This study aims to reveal the perceptions of social studies teachers regarding the social studies course books that have entered the process of change from a multi-dimensional perspective. The study is important in determining how social studies teachers benefit from course books in the teaching process and how they list the criteria of a “good social studies course book”. The participants were asked to evaluate the course book they used as the main source in terms of various aspects, including methods and techniques, language and narration, visual features, suitability for different student readiness levels, and activities. In addition, the participants' opinions on the transformation of course books in line with current technological developments were determined. A basic qualitative research design was used in the study. The study group consisted of 45 social studies teachers working in different provinces and with varying professional seniority. The questionnaire was sent to a larger number of social studies teachers, but the participants were selected from among those who volunteered for the interview. Descriptive and content analysis methods were used in the analysis of the data. The results showed that the teachers evaluated the coursebooks in terms of methods and techniques used, language and narration, visuals, activities, and suitability for student readiness levels. These evaluations provided important clues about the basic features that a quality social studies course book should have. Participants stated that the renewed fifth-grade course book was more successful, while the sixth and seventh-grade course books, which had not yet completed the change process, were less effective.
Bu çalışmanın amacı, değişim sürecine giren sosyal bilgiler ders kitaplarına ilişkin sosyal bilgiler öğretmenlerinin algılarını çok yönlü bir bakış açısıyla ortaya çıkarmaktır. Çalışma, sosyal bilgiler öğretmenlerinin ders kitaplarından öğretim süreci içinde nasıl yararlandıklarını ve “iyi bir sosyal bilgiler ders kitabı”nın ölçütlerini nasıl sıraladıklarını belirlemek açısından önemlidir. Katılımcıların ana kaynak olarak kullandıkları ders kitabını yöntem ve teknikler, dil ve anlatım, görsel özellikler, öğrenci hazır bulunuşluk düzeylerine uygunluk ve etkinlikler gibi farklı yönlerden değerlendirmeleri istenmiştir. Ayrıca, katılımcıların güncel teknolojik gelişmeler doğrultusunda ders kitaplarının dönüşümüne ilişkin görüşleri belirlenmiştir. Çalışmada temel nitel araştırma deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu, farklı illerde görev yapan ve mesleki kıdemleri çeşitlilik gösteren 45 sosyal bilgiler öğretmeni oluşturmaktadır. Anket daha fazla sayıda sosyal bilgiler öğretmenine gönderilmiş ancak katılımcılar görüşmeye gönüllü olanlar arasından seçilmiştir. Verilerin analizinde betimsel ve içerik analizi yöntemleri kullanılmıştır. Sonuçlar, öğretmenlerin ders kitaplarını kullanılan yöntem ve teknikler, dil ve anlatım, görseller, etkinlikler ve öğrencilerin hazır bulunuşluk düzeylerine uygunluk açısından değerlendirdiklerini göstermektedir. Bu değerlendirmeler, kaliteli bir sosyal bilgiler ders kitabının sahip olması gereken temel özellikler hakkında önemli ipuçları sunmaktadır. Katılımcılar, yenilenen beşinci sınıf kitabının daha başarılı olduğunu, henüz değişim süreci tamamlanmayan altıncı ve yedinci sınıf kitaplarının ise daha az etkili olduğunu ifade etmektedir.
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sosyal Bilgiler Eğitimi |
| Bölüm | Araştırma Makalesi |
| Yazarlar | |
| Gönderilme Tarihi | 16 Mayıs 2025 |
| Kabul Tarihi | 3 Kasım 2025 |
| Erken Görünüm Tarihi | 29 Aralık 2025 |
| Yayımlanma Tarihi | 29 Aralık 2025 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 23 Sayı: 3 |
Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, bilimsel çalışmaların ilerletilebilmesi için bilgiye kolay ulaşılabilir olması gerektiğinin bilincinde bir dergi olarak, hakemli dergi literatürünün açık erişimli olması girişimini destekler ve yayınlanan tüm yazıları herkesin okuyabileceği ve indirebileceği çevrim içi bir ortamda ücretsiz olarak sunar.
Galip Yüksel, Gazi Üniversitesi Rehberlik ve Psikolojik Danışma Anabilim Dalından mezun oldu (1987). Aynı üniversitede Psikolojik Danışma ve Rehberlik alanında Yüksek Lisans (1990) ve doktora eğitimlerini (1997) tamamladı.
Yüksel, akademik iş yaşamına 1992 yılında Gazi Üniversitesi Psikolojik Danışma ve Rehberlik Anabilim Dalında öğretim görevlisi olarak başladı, daha sonra yardımcı doçent (2000-2005) ve doçent (2005-2010) olarak çalıştı. 2010 yılından bu yana da profesör olarak aynı anabilim dalında çalışmaktadır.
