Çankırl-Eldivan İlçe Merkezinde 0-14 Yaşlar Arasında Çocuğu Olan Annelerin İlk Yardım Bilgi Düzeyleri ve İlk Yardım Gerektiren Durumların Sıklığı

Yıl 2008, Cilt: 2 Sayı: 3, 11 - 18, 01.04.2008

Canan Coşkun Seçil Özkan İşıl Maral

Öz

Bu çalışma Çankırı İli Eldivan İlçe Merkezinde 0-14 yaş arasında çocuğu olan annelerin yaşadıkları hanelerde ilk yardım gerektiren durumların sıklığını ve annelerin ilk yardım bilgi düzeylerini saptamayı amaçlayan kesitsel tipte bir araştırmadır. Araştırmanın çalışma evrenini, Çankırı-Eldivan İlçe Merkezinde yaşayan ve 0-14 yaşlar arasında çocuğu olan 225 anne oluşturdu. Annelerin tümüne ulaşması planlanmış ancak %97.3'üne (n=219) ulaşılabildi. Annelere yüz yüze görüşme tekniği ile anket uygulandı. Görüşmeye gidilen 219 hanede toplam 1041 kişi yaşamaktaydı.Görüşülen annelerin %4 l .6'sı (n=91) 35-44 yaş grubunda olup %54.8'i (n= 120) ilkokul mezunu, %91.9'u (n=201) ev hanımıydı. İncelenen toplam 219 haneden Temmuz- Eylül 2003 aylarını kapsayan üç aylık dönem içerisinde, 67 hanede (%30.6) en az bir ilk yardım gerektiren durumun olduğu saptandı. İncelenen hanelerde 106 çocuğun 188 ilk yardım gerektiren durumla karşılaştığı tespit edildi. Anneler ve çocuklar ilk yardım gerektiren durumlarla daha fazla karşılaştıkları görüldü. Annelerin ilk yardım bilgi düzeylerini saptayan testten% 64.8'i zayıf puan aldı. Annelerin bilgi puanlarının yaş arttıkça azaldığı ve öğrenim durumu arttıkça arttığı saptandı. Logistic regresyon modelinde de bilgi puanı düzeyine en etkili faktörün annelerin öğrenim düzeyi olduğu saptandı.

Anahtar Kelimeler

Kaza, ilk yardım, anneler.

THE FIRST AID KNOWLEDGE OF THE MOTHERS HAVING CHILDREN AT AGE 0-14 AND THE FREQUENCY OF THE SITUATIONS REQUERING FIRST AID IN ÇANKIRI-ELDİVAN DISTRICT CENTER

Öz

The cim of this study was to determine the incidence of accidents and the first aid knowledge of
mothers in households with children aged 0-14 years in Eldivan, o town of Çankırı province in
Turkey.
This cross-sedional study focused on 225 mothers with children aged O- 14 years located in
Eldivan city center. We aimed to reach all of the mothers but were able to reach 219 of them
(97 .3%). Data were gathered using the face-to-face interviewtechnique. We visited A total of 1 041
persons lived in the 219 households.
Ofthe mothers interviewed, 91 (41.6%) were 35 to 44 years old, 120 (54.8%) had finished primary
school, and 201 (91.85%) were housewives. Sixty-seven (30.6%) of the 219 households interviewed reported at least one accident during the three months period of July-September 2003. A
total of 188 accidents were experienced by participants who were mostly mothers and children. Of
the mothers, 64.8% had failed at the test on their first aid knowledge. The knowledge degrees were
decreased as the mother's ege increased and increased with higher education levels. The logistic
regression model revealed that the most important factor on the first aid knowledge was the
mother's education level.

Anahtar Kelimeler

Accident, fi rst o id, mothers.

