, 1(1), 36-44.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/298757
  • Hong, X., Guo, S., Zhou, Y., & Xiong, L. (2014). Uncertainties in assessing hydrological drought using streamflow drought index for the upper Yangtze River Basin. Stochastic Environmental Research and Risk Assessment, 29(4), 1235-1247. https://doi.org/10.1007/s00477-014-0949-5
  • Ilgar, R. (2013). Çanakkale’de kuraklık durumu ve eğilimlerinin standartlaştırılmış yağış indisi ile belirlenmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, (22), 183-204. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3218
  • Intergovernmental Panel on Climate Change. (2021). Climate change 2021: The physical science basis. Contribution of Working Group I to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change (Masson-Delmotte, V., P. Zhai, A. Pirani, S. L. Connors, C. Péan, S. Berger, N. Caud, Y. Chen, L. Goldfarb, M. I. Gomis, M. Huang, K. Leitzell, E. Lonnoy, J.B.R. Matthews, T. K. Maycock, T. Waterfield, O. Yelekçi, R. Yu & B. Zhou, Eds.). IPCC. https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1/downloads/report/IPCC_AR6_WGI_Full_Report_smaller.pdf
  • Karabulut, M. (2012). Doğu Akdeniz’de ekstrem maksimum ve minimum sıcaklıkların trend analizi. KSÜ Doğa Bilimler Dergisi, Özel Sayı, 37-44. https://www.academia.edu/6439059/Do%C4%9Fu_Akdenizde_Ekstrem_Maksimum_ve_Minimum_S%C4%B1cakl%C4%B1klar%C4%B1n_Trend_Analizi_Analayzes_of_Extrem_Maxsimum_and_Mininum_Temperature_at_the_East_Mediterranian
  • Karaman, S., & Gökalp, Z. (2010). Küresel ısınma ve iklim değişikliğinin su kaynakları üzerine etkileri. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 3(1), 59-66. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/412801
  • Katipoğlu, O. M., Yeşilyurt, S. N., & Dalkılıç, H. Y. (2022). Yeşilırmak Havzasındaki hidrolojik kuraklıkların mann-kendall ve yenilikçi şen yöntemi ile trend analizi. Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 12(2), 422-442. https://doi.org/10.17714/gumusfenbil.1026893
  • Kermen, Ç. (2019). Küçük Menderes Havzasında meteorolojik ve hidrolojik kuraklık arasındaki ilişkinin belirlenmesi (Yayın No. 600142) [Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
  • Khandu, K., Forootan, E., Schumacher, M., Awange, J. L., & Schmied H. M. (2016). Exploring the influence of precipitation extremes and human water use on total water storage (TWS) changes in the Ganges-Brahmaputra-Meghna River Basin. Water Resources Research, 52(3), 2240-2258. http://dx.doi.org/10.1002/2015WR018113
  • Kırtorun, E., & Karaer, F. (2018). Su yönetimi ve suyun sürdürülebilirliği. Sürdürülebilir Mühendislik Uygulamaları ve Teknolojik Gelişmeler Dergisi, 1(2), 151-159. https://dergipark.org.tr/tr/pub/smutgd/issue/41240/453264
  • Köken, E. (2009). Dicle Havzası düşük akım karakteristiklerinin bölgeselleştirilmesi (Yayın No. 276588) [Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
  • Kumanlıoğlu, A., & Fıstıkoğlu, O. (2019). Yukarı Gediz Havzası yağışlarının meteorolojik kuraklık analizleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 21(62), 509-523. https://doi.org/10.21205/deufmd.2019216216
  • McKee, T. B., Doesken, N. J., & Kleist, J. (1993, January 17-22). The relationship of drought frequency and duration to time scales [Conference presentation]. Eighth conference on applied climatology, California, Anaheim, United States. https://www.scinapse.io/papers/2153179024
  • Molden, D. (1997). Accounting for water use and productivity (SWIM Paper 1). Colombo, Sri Lanka: International Irrigation Management Institute (IIMI). https://unstats.un.org/unsd/envaccounting/ceea/pimeetings/AC-116-10.pdf
  • Mucan, U., & Yıldırım, M. (2023). Çanakkale ilinin uzun yıllar iklim verilerine bağlı kuraklık analizi. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 11(2), 339-350. https://doi.org/10.33202/comuagri.1395101 Nalbantis, I. (2008). Evaluation of a hydrological drought index. European Water, 23(24), 67-77. https://www.ewra.net/ew/pdf/EW_2008_23-24_06.pdf
  • Obasi, R. A., & Ikubuwaje C., O. (2012). Analytical study of rainfall and temperature trend in catchment states and stations of the Benin-Owena River Basin, Nigeria. Journal of Environment and Earth Science, 2(3), 9-20. http://www.iiste.org
  • OCHA. (2023). Birleşmiş Milletler İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi (The United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs, OCHA). https://data.humdata.org/dataset/cod-ab-tur-rimwge
  • Oğuz, E., & Oğuz, K. (2020). Şanlıurfa ili yağış ve sıcaklık trend analizi. İklim Değişikliği ve Çevre, 5(1), 13-17. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1017797
  • Özçelik, Ş., & Akkuzu, E. (2023). Ege Bölgesinde standart yağış evapotranspirasyon indeksi (SPEI) ile kuraklık değerlendirmesi. Journal of Agriculture Faculty of Ege University, 60(3), 515-528. https://doi.org/10.20289/zfdergi.1286331
  • Özfidaner, M., Şapolyo, D., & Topaloğlu, F. (2018). Seyhan Havzası akım verilerinin hidrolojik kuraklık analizi. Toprak Su Dergisi, 7(1), 57-64. https://doi.org/10.21657/topraksu.410140
