Public participation in landscape character assessment: The case of Erzincan Plain (Turkey) and its near surroundings

Yıl 2018, Sayı: 70, 45 - 56, 15.06.2018

Emel Baylan

Öz

The purpose of the research was to provide an exemplary method for public participation in the identification and assessment of landscape character through the inclusion of social landscape values in a landscape character assessment process carried out by experts in Erzincan Plain and its vicinity. With this aim in mind, a four-tiered method was followed in the study with the collective work of experts and local stakeholders, including the determination of the scope of landscape character assessment, office work, a field survey and classification, and landscape characterization and assessment. During the field survey, the draft landscape character areas that had been identified by the experts during the office work were assessed by the experts and local stakeholders’ representatives. Also in this phase, the visual / aesthetic, perceptual and distinguishing features of the area were determined by the experts, and the social landscape values that had been assigned to the landscape by the local stakeholders were mapped. The mapping of the social landscape values was completed in a workshop with 45 individuals consisting of representatives of the local experts and stakeholders. According to the findings, the primary factors that shape the characteristics of the landscape in Erzincan Plain and vicinity and the social landscape values of the stakeholders are: hydrological, geological and topographic structure, climatic characteristics, biodiversity, aesthetic / visual characteristics, socio-cultural and economic structure and the tangible and intangible functions and benefits of the natural and cultural elements of the landscape. Including the mapping of social landscape values in the landscape characterization process of the study enabled the spatial expression of the local stakeholders’ thoughts and evaluations of the landscape, and also allowed their active participation in the landscape assessment process. As a result, landscape policy and quality objectives have been proposed for the identified landscape character areas in the area. 

Anahtar Kelimeler

landscape character areas, social landscape values, landscape value mapping, European Landscape Convention, Erzincan Plain

Peyzaj karakter değerlendirmesine halkın katılımı: Karasu Nehri (Erzincan) yakın çevresi örneği

Öz

Araştırmanın amacı, Erzincan Ovası ve yakın çevresi örneğinde, uzmanlar tarafından yürütülen peyzaj karakter değerlendirmesi sürecine, peyzajın sosyal değerlerinin dahil edilmesiyle, peyzaj karakterinin tanımlanması ve değerlendirilmesinde halkın katılımına örnek bir yöntem sunmaktır. Bu amaçla araştırmada; peyzaj karakter değerlendirmesi kapsamının belirlenmesi, büro çalışması, arazi sörveyi ve sınıflandırma, peyzaj karakterinin tanımlaması ve değerlendirmesi olmak üzere dört aşamadan oluşan, uzman ve yerel ilgi gruplarının birlikte çalıştığı bir yöntem izlenmiştir. Arazi sörveyi aşamasında; uzmanlar tarafından büro çalışmalarında belirlenen taslak peyzaj karakter alanlarının, doğal ve sosyo-kültürel peyzaj özellikleri, peyzajın karşı karşıya olduğu sorunlar ve tehditler uzmanlar ve yerel ilgi grubu temsilcileri ile birlikte tanımlanmış ve değerlendirilmiştir. Bu aşamada aynı zamanda; uzmanlar tarafından alanın, görsel/estetik, algısal ve ayırt edici özellikler belirlenmiş ve ilgi gruplarının alana yüklediği sosyal peyzaj değerlerinin haritalaması gerçekleştirilmiştir. Peyzaj değerleri haritalaması, yerel uzman ve ilgi grubu temsilcilerinden oluşan 45 kişinin katıldığı bir çalıştayda uygulanmıştır. Bulgulara göre, Erzincan Ovası’nda ve yakın çevresinde peyzajın karakterini, ilgi gruplarının peyzaja yüklediği sosyal değerleri biçimlendiren temel faktörler; hidrolojik, jeolojik ve topoğrafik yapı, iklimsel özellikler, biyoçeşitlilik, estetik/görsel özellikler, sosyo-kültürel ve ekonomik yapı ile peyzajın doğal ve kültürel öğelerinin somut ve soyut işlevleri ve yararlarıdır. Araştırmada peyzaj karakter değerlendirmesi sürecine, sosyal peyzaj değerleri haritalama çalışmasının dahil edilmesi, yerel ilgi gruplarının, peyzaja ilişkin düşünce ve değerlendirmelerini mekansal olarak ifade edebilmelerini ve peyzaj değerlendirme sürecine aktif bir biçimde katılabilmelerini sağlamıştır. Sonuç olarak, Erzincan Ovası ve yakın çevresindeki peyzaj karakter alanlarını olumsuz etkileyen ve gelecekte etkileyebilecek tehdit ve sorunların giderilmesine ve ilgi gruplarının peyzaj ilişkilerini iyileştirmeye yönelik, yerel ilgi gruplarının peyzajla ilgili değerlendirmelerini dikkate alan, peyzaj politika ve peyzaj kalite hedeflerine yönelik önerilerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

