YAPILANDIRMACI YAKLAŞIMIN TÜRK EĞİTİM TARİHİNDEKİ KÖKENLERİ: İSMAYIL HAKKI BALTACIOĞLU’NUN EĞİTİME İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ*

Yıl 2017, Cilt: 117 Sayı: 231, 207 - 228, 16.12.2017

Eyüp Cücük Fadıl Şiraz Emrah Berkant Patoğlu

Öz

Bu araştırmanın amacı; Türk eğitim tarihinin önemli şahsiyetlerinden biri olarak bilinen İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu’nun eğitimle ilgili bazı görüşlerinin yapılandırmacı yaklaşımdaki öğretmen rolleri açısından incelenerek değerlendirilmesidir. Nitel araştırma yöntem ve teknikleriyle oluşturulan bu araştırma, durum çalışması deseninde yürütülmüştür. Bu kapsamda yapılan kapsamlı alanyazın taraması sonucunda Baltacıoğlu’nun yapılandırmacı yaklaşıma uygun görüş ve fikirlerinin bulunduğu tespit edilen, çeşitli tarihlerde yayınlanan eğitimle ilgili bazı makale ve kitapları araştırmanın veri kaynağı olarak belirlenmiş ve dokuman analizine tabi tutulmuştur. Yapılan analiz ve incelemelere göre; Baltacıoğlu, yapılandırmacı kurama paralel olarak, öğretmenlerin öğrenme-öğretme sürecinde bir rehber vazifesi görmesi ve ayrıca bunu yaparken; bireyin psikolojik özellikleri ve bireysel farklılıklarına dikkat etmeleri gerektiğini belirtmiştir. Ayrıca, bireyi merkeze alan ve öğrenci merkezli eğitim ortamlarının oluşturulması, okulun hayata hazırlıktan ziyade hayatın kendisi olarak kabul edilmesi, öğrencilere hazır bilgi verilmesi yerine bunu kullanmayı öğretmenin amaçlanması, bireyin irade ve karar verme yeteneğinin geliştirilmesi, öğrenme sürecinde gözlem ve deneyleri sıkça kullanılması, yaparak-yaşayarak öğrenmenin etkin olması vb. birçok noktada birbiriyle örtüşen ilke ve görüşlerin bulunduğu ortaya çıkmıştır. Sonuç olarak, Baltacıoğlu’nun “yaratıcı bir sanatkâr” rolünü atfettiği ideal öğretmen tasavvuru ile yapılandırmacı eğitim anlayışındaki öğretmen rolleri arasında ciddi benzerlikler bulunduğu anlaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İsmayıl Hakkı Baltacıoğlu, Yapılandırmacı Öğretmen, Türk Eğitim Tarihi

Kaynakça

• ASLAN, Dolgun - AYDIN, Hasan: “Yapılandırmacı Öğretim Kuramın Felsefi Paradigmaları: Bir Derleme Çalışması”, Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, Cilt: 2, Sayı: 2, Uşak 2016, s. 56-71.