  • Özkan, S., & Partal, T. (2024). Yeşilırmak Havzasında düşük akarsu akımlarının analizi. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 10(1), 77-88. https://doi.org/10.21324/dacd.1332448
  • Öztürk, M. Z., Çetinkaya, G., & Aydın, S. (2017). Köppen-Geiger iklim sınıflandırmasına göre Türkiye’nin iklim tipleri. Coğrafya Dergisi, (35), 17-27. https://doi.org/10.26650/JGEOG330955
  • Özvan, H., Arık, B., Yeler, O., Şatır, O., & Bostan, P. (2023). Alansal değişimin uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemleri teknikleri kullanılarak belirlenmesi: Karataş Gölü ve çevresi örneği. PEYZAJ, 5(1), 30-39. https://doi.org/10.53784/peyzaj.1287192
  • Sarış, F. (2016). Porsuk Çayı havzasında düşük akım analizi. İstanbul Coğrafya Dergisi, (33), 73-81. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/365658
  • Sarış, F. (2021). Türkiye'de evsel su tedarik ve tüketim istatistiklerinin değerlendirilmesi. Coğrafi Bilimler Dergisi, 19(1), 195-216. https://doi.org/10.33688/aucbd.883794
  • Serkendiz, H., & Tatlı, H. (2023). Sosyo-ekonomik ve biyofiziksel bileşenlerine dayalı geliştirilen dirençlilik indeksi ile Türkiye’de kuraklığın incelenmesi. Dirençlilik Dergisi, 7(1), 73-91. https://doi.org/10.32569/resilience.1196557
  • Şener, E., & Şener, Ş. (2021). SPI ve CZI kuraklık indislerinin CBS tabanlı zamansal ve konumsal karşılaştırması: Burdur Gölü Havzası örneği. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 7(1), 41-58. https://doi.org/10.21324/dacd.800036
  • T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. (2020). Stratejik çevresel değerlendirme (SÇD) yönetmeliğinin uygulanmasının desteklenmesi projesi: kapsam belirleme raporu-nitrat eylem planı (TR2018 ESOP MI A3 12/CNP/03). Kuzey Ege Havzası için nitrat eylem planı SÇD pilot projesi. Stratejik Çevresel Değerlendirme Dairesi Başkanlığı, Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü. https://webdosya.csb.gov.tr/db/scd/icerikler/scd_nep_kapsam-bel-rleme_f-nal-tr-20200529101342.pdf
  • T.C. İstanbul Valiliği. (2023). Tarımsal kuraklıkla mücadele strateji ve eylem planı (2023-2027). İl Tarım ve Orman Müdürlüğü.https://istanbul.tarimorman.gov.tr/Belgeler/%C4%B0stanbul%20Tar%C4%B1msal%20Kurakl%C4%B1k%20Eylem%20Plan%C4%B1%20(2023-2027)-%C3%A7%C4%B1kt%C4%B1.pdf. T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı. (2018). I. Cilt: Havzanın genel tanıtımı ve kuraklık analizleri. Su Yönetimi Genel Müdürlüğü, Taşkın ve Kuraklık Yönetimi Dairesi Başkanlığı. https://www.tarimorman.gov.tr/SYGM/Belgeler/KURAKLIK%20Y%C3%96NET%C4%B0M%20PLANLARI%2009.01.2023/Kuzey%20Ege%20Havzas%C4%B1%20Kurakl%C4%B1k%20Y%C3%B6netim%20Plan%C4%B1%20Cilt%201.pdf T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı. (2016). İklim değişikliğinin su kaynaklarına etkisi projesi: Kuzey Ege Havzası proje nihai raporu. Su Yönetimi Genel Müdürlüğü. https://www.tarimorman.gov.tr/SYGM/Belgeler/iklim%20de%C4%9Fi%C5%9Fikli%C4%9Finin%20su%20kaynaklar%C4%B1na%20etkisi/Iklim_Nihai_Rapor_Kuzey_Ege_Ek_6_REV_nihai.pdf
  • T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı. (2021). Kuzey Ege nehir havzası yönetim planının hazırlanması projesi: stratejik çevresel değerlendirme raporu. Su Yönetimi Genel Müdürlüğü. https://webdosya.csb.gov.tr/db/scd/icerikler/kuzey-ege-nhyp-taslak-scd-raporu-20211111085245.pdf
  • Taylan, E. D., & Damçayırı, D. (2016). Isparta Bölgesi yağış değerlerinin IDW ve kriging enterpolasyon yöntemleri ile tahmini. Teknik Dergi, 27(3), 7551-7559. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/284992
  • Tekkanat, İ., & Sarış, F. (2015). Porsuk Çayı Havzasında akarsu akımlarında gözlenen uzun dönemli eğilimler. Türk Coğrafya Dergisi, (64), 69-83. https://doi.org/10.17211/tcd.44842
  • Topçu, E. (2013). L-momentler ve standart yağış indeksi (SYİ) yardımıyla Seyhan Havzası kuraklık analizi (Yayın No. 327129) [Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
  • Topçu, E., & Karaçor, F. (2021). Erzurum istasyonunun standartlaştırılmış yağış evapotranspirasyon indeksi ve bütünleşik kuraklık indeksi kullanılarak kuraklık analizi. Politeknik Dergisi, 24(2), 565-574. https://doi.org/10.2339/politeknik.682168
  • Topçuoğlu, K., Özgürel, M., & Pamuk, G. (2004). Türkiye için yeni bir kuraklık indisi denemesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 41(3), 145-153. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/59132
  • Tuğrul, T., & Hınıs, M. A. (2023). Konya Apa Barajı havzasında meteorolojik ve hidrolojik kuraklık trend analizi. Karaelmas Fen ve Mühendislik Dergisi, 13(1), 151-163. https://doi.org/10.7212/karaelmasfen.1203887
  • Turhan, E., & Değerli, S. (2021). Fırtına Deresi Alt Havzası akım verilerine dayalı 1965-2015 yılları arası nemli ve kurak dönemlerin analizi. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 11(1), 277-288. https://doi.org/10.31466/kfbd.915979
  • TÜBİTAK MAM Çevre Enstitüsü. (2010). Havza koruma eylem planı Kuzey Ege havzaları nihai rapor. https://www.tarimorman.gov.tr/SYGM/Belgeler/havza%20koruma%20eylem%20planlar%C4%B1/Kuzey_Ege_Havzasi.pdf
