LİSE TARİH DERS KİTAPLARINI DEĞERLENDİRME FORMUNUN GELİŞTİRİLMESİ

Yıl 2013, Cilt: 11 Sayı: 1, 26 - 41, 01.03.2013

Bülent Akbaba

Öz

Bu çalışmanın amacı, lise tarih ders kitaplarını değerlendirmeye yönelik bir form geliştirmektir. Bu amaçla ilgili literatür taranmış ve elde edilen bulgular neticesinde 58 maddelik bir madde havuzu oluşturulmuştur. Değerlendirme formunun kapsam geçerliğini belirleyebilmek amacıyla alınan uzman görüşleri neticesinde madde havuzundan 7 tane madde atılmıştır. Çalışma grubunu birinci uygulamada 341, ikinci uygulamada ise 99 lise öğrencisi oluşturmaktadır. Değerlendirme formunun güvenirliğini tespit edebilmek için iç tutarlılık ve kararlılık düzeyleri hesaplanmıştır. Sonuç olarak lise tarih ders kitaplarını değerlendirme formunun bu amaca hizmet edebilecek geçerli ve güvenilir bir araç olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

lise, tarih, ders kitabı, değerlendirme formu, güvenirlik

Developing of Evaluation Form for High School History Textbooks

Öz

The aim of this study is to develop an evaluation form for high school history textbooks. For this purpose, related
literature was scanned and a 58 item pool was created. So as to be able to determine the content validity of the
evaluation form, 7 items were taken out of the item pool as a consequence of received expert opinions. Sample group
is composed of 341 students for first application, 99 high school students for second. In order to assess the reliability
of the evaluation form; level of internal consistency and determination level were calculated. As a result, high school
history textbooks evaluation form that can serve this purpose can be said to be a valid and reliable tool.

