Tarihi Süreçte Türkiye Radyo Televizyon Kurumu Genel Müdürlüğü Genel Yayın Planlarında Afet ve Acil Durumlar

Yıl 2023, Cilt: 133 Sayı: 262, 1 - 28, 28.02.2023

Muhammet Kemaloğlu

https://doi.org/10.55773/tda.1134627

Öz

Afetler/potansiyel enerji kaynakları, çoğu zaman kendi sistemleri/oluşumları/yapıları gereği, kimi zaman da insan etkisi ile meydana gelmekte ve de gerçekleştiği bölgede/bölge etrafında zararlara neden olmakta. Dünya üzerinde kurulu bazı erken uyarı veya alarm sistemleri afetler öncesinde bazı enerji salınımlarını/olaylarını tahmin edilebilse de bazıları tahmin edilemediği gibi afetin gerçekleştiği ilk saatlerde hiçbir şey de yapılamamaktadır. Günümüz kabul görmüş afet yönetimi, zarar azaltma, hazırlık, müdahale ve iyileştirme olmak üzere 4 temel aşamadan meydana gelmektedir. Tüm seviyelerde değişik roller ve sorumlular mevcuttur. Türkiye Afet Müdahale Planı’na göre afetlerle mücadele aşamalarında 28 hizmet grubu bulunmaktadır. Basın/medya kurum ve kuruluşları da afet yönetim sistemin her aşamasında oldukları gibi özellikle Haberleşme Hizmet Grubu faaliyetlerinde etkin bir sorumluluğa sahiptir. TRT Kurumu da Haberleşme Hizmet Grubunda olmak ve de Türkiye’nin tek kamu yayın kuruluşu olması hasebiyle de afet yönetimi aşamalarının tamamında görev ve sorumlukları kapsamında yer almaktadır. Biz de çalışmamızda, TRT Kurumu Genel Müdürlüğünün 2006-2018 yılları arası Genel Yayın Planlarındaki afet ve afet olaylarına yaklaşımını ele aldık. Sağlıklı bir afet yönetiminde, afet yönetimi paydaşlarının birbirlerinin planlarını tanımasının sonraki süreçlerde daha etkin bir mücadeleyi getirebileceği kanaatindeyiz.

Anahtar Kelimeler

Afetler, Afet Yönetimi, TRT, TRT Kurumu Genel Müdürlüğü Genel Yayın Planları, Önlemler

Disaster and Emergency Situations in The General Broadcast Plans of The General Directorate of Turkish Radio-Television Institution on The Historical Process

Öz

Disasters/potential energy sources often occur due to their systems/formations/structures, and sometimes due to human influence, and cause damage in/around the region where they occur. Although some of the early warning or alarm systems installed in the world can predict some energy releases/events before disasters, some cannot be predicted and nothing can be done in the first hours of the disaster. Today's accepted disaster management consists of 4 basic stages:mitigation, preparedness, response and recovery. There are different roles and responsibilities at each stage. According to the Turkey Disaster Response Plan, there are 28 service groups at the stages of disaster response. Press/media institutions and organizations have an effective responsibility especially in the activities of the Communication Service Group, as they are at every stage of the disaster management system. TRT Institution is also in the scope of its duties and responsibilities in all stages of disaster management, since it is in the Communication Service Group and is the only public broadcasting institution in Turkey. In our study, we discussed the approach of the General Directorate of TRT Institution to disasters and disaster events in the General Broadcast Plans between 2006-2018. We believe that in a healthy disaster management, the disaster management stakeholders' recognition of each other's plans can lead to a more effective struggle in the following processes.

Anahtar Kelimeler

Disasters, Disaster Management, TRT, General Directorate of TRT Institution, General Broadcast Plans, Measures.