peyzaj karakter alanları, sosyal peyzaj değerleri, peyzaj değerleri haritalaması, Avrupa Peyzaj Sözleşmesi, Erzincan Ovası

Kaynakça

• Referans 1 Acar, C. ve Çakır, G. ve Kalın, A. (2011). Dağlık Alan Yol Koridorlarının Peyzaj Karakterinin Belirlenmesi: Doğu Karadeniz Bölgesi Ataköy-Sultanmurat-Uzungöl Yol Güzergahı Örneği. 109Y021 Nolu TÜBİTAK 1001 Programı. ÇAYDAG Projesi.
• Referans 2 Akkan, E. (1964). Erzincan Ovası ve Çevresinin Jeomorfolojisi. Ankara Üniversitesi Basımevi, 104 s., Ankara.
• Referans 3 Anonim (2009). Erzincan il çevre durum raporu. < http://www2.cedgm.gov.tr / icd_raporlari/erzincanicd2006.pdf>, Erişim Tarihi: 01.05. 2009.
• Referans 4 Anonymous (2010). Northumberland landscape character assessment part A. Landscape classification, Prepared for Northumberland County Council by Land Use Consultants, Edinburgh. Web sayfası: http://www.northumberland.gov.uk/ Erişim Tarihi:15.03.2011
• Referans 5 Ardos, M. (1985). Jeomorfoloji Açısından Türkiye Ovalarının Oluşumları ve Gelişimi. İstanbul Üniversitesi Coğrafya Enstitüsü Dergisi, 1: 111-126.
• Referans 6 Atik, M. ve Ortaçeşme, V. (2010). Peyzaj Karakter Analizi Yöntemi ile Antalya Side Bölgesi Kültürel Peyzajlarının Karakter Analizi, Proje No: 108Y345, Antalya.
• Referans 7 Bojórquez-Tapia, L.A., De La Cueva, H., Díaz, S., Melgarejo, D., Alcantar, G., Solares, M.J., Grobet, G., Cruz-Bello, G. (2004). Environmental conflicts and nature reserves: redesigning Sierra San Pedro Martir National Park, Mexico. Biological Conservation, 117:111–126.
• Referans 8 Brown, G. (2005). Mapping spatial attributes in survey research for natural resource management: methods and applications. Society and Natural Resources, 18: 17 - 39.
• Referans 9 Brown, G. ve Raymond, C. (2007). The relationship between place attachment and landscape values: toward mapping place attachment. Applied Geography, 27: 89–111.
• Referans 10 Brunetta, G. ve Voghera, A. (2008). Evaluating Landscape for Shared Values: Tools, Principles, and Methods, Landscape Research, 33:1.
• Referans 11 Buchecker, M., Hunziker, M. and Kienast, F. (2003). Participatory landscape development: overcoming social barriers to public involvement. Landscape and Urban Planning, 64 (1–2): 29-46.
• Referans 12 Buchy, M., Hoverman, S.(2000).Understanding public participation in forest planning: a review. Forest Policy and Economics,1(1):15-25.
• Referans 13 Butler, A. ve Berglund, U. (2014). Landscape Character Assessment as an Approach to Understanding Public Interests within the European Landscape Convention. Landscape Research, 39 (3):219-236.
• Referans 14 CoE (2000). European Landscape Convention, European Treaty Series - No. 176. <https://rm.coe.int/1680080621>. Son erişim 4 Aralık 2017.
• Referans 15 Doygun, H. ve Gözcü, M. (2016). Kahramanmaraş Ahir Dağı’nın Peyzaj Karakterleri Yönünden Değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Sanat Ve Tasarım Dergisi, 6 (13): 75-90.
