Trend analyses of temperature and precipitations in Central Anatolia

Yıl 2015, Sayı: 64, 1 - 10, 09.06.2015

Yakup Kızılelma , Mehmet Çelik , Murat Karabulut

https://doi.org/10.17211/tcd.90494

Cited By: 20

Öz

Climate continuously changing place on temporal and spatial scale is a dynamical process. Change in climate has occurred for many times during the period from the Earth’s existence until today. However, with intense industrialization movements which started in 19th century, human began to be influence on natural climate change process. Theory of climate change, which is expressed as increasing of temperature and changing of precipitation pattern globally, is accepted by many environments in the world and shown as one of the most serious problems with which human being has faced at the present time by its results. Also Central Anatolia is in a sensitive position where climate change may be seen by its location. In this study, we investigated mean extreme annual, seasonal and monthly temperature trends and precipitations for weather stations in Central Anatolia. We analyzed temperature trends by using techniques such as non-parametric tests (mann-kendal, sen’s slope), linear regression etc. Results show that there are significant increases statistically in maximum and minimum temperature trends throughout the study area, and that there are increases at 95% confidence interval in mean temperatures in other stations except for Ürgüp station.

Keywords: Temperature, Precipitation, Mann-Kendall, Trend, Central Anatolia.

Anahtar Kelimeler

 Temperature,  Precipitation,  Mann‐Kendall,  Trend,  Central Anatolia. 

İç Anadolu Bölgesinde sıcaklık ve yağışların trend analizi

Öz

Zamansal ve mekânsal ölçekte sürekli değişen iklim, dinamik bir süreçtir. Yerküre ’nin varoluşundan günümüze kadar geçen süre zarfında iklimde birçok defa değişim meydana gelmiştir. Ancak 19. yüzyılda başlayan yoğun sanayileşme hareketleri ile birlikte doğal iklim değişimi süreci üzerinde insan etkili olmaya başlamıştır. Küresel olarak sıcaklığın artışı ve yağış paterninin değişimi şeklinde ifade edilen iklim değişikliği tezi dünyada birçok çevre tarafından kabul edilmekte ve sonuçları itibariyle İnsanoğlunun günümüzde karşı karşıya kaldığı en ciddi problemler arasında gösterilmektedir. İç Anadolu Bölgesi de konumu gereği iklim değişiminin görülebileceği hassas bir konumda bulunmaktadır. Bu çalışmada, İç Anadolu Bölgesinde yer alan meteoroloji istasyonları için yıllık, mevsimlik ve aylık ortalama ve ekstrem sıcaklık trendleri ile yağışlar incelenmiştir. Parametrik olmayan (mann-kendal, sens’s slope), lineer regresyon gibi teknikler kullanılarak sıcaklık eğilimleri analiz edilmiştir. Sonuçlar, maksimum ve minimum sıcaklık trendlerinde çalışma alanı genelinde istatistiksel olarak anlamlı artışların olduğunu, ortalama sıcaklıklarda ise Ürgüp istasyonu hariç diğer tüm istasyonlarda %95 güven aralığında artışlar olduğunu göstermektedir.  