Kaynakça

• 6112 sayılı Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun, 2022, https://www.anayasa.gov.tr/tr/mevzuat/anayasa/
• Akgüner, Tayfun: “Kamu Hizmeti Yayıncılığı”, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, Istanbul University Faculty of Communication Journal, 0 (7), 1998, s.285-296.
• Asiye Ata-Abdulkadir Atik, “Eğitsel Bir Araç ve Ortam Olarak Videonun Tarihsel Gelişimi” Atatürk İletişim Dergisi,13, s.27-52.
• Bölükbaş, Kenan: “Kamu Yayıncılığı Bağlamında TRT Radyolarına Bakış: TRT Radyo 1 ve TRT FM Örneği”, TRT Akademi, 5 (9), 2020, s.52-85.
• Doğal Afet Sigortaları Kurumu Zorunlu Deprem Sigortası 2014 Faaliyet Raporu, https:// dask.gov.tr/upload/Dask/Raporlar/Faaliyetraporlari/2014_dask_faaliyet_raporu.pdf
• Göknur Çavdar, “Tarımsal Bilişim-Radyo ve Televizyon”, Akademik Bilişim, 09- XI. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri 11-13 Şubat 2009 Harran Üniversitesi, Şanlıurfa, s. 569-579.
• İklim Değişikliğinin Neden Olduğu Afetlerin Etkileri, İklim Değişikliği Eğitim Modülleri Serisi 15, Hazırlayan: Prof. Dr. Aslı Akay 2019, Ankara, s. 15.
• Kadıoğlu, Mikdat: “Türkiye’de İklim Değişikliği Risk Yönetimi”, Türkiye’nin İklim Değişikliği II. Ulusal Bildiriminin Hazırlanması Projesi Yayını, 2012, s. 3.
• Kemaloğlu, Muhammet: “Türkiye’de Afet Yönetiminin Tarihi ve Yasal Gelişimi”, Akademik Bakış Dergisi, Sayı: 52, Kasım-Aralık 2015, s. 126-147.
• T.C. Kalkınma Bakanlığı Onuncu Kalkınma Planı (2014-2018), Afet Yönetiminde Etkinlik T.C. Kalkınma Bakanlığı Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara 2014, s.20-21.
• TRT Genel Yayın Planı 2003, s.1, https://view.officeapps.live.com/op/view.aspx?src=https% 3A%2F%2Fmedya.trt.net.tr%2Fmedya%2Fdosya%2F2008%2F08%2F28%2F1f6abded- 824b-44cb-b084-ea27e0f1ffc2.doc
• TRT Genel Yayın Planı 2006, https://kurumsal.trt.net.tr/birimler/stratejigelistirme/ Lists/Personel/Attachments/4/2006%20Y%C4%B1l%C4%B1%20Genel%20Yay%- C4%B1n%20Plan%C4%B1.pdf
• TRT Genel Yayın Planı 2007, https://kurumsal.trt.net.tr/birimler/stratejigelistirme/ Lists/Personel/Attachments/4/2007%20Y%C4%B1l%C4%B1%20Genel%20Yay%- C4%B1n%20Plan%C4%B1.pdf
• TRT Genel Yayın Planı 2008, s.74, https://kurumsal.trt.net.tr/birimler/stratejigelistirme/ Lists/Personel/Attachments/4/2008%20Y%C4%B1l%C4%B1%20Genel%20Yay%- C4%B1n%20Plan%C4%B1.pdf
• TRT Genel Yayın Planı 2009, https://kurumsal.trt.net.tr/birimler/stratejigelistirme/ Lists/Personel/Attachments/4/2009%20Y%C4%B1l%C4%B1%20Genel%20Yay%- C4%B1n%20Plan%C4%B1.pdf
• TRT Genel Yayın Planı 2010, https://kurumsal.trt.net.tr/birimler/stratejigelistirme/ Lists/Personel/Attachments/4/2010%20Y%C4%B1l%C4%B1%20Genel%20Yay%- C4%B1n%20Plan%C4%B1.pdf; TRT Genel Yayın Planı 2010, s.42.
• TRT Genel Yayın Planı 2011, s.68, https://kurumsal.trt.net.tr/birimler/stratejigelistirme/ Lists/Personel/Attachments/4/2011%20Y%C4%B1l%C4%B1%20Genel%20Yay%- C4%B1n%20Plan%C4%B1.pdf
• TRT Genel Yayın Planı 2012, https://kurumsal.trt.net.tr/birimler/stratejigelistirme/ Lists/Personel/Attachments/4/2012%20Y%C4%B1l%C4%B1%20Genel%20Yay%- C4%B1n%20Plan%C4%B1.pdf
• TRT Genel Yayın Planı 2013, https://kurumsal.trt.net.tr/birimler/stratejigelistirme/ Lists/Personel/Attachments/4/2013%20Y%C4%B1l%C4%B1%20Genel%20Yay%- C4%B1n%20Plan%C4%B1.pdf; TRT Genel Yayın Planı 2011, s.45.
• TRT Genel Yayın Planı 2014, s.67., https://kurumsal.trt.net.tr/birimler/stratejigelistirme/ Lists/Personel/Attachments/4/2014%20Y%C4%B1l%C4%B1%20Genel%20Yay%- C4%B1n%20Plan%C4%B1.pdf