Kaynakça

• 1. Kınlınaz A.Y, Arısoy M. "Ev Kualan ve İlk Yardım", Sağlık ve Toplum Dergisi, 2002;4:27-32.
• 2. Tümerdem Y. Halle Sağlığt II, Toplumda Kıı.zalar ve Önleyici Hekimlik Hizmetleri, İ. Ü .B11.sımevi ve Filin Merkezi, İst11.nbul 1992;3626:540-547.
• 3. Akdur R, Çöl M, Işık A, İdil A, Durmuşoğlu M, Tunçbilek A.Hallc Sağlığı, Ankar.a. Üniversitesi Tıp Fakültesi, Antıp A.Ş.1998;216.
• 4. Somyürek Hİ. İlk Yardım ve Kazalarda Yakbşım (SML için), Somgür Yayıncılık Aıı1ı:aı:a 1999;26.
• 5. Nam B.0-6 Yaş Çocuğu Olan Annelere Verilen Ev Kazalarında İlk Yardım Eğitimi Modellerinin Araştınlınası, Doktom Tezi, Gazi Üniver sitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü,Aıılı:aı:a 1997.
• 6. Sii%en B, İnan H . "İlk Yardım", Birol Basın Yayın Dağıtım ve Ticaret Ltcl.Şti, 2.Baskı, İsıanbul,Ağustos 2003.
• 7. Ağralı S. Ankar.a.-Kalecik Lisesi Öğt.'cncilcriııi.n İlk Yardım Bilgi Düzeyi ve Uygulanan İlk Yardım Eğitiminin Bilgi Düzeyine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüııü,Kıızalann Epidcıniyolojisi ve Dcmognı.fisi Anabilim D2lı, Ankara-2002.
• 8. M1lNl I, İlhan M, Aksakıı.l F, Budakoğlu İ. ''Ankara İli Gölbaşı İlçesi'ndelı:i Ev Kazaları Sıklığı" Sağlık ve Toplum Dergisi, Sağlık ve Sosyal Yardım Vakfı Yayını, 2003;3:88-91.
• 9. Bcrtan M, Çakır B. "Halk Sağlığt Yöııüııdcn Kazalaı''; Halk Sağlığt (femcl Bilgiler) Ed: Bertın M, Güler Ç. Güneş Kitapevi, Ankara 1995:461-471.
• 10. Balibey M. Kırsal, Yaı:ıkentscl ve Kentsel Ycı:l.e~ Yetlcriıı.dc Çocukluk Çağı Ev Kazals.n ve KazaWıı. Yol Aça.ıı Etmenler,Uzmıınlık Tezi, Ankara2001.
• 11. Şahin A. "Yenice Sağlık Ocağı Bölgesinde Kaza EpidemiyoJojisi",Wzi ÜniversitesiKazalanÔıılemeve.AraştırmaEnstitüsü,Bilim Uztnanlığı Tezi, Ankara 1987.
• 12. BakacC, Ôzkan S, Marall. Ankara Gölbaşı Bölgesindeki 15 Yaş ve üzeri Evli Kadınlamı İlk Yardım ve Kazalan ôııleme Konusundaki BilgiDüzeyleri (Yayınlanmamış anştırma).
• 13. Maral 1. Ankara Gölbaşı Bölgesinde Yaşaymlaı:ın Kaza Durumlaı:ının İncelenmesi, Uzmanlık Tezi, G9.zi Üııiversitesi Tıp Fakültesi, Halk SağlığıAnabilim Dalı, Ankara 1996.
• 14. Erkal S, Şafak Ş. Ev Kazalanna Neden Olan Konut Faktörlerinin İncelenmesi, Sağlık.Dergisi, 1994;66:31-41.
• 15. Tcngiliınoğlu, D, Kaynak Ö.''Ev Kazalan", Yeni Tıp Dergisi, 1993; 10:51-57.
• 16. Karavuş KM, Cebeci D, Hayran O, Aksayan S. ''Ev Kazalarında Ev .K2!lınlannın Tutumu" Gaziantep Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 1995;6:148-156.
• 17. Bozkurt A. Gece Kondu da Yaşayan Annelerin İlk Yardım Yeterlilikleri ve Öğrenme Gereksinimleri, Yüksek Lisans Tezi, Ankara Ünive.rsitesi HalkEğitim.Ana BilimDalı,.Ankara 1999.
• 18. Karataş M, Şüınür N, ÜnlüH, Altın G, Savaş G, Koç G. ''Ankata Kent İçi İlköğretim Okııllannda 15 Kasım-15 Amlık T2rihleri Arıwnda Görev Yapan Servis Şofötlerinin İlk Yardım Konusundaki Bilgi Durumlannın Tespiti" Eğitimde-Bilimde - Haberde Sağlık Dergisi, T.C. Gevher Nesibe Sağlık. Eğitim Enstitüsü, 2003;1:7-11.
• 19. Bozkut M. Ankara İli Sürücü Kurslanna Başvuran Sürücü Adaylarının Kurs Başlangıç Ve Bitimindeki İlk Yardım Bilgilerinin Değerlendirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Gıı.zi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Kazalann Çevresel ve Teknik &aştınnası Ana Bilim Dalı, Ankara 2003.