  • Türkeş, M., Koç, T., & Sarış, F. (2007). Türkiye’nin yağış toplamı ve yoğunluğu dizilerindeki değişikliklerin ve eğilimlerin zamansal ve alansal çözümlemesi. Coğrafi Bilimler Dergisi, 5(1), 57-73. https://doi.org/10.1501/Cogbil_0000000073
  • TÜİK. (2022). Belediye su istatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?locale=tr
  • TÜİK. (2024). 2024 Nüfus verileri. Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?locale=tr Ulusal Kuraklık Azaltma Merkezi. (2018). SPI Generator [yazılım]. Nebraska Üniversitesi–Lincoln. https://drought.unl.edu/Monitoring/SPI/SPIProgram.aspx
  • Wable, P. S., Jha, M. K., & Shekhar, A. (2018). Comparison of drought indices in a Semi-Arid River Basin of India. Water Resources Management, 33, 75-102. https://doi.org/10.1007/s11269-018-2089-z World Meteorological Organization (WMO). (2016). Handbook of drought indicators and indices (M. Svoboda & B.A. Fuchs, Eds.). (WMO No. 1173), WMO. https://www.droughtmanagement.info/literature/GWP_Handbook_of_Drought_Indicators_and_Indices_2016.pdf
  • Yasan, O., Sarış, F., & Bayrakdar, C. (2019). Dağlık alanların iklim özelliklerini belirlemede CBS tabanlı enterpolasyon yöntemlerinin kullanımı: Batı Toroslar örneği. İçinde Akköprü, E., & Döker, M. F. (Eds.), Coğrafya Araştırmalarında Coğrafi Bilgi Sistemleri Uygulamaları (ss. 197-214). Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Yenipınar, E., Kayhan, M., Çubukçu, A., Demir, V., & Sevimli, M. F. (2021). Türkiye’nin uzun dönem yağış miktarının IDW ve kriging yöntemleri ile tahmin edilmesi. Türkiye Uzaktan Algılama Dergisi, 3(2), 47-52. https://doi.org/10.51489/tuzal.949782
  • Yılmaz, A. (2021). Muğla’da sıcaklık verilerinin trend analizi. Turkish Studies-Social, 16(5), 1871- 1896. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.49295
  • Yılmaz, M. U. (2023). Keşif kuraklık indeksi ve standartlaştırılmış yağış indeksi kullanılarak Kırklareli ilinde kuraklığın eğilimi ve zamansal değişkenliği. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 9(2), 341-364. https://doi.org/10.21324/dacd.1296428
  • Yılmaz, M. U., & Yılmaz, H. (2022). Çok değişkenli kuraklık indeksi kullanılarak kuraklık değerlendirmesi: Kırklareli ili örneği. İçinde Yüce, M. İ., Aytek, A., Aksoy, H., Kağnıcıoğlu, N., Öztürkmen, G., Eşit, M., Alkan, E., Deger, İ. H., Şık, İ., & Uğur, F. (Eds.), 11. Ulusal Hidroloji Kongresi Tam Metin Bildiri Kitabı (ss.499-509). Gaziantep Üniversitesi Yayınları. https://www.researchgate.net/profile/Mustafa-Yilmaz-3/publication/366876781_Cok_Degiskenli_Kuraklik_Indeksi_Kullanilarak_Kuraklik_Degerlendirmesi_Kirklareli_Ili_Ornegi/links/63b6836dc3c99660ebcd49d9/Cok-Degiskenli-Kuraklik-Indeksi-Kullanilarak-Kuraklik-Degerlendirmesi-Kirklareli-Ili-Oernegi.pdf
  • Yüksel, G., & Sökün, H. (2022). Ege Bölgesi için dinamik mod ayrıştırması ile kuraklık analizi. International Journal of 3D Printing Technologies and Digital Industry, 6(1), 54-61. https://doi.org/10.46519/ij3dptdi.1025073

Long-term meteorological and hydrological drought analysis in the North Aegean Basin

Yıl 2025, Sayı: 88, 61 - 79, 29.12.2025
https://doi.org/10.17211/tcd.1721637

Öz

This study analyzes the characteristics of meteorological and hydrological droughts in the North Aegean Basin in both short and long terms. Precipitation data recorded between 1975 and 2023 were obtained from the General Directorate of Meteorology, while water yield and flow data were obtained from the State Hydraulic Works. Precipitation totals were organized into 1, 3, 6, 9, 12, and 24-month series, while flow averages were organized into 3, 6, 9, 12, and 24-month series, and standardized precipitation and streamflow drought index methods were applied. Temperature trends were also identified using the Mann-Kendall method and correlated with drought. According to the results of the 12-month SPI analysis in the North Aegean Basin, drought conditions changed from moderate to severe and extreme after the 2010s. This change is more pronounced in the southern part of the basin (Dikili and Akhisar). In terms of streamflow drought, both short-term and long-term droughts show a clear periodicity pattern, especially in stations such as Tuzla, Zeytinli, and Yağcılı, with moderate to severe droughts. The common findings of SPI and SDI analyses show that meteorological and hydrological droughts intensified simultaneously in the basin during the periods 1984-1985, 1989-1994, 2000-2008 and 2013-2023; while increasing temperature trends in summer, spring, and autumn reveal that drought is exacerbated not only by reduced precipitation but also by rising evapotranspiration. Temperature increase trends pose a risk in terms of agricultural productivity, water demand, and increased drought severity. Fluctuations in water yield are generally characterized by short-term changes, and hydroclimatic processes such as precipitation intensity and flow dynamics affect water yield in the basin.