Anahtar Kelimeler

high school, history, textbook, evaluation form, reliability

Kaynakça

• Bağcı, H. (2007). Dokuzuncu sınıf bilgi ve iletişim teknolojileri ders kitabının görsel tasarım ilkelerine göre değerlendirilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: PegemA Yayıncılık.
• Ceyhan, E. ve Yiğit, B.(2003). Konu alanı ders kitabı incelemesi, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Copeaux, E. (2000). Tarih ders kitaplarında (1931-1993) Türk tarih tezinden Türk-İslam Sentezine. (Çev. A.
• Berktay). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları. Çepni, S., Ayvacı, H.F. ve Keleş, E. (2001) Fizik ders kitaplarını değerlendirme ölçeği geliştirmek için örnek bir çalışma. Mili Eğitim Dergisi, 152, 27-33.
• Demircioğlu, İ.H. (2009). Tarih ders kitaplarının demokrasi eğitimi açısından değerlendirilmesi: tarih öğretmenlerinin görüşleri, I. Uluslararası Avrupa Birliği, Demokrasi, Vatandaşlık ve Vatandaşlık Eğitimi
• Sempozyumu, Uşak Üniversitesi. Demirel, Ö. ve Kıroğlu, K. (2005). Konu alanı ders kitabı incelemesi. Ankara: Öğreti.
• Ergin, A. ve Gözütok, D. (1996). İlköğretim ders kitaplarının değerlendirilmesi (hayat bilgisi örneği). İçinde.
• Türkiye’de ve Almanya’da İlköğretim Ders Kitapları. Ankara: Türk-Alman Kültür İşleri Kurulu. Güzel, H., Oral, İ. ve Yıldırım, A. (2009). Lise II fizik ders kitabının fizik öğretmenleri tarafından değerlendirilmesi.
• Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 133-142. Hayta, N. ve Karabağ, Ş.G. (2003). Tarih ders kitapları nasıl analiz edilmelidir? İçinde: N.Hayta (Ed.), Konu Alanı
• Ders Kitabı İnceleme Kılavuzu. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Kabapınar, Y. (2003). Bir Öğretim Materyali Olarak Hayat Bilgisi Ve Sosyal Bilgiler Ders Kitapları. İçinde: C.
• Öztürk ve D. Dilek (Ed.), Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi. Ankara: PegemA Yayıncılık. Karabacak, N. ve Turan, İ. (2007). İlköğretim birinci kademe sosyal bilgiler ders kitaplarının sınıf öğretmenliği öğretmen adaylarına göre bir değerlendirmesi, Atatürk Üniversitesi Kâzım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi. 16, 233.
• Karabağ, G. (2003). Tarih Ders Kitabı Kriterleri. İçinde: N.Hayta (Ed.), Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme Kılavuzu.
• Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Kayış, A. (2006). Güvenilirlik Analizi. İçinde: Ş.Kalaycı (Ed.), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik
• Teknikleri. Ankara: Asil Yayın Dağıtım. Keleş. E. (2001). Fizik ders kitaplarını değerlendirme ölçeği. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Kete, R. ve Acar, N. (2007). Lise 2 biyoloji ders kitapları üzerine öğrenci tutumlarının analizi, Kastamonu Eğitim Dergisi, 15, 221-230.
• Kobrin, D. (1996). Beyond the textbook teaching history using documents and primary sources. Portsmouth: Heinemann.
• Koullapis, L.G (1998). Türkiye’de Tarih Ders Kitapları Ve Unesco'nun Önerileri. İçinde: S. Özbaran (Haz.), Tarih
• Öğretimi ve Ders Kitapları. İzmir: Dokuz Eylül Yayınları. Küçükahmet, L. (2005). Öğretimde planlama ve değerlendirme. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Meraç, H. (2006). Lise tarih ders kitaplarının içerik ve yöntem açısından analizleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Ocak, G. ve Yurtseven, R. (2009).Beşinci sınıf sosyal bilgiler ders kitaplarının yapılandırmacı öğrenme yaklaşımına göre değerlendirilmesi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 12, 94-109.
• Özbaran, S. (1998). Tarih öğretimi ve ders kitapları. İzmir: Dokuz Eylül Yayınları.
• Özçelik, D.A. (2010). Okullarda ölçme ve değerlendirme öğretmen el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Pingel, F. (2003). Ders kitaplarını araştırma ve düzeltme rehberi UNESCO. (Çev. N. Elhüseyni). İstanbul: Türkiye
• Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı. Safran, M. ve Ata, B.(2003). Öğrencilerin tarih metinlerinden anlam çıkarmalarına yönelik araştırmalara bir bakış.
• İçinde: C. Şahin (Ed.), Konu Alanı Ders Kitabı İnceleme Kılavuzu Sosyal Bilgiler. Ankara: Gündüz Yayıncılık. Sakaoğlu. N. (1998). İlkokul tarih programları ve ders kitapları. Tarih Öğretimi ve Ders Kitapları. İçinde: S. Özbaran
• (Haz.), Tarih Öğretimi ve Ders Kitapları. İzmir: Dokuz Eylül Yayınları. Semerci, Ç. (2004). İlköğretim Türkçe ve matematik ders kitaplarını genel değerlendirme ölçeği, C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi. 28, 49-54.
• Stradling, R. (2003). 20. yüzyıl Avrupa tarihi nasıl öğretilmeli. (Çev.A. Ünal). İstanbul: Türkiye Ekonomik ve Toplumsal Tarih Vakfı.
• Tarih Vakfı, (2004). 20.yüzyılda Dünya ve Türkiye tarihi öğretmen kitabı, İstanbul: Tarih Vakfı.
• Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım
• T.C. Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü. (2012). Resmî Gazete, 12.09.2012, S. 28409, http://www.resmigazete.gov.tr/main.aspx?home=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/09/20120912.htm&mai n=http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2012/09/20120912.htm adresinden 12.02.2013 tarihinde elde edilmiştir.
• Tekeli, İ. (1998). Tarih bilinci ve gençlik. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Turgut, M.F., Baykul, Y. (2010). Eğitimde ölçme ve değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi.
• Yağbasan, R. vd. (2005). Konu alanı ders kitabı inceleme kılavuzu fizik, Ankara: Gazi Kitabevi.