FİZİK ÖĞRETMENLERİNİN LABORATUVARLARA YÖNELİK HİZMET İÇİ İHTİYAÇLARININ BELİRLENMESİ

Yıl 2005, Cilt: 3 Sayı: 2, 181 - 196, 01.06.2005

Salih Çepni Ali Kaya Mehmet Küçük

Öz

Fen laboratuvarları fen bilimleri eğitiminde önemli bir rol oynamakta olup, öğrencilerin problem durumuyla karşı karşıya bırakıldığı ve problemin çözümüne yönelik bir dizi faaliyetlere katılarak en üst düzeyde kavramsal öğrenme gerçekleştirdikleri öğrenme ortamları olarak kabul edilmektedir. Bununla birlikte ülkemizdeki okullarda, laboratuvarlarda gerçekleştirilen deneysel etkinliklerle üniversite sınavında sorulan sorular arasında tutarlılık olmaması, fen laboratuvarlarındaki araç-gereç eksikliği, fen programının içeriğinin konu alanıyla dolu olması vb. gibi sıralanan ve temelde aynı sebeplerle, laboratuvar uygulamalarına gereken önemin verilmediği bilinmektedir. Bu çalışma ile liselerde görev yapan Fizik öğretmenlerinin laboratuvar uygulamalarına zaman ayırmama gerekçeleri, programdaki deneyleri uygulama sürecinde karşılaştıkları problemler ve buna bağlı olarak düzenlenecek bir hizmet içi eğitim kurs programının içeriğinde bulunmasını istedikleri deneylerin isimleri tespit edilmiştir. Çalışmanın örneklemini 2000-2001 eğitim-öğretim yılında Malatya’da düzenlenen bir hizmet içi eğitim kursuna katılan toplam 36 Fizik öğretmeni oluşturmaktadır. Veriler; anket, mülakât ve gözlem yöntemleriyle toplanmıştır. Elde edilen verilere dayalı olarak, Fizik öğretmenlerinin laboratuvar uygulamaları konusunda kendilerini yeterli görmedikleri ve özellikle de üniversite sınavında bu alanda soru sorulmaması nedeniyle başta öğrenciler olmak üzere kendilerinin bile laboratuvarlara girmek istemedikleri anlaşılmıştır. Bununla birlikte, öğretmenlerin en fazla Fizik programındaki deneyleri yapmakta zorlandıkları belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Fen laboratuvarı, hizmet içi eğitim, fizik deneyleri

DETERMINING THE PHYSICS TEACHERS’ IN-SERVICE NEEDS FOR LABORATORIES

Öz

Science laboratories play an important role in science education and accepted as learning environment where students are faced with problematical contexts. However, it is known that laboratory practices are not given much importance in our schools. This is based on the same reasons such as; activities done at the laboratories are not consisted with the questions asked at the university examination, lack of material in science laboratories, science program fully oriented with subject matter and etc. It was determined with this study that why physics teachers do not spend time for laboratory practices, which problems they encounter in the process of practicing experiments and related to this, names of the experiments which they want in the content of an in- service course toward laboratories. The sample of the study consisted of 36 physics teachers joined into an in- service course program implemented in Malatya during 2000-2001 terms. Data was gathered by using questionnaire, interview and observation methods. Based on the results, it was understood that physics teachers do not see themselves sufficient about laboratory practices and mostly students and also they do not want to enter into the laboratories because of the fact that university examination do not include laboratory questions. In addition, it was also determined that physics teachers mostly have difficulties while implementing the experiments in Physics III program.