Kaynakça

  • Aawar, T., Khare, D., & Singh, L. (2019). Identifcation of the trend in precipitation and temperature over the Kabul River sub-basin: a case study of Afghanistan. Modeling Earth Systems and Environment, 5, 1377-1394. https://doi.org/10.1007/s40808-019-00597-9
  • Akar, Ö., Oğuz, İ., & Yürekli, K. (2015). İkikara Havzasının kurak ve ıslak dönemlerinin bazı kuraklık indisleri yardımıyla karşılaştırılması. Journal of Agricultural Faculty of Gaziosmanpaşa University (JAFAG), 32(2), 9-13. https://doi.org/10.13002/jafag794
  • Akbaş, A. (2014). Türkiye üzerindeki önemli kurak yıllar. Coğrafi Bilimler Dergisi, 12(2), 101-118. https://doi.org/10.1501/Cogbil_0000000155
  • Akdağ, R. (2015). Kentsel su sunumunda bir yönetim aracı olarak su talep tahmini. Niğde Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(3), 69-81. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/185173
  • Aksoy, H., Çetin, M., Önöz, B., Yüce, M. İ., Eriş, E., Selek, B., Aksu, H., Burgan, H. İ., Eşit, M., Orta, S., & Çavuş, Y. (2018). Hidrolojik havzalarda düşük akımlar ve kuraklık analizi. Türkiye Ulusal Jeodezi ve Jeofizik Birliği (TUJJB)- Türkiye Ulusal Meteorolojik ve Hidrolojik Afetler Programı (TÜMEHAP)-2015-01; Proje Sonuç Raporu. https://www.tujjb.org.tr/uploads/files/nationalprojects/hidrolojik-havzalarda-dusuk-akimlar-ve-kuraklik-analizi-tujjb-tumehap-2015-01-2240.pdf
  • Aktürk, G., Zeybekoğlu, U., & Yıldız, O. (2022). SPI ve SPEI yöntemleri ile kuraklık araştırması: Kırıkkale örneği. Uluslararası Mühendislik Araştırma ve Geliştirme Dergisi, 14(2), 762-776. https://doi.org/10.29137/umagd.1100886
  • Aydın, M., & Öz, A. (2021). Van Gölü havzasında hidrometeorolojik verilerin eğilim analizi. Çukurova Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 36(2), 441-456. https://doi.org/10.21605/cukurovaumfd.982808
  • Bakanoğulları, F. (2020). SPEI ve SPI indisleri kullanılarak İstanbul-Damlıca deresi havzasında kuraklık şiddetlerinin analizi. Toprak Su Dergisi, 9(1), 1-10. https://doi.org/10.21657/topraksu.566693
  • Batan, M. (2021). Çeşitli kuraklık indisleri ile Batman ilinin kuraklık analizi ve kontur haritalarının çıkarılması. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 7(2), 252-265. https://doi.org/10.21324/dacd.817903
  • Bettahar, A., & Şener, Ş. (2023). Standartlaştırılmış yağış indeksi ve ondalıklar indeksi yöntemleri ile Wadi Righ Bölgesi (Cezayir) kuraklık analizi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 14(1), 128-138. https://doi.org/10.29048/makufebed.1248923
  • Cebeci, İ., Demirkıran, O., Doğan, O., Karagöz Sezer, K., Öztürk, Ö., & Elbaşı, F. (2019). Türkiye’nin iller bazında kuraklık değerlendirmesi. Toprak Su Dergisi, Özel Sayı, 169-176. https://doi.org/10.21657/topraksu.655613
  • Chang, J., Li, Y., Wang, Y., & Yuan, M. (2016). Copula-based drought risk assessment combined with an integrated index in the Wei River Basin, China. Journal of Hydrology, 540, 824-834. https://doi.org/10.1016/j.jhidrol.2016.06.064
  • Coşkun, S. (2020). Aras-Kura Kapalı havzasının ortalama sıcaklık, yağış ve akım verilerinin trend analizi (Türkiye). Fırat University Journal of Social Sciences, 30(2), 29-42. https://doi.org/10.18069/firatsbed.713550
  • Çağlıyan, A., & Ayhan, G. (2018, 3-6 Ekim). Türkiye’de yağışın mekânsal analizi [Sempozyum sunumu]. TÜCAUM 30. Yıl Uluslararası Coğrafya Sempozyumu, Ankara, Türkiye.https://tucaum.ankara.edu.tr/wp-content/uploads/sites/280/2018/12/30.Y%C4%B1l.TamMetin08Ay%C5%9Fe-%C3%87a%C4%9Fl%C4%B1yan_G%C3%BClsen-Ayhan.pdf
  • Çakmak, B., & Gökalp, Z. (2013). Kuraklık ve tarımsal su yönetimi. Gaziosmanpaşa Bilimsel Araştırma Dergisi, (4), 1-11. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/311593 Devlet Su İşleri (DSİ). (1980-2015). Akım yıllıkları. Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü. https://www.dsi.gov.tr/sayfa/detay/744