• TRT Genel Yayın Planı 2015, s.78, https://kurumsal.trt.net.tr/birimler/stratejigelistirme/ Lists/Personel/Attachments/4/2015%20Y%C4%B1l%C4%B1%20Genel%20Yay%- C4%B1n%20Plan%C4%B1.pdf
• TRT Genel Yayın Planı 2016, https://kurumsal.trt.net.tr/birimler/stratejigelistirme/ Lists/Personel/Attachments/4/2016%20Y%C4%B1l%C4%B1%20Genel%20Yay%- C4%B1n%20Plan%C4%B1.pdf
• TRT Genel Yayın Planı 2017, https://kurumsal.trt.net.tr/birimler/stratejigelistirme/ Lists/Personel/Attachments/4/2017%20Y%C4%B1l%C4%B1%20Genel%20Yay%- C4%B1n%20Plan%C4%B1.pdf
• TRT Genel Yayın Planı 2018, https://kurumsal.trt.net.tr/birimler/stratejigelistirme/ Lists/Personel/Attachments/4/2018%20Y%C4%B1l%C4%B1%20Genel%20Yay%- C4%B1n%20Plan%C4%B1.pdf.
• TRT ile AFAD arasında iş birliği protokolü imzalandı,2017, https://www.aa.com.tr/ tr/turkiye/trt-ile-afad-arasinda-is-birligi-protokolu-imzalandi/750110
• TRT, Görevlerimiz, 2022,http://www.trt.net.tr/Kurumsal/Gorevlerimiz.aspx
• TRT, İlklerin Televizyonu, 2022, https://www.trthaber.com/haber/gundem/ilklerin-televizyonu- trt-53-yasinda-552261.html
• TRT, Tarihçe, 2022, http://www.trt.net.tr/umep/trt/tarihce/; TRT, TRT Tarihi, 2022, https:// www.trtmuze.com.tr/hakkimizda/trt-tarihi/
• TRT, Tarihçe, 2022, https://www.trt.net.tr/Kurumsal/tarihce.aspx
• TRT, TRT Faaliyet Raporu 2020, 2022,https://www.trt.net.tr/kurumsal/2020/:21;
• TRT, Tarihçe, 2022, https://www.trt.net.tr/Kurumsal/tarihce.aspx
• TRT, Yayın İlkelerimiz, 2022,https://www.trt.net.tr/Kurumsal/YayinIlkelerimiz.aspx
• TRT’den deprem özel programı,2009, https://www.evrensel.net/haber/200898/trt-den-deprem- ozel-programi
• TRT’den kamu kurumlarına mektup: Ne yayınlayacağımıza siz karar verin, 2018, https:// www.demokrathaber.org/trtden-kamu-kurumlarina-mektup-ne-yayinlayacagimiza- siz-karar-verin
• TRT’de Fındıkta Budamanın Önemi Anlatıldı, 2020, https://trabzon.tarimorman.gov.tr/Haber/ 583/Trtde-Findikta-Budamanin-Onemi-Anlatildi
• TRT’ye TSK Bakanlık ve Belediye’den dikkatleri çeken üç program önerisi, 2019, https:// www.yenisafak.com/hayat/trtye-tsk-bakanlik-ve-belediyeden-dikkatleri-ceken- uc-program-onerisi-3213854
• Türkiye Afet Müdahale Planı (TAMP), T.C. Başbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı, https://www.afad.gov.tr/kurumlar/afad.gov.tr/2419/files/Afet_Mud_Pl_ResmiG_ 20122013.pdf, s.16.
• Vatandaş TRT Okul ile afetler ve kentsel dönüşüm konusunda bilinçlenecek,2012, http:// egazete.anadolu.edu.tr/kampus/29728/vatandas-trt-okul-ile-afetler-ve-kentsel-donusum- konusunda-bilinclenecek
• Wesley Wei-Mohammad Mojtahedi, Maziar Yazdani ve Kamyar Kabirifar: “Avustralya’nın Ulusal İnşaat Yasasının Uyumlaştırılması ve Dayanıklı Binaların ve Toplulukların Elde Edilmesinde Afet Riskinin Azaltılması için Sendai Çerçevesi” Binalar 11, no.10, 2021, s. 429.
• Yıllık Genel Yayın Planları, Genel Yayın Planları, 2022, https://kurumsal.trt.net.tr/birimler/ stratejigelistirme/Lists/Personel/DispForm.aspx?ID=4&Source=https%3A%2F%2Fkurumsal% 2Etrt%2Enet%2Etr%2Fbirimler%2Fstratejigelistirme%2FLists%2FPersonel%- 2FAllItems%2Easpx&ContentTypeId=0x010053012BFB97BA8E40A5571FEBE236967C
• Yurdigül, Aslı, “Olumsuz Olayların Televizyon Ana Haber Bültenlerinde Sunumu: “Soma Faciası” Üzerine Bir İnceleme Çalışması”, Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 2/4 (Ekim 2014), s. 71-99.