HARİTALARLA ÖĞRENME

Yıl 2009, Cilt: 7 Sayı: 4, 955 - 973, 01.12.2009

Nurcan Demiralp

Öz

İnsanlar ve doğal çevre arasındaki ilişkiler coğrafya araştırmalarının temel eksenini oluşturur. Bir mekân bilimi olan coğrafyada, mekâna ait bilgileri aktarmada kullanılacak dil veya iletişim aracı haritalardır. Bu nedenle haritalarla öğrenme oldukça önemlidir. Haritalarla öğrenme sadece coğrafya öğretiminin tüm konuları için geçerli değildir. Öğretimin her alan ve seviyesinde, yaş ve sınıf düzeylerine uygun materyallerle, haritalarla öğrenme gerçekleştirilebilir. Çünkü bu konu bir anlamda hayatın içinde var olan bilginin bir düzleme kodlanarak aktarılmasını, sonra da kullanıcı tarafından bu kodun çözülerek bilginin okunmasını ve yorumlanmasını içerir. Haritalarla öğrenmeyi, hayatın içindeki bilginin uygun bir dile dönüştürülmesi veya aktarılması olarak ele almak mümkündür. Bu yolla öğretme ve öğrenmenin gerçekleşmesi için en önemli unsur, harita yapanla haritayı kullananın ortak bir dil olan haritanın dilini bilmesi, yani haritanın özelliklerini, amaçlarını, çeşitlerini, sınırlılıklarını bilmesi gerekir. Bu bilgilerin edinilmesi için öğrencilerin en basitten en karmaşığa kadar çok çeşitli haritalarla karşılaştırılmaları, bunları incelemeleri, farklı üretim ve kullanımlarını görmeleri gerekir. Öğrencileri haritalarla karşılaştırmaya, harita kullanmaya, yapmaya ve yorumlamaya; onların yaşadıkları mekânlardan ve günlük alışkanlıklarından başlanabilir. Gerek sınıf içinde tasarlanıp üretilecek gerekse yakın çevreden başlanarak yapılacak arazi çalışmalarından elde edilen verilerin haritaya aktarılmasıyla hazırlanacak kroki veya taslak haritalar, haritalarla öğrenmenin önemli unsurlarıdır. Bu yolla öğrenciler, gerçek alanla harita arasındaki ilişkiyi, haritaların özelliklerini, kullanım alan ve amaçlarını, sınırlılıklarını, haritalarda abartı ve projeksiyonun önemini, zihin haritalarının ne olduğunu ve taslak haritalarla nasıl geliştirildiğini öğreneceklerdir.

Anahtar Kelimeler

Haritalar, haritalarla öğrenme, coğrafya eğitimi, coğrafya

GEOGRAPHY EDUCATION THROUGH MAPS

Öz

Relations between humans and the natural environment compose the basis for geographical research. In geography,
which is the science of space, learning through maps is the most effective language or communication tool to transfer
data about a space. Within this frame other matters such as how and where to start teaching, what kind of applications
to do, why producing sketch maps or plans is important for mapping a geographical feature or a data and how mental
maps are formed will also be considered. Learning through maps does not just cover for all the areas and subject in
geography education. Together with the appropriate materials learning through maps can be applied at all stages and
levels of education and at any age and class levels. This is because mapping includes coding data from life on to a flat
platform then for the map user to understand that code and to read and interpret the data. It is possible to consider
learning through maps as transforming or conveying a piece of information from life with an appropriate language.
Thus in order for teaching and learning through this method to be effective, the most important thing is for the map
maker and the map user to use and know a common language. In other words users and the map makers need to know
the features, aims, kinds and limitations of maps. In order for this kind of knowledge to be gained the students need to
have the opportunity of using, examining, comparing and understanding the maps purpose for production by seeing all
kinds of different maps from all kind of levels, from the simplest to the hardest level. We can start to expose students to
using maps, making and interpreting maps, with the local area and their daily lives. Sketch maps or plans that are either
made in the classroom or at a field work of the local environment ad the transformation of data through these maps are
the most important elements in learning through maps. Thus within this learning procedure students will learn the
relationship between the real space and the maps, will learn the features, usage, aims, limitations of maps as well as the
importance of exaggeration and projection in maps, what mental maps are and how to improve sketch maps.

Anahtar Kelimeler

Maps, learning through maps, geography education, geography

Kaynakça

• Bailey, P., Fox, P. (1996). Teaching and learning with maps. P. Bailey, P. Fox (Ed.). Geography Teacher’s Handbook. The Geographyhıcal Assocıation.
• Bilgin, T. (1996). Genel kartoğrafya. İstanbul, Filiz Kitabevi.
• Coğrafya dersi öğretim programı, 2005 Programı. (2006). Gazi Kitabevi, Ankara.
• DFE. (1995). Geography in the national curriculum. London: HMSO.
• Demircioğlu, İ. H., Akengin, H. (2006) Zaman ve mekâna ilişkin becerilerin öğretimi. Cemil Öztürk (Ed.), Hayat Bilgisi ve Sosyal Bilgiler Öğretimi Yapılandırmacı Bir Yaklaşım. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Erinç, S. (2004). Lise Coğrafya ders kitabı. İstanbul: Altın Kitaplar, Akdeniz Yayıncılık.
• Geography Education Standards Project (1994). Geography for Life: National Geography Standardars 1994. Washington: D.C. National Geographic Research and Exploration.
• Jacobson, C. (2004) Herkes için harita ve pusula. İstanbul :Bilge Kültür Sanat.
• Kneale, E. P. (2003). Study skılls for geography students a practıcal guıde. Oxford University Pres Inc.
• Michaelis, U. J., Hall, P., Cliffs, E. (1988). Social studies for children a guide to basic ınstruction. Ninth edition, New Jersey.
• Özgüç, N., Tümertekin, E. (2000). Coğrafya, geçmiş kavramlar, coğrafyacılar. İstanbul: Çantay Kitabevi.
• Tuncel, H. (2002). Türk öğrencilerin zihin haritalarında islam ülkeleri. Fırat Üniversitesi, Sosyal Bilimler Dergisi, 12(2), 83-103.
• Waugh, D., Bushell, T. (2002) New Key Geography for GCSE. Nelson Thornes Ltd.United Kingdom.
• Weeden, P. (1997). Learning through maps. Tılbury ve Wıllıams (Ed.), Teaching and Learning Geography Routledge. London and New York