  • Dikici, M. (2020). Drought analysis with diferent indices for the Asi Basin (Turkey). Scientifc Reports, 10, 20739, 1-12. https://doi.org/10.1038/s41598-020-77827-z
  • Durmuş, B., & Bulut, İ. (2023). Batı Akdeniz’deki ekstrem kuraklık şartlarının SPEI yöntemiyle belirlenmesi. Türk Coğrafya Dergisi, (84), 41-52. https://doi.org/10.17211/tcd.1327588
  • Durmuş, B., Bulut, İ., & Gönençgil, B. (2021). Antalya Bölümünde sıcaklık ve yağış indislerinin değişim analizleri. Türk Coğrafya Dergisi, (78), 91-108. https://doi.org/10.17211/tcd.1009270
  • Dün, S., & Gönençgil, B. (2021). Ege Bölgesi kıyılarında sıcaklık indislerinin analizi. Türk Coğrafya Dergisi, (77), 77-86. https://doi.org/10.17211/tcd.897028
  • Edossa, D. C., Babel, M. S., & Gupta, A. D. (2010). Drought analysis in the Awash River Basin, Ethiopia. Water Resour Manage, 24(7), 1441-1460. http://dx.doi.org/10.1007/s11269-009-9508-0
  • Erişmiş, M. (2023). Standartlaştırılmış yağış buharlaşma indeksine göre Meriç Nehri havzasında uzun dönem kuraklık analizi. International Journal of Geography and Geography Education, (50), 313-328. https://doi.org/10.32003/igge.1297107
  • Erlat, E., & Yavaşlı, D. D. (2011). Ege Bölgesi’nde sıcaklık ekstremlerinde gözlenen değişim ve eğilimlerin değerlendirilmesi. Ankara Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi, 3(1), 25-38. https://doi.org/10.1501/Csaum_0000000042
  • Ghasemlounia, R., & Utlu, M. (2024). Evaluation of drought using meteorological drought indices, a case study: Alanya (Türkiye). Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 10(1), 192-210. https://doi.org/10.21324/dacd.1359193
  • Gökçe, N. (2022). Küresel su stresi ve ölçüm yöntemleri. Bulletin of Economic Theory and Analysis, 7(1), 189-208. https://doi.org/10.25229/beta.1117054
  • Gülmez, A. (2022). Ege Bölgesinde akım kuraklık indeksi ve standart yağış indeksinin ortak incelenmesi (Yayın No. 721031) [Yüksek lisans tezi, Bursa Teknik Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
  • Gümüş, V. (2017). Akım kuraklık indeksi ile Asi havzasının hidrolojik kuraklık analizi. Gazi University Journal of Science Part C: Design and Technology, 5(1), 65-73. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/290259
  • Gümüş, V., Başak, A., & Oruç, N. (2016). Standartlaştırılmış yağış indeksi (SPI) yöntemi ile Şanlıurfa istasyonunun kuraklık analizi. Harran Üniversitesi Mühendislik Dergisi, 1(1), 36-44.https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/298757
  • Hong, X., Guo, S., Zhou, Y., & Xiong, L. (2014). Uncertainties in assessing hydrological drought using streamflow drought index for the upper Yangtze River Basin. Stochastic Environmental Research and Risk Assessment, 29(4), 1235-1247. https://doi.org/10.1007/s00477-014-0949-5
  • Ilgar, R. (2013). Çanakkale’de kuraklık durumu ve eğilimlerinin standartlaştırılmış yağış indisi ile belirlenmesi. Marmara Coğrafya Dergisi, (22), 183-204. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3218
  • Intergovernmental Panel on Climate Change. (2021). Climate change 2021: The physical science basis. Contribution of Working Group I to the Sixth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change (Masson-Delmotte, V., P. Zhai, A. Pirani, S. L. Connors, C. Péan, S. Berger, N. Caud, Y. Chen, L. Goldfarb, M. I. Gomis, M. Huang, K. Leitzell, E. Lonnoy, J.B.R. Matthews, T. K. Maycock, T. Waterfield, O. Yelekçi, R. Yu & B. Zhou, Eds.). IPCC. https://www.ipcc.ch/report/ar6/wg1/downloads/report/IPCC_AR6_WGI_Full_Report_smaller.pdf
  • Karabulut, M. (2012). Doğu Akdeniz’de ekstrem maksimum ve minimum sıcaklıkların trend analizi. KSÜ Doğa Bilimler Dergisi, Özel Sayı, 37-44. https://www.academia.edu/6439059/Do%C4%9Fu_Akdenizde_Ekstrem_Maksimum_ve_Minimum_S%C4%B1cakl%C4%B1klar%C4%B1n_Trend_Analizi_Analayzes_of_Extrem_Maxsimum_and_Mininum_Temperature_at_the_East_Mediterranian
