Konya İlinde Mısır Üretimi Yapan Tarım İşletmelerinin ÇMVA Sistemine Göre Standart Faaliyet Sonuçları

Yıl 2024, Cilt: 10 Sayı: 2, 134 - 155

Ayten Atli , Yusuf Celik

https://doi.org/10.61513/tead.1517168

Öz

Bu çalışmada, Konya ilinde mısır üretimi yapan tarım işletmelerinin Çiftlik Muhasebe Veri Ağı(ÇMVA )sistemine göre yıllık standart sonuçları belirlenmiştir. Çalışmanın temel verilerini, Konya ilinde gayeli olarak belirlenen ilçe ve köylerde mısır üretimi yapan tarım işletmelerinden tabakalı tesadüfi örnekleme yöntemine göre belirlenen 105 adet tarım işletmesinden anket yöntemi ile elde edilen veriler oluşturmuştur. Çalışma kapsamında incelenen tarım işletmelerinin işletme tiplerinin; uzmanlaşmış tarla ürünleri yetiştiriciliği yapan işletmeler, uzmanlaşmış hayvan yetiştiriciliği yapan işletmeler ve karışık bitkisel ürün ve hayvan yetiştiriciliği yapan işletmeler olmak üzere üç tarım işletme tipinde oldukları saptanmıştır. Uzmanlaşmış tarla ürünleri yetiştiriciliği işletme tipi ortalamasında toplam çıktının %64,60’ı toplam girdi masrafları, %35,40’ı net işletme aile geliridir.Toplam çıktının %54,80’i brüt işletme karı, %40,94’ü işletme net katma değeridir. Uzmanlaşmış hayvan yetiştiriciliği işletme tipi ortalamasında toplam çıktının %83,02’si toplam girdi masrafları, %16,98’i net işletme aile geliridir. Toplam çıktının %36,48’i brüt işletme karı, %22,17’si işletme net katma değeridir. Karışık bitkisel ürün ve hayvan yetiştiriciliği işletme tipi ortalamasında toplam çıktının %57,20’si toplam girdi masrafları, %.42,80’i net işletme aile geliridir. Toplam çıktının %54,83’ü brüt işletme karı, %45,15’i işletme net katma değeridir. Tüm işletme tipleri ortalamasında ise toplam çıktının %63,76’sı toplam girdi masrafları, %36,24’ü net işletme aile geliridir. Toplam çıktının %53,61’i brüt işletme karı, %40,88’i işletme net katma değeridir. İşletme tipleri ortalaması olarak toplam çıktı içinde en yüksek oranda işletme net katma değeri ve işletme net aile geliri Karışık Bitkisel Ürün ve Hayvan Yetiştiriciliği işletme tipinde olduğu saptanmıştır. İşletme tipleri ortalamasında dekara düşen toplam çıktı 9.541,70 TL, dekara düşen toplam gider 6.083,96 TL olarak bulunmuştur. İşletme tipleri ortalamasında bir birim aktif sermayeye düşen toplam çıktı 0,15 TL, bir birim aktif sermayeye düşen toplam girdi masrafları 0,10 TL olarak hesaplanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tarım İşletmesi, Çiftlik Muhasebesi Veri Ağı (ÇMVA), Standart Sonuçlar

Standard Activity Results of Agricultural Enterprises Producing Corn in Konya Province According to the ÇMVA System

Öz

The purpose of this study is to determine the standard annual activity results of agricultural enterprises producing corn in Konya province according to the Farm Accounting Data Network (CAMVA) system. The basic data of the study consists of data obtained by survey method from 105 agricultural enterprises producing corn in the purposefully determined districts and villages of Konya province, determined according to the stratified random sampling method. Business types of agricultural enterprises examined within the scope of the study; It has been determined that there are three types of agricultural enterprises: enterprises that grow specialized field crops, enterprises that produce specialized animal breeding, and enterprises that raise mixed plant products and animals. In the average of the specialized field crop cultivation business type, 64.60% of the total output is total input costs and 35.40% is net business family income. 54.80% of the total output is gross operating profit and 40.94% is business net added value. In the average of the specialized animal breeding business type, 83.02% of the total output is total input costs and 16.98% is net business family income. 36.48% of the total output is gross operating profit and 22.17% is business net added value. In the mixed crop product and animal breeding business type average, 57.20% of the total output is total input costs and 42.80% is net business family income. 54.83% of the total output is gross operating profit and 45.15% is business net added value. On average for all business types, 63.76% of the total output is total input costs and 36.24% is net business family income. 53.61% of the total output is gross operating profit and 40.88% is business net added value. As an average of business types, it was determined that the highest percentage of business net added value and business net family income in total output was in the Mixed Crop Product and Animal Breeding business type. On average for business types, the total output per decare was found to be 9,541.70 TL, and the total expense per decare was found to be 6,083.96 TL. On average for business types, the total output per unit of active capital is calculated as 0.15 TL, and the total input costs per unit of active capital is calculated as 0.10 TL.

