Kahramanmaraş Organize Sanayi Bölgesi’nin çevresindeki yerleşmelere olan etkileri

Yıl 2016, Sayı: 66, 71 - 81, 19.04.2016

Aytaç Şahin , Mine Şahin Mehmet Gürbüz

https://doi.org/10.17211/tcd.89163

Cited By: 2

Öz

Endüstrileşme sürecinde, ülkelerin planlanmamış sanayi tesislerinden planlı sanayi tesislerine geçişleri uzun yıllar almıştır. İkinci dünya savaşından sonraki yıllarda görülmeye başlanan planlı sanayi bölgeleri, ülkelerin sanayileşme stratejilerinde ve ekonomik gelişmelerinde büyük rol oynamaya başlamıştır. Planlı sanayi bölgelerinin örneklerinden olan Organize Sanayi Bölgeleri hazır alt yapı sunma, dengeli sanayi dağılımı sağlama ve girişimciye neyi, nerede, nasıl üreteceği fikrini verme gibi özellikleriyle endüstrileşme sürecinde ülkelerin vazgeçilmez politikaları haline gelmiştir. Ayrıca, Organize Sanayi Bölgeleri çevresindeki yerleşmelerin sosyo-ekonomik ve kültürel açıdan birçok parametresini de etkilemektedir. Bu çalışmanın amacı, Kahramanmaraş Organize Sanayi Bölgesi’nin (KOSB), yakın çevresinde bulunan mahalle yerleşmelerine olan etkilerini ampirik olarak analiz etmektir. Bu amaç doğrultusunda KOSB ve yakın çevresinde yer alan 5 adet mahalle çalışma alanı olarak seçilmiştir. Çalışma örneklemini belirlemek için amaçlı ve kotalı örnekleme yöntemleri tercih edilmiş ve mahallelilere yapılan anketler sonucu oluşturulan veri seti kullanılarak çalışma gerçekleştirilmiştir. Betimsel, faktör, ki kare, varyans (ANOVA) ve korelasyon analizleri veri setine uygulanarak ampirik bulgular elde edilmiştir. Mahallelerin KOSB’den en çok sosyo-ekonomik açıdan etkilendiği ve bu etkilenmede coğrafi faktörlerin etkili olduğu, yine KOSB’den kaynaklı olarak mahalleler arasında sosyo-demografik açıdan belirgin farklılıkların varlığı da tespit edilmiştir.

The effects of Kahramanmaraş Organized Industrial Zone on surrounding settlements

Öz

In the industrialization process, countries’ transition from unplanned industrial plants to planned industrial plants has taken quite a long time. Planned industrial zones which are began to seen in the next year after the World War II, has begun to play a major role at industrialization strategy and economic development of countries. Organized Industrial Zones, the examples of planned industrial zones, have become an indispensable policy of the countries with some features at the industrialization process with a ready infrastructure, providing a balanced industrial distribution and giving the idea to entrepreneurs about what, where and how they will produce etc. In addition, Organized Industrial Zones influence many parameters of its around located settlement like socio-economic and cultural. The aim of this study is to make an empirical analysis the effects of Kahramanmaras Organized Industrial Zone (KOIZ) to neighborhood settlements which are surrounding it. For this purpose, five neighborhoods were selected as study area. For determining study sample, purposive and quota sampling methods were preferred and the study was carried out sets of data gathered with survey which conducted on neighborhood resident. The most important results, which are given in the results section with descriptive, chi square, variance (ANOVA) and correlation analysis, are neighborhood residents were most affected about socio-economically by KOIZ and some geographical parameters are other effects. Moreover, some socio-demographic significant differences between neighborhoods sourced from KOIZ was determined at the end of analysis results.

Kaynakça

• ADNKS (Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi) (2015). https://biruni.tuik.gov.tr/adnksdagitapp/ Son erişim 20 Aralık 2015.
• Avcı, S. (2000). “Türkiye’nin Ekonomik Politikaları ve Coğrafi Sonuçları”, Coğrafya Dergisi 8, 35-36.
• Bayülken, Y. ve Kütükoğlu, C. (2012). Organize Sanayi Bölgeleri Küçük Sanayi Siteleri Teknoparklar. TMMOB Makina Mühendisleri Odası. Ankara: MRK Baskı ve Tanıtım Hizmetleri.
• Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. (2014). https://osbbs.sanayi.gov.tr/FormViewPage.aspx?layoutID=13&FK_ID=179 Son erişim 12 Ocak 2015.
• Cansız, M. (2010). Türkiye'de Organize Sanayi Bölgeleri Politikaları Ve Uygulamaları. DPT, Devlet Planlama Teşkilatı, s. 156.
• ÇED Hizmetleri ve Çevre İzinleri Şube Müdürlüğü. (2011). Kahramanmaraş İli Çevre Durum Raporu, Kahramanmaraş: Çevre Ve Şehircilik Bakanlığı.
• Dinler, Z. (2014). Bölgesel Ekonomi (10. Baskı b.). Ekin Kitabevi, Bursa.
• Doğanay, H., Özdemir, Ü. ve Şahin, İ. F. (2012). Genel Beşeri ve Ekonomik Coğrafya (4.Baskı b.). Pegem Akademi, Ankara.
• DPT (Devlet Planlama Teşkilatı) (2000). Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı Sanayi Politikaları Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara.
• DSİ (Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğü) (2015). www.dsi.gov.tr/bolge/dsi20/maras.htm Gürbüz, M., Yıldırım, U. ve Belli, A. (2014). “Büyükşehir Belediye Kanunu’nun Kahramanmaraş İli Ölçeğinde Analizi”, Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 1, 102-135.
• Gürbüz, M. (2001). Kahraman Maraş Merkez İlçe’nin Beşeri ve İktisadi Coğrafyası. (Doktora Tezi), Kahramanmaraş Valiliği İl Kültür Müdürlüğü Yayınları, Kahramanmaraş.
• Karakuyu, M. (2008). “Hadımköy'ün Sanayileşme Süreci; Gelişme Nedenleri, Yapısı ve Sorunları”, Maramara Coğrafya Dergisi 18, 21-49.
• Kılınçaslan, İ. (2010). Kent Ekonomisi Sektörlerin Gelişimi, Ekonomik Coğrafya, Arazi Ekonomisi, Yapısal Analiz. Ninova Yayınları, İstanbul.
• KOSB, İ. Y. (2015,). Kahramanmaraş Organize Sanayi Bölgesi. (A. Şahin, Röportajı Yapan) 05 Aralık 2015.
• Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu, 2000, T.C. Resmi Gazete, 4562, 15 Nisan 2000.
• Tümertekin, E. ve Özgüç, N. (2012). Ekonomik Coğrafya Küreselleşme ve Kalkınma. Çantay
• Kitabevi, İstanbul.
• Ural, A. ve Kılıç, İ. (2011). Bilimsel Araştırma Süreci Ve Spss İle Veri Analizi. Detay Yayıncılık, Ankara.
• Yavan, N. (2014). Nicel Araştırmada Veri ve Veri Toplama Teknikleri. Y. Arı, ve İ. Kaya editör, Coğrafya Araştırma Yöntemleri (s. 219-266). Türkiye Coğrafyacılar Derneği, Balıkesir.