• Referans 16 Luz, F. (2000). Participatory landscape ecology: a basis for acceptance and implementation. Landscape and Urban Planning, 50 (1–3):157–166.
• Referans 17 Nassauer, I. J., (1995). Culture and changing landscape structure. Landscape Ecology, 10(4): 229-237.
• Referans 18 Oğuz, D., Görmüş, S., Gülçubuk, B., Somuncu., M., Yenilmez Arpa, N., Menteş, İ., Yeni, E., Cengiz, S. (2011). Kastamonu-Bartın Küre Dağları Milli Parkı Örneğinde Peyzaj Karakter Tiplerinin Belirlenmesi. 110Y270 Nolu TÜBİTAK 1001 Programı. ÇAYDAG Projesi Sonuç Raporu.
• Referans 19 Pinto-Correia T., Gustavsson R., Pirnat J. (2006). “Bridging the gap between centrally defined policies and local decisions- Towards more sensitive and creative rural landscape management”, Landscape Ecology, 21, 333-346.
• Referans 20 Reed, S. M. (2008). Stakeholder participation for environmental management: A literature review. Biological Conservation, 141: 2417-2431.
• Referans 21 Selman, P. (2004). Community participation in the planning and management of cultural landscapes. Journal of Environmental Planning and Management, 47 (3):365-392.
• Referans 22 Swanwick, C. ve Land Use Consultants. (2002). Landscape Character Assessment: Guidance For England And Scotland. (CAX 94). The Countryside Agency and Scottish Natural Heritage. <http://www.snh.org.uk/pdfs/publications/LCA/LCA.pdf>.Son erişim 03 Aralık 2017.
• Referans 23 Swanwick, C. (2009). Society's attitudes to and preferences for land and landscape, Land Use Policy, 265 : 562-575
• Referans 24 Şahin, Ş., Perçin, H., Kurum, E., Uzun, O., Bilgili, B.C. (2014). Bölge - Alt Bölge (İl) Ölçeğinde Peyzaj Karakter Analizi ve Değerlendirmesi Ulusal Teknik Kılavuzu. Müşteri Kurumların T.C. İçişleri Bakanlığı, T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı olduğu, T.C. Ankara Üniversitesinin Yürütücü Kuruluş olduğu ve TÜBİTAK KAMAG 1007 Programı 109G074 No’lu PEYZAJ-44 Projesi Çıktısı, Ankara.
• Referans 25 Tudor, C. (2014). An Approach to Landscape Character Assessment, Core Document 40.20. Natural England. <http://www.programmeofficers.co.uk/Cuadrilla/CoreDocuments/ CD40/CD40.20.PDF>. Son erişim 4 Aralık 2017.
• Referans 26 Uzun, O., Dilek, E.F., Çetinkaya, G., Erduran, F. ve Açıksöz, S., (2010). Konya İli, Bozkır-Seydişehir-Ahırlı-Yalıhüyük İlçeleri ve Suğla Gölü Mevkii Peyzaj Yönetimi, Koruma ve Planlama Projesi. Sonuç Raporu. Çevre ve Orman Bakanlığı, http://www. milliparklar. gov.tr/ DKMP/AnaSayfa /Peyzaj Yonetimi.
• Referans 27 Uzun, O., Müderissoğlu, H., Demir, Z., Kaya, L.G., Gültekin, P., Gündüz, S. (2015). Yeşilırmak Havzası Peyzaj Atlası’nın Hazırlanması Projesi. T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü adına AKS Planlama ve Mühendislik Ltd., Şti, Ankara
• Referans 28 Wascher, D.M. (2005). European Landscape Character Areas. Typologies, Cartography and Indicators for the Assessment of Sustainable Landscapes, Landscape Europe, Oxford.