Anahtar Kelimeler

Farm, Farm Accounting Data Network (FADN), Standart Results

Kaynakça

• Aktürk, A. Demirel, G. (2020). Çanakkale’de Buğday Yetiştiren Tarım İşletmelerinin Çiftlik Muhasebe Veri Ağı (ÇMVA) Sistemine Göre Analizi. Türk Tarım-Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi, 8(12): 2738-2748, 2020
• Aktürk, D., Tekin B. (2023).TR21 Bölgesindeki Tarım İşletmelerinin Avrupa Birliği Çiftlik Muhasebe Veri Ağı (FADN) Sistemine Göre İşletme Tipolojilerinin Belirlenmesi. Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Tarım Ekonomisi Araştırmaları Dergisi(TEAD), Cilt:9, Sayı:2, Sayfa:130-142
• Çelik, Y., Direk, M. (2008). Konya İlinde Havuç Üretimi Yapan Tarım İşletmelerinin AB Tarımsal Muhasebe Veri Ağı Sistemine Göre Sınıflandırılması ve İşletme Başarı Ölçütlerinin Karşılaştırılması, Türkiye Bilimsel ve Teknik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK), Proje No; TOGAV-107O714.
• Çelik, Y., Emre, M. (2014). The Effect of Economic Size on Profitability of Apple Farms. Bulgarian Journal of Agricultural Science, 20 (No 1) 2014, 46-50.
• Çelik, Y. (2017). AB Çiftlik Muhasebe Veri Ağı Sistemi (Veri Toplama ve Analiz Yöntemi). İstanbul: İdeal Kültür Yayıncılık. 1. Baskı.
• Direk, M., Erol A.S. (2012). Konya İli Çumra İlçesinde Mısır Üretimi Yapan Tarım İşletmelerinin Avrupa Birliği Tarımsal Muhasebe Veri Ağı (FADN) Sistemine Göre Sınıflandırılması Ve İşletme Başarı Ölçütlerinin Karşılaştırılması. 10. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi. Konya. Eylül 2012.
• Fidan, H. (2018). Tarım Muhasebesinin Tanımı, Önemi ve Amaçları. Balkan ve Yakındoğu Sosyal Bilimler Dergisi. 2018:04 (1).
• Kanat, Z. (2019). Orta Anadolu Tarım Havzasında Farklı İşletme Tiplerinin ve Bu İşletmelerde Üretilen Bitkisel Ürünlerin Rekabet Üstünlüklerinin Tespiti Üzerine Bir Araştırma. Konya: Selçuk Üniversitesi. Doktora Tezi.
• Korkmaz, Z. Y. (2014). Tokat İli Kazova Bölgesinde Meyve Yetiştiren İşletmelerin Çiftlik Muhasebe Veri Ağı Sistemine (FADN) Göre Sınıflandırılması ve Değerlendirilmesi. Gaziosmanpaşa Üniversitesi: Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarım Ekonomi Anabilim Dalı. Yüksek Lisans Tezi
• Ovalı, S. (2009). Avrupa Birliği Ortak Tarım Politikası ve Tarım İşletmeleri Muhasebe Veri Ağı (FADN) Sistemine Türkiye’nin Uyumu. Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi. Doktora Tezi.
• Rehber, E, Tipi T, Aksüyek, M. (2002). Tarım İşletmeleri Muhasebe Veri Ağı, Tanımlar ve Uygulama Rehberi. Türkiye Ziraat Odaları Birliği, Yayın No:231 Ankara.
• Satırlı, M. (2023). Tarımsal Kuraklığın Uzmanlaşmış Tarla Bitkileri Yetiştiren İşletmelerin Ekonomik Faaliyet Sonuçlarına Etkisi: Konya İli Örneği. Konya:Selçuk Üniversitesi. Yüksek Lisans Tezi
• Saner, G., Engindeniz, S., Işın, Ş., Işın, F., Kılıç, M., Adanacıoğlu, H., Bektaşı, Z., Salalı, E., Çınar G., Tosun, D.,Çiftçi, K. (2017). Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Menemen Araştırma Uygulama ve Üretim ÇiftliğineYönelik Kayıt Sistemi Programının Geliştirilmesi Üzerine Bir Pilot Uygulama. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg., 2017, 54 (4):465-473ISSN 1018 – 8851
• Tokay, S.H., Deran A. (2011). Tarım Sektöründe Ve Tarım Sektörünün Önemli Bir Alt Dalı Olan Meyve Bahçesi İşletmelerinde Muhasebenin Gereği, Belge ve Defter Düzeni. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 2011, Cilt: 4, Sayı: 1, s. 40-55
• Yamane, T. (1967) Elementary Sampling Theory. Prentice-Hall, Inc., Englewood Cliffs.