In this paper, causes of the change in climate through the northern slopes of Uludağ and its consequences were discussed by making use of the long-term average climatic data of the Bursa and Uludağ meteorology stations recorded during the period of 1975–2007. Although horizontal distance between two stations is very small, significant variations in climate characteristics are observed due to the vertical differences. Significant ones of these changes or differences are as follows: Because the Uludağ station is a mountain station locating at the 800 hPa geopotential height level, annual pressure variations are characterized by differences among two stations. While north-easterly winds dominate at Bursa, Uludağ is prevailed by southerly winds. Temperatures equal to and greater than 30 °C are almost not observed at Uludağ, whereas recorded at Bursa cause increased evaporation leading a water deficit. This water deficit is clearly seen in the Thornthwaite water budget. Uludağ meteorology station has average precipitation of more than 2.15 times in every month in comparison with Bursa meteorology station, and annual total precipitation amount reaches from 674 mm of Bursa to 1453 mm of Uludağ. Thunderstorm events are in highest rate in summer at both stations due to the local convective instability. Snow cover does not left over the lower parts, while length of snow cover period over the surface increases with height. All these factors mentioned cause the both station to staying at different climatic classes.
Keywords: Climate classification, vertical variation of climate, Bursa, Uludağ.
Makalede, Bursa ve Uludağ meteoroloji istasyonlarına ait uzun süreli ortalama klimatoloji verilerinden (1975–2007) yararlanılarak, Uludağ’ın kuzey yamacı boyunca iklimin nasıl farklılaştığı nedenleri ve sonuçları ile açıklanmaya çalışıldı. İki istasyon arasındaki yatay uzaklık çok küçük olmasına karşın, iklimde yükselti farklılıklarından kaynaklanan önemli değişimler gözlenir. Bu farklılıkların ya da değişikliklerin en önemlileri şu şekildedir: Bir dağ istasyonu olan Uludağ’ın 800 hPa jeopotansiyel yükseklik düzeyinde bulunması, iki istasyonun yıllık basınç değişimlerinin birbirlerinden farklılık göstermesine neden olur. Bursa’da kuzeydoğulu rüzgar yönleri egemen iken, Uludağ’da güney yönlü rüzgarlar egemendir. 30 °C ve üzeri sıcaklıklar Uludağ üzerinde neredeyse hiç gözlenmezken, Bursa’da kaydedilen 30 °C ve üzeri sıcaklıklar Bursa’da buharlaşma ve terlemeyi arttırdığı için bir su açığına neden olur. Bu su açığı Thornthwaite su bilançosunda belirgin olarak görülür. Uludağ meteoroloji istasyonu ortalama olarak her ay için Bursa Meteoroloji İstasyonu’ndan 2,15 kat daha fazla yağış alır ve yıllık toplam yağış tutarı 674 mm’den 1453 mm’ye ulaşır. Her iki istasyonda da yerel konvektif kararsızlıktan kaynaklanan oraj olayları yaz mevsiminde en yüksek oranına çıkar. Kar örtüsü alçak alanlarda tutunamazken, yükseldikçe karın yüzeyde kalma süresi artar. Bu ve benzeri etmenler ve nedenler istasyonların birbirlerinden çok farklı iklim sınıfları içerisinde yer almalarına yol açar.
Anahtar Kelimeler: İklim sınıflandırması, iklimin dikey değişimi, Bursa, Uludağ.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Bölüm | Araştırma Makalesi |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 28 Eylül 2014 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2010 Sayı: 55 |
Yayıncı: Türk Coğrafya Kurumu