Yedek Subay olarak vatani görevini yapan Yüksel, G.Ü. Tıp Fakültesi Sigara Bıraktırma Ünitesi kuruluşunda gönüllü olarak çalıştı (2001), Michigan State Üniversitesi (2003) ve Florida Üniversitesi’nde (2016) misafir öğretim üyesi olarak bulundu.
Bölüm başkan yardımcılığı (2005-2013), Göç Araştırma ve Uygulama Merkezi müdür yardımcılığı (2003–2008) ve Psikolojik Danışma ve Rehberlik anabilim dalı başkanlığı yaptı.
Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisinde editör yardımcısı olarak çalışan Yüksel, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi editörler kurulu ve Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Derneği (TPDR) üyesidir.
Gazi Üniversitesi Öğretim Elemanları Profili (2003) ve Türkiye Üniversiteleri Araştırmalarında (2006) proje başkan yardımcısı, Dezavantajlı Çocukların Eğitime Etkin Katılımı (2006) ve Ergenlerin Çalışma Anlayışının İncelenmesi projelerinde proje yürütücüsü olarak çalıştı.
Akademik Değerlendirme ve Kalite Geliştirme Kurulu Üyesi olarak görev yaptı (2005-2010; 2019-2020).
Yüksel, makale ile kitap bölümlerinin yanında Yaşam Boyu Gelişim: Gelişim Psikolojisi (13. Baskı) (Santrock, 2021), Yaşam Boyu Gelişim: Gelişim Psikolojisi (19.Baskı)(Santrock, 2025) Eğitim Psikolojisi: Kuram ve Uygulama (Slavin, 2019) ve Yardım sanatını öğrenme: Temel yardım becerileri ve teknikleri (Young, 2021) kitaplarının çeviri editörüdür. Psikolojik danışma ve rehberlik anabilim dalında lisans ve lisansüstü düzeyinde dersler yürütmekte ve danışmanlıklar yapmakladır.
Halen, Gazi Eğitim Fakültesi Psikolojik Danışma ve Rehberlik Anabilim Dalı öğretim üyesi olarak; psikolojik danışman eğitimi ve yetkinlikleri, çevrimiçi psikolojik danışma, sosyo-duygusal gelişim, öğrenme ve gelişimde kültürel perspektifler üzerine araştırmalarını sürdürüyor.
Prof. Dr. Necati CEMALOĞLU, 1965 yılında Kastamonu’da doğdu. 1983–1984 eğitim – öğretim yılında Gazi Üniversitesi, Kastamonu Eğitim Yüksekokulu’ndan mezun oldu. Trabzon ve Ankara’da öğretmenlik ve okul müdürlüğü yaptı. Öğretmenlik yaptığı dönemlerde, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Fakültesi, Eğitim Yönetimi, Teftişi, Planlaması ve Ekonomisi anabilim dalından 1992-1993 eğitim-öğretim yılında mezun oldu. MEB Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı'nda, matematik komisyonu üyeliği ve maarif müfettişliği yaptı. Ankara ve Gazi Üniversitesi’nde "Eğitim Yönetimi" alanında master yapan Cemaloğlu, Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi’ne araştırma görevlisi olarak göreve başladı. Doktora eğitiminden sonra 2004 yılında yardımcı doçent, 2008 yılında doçent ve 2014 yılında profesör olarak atandı.
Amerika Birleşik Devleti'nde "Michigan State University" ve University of Florida’ya misafir öğretim üyesi statüsüyle gitti. MEB - Dünya Bankası - Kurumsal Performans Yönetimi Ulusal Danışmanı, MEB - TÜBİTAK, e-denetim - e-performans Ulusal Danışmanı, değişik bakanlıklarda ve üniversitelerde stratejik plan danışmanlığı yaptı. Cemaloğlu, yılda 100'ün üzerinde eğitim, yönetim, liderlik ve denetim üzerine konferans vermektedir.
Yayımlanmış 32 kitabı, kitaplarda bölümü, 500’ün üzerinde ulusal gazete makalesi, SSCI ve diğer indexlerde taranan 112 makalesi, katıldığı ulusal ve uluslar arası kongre - sempozyum bulunmaktadır. Evli ve iki çocuk babası olan Cemaloğlu, İngilizce bilmekte ve halen Gazi Üniversitesi, Gazi Eğitim Fakültesi'nde, Eğitim Yönetimi anabilim dalında görev yapmaktadır. Cemaloğlu, 2019 yılında “Başöğretmen Onur Ödülü”, “2020 Yılında Bilge Tonyukuk Eğitime Hizmet Ödülü” almıştır.