  • Karaman, S., & Gökalp, Z. (2010). Küresel ısınma ve iklim değişikliğinin su kaynakları üzerine etkileri. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi, 3(1), 59-66. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/412801
  • Katipoğlu, O. M., Yeşilyurt, S. N., & Dalkılıç, H. Y. (2022). Yeşilırmak Havzasındaki hidrolojik kuraklıkların mann-kendall ve yenilikçi şen yöntemi ile trend analizi. Gümüşhane Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 12(2), 422-442. https://doi.org/10.17714/gumusfenbil.1026893
  • Kermen, Ç. (2019). Küçük Menderes Havzasında meteorolojik ve hidrolojik kuraklık arasındaki ilişkinin belirlenmesi (Yayın No. 600142) [Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
  • Khandu, K., Forootan, E., Schumacher, M., Awange, J. L., & Schmied H. M. (2016). Exploring the influence of precipitation extremes and human water use on total water storage (TWS) changes in the Ganges-Brahmaputra-Meghna River Basin. Water Resources Research, 52(3), 2240-2258. http://dx.doi.org/10.1002/2015WR018113
  • Kırtorun, E., & Karaer, F. (2018). Su yönetimi ve suyun sürdürülebilirliği. Sürdürülebilir Mühendislik Uygulamaları ve Teknolojik Gelişmeler Dergisi, 1(2), 151-159. https://dergipark.org.tr/tr/pub/smutgd/issue/41240/453264
  • Köken, E. (2009). Dicle Havzası düşük akım karakteristiklerinin bölgeselleştirilmesi (Yayın No. 276588) [Yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
  • Kumanlıoğlu, A., & Fıstıkoğlu, O. (2019). Yukarı Gediz Havzası yağışlarının meteorolojik kuraklık analizleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 21(62), 509-523. https://doi.org/10.21205/deufmd.2019216216
  • McKee, T. B., Doesken, N. J., & Kleist, J. (1993, January 17-22). The relationship of drought frequency and duration to time scales [Conference presentation]. Eighth conference on applied climatology, California, Anaheim, United States. https://www.scinapse.io/papers/2153179024
  • Molden, D. (1997). Accounting for water use and productivity (SWIM Paper 1). Colombo, Sri Lanka: International Irrigation Management Institute (IIMI). https://unstats.un.org/unsd/envaccounting/ceea/pimeetings/AC-116-10.pdf
  • Mucan, U., & Yıldırım, M. (2023). Çanakkale ilinin uzun yıllar iklim verilerine bağlı kuraklık analizi. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi, 11(2), 339-350. https://doi.org/10.33202/comuagri.1395101 Nalbantis, I. (2008). Evaluation of a hydrological drought index. European Water, 23(24), 67-77. https://www.ewra.net/ew/pdf/EW_2008_23-24_06.pdf
  • Obasi, R. A., & Ikubuwaje C., O. (2012). Analytical study of rainfall and temperature trend in catchment states and stations of the Benin-Owena River Basin, Nigeria. Journal of Environment and Earth Science, 2(3), 9-20. http://www.iiste.org
  • OCHA. (2023). Birleşmiş Milletler İnsani Yardım Koordinasyon Ofisi (The United Nations Office for the Coordination of Humanitarian Affairs, OCHA). https://data.humdata.org/dataset/cod-ab-tur-rimwge
  • Oğuz, E., & Oğuz, K. (2020). Şanlıurfa ili yağış ve sıcaklık trend analizi. İklim Değişikliği ve Çevre, 5(1), 13-17. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1017797
  • Özçelik, Ş., & Akkuzu, E. (2023). Ege Bölgesinde standart yağış evapotranspirasyon indeksi (SPEI) ile kuraklık değerlendirmesi. Journal of Agriculture Faculty of Ege University, 60(3), 515-528. https://doi.org/10.20289/zfdergi.1286331
  • Özfidaner, M., Şapolyo, D., & Topaloğlu, F. (2018). Seyhan Havzası akım verilerinin hidrolojik kuraklık analizi. Toprak Su Dergisi, 7(1), 57-64. https://doi.org/10.21657/topraksu.410140
