Türkiye’de yağış ölçümü yapılan manuel-otomatik meteoroloji gözlem istasyonu verilerinin karşılaştırılması

Yıl 2021, Sayı: 77, 53 - 66, 30.06.2021

Erkan Yılmaz Volkan Darende

https://doi.org/10.17211/tcd.834500

Cited By: 4

Öz

Türkiye’de 2000’li yıllarda otomatik meteoroloji gözlem istasyonları (OMGİ) kurulmaya başlanmış ve istasyon sayısı yıllar içerisinde artmıştır. Bu istasyonlar, ya halihazırda manuel ölçümlerin yapıldığı istasyonlarla aynı yerde faaliyete geçerek, ya da daha önce hiç ölçüm yapılmayan yeni yerlerde kurularak işlerlik kazanmıştır. Geçmiş dönemde manuel ölçümlerin yapıldığı istasyonların bir kısmında OMGİ’ler bir süre eşzamanlı çalıştırıldıktan sonra manuel ölçümler sonlandırılmış, bir kısmında ise günümüze dek devam ettirilmiştir. OMGİ’lerin kurulmasından sonra, insan tarafından yapılan ölçümler ile makine ölçümleri şeklinde iki farklı ölçüm oluşmuş, çoğu zaman bu iki ölçüm birbirinden farklı değerler göstermiştir. Bu da iklim ve iklim değişimi çalışmaları için önemli bir problem olarak ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada, Türkiye’de yağış ölçümü yapılan istasyonların bir envanteri yapılmış, OMGİ ve manuel ölçüm yapılan istasyonlardaki (MANUEL) eşzamanlı ölçümler değerlendirilmiştir. İki ölçümün eşzamanlı yapıldığı aylık toplam yağışlar incelenmiş, iki veri arasındaki ilişkiler doğrusal regresyon ile analiz edilmiştir. Analizler neticesinde, regresyon sabitinin değerlendirilmesi ile düşük yağışlarda, OMGİ istasyonlarının MANUEL istasyonlara göre daha hassas olduğu görülmüştür. Regresyon katsayısı değerlendirildiğinde ise, yağış miktarı arttığında MANUEL istasyonların daha fazla yağış kaydettiği ve OMGİ’lerde daha düşük yağışlar ölçüldüğü görülmüştür. Neticede, OMGİ ve MANUEL istasyon kullanılarak yapılacak analizlerde veri düzenlemesinin yapılması gerektiği, iki veri hassasiyetinin farklı olduğu ortaya çıkmıştır.

Anahtar Kelimeler

Yağış ölçümü, manuel istasyon, otomatik meteoroloji gözlem istasyonu (OMGİ)

Comparison of manual-automatic meteorological station precipitation data in Turkey

Öz

In Turkey, automatic weather observation stations (AWOS) were first established in the 2000s, and the number of the stations has increased over years. AWOSs started functioning either by operating at the same location where manual measurements were already in use or by establishing them in new locations where no measurements had been taken before. In some of the stations where manual measurements were carried out in the past, the manual measurements were terminated after the AWOSs were operated simultaneously for a while, and in some others, they have been continued operating. After the establishment of AWOSs, two different measurements occurred, as human and machine measurements, but most of the time, these two showed inconsistent values. This difference emerged as an important problem for climate and climate change studies. In this study, an inventory of precipitation measurements stations in Turkey is prepared and synchronous manual and AWOS measurements were evaluated. The monthly total precipitation, in which two measurements were made simultaneously, were examined, and the relationships between the two data were analyzed by linear regression. As a result of the analysis by evaluating the intercepts, it was observed that the AWOSs were more sensitive than manual stations in low precipitations. However, when the regression coefficient was evaluated, it was observed that when the amount of precipitation increased, manual stations recorded more precipitation than AWOSs. It is understood that the two data sensitivity are different, and a data should be calibrated before AWOS and MANUEL stations data are used in same time series.

