OKUMA EĞİTİMİ

Yıl 2005, Cilt: 3 Sayı: 4, 461 - 470, 01.12.2005

Gıyasettin Aytaş

Öz

Bu makalede vurgulanan, okumanın gözlem ve dinleme kadar önemli olduğu ve bu iki becerinin tamamlanmasında da önemli bir rol oynadığıdır. Okuma eğitimindeki çalışmaların yetersiz olduğu ve nasıl okunacağı ile ilgili fikirlerin birbirini tekrarlayıcı olmasından hareketle okumaya değişik bir perspektif ve değerlendirme boyutu getirilmeye çalışılmıştır. Okumanın zamanla edinilen bir alışkanlık olduğu belirtilmiş ve okuma süreci ile bu süreçle bağlantılı unsurlar değerlendirilmiştir. Bununla beraber okuma eğitiminin değişik boyutları üzerinde çalışılarak bu süreç içinde karşılaşılabilecek temel sorunlarla bu sorunların çözümünde kullanılacak uygulamalar sıralanmıştır. Okumanın sadece eğitim ve öğretim süreçlerinde değil hayatımızın her aşamasında ihtiyaç duyulan bir şey olduğu göz önüne alınarak okumanın ne tür teknik ve teorik yetiler gerektirdiği belirtilmiştir. Okuma üzerine temel bilgiler ve bunların uygulama sürecindeki önemi özellikle vurgulanmış ve süreçteki gelişimin yeterliliği üzerinde durulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Okuma, okuma eğitimi, okuma tür ve şekilleri

TEACHING READING

Öz

What is emphasized in this article is that reading is as important as observation and listening, and that it has even an important function in the completion of these two skills. Starting from the fact that studies on the reading education are inadequate and the opinions on how to read are repetitive of each other, special attention has been paid to bring a different perspective and evaluation dimension on reading. It has been put forth that reading is a habit which is gained by time, and reading process and the main elements related to this process are evaluated. Moreover, by working on the various dimensions of reading education, the main problems that might come up during this process and the practices to be followed in order to solve these problems are tried to be ordered. Considering the fact that reading is something which is not only needed in education and teaching periods but also in every stage of our lives, what technical and therotical competence should reading has is also mentioned. The main information on reading and its importance in the application process are specifically emphasized, and their adequacy of being improved in the process is also dwelled on.

Anahtar Kelimeler

Reading, teaching reading, kinds and strategies of reading

Kaynakça

• Aktan, E. (1996). Çocu un Dil Geli iminde Fonolojik Duyarl l n (Sesbilgisel Duyarl l k) Kar la t rmal Olarak $ncelenmesi, Yay mlanmam Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, <stanbul.
• Ayta , G. (2003). Okuma Geli iminde Çocuk Edebiyat n n Rolü, Türklük Bilimi Ara t rmalar , S. 13, Ni de.
• Erginer, E. (2000). Anadil E itim Programlar ve 2000’li Y llar <çin Bir Model Önerisi, E itim Ara t rmalar Dergisi, 1.
• Eri en, S. (1983). Türkçe E itiminde Yeni Boyutlar, Türk Dili Dergisi, 379-380: 49-56.
• Firengiz, M. (1988). Türkçe E itim ve Ö retiminde Dört Önemli <lke, Türk Dilinin Ö retimi Toplant s , AÜ, E itim Bilimleri Fakültesi Yay nlar , Ankara.
• Gö ü , B. (1983). Anadili E itim Programlar n n Niteli i, Türk Dili Dergisi, 379-380: 40-50.
• Kantemir, E. (1976). Türkiye’de Liselerde Türk Dili ve Edebiyat Ö retimi - Alan Ara t rmas MEB, <stanbul.
• Öney, B., Peter, M. ve Katz, R. B. (1994). Printed word naming as a functional of age and orthographic transparency. Journal of the Scientific Study of Reading, 1-23.
• Özçiçek, N. (1983). Ortaokullarda Türkçe Ö retiminin Etkilili i, Yay mlanmam Yüksek Lisans Tezi, AÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Özdemir, E. (1981). Temel E itim Türkçe Program Nas l < levsel Duruma Getirilebilir?, Temel E itim ve Sorunlar , TED Yay n , Ankara.
• Sever, S. (1995). Türkçe Ö retiminde Tam Ö renme. Yapa Yay nlar , <stanbul.
• Sezer, A. (1988). Türkçe Ö retiminde Dilbilimin Yeri, Türk Dilinin Ö retimi Toplant s , AÜ, E itim Bilimleri Fakültesi Yay nlar , Ankara.
• Uenol, M.(1999). <smay l Hakk Baltac o lu'na Göre Okuma E itimi, AKÜ Sosyal Bilimler Dergisi, Say :3, s. 97-105.
• Tekin, H. (1980). Okullar m zdaki Türkçe Ö retimi, Mars Matbaas , Ankara.
• Tezcan, N. (1983). Yüksekö retimde Anadili Ö retimi, Türk Dili Dergisi, 379-380 73-76.
• Tuncel, B. (1992). Okuma-Anlama Ba ar s , Yay mlanmam Doktora Tezi, <stanbul Üniversitesi, <stanbul.
• Yalç n, A. (2002). Türkçe Ö retim Yöntemleri, Akça Yay nlar , Ankara.
• Yalç n, A. (1988). Türkçe Ö reniyorum: 1-2-3, Kültür Bakanl Yay nlar .
• Yalç n, A. (1996). Türkçe Ders Kitaplar n n Plânlanmas ve Yaz lmas , Türk Yurdu, S. 107, Temmuz, s. 24-27. Millî E itim Bakanl ; (1995). Orta okul Program (<lkö retim <kinci Kademe). Yay mlar Daire Ba kanl , Ankara