  • Özkan, S., & Partal, T. (2024). Yeşilırmak Havzasında düşük akarsu akımlarının analizi. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 10(1), 77-88. https://doi.org/10.21324/dacd.1332448
  • Öztürk, M. Z., Çetinkaya, G., & Aydın, S. (2017). Köppen-Geiger iklim sınıflandırmasına göre Türkiye’nin iklim tipleri. Coğrafya Dergisi, (35), 17-27. https://doi.org/10.26650/JGEOG330955
  • Özvan, H., Arık, B., Yeler, O., Şatır, O., & Bostan, P. (2023). Alansal değişimin uzaktan algılama ve coğrafi bilgi sistemleri teknikleri kullanılarak belirlenmesi: Karataş Gölü ve çevresi örneği. PEYZAJ, 5(1), 30-39. https://doi.org/10.53784/peyzaj.1287192
  • Sarış, F. (2016). Porsuk Çayı havzasında düşük akım analizi. İstanbul Coğrafya Dergisi, (33), 73-81. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/365658
  • Sarış, F. (2021). Türkiye'de evsel su tedarik ve tüketim istatistiklerinin değerlendirilmesi. Coğrafi Bilimler Dergisi, 19(1), 195-216. https://doi.org/10.33688/aucbd.883794
  • Serkendiz, H., & Tatlı, H. (2023). Sosyo-ekonomik ve biyofiziksel bileşenlerine dayalı geliştirilen dirençlilik indeksi ile Türkiye’de kuraklığın incelenmesi. Dirençlilik Dergisi, 7(1), 73-91. https://doi.org/10.32569/resilience.1196557
  • Şener, E., & Şener, Ş. (2021). SPI ve CZI kuraklık indislerinin CBS tabanlı zamansal ve konumsal karşılaştırması: Burdur Gölü Havzası örneği. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 7(1), 41-58. https://doi.org/10.21324/dacd.800036
  • T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı. (2020). Stratejik çevresel değerlendirme (SÇD) yönetmeliğinin uygulanmasının desteklenmesi projesi: kapsam belirleme raporu-nitrat eylem planı (TR2018 ESOP MI A3 12/CNP/03). Kuzey Ege Havzası için nitrat eylem planı SÇD pilot projesi. Stratejik Çevresel Değerlendirme Dairesi Başkanlığı, Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü. https://webdosya.csb.gov.tr/db/scd/icerikler/scd_nep_kapsam-bel-rleme_f-nal-tr-20200529101342.pdf
  • T.C. İstanbul Valiliği. (2023). Tarımsal kuraklıkla mücadele strateji ve eylem planı (2023-2027). İl Tarım ve Orman Müdürlüğü.https://istanbul.tarimorman.gov.tr/Belgeler/%C4%B0stanbul%20Tar%C4%B1msal%20Kurakl%C4%B1k%20Eylem%20Plan%C4%B1%20(2023-2027)-%C3%A7%C4%B1kt%C4%B1.pdf. T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı. (2018). I. Cilt: Havzanın genel tanıtımı ve kuraklık analizleri. Su Yönetimi Genel Müdürlüğü, Taşkın ve Kuraklık Yönetimi Dairesi Başkanlığı. https://www.tarimorman.gov.tr/SYGM/Belgeler/KURAKLIK%20Y%C3%96NET%C4%B0M%20PLANLARI%2009.01.2023/Kuzey%20Ege%20Havzas%C4%B1%20Kurakl%C4%B1k%20Y%C3%B6netim%20Plan%C4%B1%20Cilt%201.pdf T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı. (2016). İklim değişikliğinin su kaynaklarına etkisi projesi: Kuzey Ege Havzası proje nihai raporu. Su Yönetimi Genel Müdürlüğü. https://www.tarimorman.gov.tr/SYGM/Belgeler/iklim%20de%C4%9Fi%C5%9Fikli%C4%9Finin%20su%20kaynaklar%C4%B1na%20etkisi/Iklim_Nihai_Rapor_Kuzey_Ege_Ek_6_REV_nihai.pdf
  • T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı. (2021). Kuzey Ege nehir havzası yönetim planının hazırlanması projesi: stratejik çevresel değerlendirme raporu. Su Yönetimi Genel Müdürlüğü. https://webdosya.csb.gov.tr/db/scd/icerikler/kuzey-ege-nhyp-taslak-scd-raporu-20211111085245.pdf
  • Taylan, E. D., & Damçayırı, D. (2016). Isparta Bölgesi yağış değerlerinin IDW ve kriging enterpolasyon yöntemleri ile tahmini. Teknik Dergi, 27(3), 7551-7559. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/284992
  • Tekkanat, İ., & Sarış, F. (2015). Porsuk Çayı Havzasında akarsu akımlarında gözlenen uzun dönemli eğilimler. Türk Coğrafya Dergisi, (64), 69-83. https://doi.org/10.17211/tcd.44842
  • Topçu, E. (2013). L-momentler ve standart yağış indeksi (SYİ) yardımıyla Seyhan Havzası kuraklık analizi (Yayın No. 327129) [Yüksek lisans tezi, Çukurova Üniversitesi]. YÖK Tez Merkezi.