Anahtar Kelimeler

Science Laboratories, In-Service Education, Physics Experiments

Kaynakça

• Fizik ö retmenleri için laboratuvarlarla ilgili düzenlenecek bir hizmet içi kurs program nda yer alacak
• deneylerin isimleri bu çal mayla tespit edilmi tir. Bunlar aras nda; Bir Jeneratör Modeli ile Alternatif Ak m Elde
• Etme, Merkezcil Kuvvet, Periyodik Dalgalar-Yay lma H z n n Ölçülmesi, Yer Çekimi :vmesinin Bulunmas ,
• Manyetik Alan n Temel Birimlerle Ölçülmesi, I& kta Giri&im-Young Deneyi, Taneciklerle K r lma, Küçük
• Uzunluklar n Giri&imle Ölçülmesi, I& ( n Tek Yar kta K r n m ve Noktasal :ki Kaynaktan Ç kan Dalgalar isimli
• deneylerin mutlaka bulunmas gerekmektedir.
• Hizmet içi e itim programlar n n içeri i ö retmenlerin dikkatini çekmeli ve kolay uygulanabilir olmal d r.
• Ba c , N. ve Nim ek, S. (2000). Millî E itim Personeline Yönelik H?E Faaliyetlerine Genel Bir Bak , Millî
• E(itim Dergisi, 146, 10-12.
• Baker, D. R. ve Piburn, M. D. (1997). Constructing Science In Middle and Secondary School Classrooms, Allyn ve Bacon, Needham Heights, USA.
• Bell, J. (1989). Doing Your Research Project: A Quide For First Time Researches In Education and Social Science. Philadelphia: The Open University Press.
• Bhâlâ, R. N. (1987). The Role of the Laboratory In High School A Science Teaching, Journal of Education, 1, 34-48.
• Cohen, L. ve Manion, L. (1990). Research Methods in Education, Third Edition, Routledge.
• Colletta, A. T., ve Chiappetta, E. L. (1989). Science Introduction In The Middle and Secondary Schools, 2nd Ed. Merrill Publishing Company, Ohio-USA.
• Çepni, S.; Akdeniz, A. R. ve Ayas, A. (1995). Fen Bilimlerinde Laboratuvar n Yeri ve Önemi (III): Ülkemizde Laboratuvar Kullan m ve Baz Öneriler, Ça(da& E(itim Dergisi, Ocak Say s , Ankara.
• Çepni, S. (1993). New Secondary Science Teachers’ Development In Turkey: Implications for the Academy of New Teachers Program, Yay nlanmam Doktora Tezi, Southampton Üniversitesi, ?ngiltere.
• Çepni, S. (2001). Ara&t rma ve Proje Çal &malar na Giri&, Erol Ofset Mat., Trabzon.
• Çepni, S. ve Kaya, A. (2002). ÖSS’nin Liselerde Fizik Ö retimine Etkileri, 2000’li Y llarda Uluslararas Kat l ml 1. Ö(renme ve Ö(retme Sempozyumu, Marmara Üniversitesi E itim Fakültesi, ?stanbul.
• De irmençay, N. A. (1998). Fizik Ö(retmenlerinin Laboratuvar Becerileri, KTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yay mlanmam Yüksek Lisans Tezi, Trabzon.
• Gott, R. ve Duggan, S. (1995). Investigative Work in the Science Curriculum, Buckingham, Open University Press.
• Edwards, M.; Luft, J., Potter, T. ve Roehrg, G. (1999). Extended-Inquiry Activities, The Science Teacher, September 99, 44-47.
• Feldman, A. (1996). Enhancing the Practice of Physics Teachers: Mechanisms for the Generation and Sharing of Knowledge and Understanding In Collaborative Action Research, Journal of Research In Science Teaching, 33(5) 513-540.
• Kanl , U. ve Ya basan, R. (2002). Fizik Ö retmenleri ?çin Düzenlenen Hizmet ?çi E itim Yaz Kurslar , Ça(da& E(itim, 283, 32-38.
• Kocakülah, M. S. ve Kocakülah, A. (2001). ?lkö retim Fen E itiminde Yap lan Deneysel Çal malar ile ?lgili Ö retmenlerin Görü leri, Yeni Biny l n Ba& nda Türkiye’de Fen Bilimleri E(itimi Sempozyumu, Maltepe Üniversitesi, ?stanbul.
• Korkmaz, H. (2000). Fen Ö retiminde Araç-Gereç Kullan m ve Laboratuvar Uygulamalar Aç s ndan Ö retmen Yeterlikleri, HÜ. E(itim Fakültesi Dergisi, 19, 242-252.
• Kranjcik, J. S.; Czerniak, C. M. ve Berger, C. (1999). Teaching Children Science, McGraw-Hill College, Boston.
• Küçük, M. (2002). Hizmet :çi Aksiyon Ara&t rmas Kurs Program n n Fen Bilgisi Ö(retmenlerine Uygulanmas : Bir Örnek Olay Çal &mas , KTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yay mlanmam Yüksek Lisans Tezi, Trabzon.
• Mathison, S. (1988). Why Triangulation? Educational Research, 17, 13-17.
• Morrow, J. (1999). Why Students Design Experiments? The Science Teacher, December Issue, 44-47.
• Nakibo lu, C. ve ? bilir, A. (2001). Orta Ö retim Kurumlar nda Biyoloji Derslerinde Görevli Ö retmenlerin Laboratuvarlardan Yararlanma Durumlar n n De erlendirilmesi, Yeni Biny l n Ba& nda Türkiye’de Fen Bilimleri E(itimi Sempozyumu, Maltepe Üniversitesi, ?stanbul.
• Özdemir, S. (1997). Her Organizasyon Hizmet ?çi E itim Yapmak Zorundad r, Millî E(itim Dergisi, 133, 17-19.
• Pekmez, E. N. (2001). Ö(retmenlerin Fen E(itiminde Kulland klar Deneysel Çal &malar ile :lgili Görü&lerinin :ncelenerek Fen E(itimi Müfredat Programlar ndaki Yerinin Belirlenmesi, Yay mlanmam Doktora Tezi, Durham Üniversitesi, ?ngiltere.
• Serin, G. (2001). Fen E itiminde Laboratuvar, Yeni Biny l n Ba& nda Türkiye’de Fen Bilimleri E(itimi Sempozyumu, Maltepe Üniversitesi, ?stanbul.
• Shallcreoss, T., ve Robinson, J. (1999). A Model of Participation In Continuing Professional Development and Evauation Through Action Research In Education for Sustainability, Journal of In-Service Education, 25 (3) 403-422.
• Nahin, M. (1996). Ö retmen E itiminde Hizmet ?çi E itimin Yeri ve Önemi, Ça(da& E(itim Dergisi, 21 (226). 17-19.
• Nahin, Y. (2001). Türkiye’deki Baz Üniversitelerin E(itim Fakültelerindeki Temel Fizik Laboratuvarlar n n Kullan m ve Uygulanan Yakla& mlar n De(erlendirilmesi, Yay mlanmam Yüksek Lisans Tezi, KTÜ, Trabzon.
• Tamir, P. (1977). How Are Laboratories Used? Journal of Research In Science Teaching, 14(4) 311-316.
• Üstüner, I. N.; Ersoy, Y. ve Sancar, M. (2000). Fen/Fizik Ö retmenlerinin Hizmet ?çi E itimi ve Sempozyumlardan Beklentileri, IV. Fen Bilimleri E(itimi Kongresi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.