Anahtar Kelimeler: Sıcaklık, Yağış, Mann-Kendall, Trend, İç Anadolu.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Atalay,  İ.,  Mortan,  K.  (2007)  “Türkiye  Bölgesel  Coğrafyası”  İnkılap Kitabevi, İstanbul. 
• Altın,B.R., Barak, B. (2012). “Seyhan Havzasında 1970‐2009  Yılları  Arasında  Yağış  ve  Hava  Sıcaklığı  Değerlerindeki  Değişimler  ve  Eğilimler.” Türk Coğrafya  Dergisi  58:21‐ 34. 
• Altın,  B.R.,  Barak,  B.,  Altın,  B.N.  (2012).  “Change  in  Precipitation  and  Temperature  Amounts  over  Three  Decades in Central Anatolia, Turkey.” Atmospheric and  Climate Sciences, 2:107‐125. 
• Cosun,  F.,  Karabulut,  M.,  (2009).  “Kahramanmaraş'ta  Ortalama,  minimum  ve  Maksimum  Sıcaklıkların  Trend  Analizi.” Türk Coğrafya Dergisi 53:41‐50. 
• Çiçek,  İ.,  Doğan  U.  (2005)  “Ankara’da  Şehir  Isı  Adasının  İncelenmesi.” Coğrafi Bilimler Dergisi, 3 (1): 57‐72.  
• Danneberg  J.  (2012).  “Changes  in  runoff  time  series  in  Thuringia,  Germany  –  Mann‐Kendall  trend  test  and  extreme value analysis” Adv. Geosci., 31, 49–56. 
• Demir,  İ.,  Kılıç,  G.,  Coşkun,  M.,  Sümer,  U.M.  (2008).  “Türkiye’de  maksimum,  minimum  ve  ortalama  hava  sıcaklıkları ile yağış dizilerinde gözlenen değişiklikler ve  eğilimler.”  TMMOB  İklim  Değişimi  Sempozyumu,  Bildiriler  Kitabı,  69‐84.  TMMOB  adına  TMMOB  Meteoroloji  Mühendisleri  Odası,  13‐14  Mart  2008,  Ankara.  
• Deng, H., Chen, Y., Shi, X., Li, W., Wang, H., Zhang, S., Fang  G. (2014) “Dynamics of temperature and precipitation  extremes and their spatial variation in the arid region  of  northwest  China”  Atmospheric  Research  138,346– 355. 
• Deniz,  Z.A.  (2013).  “Türkiye’de  Yaz  Mevsimindeki  Sıcak  Günler ve Sıcak Günlerin Eğilimleri (1970‐2006).” Türk  Coğrafya Dergisi 61: 1‐10. 
• Gönençgil,  B.,  İçel,  G.  (2010).  “Türkiye’nin  Doğu  Akdeniz  Kıyılarında Yıllık Toplam Yağışlarda Görülen Değişimler  (1975‐2006).” Türk Coğrafya Dergisi 55: 1‐12. 
• Kalaycı, S., Kahya, E. (1998). “Susurluk Havzası Nehirlerinde  Su Kalitesi Trendlerinin Belirlenmesi”. Turkish. Journal  of Engineering and Environmental Science 22:503‐514. 
• Karabulut,  M.,  Gürbüz,  M.,    Korkmaz,  H.  (2008).  “Precipitation  and  Temperature  Trend  Analyses  in  Samsun.”  Journal  of  International  Environmental  Application and Science, 3(5):399‐408. 
• Karabulut,  M.,  Cosun,  F.  (2009).  “Kahramanmaraş  İlinde  Yağışların Trend Analizi.” Coğrafi Bilimler Dergisi, 7 (1):  65‐83. 
• Karabulut,  M.  (2010).  “Kayseri’de  Yağış  ve  Sıcaklıkların  Trend  Analizleri.”  KSÜ  Sosyal  Bilimler  Dergisi.  S.  8  (1):79‐89. 
• Karabulut,  M.  (2011).  “Doğu  Akdeniz’de  Ekstrem  Maksimum  ve  Minimum  Sıcaklıkların  Trend  Analizi.”  KSÜ Doğa Bilimleri Dergisi, Özel Sayı:37‐44. 
• Kum,  G.,  Çelik,  M.  A.,  (2014).  “Impact  of  Global  Climate  Change on the Mediterranean Region: Adana as a Case  Study.”  Procedia  Social  and  Behavioral  Sciences  120:600‐608.  
• Lacressonniére,  G.,  Peuchc,  V.‐H.,  Vautard,  R.,    Arteta,  J.,  Déqué,  M.,  Joly,  M.,.  Josse,  B.,  Marécal,  V.,  Saint‐ Martin, D. (2014). “European Air Quality in the 2030s  and  2050s:  Impacts  of  Global  and  Regional  Emission  Trends  and  of  Climate  Change.”  Atmospheric  Environment 92:348‐358. 
• Minga, T., Richter, R., Liua, W., Caillol, S. (2014). “Fighting  Global  Warming  by  Climate  Engineering:  Is  the  Earth  Radiation  Management  and  the  Solar  Radiation  Management  any  Option  for  fighting  Climate  Change  ”Renewable  and  Sustainable  Energy  Reviews  31:792– 834. 
• Novotny,  E.V.,  Heinz  G.  S.  (2007).”Stream  Flow  in  Minnesota:  Indicator  of  Climate  Change”  Journal  of  Hydrology ,334, 319– 333 
• Şahinler, S. (2000). “En Küçük Kareler Yöntemi ile Doğrusal  Regresyon  Modeli  Oluşturmanın  Temel  Prensipleri.”  M.K.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 5:57‐73. 
• Türkeş,  M.  (1996).  “Spatial  and  Temporal  Analysis  of  Annual  Rainfall  Variations  in  Turkey.”  International  Journal of Climatology 16:1057‐1076. 
• Türkeş,  M.  (1999).  “Vulnerability  of  Turkey  to  Desertification  with  Respect  to  Precipitation  and  Aridity Conditions.” Turkish Journal of Engineering and  Environmental Science 23:363‐380.  
• Türkeş,  M.,  Sümer,  U.  M.  ve  Çetiner,  G.  (2000).  “Küresel  iklim  değişikliği  ve  olası  etkileri.”  Çevre  Bakanlığı,  Birleşmiş  Milletler  İklim  Değişikliği  Çerçeve  Sözleşmesi  Seminer Notları (13 Nisan 2000, İstanbul Sanayi Odası):  7‐24, ÇKÖK Gn. Md., Ankara. 
• Türkeş,  M.,  Sümer,  U.,  Demir,  İ.  (2002).  “Türkiye’nin  Günlük  Ortalama  Maksimum  ve  Minimum  Hava  Sıcaklıkları  İle  Sıcaklık  Genişliğindeki  Eğilimler  ve  Değişiklikler.” Klimatoloji Çalıştayı (11‐13 Nisan), İzmir,  89‐106. 
• Türkeş,  M.  (2005).  “Orta  Kızılırmak  Bölümü  Güney  Kesiminin  (Kapadokya  yöresi)  İklimi  ve  Çölleşmeden  Etkilenebilirliği.” Ege Coğrafya Dergisi, 14,73‐97. 
• Türkeş,  M.,  Koç,  T.,  Sarış,  F.(2008).  “Spatiotemporal  Variability  of  Precipitation  Total  Series  over  Turkey.”  International Journal of Climatology 29(8):1056‐1074. 
• Türkeş,  M.  (2012).  “Türkiye’de  Gözlenen  ve  Öngörülen  İklim  Değişikliği,  Kuraklık  ve  Çölleşme.”  Ankara  Üniversitesi Çevrebilimleri Dergisi 4(2): 1‐32. 
• Yue, S., Pilon, P.(2012) “A Comparison of the Power of the t  test,  Mann‐Kendall  and  Bootstrap  Tests  for  Trend  Detection / Une Comparaison de la puissance des tests  t de Student, de Mann‐Kendall et du bootstrap pour la  détection de tendance” Hydrological Sciences, 49(1). 
• Yürekli,  K.  (2015).  ”Impact  of  Climate  Variability  on  Precipitation  in  the  Upper  Euphrates–Tigris  Rivers  Basin  of  Southeast  Turkey”  Atmospheric  Research  154,25–38.