  • Topçu, E., & Karaçor, F. (2021). Erzurum istasyonunun standartlaştırılmış yağış evapotranspirasyon indeksi ve bütünleşik kuraklık indeksi kullanılarak kuraklık analizi. Politeknik Dergisi, 24(2), 565-574. https://doi.org/10.2339/politeknik.682168
  • Topçuoğlu, K., Özgürel, M., & Pamuk, G. (2004). Türkiye için yeni bir kuraklık indisi denemesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 41(3), 145-153. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/59132
  • Tuğrul, T., & Hınıs, M. A. (2023). Konya Apa Barajı havzasında meteorolojik ve hidrolojik kuraklık trend analizi. Karaelmas Fen ve Mühendislik Dergisi, 13(1), 151-163. https://doi.org/10.7212/karaelmasfen.1203887
  • Turhan, E., & Değerli, S. (2021). Fırtına Deresi Alt Havzası akım verilerine dayalı 1965-2015 yılları arası nemli ve kurak dönemlerin analizi. Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi, 11(1), 277-288. https://doi.org/10.31466/kfbd.915979
  • TÜBİTAK MAM Çevre Enstitüsü. (2010). Havza koruma eylem planı Kuzey Ege havzaları nihai rapor. https://www.tarimorman.gov.tr/SYGM/Belgeler/havza%20koruma%20eylem%20planlar%C4%B1/Kuzey_Ege_Havzasi.pdf
  • Türkeş, M., Koç, T., & Sarış, F. (2007). Türkiye’nin yağış toplamı ve yoğunluğu dizilerindeki değişikliklerin ve eğilimlerin zamansal ve alansal çözümlemesi. Coğrafi Bilimler Dergisi, 5(1), 57-73. https://doi.org/10.1501/Cogbil_0000000073
  • TÜİK. (2022). Belediye su istatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?locale=tr
  • TÜİK. (2024). 2024 Nüfus verileri. Türkiye İstatistik Kurumu. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?locale=tr Ulusal Kuraklık Azaltma Merkezi. (2018). SPI Generator [yazılım]. Nebraska Üniversitesi–Lincoln. https://drought.unl.edu/Monitoring/SPI/SPIProgram.aspx
  • Wable, P. S., Jha, M. K., & Shekhar, A. (2018). Comparison of drought indices in a Semi-Arid River Basin of India. Water Resources Management, 33, 75-102. https://doi.org/10.1007/s11269-018-2089-z World Meteorological Organization (WMO). (2016). Handbook of drought indicators and indices (M. Svoboda & B.A. Fuchs, Eds.). (WMO No. 1173), WMO. https://www.droughtmanagement.info/literature/GWP_Handbook_of_Drought_Indicators_and_Indices_2016.pdf
  • Yasan, O., Sarış, F., & Bayrakdar, C. (2019). Dağlık alanların iklim özelliklerini belirlemede CBS tabanlı enterpolasyon yöntemlerinin kullanımı: Batı Toroslar örneği. İçinde Akköprü, E., & Döker, M. F. (Eds.), Coğrafya Araştırmalarında Coğrafi Bilgi Sistemleri Uygulamaları (ss. 197-214). Pegem Akademi Yayıncılık.
  • Yenipınar, E., Kayhan, M., Çubukçu, A., Demir, V., & Sevimli, M. F. (2021). Türkiye’nin uzun dönem yağış miktarının IDW ve kriging yöntemleri ile tahmin edilmesi. Türkiye Uzaktan Algılama Dergisi, 3(2), 47-52. https://doi.org/10.51489/tuzal.949782
  • Yılmaz, A. (2021). Muğla’da sıcaklık verilerinin trend analizi. Turkish Studies-Social, 16(5), 1871- 1896. https://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.49295
  • Yılmaz, M. U. (2023). Keşif kuraklık indeksi ve standartlaştırılmış yağış indeksi kullanılarak Kırklareli ilinde kuraklığın eğilimi ve zamansal değişkenliği. Doğal Afetler ve Çevre Dergisi, 9(2), 341-364. https://doi.org/10.21324/dacd.1296428
  • Yılmaz, M. U., & Yılmaz, H. (2022). Çok değişkenli kuraklık indeksi kullanılarak kuraklık değerlendirmesi: Kırklareli ili örneği. İçinde Yüce, M. İ., Aytek, A., Aksoy, H., Kağnıcıoğlu, N., Öztürkmen, G., Eşit, M., Alkan, E., Deger, İ. H., Şık, İ., & Uğur, F. (Eds.), 11. Ulusal Hidroloji Kongresi Tam Metin Bildiri Kitabı (ss.499-509). Gaziantep Üniversitesi Yayınları. https://www.researchgate.net/profile/Mustafa-Yilmaz-3/publication/366876781_Cok_Degiskenli_Kuraklik_Indeksi_Kullanilarak_Kuraklik_Degerlendirmesi_Kirklareli_Ili_Ornegi/links/63b6836dc3c99660ebcd49d9/Cok-Degiskenli-Kuraklik-Indeksi-Kullanilarak-Kuraklik-Degerlendirmesi-Kirklareli-Ili-Oernegi.pdf
  • Yüksel, G., & Sökün, H. (2022). Ege Bölgesi için dinamik mod ayrıştırması ile kuraklık analizi. International Journal of 3D Printing Technologies and Digital Industry, 6(1), 54-61. https://doi.org/10.46519/ij3dptdi.1025073
Toplam 74 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Fiziki Coğrafya
Bölüm Araştırma Makalesi
Yazarlar

Duygu Demiray 0009-0004-7112-5588

Faize Sarış 0000-0002-1721-4959

Gönderilme Tarihi 17 Haziran 2025
Kabul Tarihi 1 Ekim 2025
Yayımlanma Tarihi 29 Aralık 2025
Yayımlandığı Sayı Yıl 2025 Sayı: 88

Kaynak Göster

APA Demiray, D., & Sarış, F. (2025). Kuzey Ege Havzası’nda uzun dönemli meteorolojik ve hidrolojik kuraklık analizi. Türk Coğrafya Dergisi(88), 61-79. https://doi.org/10.17211/tcd.1721637

Yayıncı: Türk Coğrafya Kurumu