Türkiye’de Ayçiçeği Destekleme Politikalarının Tercihinde Etkili Olan Faktörler

Yıl 2016, Cilt: 2 Sayı: 2, 1 - 10, 30.12.2016

Berrin Taşkaya Top Tijen Özüdoğru

Öz

Bu çalışmada, Türkiye’de ayçiçeği
üreten üreticilerin ayçiçeğine uygulanan ve alternatif destekleme
politikalarının tercihinde etkili olan faktörlerin önem düzeyini belirlemek ve her
bir kritere göre tercih derecelerini hesaplamak amaçlanmıştır. Çalışmada, Edirne,
Tekirdağ, Kırklareli, Adana ve Çanakkale illerindeki 264 üretici ile yüz yüze
yapılan anket sonuçları kullanılmıştır. Araştırma kapsamında, üreticilerden fark
ödemesi desteği, girdi desteği, tek ödeme sistemi ve hedef fiyat desteği
politikalarını, yüksek verim, yüksek kar, uygun zamanda ödeme ve pazarlama
kolaylığını dikkate alarak ağırlıklandırmaları istenmiştir. Destekleme politikalarını değerlendirirken üreticilerin dikkate
alacakları unsurlar incelendiğinde; en fazla kar etmelerini sağlayan politika
seçeneğini tercih edecekleri belirlenmiştir. Üreticilerin mevcut ve
alternatif destekler göz önüne alındığında hedef fiyat desteğini ilk sırada,
girdi desteğini ise son sırada tercih ettikleri tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Ayçiçeği, Analitik Hiyerarşi Süreci (AHP), tarımsal destekleme

Kaynakça

• Akın, A. 2003. “Elma Üreminde Geleneksel Tarımdan Organik Tarıma Geçiş Süreci ve Bu Süreçte Etkili Olan Faktörler- Çankırı Örneği”, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Semineri, Ankara.
• Braunschweig, T. And B. Becker 2004. Choosing Research Priorities by Using The Analytic Hierarcihy Process: an Application to İnternational Agriculture. R&D Management. 34:77-86
• Greene, W.H., 2000. Econometric Analysis, Prentice Hall, USA, 1004 p.
• GTB, 2014. “2014 Yılı Ayçiçeği Raporu”, Gümrük ve Ticaret Bakanlığı Kooperatifçilik Genel Müdürlüğü, Ankara.
• Günden C., Miran B., 2008. Çiftçilerin Temel İşletmecilik Kararlarının Öncelik ve Destek Alma Açısından Analizi. Tekirdağ Ziraat Fakültesi Dergisi, 2008 5(2).
• Günden C., Miran B., Uysal Karahan Ö., Bektaş Kenanoğlu Z. 2008. İzmir İlinde Gıda Güvenliği, Kalite ve Fiyat Açısından Tüketicilerin Yaş Meyve ve Sebze Satın Alma Yeri Tercihlerinin Analitik Hiyeraşi Süreciyle Belirlenmesi. Finans Politik & Ekonomik Yorumlar Cilt:45, Sayı:522.
• Hazneci, K. 2007. Amasya İli Suluova İlçesinde Sığır Besiciliği Yapan İşletmelerin Etkinlik Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Ondokuzmayıs Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı.
• Miran, B., 2007. Temel İstatistik, İzmir.
• Özüdoğru, T., 2010. Amasya Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliğinin Yöre Çiftçilerine Ekonomik Etkilerinin Analizi. Doktora Tezi Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Ramanathan, R., 1998. Introductory Econometrics with Applications. The Dryden Press
• Saaty T.L., 1982. The Analytic Hierarchy Process Decision Making for Leaders: The Analytic Hierarchy Process for Decisions in a Complex World. Lifetime Learning Publications. Belmont, California.
• Saaty, T.L., L.G. Vargas, and K. Dellmann, 2003. The Allocation of Intangible Resources: The Analytic Hierarchy Process and Linear Programming. Socio-Economic Planning Sciences. 37:169–184.
• Şahinöz, A., . Çağatay, S., Teoman Ö., Kıymaz, T. 2005. Tarımda Yeni Politika Arayışları “Fark Ödeme”, TZOB Yayını, Ankara.
• Şahin, A. 2008. Avrupa Birliği’nde Tek Çiftlik Ödeme Yöntemi ve Türkiye’nin Uyumu. Uzmanlık Tezi. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, Dış İlişkiler ve Avrupa Birliği Koordinasyon Dairesi Başkanlığı.
• Taşkaya Top, B., Uçum İ. 2012. “Türkiye’de Bitkisel Yağ Açığı”, TEPGE BAKIŞ, Sayı:14, Nüsha:2, Ankara.
• Taşkaya Top, B., Uçum, İ. 2013. “Ayçiçeği Durum ve Tahmin 2012/2013”, TEPGE Yayınları, Yayın No: 223. Ankara.
• Taşkaya Top, B. ve Uçum, İ., 2015. Türkiye’de Bitkisel Yağlarda Arz Açığı: Sorunlar ve Çözüm Önerileri, YABİTED II. Bitkisel Yağ Kongresi, 7-9 Mayıs 2015, Tekirdağ.
• Tatlıdil, F. 1992. “Konya İli Sulu ve Kuru Koşullardaki Tarım İşletmelerinde İşgücü, Döner Sermaye ve Traktör Güçlerine Göre Optimal İşletme Büyüklüğünün Tespiti” Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara.