ORTAÖĞRETİM ÖĞRETMENLERİNİN OKULLA İLGİLİ KARARLARA KATILIMI

Yıl 2008, Cilt: 6 Sayı: 3, 433 - 460, 01.09.2008

Orhan Aksay Ayhan Ural

Öz

Bu çalışmada ortaöğretim okullarında çalışan öğretmenlerin, okullarında alınan kararlara
katılma düzeylerine ilişkin görüşlerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma evrenini, 2004-2005
öğretim yılında, Bolu İli merkezinde bulunan ortaöğretim okullarında en az bir yıl süreyle görev yapan
526 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise olasılığa dayalı örnekleme yöntemlerinden
“basit tesadüfi örnekleme yöntemi” ile seçilen 320 öğretmenden oluşmaktadır. Veriler, 10 sorusu
öğretimsel, 17 sorusu da yönetimsel kararla ilgili 27 sorudan oluşan bir anket ile toplanmıştır. Araştırma
sonuçlarına göre; öğretmenler, öğretimsel kararlara “Oldukça”, yönetimsel kararlara ise “Biraz”
düzeyinde katıldıkları görüşündedir. Öğretmenlerin öğretimsel ile yönetimsel kararlara katılma
düzeylerine ilişkin görüşleri arasında anlamlı bir fark vardır. Bu farka göre; öğretmenlerin öğretimsel
kararlara katılma düzeyleri, yönetimsel kararlara katılma düzeylerinden daha yüksektir. Öğretmenlerin
öğretimsel ve yönetimsel kararlara katılma düzeylerine ilişkin görüşlerinde; cinsiyet, mesleki kıdem,
çalışılan okul türü, branş grubu değişkenlerine göre anlamlı bir fark yoktur.

Anahtar Kelimeler

Karara katılma, ortaöğretim öğretmeni

THE INVOLVEMENT OF THE SECONDARY SCHOOL TEACHERS IN THE DECISIONS ABOUT THE SCHOOL

Öz

In this study, it is aimed to reveal the degree of participation level of secondary school teachers
on decision- making process in their school settings. The target population consists of 526 secondary
school teachers who work at the schools that are located in central Bolu, and have been working at least
for one year in their current positions. The sample of the study is 320 teachers selected by “simple
random sampling method”. A questionnaire used to collect data for the study included 27 items; 10 of
them were related to teaching related decisions and 17 of them related to decision making processes.
According to the findings, although the teachers were participating “Considerably” in educational
decision making process, however; participated “A little” in administrative decision making process. A
significant difference has been observed between the educational and administrative decision making
processes for the participants. This difference implies that the teachers’ degree of participation level in
educational decision making process is higher than the degree of participation in administrative decision
making process. However, no significant difference have been observed in teachers’ level of participation
in educational and administrative decision- making process in terms of the variables such as gender,
degree of profession, the type of the school, and the branch.

Anahtar Kelimeler

Participation in decision-making, secondary school teacher

Kaynakça

• Aksay, O. (2005). Ortaöğretim okullarında karara katılma ve öğretmen morali. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu
• Açıkgöz, K. (1984). Öğretmenlerin okuldaki kararlara katılımı. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Alıç, M. (1996). İnsan ilişkileri yaklaşımının eğitim yönetimine etkisi. Eğitim Yönetimi, 2(2), 173–182.
• Arıkan, B. (1979). Karara katılma ve katılma-doyum ilişkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Aydın, M. (1998). Eğitim yönetimi. Ankara: Hatiboğlu Yayınevi.
• Aytaç, T. (2000). Okul merkezli yönetim. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Barnard, C. L. (1966). The functions of the executive. Cambridge: Harvard University Press.
• Başaran, İ. E. (2000). Örgütsel davranış. Ankara: Feryal Matbaası.
• Bursalıoğlu, Z. (1998). Okul yönetiminde yeni yapı ve davranış. Ankara: Pegem Yayınevi.
• Celep, C. (2000). Eğitimde örgütsel adanma ve öğretmenler. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Davis, K. (1982). İşletmelerde insan davranışı: örgütsel davranış (Çev: Tomris Somay ve Diğerleri). İstanbul: İstanbul Matbaası.
• Dereli, T. (1981). Organizasyonlarda davranış. İstanbul: Ar Yayın Dağıtım.
• Dicle, A. (1980). Endüstriyel demokrasi ve yönetime katılma. Ankara: ODTÜ Yayınları.
• Dinçer, Ö. ve Fidan, Y. (1996). İşletme yönetimi. İstanbul: Beta Yayınları.
• Fişek, K. (1975). Yönetim. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayını.
• Fişek, K. (1977). Yönetime katılma. Ankara: TODAİE Yayınları.
• Güçlü, N. (2000). Okula dayalı yönetim. Milli Eğitim, (148), 23–29.
• Güçlüol, K. (1985). Eğitim yönetiminde karar ve örnek olaylar. Ankara: Kadıoğlu Matbaası.
• Hicks, H. G. (1979). Örgütlerin yönetimi: Sistemler ve beşeri kaynaklar açısından (Çev: Osman Tekok ve Diğerleri). Ankara: Ankara Turhan Kitabevi.
• Howes, N. J. ve McCarthy, H. (1982). Participative management: A practice for meeting the demands of the eighties, Eric No: ED 216 435.
• Kabadayı, R. (1982). Okul müdürlerinin liderlik davranışları ve öğretmenlerin güdülenmesi. Yayımlanmamış doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.
• Kaya, Y. K. (1999). Eğitim yönetimi. Ankara: Bilim Yayıncılık.
• Köklü, M. (1994). Ortaöğretim okullarında öğretmenlerin kararlara katılımı. Yayımlanmamış doktora tezi, İnönü Üniversitesi, Malatya
• Kuku, S. M., Taylor, V. ve Wesley, J. (2002). Teacher participating in decision making: A comparative study of school leader and teacher perceptions in north philippine academies, http://www.aiias.edu/academics/sgs/info/v5n1/kuku_ teacher_ participation_decision_making.htm.
• McGregor, D. (1970). Örgütün insan ilişkileri yönü (Çev: Doğan Energin). Ankara: Şark Matbaası.
• Mıhçıoğlu, C. (1958). Beşeri münasebetler. Ankara: Ajans-Türk.
• NEA (National Education Asociation). (1965). Sampling and statistic handbook for surveys in education. Washington: National Education Asociation Press.
• Onaran, O. (1975). Örgütlerde karar verme. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
• Özdamar, K. (2001). SPSS ile biyoistatistik. Ankara: Kaan Kitabevi.
• Özden, Y. (1996). Okullarda katılmalı yönetim. Eğitim Yönetimi, 2(3), 427–438.
• Pashiardis, P. (1994). Teacher participation in decision making, The international journal of educational management, 8(5), 14–17.
• Pateman, C. (1970). Participation and democratic theory. London: Cambridge University Press.
• Simon, H. (1965). Administrative behavior. New York: The Free Pres.
• Simon, H. ve March, J. G. (1975). Örgütler (Çev: Ö. Bozkurt ve O. Onaran). Ankara: Sevinç Matbaası.
• Smylie, M. A. (1992). Teacher participation in school decision making: assessing willingness to participate, Eric No: EJ 446 665.
• Tosun, K. (1987). İsletme yönetimi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Yayını.
• Ural, A. ve Kılıç, İ. (2005). Bilimsel araştırma süreci ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Wright, D. P. (1980). Teachers' perceptions of their own ınfluence over school policies and decisions. A study of schooling in the united states, Eric No: ED 214 886.
• Yarborough, T. B. (1976). Teacher attitudes toward participation in decision- making. Eric No: ED 142 521. 1976.
• Yıldırım, İ. (1989). Okul örgütlerinde karar verme ve karara katılma, Eğitim ve Bilim Dergisi, XIII(73), 8–24.