Borsa İstanbul’da İşlem Gören Tarım Sigortası Hizmeti Sunan Sigorta Şirketlerinin Tarımsal Üretimde Sürdürülebilirlik Perspektifi

Yıl 2025, Cilt: 11 Sayı: 1, 72 - 80, 30.06.2025

Fevzi Diker

https://doi.org/10.61513/tead.1618578

Öz

Tarımsal üretim, toplumların ekonomik, sosyal ve çevresel sürdürülebilirliği açısından kritik bir role sahiptir. Gıda güvenliği ve kırsal kalkınmanın temel taşlarından biri olan tarım sektörü, doğal kaynakların korunması ve etkin kullanımı gibi gereklilikleri beraberinde getirmektedir. Bununla birlikte, tarımsal üretim doğal afetler, iklim değişikliği, ekonomik belirsizlikler ve piyasa dalgalanmaları gibi birçok riskle karşı karşıyadır. Bu riskler, yalnızca üretim süreçlerini değil, çiftçilerin ekonomik sürdürülebilirliğini ve genel tarım sektörünün istikrarını da tehdit etmektedir. Bu bağlamda tarım sigortaları, çiftçilerin karşılaştığı risklerin yönetiminde ve tarım sektörünün sürdürülebilirliği için önemli bir araç olarak öne çıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı, Borsa İstanbul’da işlem gören ve tarım sigortası hizmeti sunan sigorta şirketlerinin sürdürülebilir tarımsal üretime katkılarını incelemektir. Araştırmada, Ak Sigorta, Anadolu Sigorta, Türkiye Sigorta ve Ray Sigorta’nın sürdürülebilirlik raporları içerik analizi yöntemiyle değerlendirilmiştir. İçerik analizi, verilerin sistematik ve objektif bir şekilde kategorilere ayrılmasını sağlayarak, şirketlerin tarımsal sürdürülebilirlik bağlamındaki faaliyetlerini ortaya koymuştur. Ayrıca, Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP) yöntemi kullanılarak, içerik analizinden elde edilen bulguların ağırlıklandırılması sağlanmış ve şirketlerin sürdürülebilirlik politikalarına göreceli katkıları belirlenmiştir. Araştırma, özellikle çiftçilerin bilinçlendirilmesi, doğal kaynakların korunması, tarımsal risklerin yönetimi ve yenilenebilir enerji gibi konulara odaklanmıştır. Bulgular, sigorta şirketlerinin tarımsal sürdürülebilirlik politikalarına önemli ölçüde katkı sağladığını, ancak bazı alanlarda iyileştirme gerekliliğinin bulunduğunu ortaya koymaktadır. Çiftçi eğitim programları, AHP analizi sonucunda en yüksek öncelikli alan olarak belirlenmiştir. Eğitim programlarının, çiftçilerin iklim değişikliği, su yönetimi ve doğal kaynakların korunması gibi konularda bilinçlenmesini sağlamada ve tarımsal risk yönetimi kapasitelerini artırmada kilit bir rol oynadığı görülmüştür. Bununla birlikte, çiftçi haklarının korunması ve tarımsal risk yönetimi gibi alanlarda şirketlerin daha fazla inisiyatif alması gerektiği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilir Tarım , Tarım Sigortası , Tarımsal Üretim , Sürdürülebilirlik , Hizmet Üretimi

Sustainability Perspective in Agricultural Production of Insurance Companies Offering Agricultural Insurance Services Traded on Borsa Istanbul

Öz

Agricultural production has a critical role in the economic, social and environmental sustainability of societies. As one of the cornerstones of food security and rural development, the agricultural sector brings with it requirements such as the protection and efficient use of natural resources. However, agricultural production faces many risks such as natural disasters, climate change, economic uncertainties and market fluctuations. These risks threaten not only production processes but also the economic sustainability of farmers and the stability of the overall agricultural sector. In this context, agricultural insurance stands out as an important tool for the management of risks faced by farmers and the sustainability of the agricultural sector. The aim of this study is to examine the contribution of insurance companies traded on Borsa Istanbul and offering agricultural insurance services to sustainable agricultural production. In the study, the sustainability reports of Ak Sigorta, Anadolu Sigorta, Türkiye Sigorta and Ray Sigorta were evaluated through content analysis. Content analysis revealed the activities of the companies in the context of agricultural sustainability by categorizing the data in a systematic and objective manner. In addition, the Analytic Hierarchy Process (AHP) method was used to weight the findings of the content analysis and determine the relative contributions of the companies to sustainability policies. In particular, the research focused on issues such as farmer awareness raising, conservation of natural resources, management of agricultural risks and renewable energy. The findings reveal that insurance companies contribute significantly to agricultural sustainability policies, but there is room for improvement in some areas. Farmer training programs were identified as the highest priority area as a result of the AHP analysis. Training programs have been found to play a key role in raising farmers' awareness on issues such as climate change, water management and conservation of natural resources, and increasing their capacity for agricultural risk management. However, companies need to take more initiatives in areas such as protection of farmers' rights and agricultural risk management.

