Bu çalışmada, Kuzey Ege Havzası’nda meteorolojik ve hidrolojik kuraklığın kısa ve uzun dönemlerdeki karakteri analiz edildi. 1975-2023 yılları arasında kaydedilen yağış verileri Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nden, su verimi ve akım verileri ise Devlet Su İşleri’nden alındı. Yağış toplamları 1,3,6,9,12 ve 24 aylık, akım ortalamaları ise 3,6,9,12 ve 24 aylık seriler halinde düzenlendi, standardize yağış ve akım kuraklık indis yöntemleri uygulandı. Mann-Kendall yöntemiyle de sıcaklıklardaki eğilimler saptanarak kuraklıkla ilişkilendirildi. Kuzey Ege Havzası’nda (12 aylık) SPI analizi sonuçlarına göre 2010'lu yıllardan sonra kurak koşullar orta dereceden şiddetli ve aşırı kuraklıklara doğru bir değişim göstermektedir. Bu değişim havzanın güneyinde (Dikili ve Akhisar) daha belirgindir. Akım kuraklığı bakımından hem kısa hem uzun vadeli kuraklıklarda Tuzla, Zeytinli ve Yağcılı gibi istasyonlarda orta ile şiddetli kuraklık ve belirgin bir dönemsellik deseni öne çıkmaktadır. SPI ve SDI analizlerinin ortak bulguları, havzada 1984-1985, 1989-1994, 2000-2008 ve 2013-2023 dönemlerinde meteorolojik ve hidrolojik kuraklıkların eşzamanlı olarak yoğunlaştığını göstermekte; yaz, ilkbahar ve sonbaharda artan sıcaklık eğilimleri ise kuraklığın yalnızca yağış azlığından değil, yükselen evapotranspirasyonla da derinleştiğini ortaya koymaktadır. Sıcaklık artış eğilimleri tarımsal verimlilik, su talebi ve kuraklık şiddetlerindeki artışlar açısından risk unsurudur. Su verimindeki dalgalanmalar genellikle kısa süreli değişimlerle karakterizedir, yağış şiddeti ve akış dinamiği gibi hidroklimatolojik süreçler havzada verimi etkilemektedir.
This study analyzes the characteristics of meteorological and hydrological droughts in the North Aegean Basin in both short and long terms. Precipitation data recorded between 1975 and 2023 were obtained from the General Directorate of Meteorology, while water yield and flow data were obtained from the State Hydraulic Works. Precipitation totals were organized into 1, 3, 6, 9, 12, and 24-month series, while flow averages were organized into 3, 6, 9, 12, and 24-month series, and standardized precipitation and streamflow drought index methods were applied. Temperature trends were also identified using the Mann-Kendall method and correlated with drought. According to the results of the 12-month SPI analysis in the North Aegean Basin, drought conditions changed from moderate to severe and extreme after the 2010s. This change is more pronounced in the southern part of the basin (Dikili and Akhisar). In terms of streamflow drought, both short-term and long-term droughts show a clear periodicity pattern, especially in stations such as Tuzla, Zeytinli, and Yağcılı, with moderate to severe droughts. The common findings of SPI and SDI analyses show that meteorological and hydrological droughts intensified simultaneously in the basin during the periods 1984-1985, 1989-1994, 2000-2008 and 2013-2023; while increasing temperature trends in summer, spring, and autumn reveal that drought is exacerbated not only by reduced precipitation but also by rising evapotranspiration. Temperature increase trends pose a risk in terms of agricultural productivity, water demand, and increased drought severity. Fluctuations in water yield are generally characterized by short-term changes, and hydroclimatic processes such as precipitation intensity and flow dynamics affect water yield in the basin.
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Fiziki Coğrafya |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Gönderilme Tarihi | 17 Haziran 2025 |
| Kabul Tarihi | 1 Ekim 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Aralık 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Sayı: 88 |
Yayıncı: Türk Coğrafya Kurumu