Anahtar Kelimeler

Precipitation measurement, manual meteorology observation station, automatic weather observation station (AWOS)

Kaynakça

• Akçakaya, A., Demircan, M., Sümer, M. U., & Şensoy, S. (2013). İklim gözlemlerinin doğruluğu ile devamlılığını etkileyen faktörler ve türdeşlik testleri. Meteoroloji Genel Müdürlüğü.
• Alpar, R. (2003). Uygulamalı çok değişkenli istatistiksel yöntemlere giriş 1. Nobel Yayın Dağıtım.
• Çiçek, İ. (2001). Türkiye’de günlük yağış şiddetleri ve frekansları. Ankara Üniversitesi Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 8, 27–48.
• Dadaser-Çelik, F., Cengiz, E., & Güzel, Ö. (2016). Trends in reference evapotranspiration in Turkey: 1975-2006. International Journal of Climatology, 36(4), 1733–1743. https://doi.org/10.1002/joc.4455
• Erlat, E. (1996). Türkiye’de günlük yağışların şiddeti üzerine bir inceleme. Ege Coğrafya Dergisi, 9(1996), 159–184.
• Gürtan, K. (1979). İstatistik ve araştırma metodları. Fatih Yayınevi Matbaası.
• İçel, G., & Ataol, M. (2014). Türkiye’de yıllık ortalama sicakliklar ile yağışlarda eği̇li̇mler ve NAO arasında ili̇şki̇leri̇ (1975-2009). Coğrafya Dergisi, 28, 55–68.
• Koç, T., & Keskin, N. (2001). Uzunköprü’de halk takvimi ve sıcaklık ilişkisi. Balıkesir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 5, 1–15.
• Meteroloji Genel Müdürlüğü. (2020a). Türk Meteroloji Tarihi. Meteroloji Genel Müdürlüğü. https://mgm.gov.tr/genel/meteorolojitarihi.aspx
• Meteroloji Genel Müdürlüğü. (2020b). Türkiye Meteorolojik Gözlem Sistemleri İstatistiksel Analizleri 1970-2019. Meteroloji Genel Müdürlüğü. https://www.mgm.gov.tr/FILES/resmi-istatistikler/gozlemSistemleri/Turkiye-Meteorolojik-Gozlem-Sistemleri.pdf
• Sencer, M., & Sencer, Y. (1978). Toplumsal araştırmalarda yöntembilim. Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü Yayınları.
• Tekin, M. K., Tatlı, H., & Koç, T. (2018, Ekim 3-6). Türkiye’deki yaşam-bölgelerinin Holdridge yaşam-zon yöntemi ile belirlenmesi. İçinde N. Türkoğlu, R. Bayar, K. Karabacak, C. K. Anlı, H. Kılar, E. Gökkaya (Eds.), TÜCAUM 30. yıl uluslararası coğrafya sempozyumu bildiriler kitabı (ss. 713-722). Türkiye Coğrafyası Araştırma ve Uygulama Merkezi. http://tucaum.ankara.edu.tr/tucaum-30-yil-uluslararasi-cografya-sempozyumu-bildiriler-kitabi/
• Toros, H. (2012). Spatio-temporal precipitation change assessments over Turkey. International Journal of Climatology, 32(9), 1310–1325. https://doi.org/10.1002/joc.2353
• Türkeş, M. (2003) Spatial and temporal variations in precipitation and aridity index series of Turkey. İçinde Bolle H.J. (Ed), Mediterranean Climate. Regional Climate Studies Kitabı (ss.181-213). Springer.
• Türkeş, M., Sümer, U. M., & Kiliç, G. (2002). Persistence and periodicity in the precipitation series of Turkey and associations with 500 hPa geoptential heights. Climate Research, 21(1), 59–81. https://doi:10.3354/cr021059
• Türkeş, M., & Tatli, H. (2009). Use of the standardized precipitation index (spi) and a modified spi for shaping the drought probabilities over Turkey. International Journal of Climatology, 29(15), 2270–2282. https://doi.org/10.1002/joc.1862
• Türkeş, M. (1996). Spatial and temporal analysis of annual rainfall variations in Turkey. International Journal of Climatology, 16(9), 1057–1076. https://doi.org/10.1002/(SICI)1097-0088(199609)16:9<1057::AID-JOC75>3.0.CO;2-D
• Weisberg, S. (2015). Aplplied linear regression (Fourth edition.). John Wiley & Sons.
• Yılmaz, E. (2018). Türkiye’de aylık yağış eğilimleri, yağış kaymaları ve yağış eğilim rejimleri. Journal of Human Sciences, 15(4), 2066–2091. https://doi:10.14687/jhs.v15i4.5479
• Yılmaz, E., & Çiçek, İ. (2016). Türkiye Thornthwaite iklim sınıflandırması. Journal of Human Sciences, 13(3), 3973–3993. https://doi:10.14687/jhs.v13i3.3994