Anahtar Kelimeler

Sustainable Agriculture , Agricultural Insurance , Agricultural Production , Sustainability , Service Production

Kaynakça

• Ak Sigorta. (2024). Ak Sigorta Resmi Web Sitesi. https://www.aksigorta.com.tr
• Akova, S. B., & Tapan, İ. (2022). Sürdürülebilir tarım kapsamında iyi tarım uygulamalarının değerlendirilmesi: Malatya ili örneği. Coğrafya Dergisi, 44, 151-167.
• Anadolu Sigorta. (2024). Anadolu Sigorta Resmi Web Sitesi. https://www.anadolusigorta.com.tr
• Bayram, M., & Yaylı, A. (2009). Otel web sitelerinin içerik analizi yöntemiyle değerlendirilmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(27), 347-379.
• Borsa İstanbul. (2024). Borsa İstanbul Resmi Web Sitesi. https://www.borsaistanbul.com/tr/
• Buttel, G. A., Gillespie, G. B., Janke, R., Caldwell, B., & Sarrantonio, M. (1986). Reduced input agricultural systems: Rationale and prospects. American Journal of Alternative Agriculture, 1(2), 58-64.
• Çalık, M., & Sözbilir, M. (2014). İçerik analizinin parametreleri. Eğitim ve Bilim, 39(174), 50-58.
• Çetin, B., & Turhan, Ş. (2013). Tarım sigortaları. Nobel Akademik Yayıncılık.
• Çiftçi, T. (2014). Tarım sigortalarının devlet tarafından desteklenmesi ve tarım sigortaları havuzu sistemi. Ankara Barosu Dergisi, 4.
• Çipil, M. (2013). Risk yönetimi ve sigortacılık. Nobel Yayıncılık.
• Çukur, F., & Saner, G. (2008). Malatya İli Kayısı Üretiminde Riskin Ölçülmesi ve Riske Karşı Oluşturulabilecek Stratejiler. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 46(1), 33-42.
• Darko, A., Chan, A. P. C., Ameyaw, E. E., Owusu, E. K., Pärn, E., & Edwards, D. J. (2019). Review of application of analytic hierarchy process (AHP) in construction. International Journal of Construction Management, 19(5), 436-452.
• Eryılmaz, G. A., & Kılıç, O. (2018). Türkiye’de sürdürülebilir tarım ve iyi tarım uygulamaları. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 21(4), 624-631.
• Günaydın, G. (2005). Türkiye tarımı ve değişme eğilimleri. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası, Ankara.
• Güngör, M. (2006). Türkiye'de tarım sigortası uygulamaları ve devlet destekli tarım sigortası (Master's thesis, Marmara Üniversitesi, Türkiye).
• Hassanpour, B., Asadi, E., & Parhizkar, S. (2013). Factors influencing crop insurance demand in KB Province, Iran: Logit model approach. International Journal of Agriculture and Crop Sciences, 5(18), 2028.
• Kamuyu Aydınlatma Platformu (KAP). (2024). Kamuyu Aydınlatma Platformu Resmi Web Sitesi. https://www.kap.org.tr/tr/
• Kırkbeşoğlu, E. (2015). Risk yönetimi ve sigortacılık. Gazi Kitabevi.
• Kızılay, H. A. B. Ö. H. (2006). Antalya ilinde tarımsal üretimde risk yönetimi ve tarım sigortası uygulamaları. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 3(2), 93-103.
• Kızıloğlu, R. (2017). Üreticilerin tarım sigortası yaptırmaya etkileyen faktörlerin belirlenmesi (Konya ili Akşehir ilçesi örneği). Alinteri Journal of Agriculture Science, 32(1), 19-26.
• Pehlivan, E., & Akpınar, Ö. (2022). Çok kriterli karar verme teknikleri ile TARSİM özelinde bir uygulama. Başkent Üniversitesi Ticari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 132-151.
• Pérez, J. (1995). Some comments on Saaty's AHP. Management Science, 41(6), 1091-1095.
• Pretty, J. (2008). Agricultural sustainability: concepts, principles and evidence. Philosophical Transactions of the Royal Society B: Biological Sciences, 363(1491), 447-465.
• Raman, S. (2024). Agricultural sustainability: principles, processes, and prospects. CRC Press.
• Ray Sigorta. (2024). Ray Sigorta Resmi Web Sitesi. https://www.raysigorta.com.tr/
• Rehber, E., & Çetin, B. (1999). Organic farming in EU and Turkey. Proceedings XXVII COASTA-CIGR V Congress: Work Science in Sustainable Agriculture, Horsens, Denmark.
• Saaty, T. L. (2002). Decision making with the analytic hierarchy process.
• Saaty, T. L. (2004). Decision making—the analytic hierarchy and network processes (AHP/ANP). Journal of Systems Science and Systems Engineering, 13(1), 1-35.
• Selçuk, Z., Palancı, M., Kandemir, M., & Dündar, H. (2014). Eğitim ve Bilim Dergisinde yayınlanan araştırmaların eğilimleri: İçerik analizi. Eğitim ve Bilim, 39(173), 172-178.
• Sümer, G., & Polat, Y. (2016). Dünyada tarım sigortaları uygulamaları ve TARSİM. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(1), 236-263.
• TARSİM. (2024). TARSİM Resmi Web Sitesi. https://www.tarsim.gov.tr/
• Turhan, Ş. (2005). Tarımda sürdürülebilirlik ve organik tarım. Tarım Ekonomisi Dergisi, 11(1 ve 2), 13-24.
• Tümer, E. İ., Ağır, H. B., & Uslu, Z. (2019). Çiftçilerin tarım sigortası yaptırma istekliliği: Konya ili Ilgın ilçesi örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Tarım ve Doğa Dergisi, 22(4), 571-576.
• Tüzemen, A., & Özdağoğlu, A. (2007). Doktora öğrencilerinin eş seçiminde önem verdikleri kriterlerin analitik hiyerarşi süreci yöntemi ile belirlenmesi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(1), 215-232.
• Türkiye Sigorta. (2024). Türkiye Sigorta Resmi Web Sitesi. https://www.turkiyesigorta.com.tr/
• Türkiye Sigorta Birliği. (2024). Türkiye Sigorta Birliği Resmi Web Sitesi. https://www.tsb.org.tr/
• Ültay, E., Akyurt, H., & Ültay, N. (2021). Sosyal bilimlerde betimsel içerik analizi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, 10, 188-20