Siber Zorbalık ile Problemli İnternet Kullanımı ve Riskli İnternet Davranışı Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2017, Cilt: 15 Sayı: 2, 117 - 140, 18.12.2017

Halime Ünver Zihni Koç

Öz

Bu araştırmanın amacı ortaöğretim
kurumlarında öğrenim gören öğrencilerin siber zorbalık davranışları ile
problemli internet kullanımları ve riskli internet davranışları arasındaki
ilişkiyi incelemektir. Araştırma ilişkisel tarama modelinde bir çalışma olup,
Bolu İli, Gerede İlçesi’nde çeşitli ortaöğretim kurumlarında eğitim gören 523
öğrenci ile yürütülmüştür. Verilerin toplanmasında “Kişisel Bilgi Formu”,
“Siber Zorbalık Ölçeği”, “İnternette Bilişsel Durum Ölçeği” ve “Riskli İnternet
Davranışları Ölçeği” kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analizinde,
betimsel istatistikler, Saphiro Wilk’s, Mann Whitney U ve Kruskal Wallis H
Testi kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, siber zorbalık, problemli
internet kullanımı ve riskli internet davranışları arasında pozitif yönde orta
düzeyde bir ilişki bulunmuştur. Ek olarak erkek öğrencilerin riskli internet
davranışlarının kızlardan daha yüksek olduğu, İmam Hatip Lisesinde okuyan,  ödev sitelerini kullananan ve ebeveynleri
tarafından süre ve içerik kontrolü yapılan öğrencilerin siber zorbalık,
problemli internet kullanımı ve riskli internet davranışları puanlarının diğer
liselerde okuyan, sosyal medya sitelerini kullananan ve ebeveynleri tarafından
süre ve içerik kontrolü yapılmayan öğrencilerden düşük olduğu görülmüştür.
Öğrencilerin yaşları ile siber zorbalık davranışları, problemli internet
kullanımları ve riskli internet davranışları arasında anlamlı bir fark olmadığı
bulunmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Siber zorbalık, problemli internet kullanımı, riskli internet davranışları

Kaynakça

• Berber-Çelik, Ç. ve Odacı, H. (2013). The relationship between problematic internet use and interpersonal cognitive distortions and life satisfaction in university students. Children and Youth Services Review, 35, 505–508.
• Erdur-Baker, Ö. & Topçu, Ç. (2008). Siber Zorbalık. Deniz Deryakulu (Ed.) içinde, Bilişim teknolojileri öğretiminde sosyo-psikolojik değişkenler. (s. 105-123). Ankara: Maya Akademi.
• Livingstone, S. & Helpser, E. (2008). Parental mediation of children’s Internet use, Journal Of Broadcasting & Electronic Media, 52, 581-599.
• Peker, A., Eroğlu, Y. ve Çitemel, N. (2012). Boyun eğici davranışlar ile siber zorbalık ve siber mağduriyet arasındaki ilişkide cinsiyetin aracılığının incelenmesi. International Journal of Human Sciences, 9(1), 205-221
• Odacı, H. (2013). Risk-taking behavior and academic self-efficacy as variables accounting for problematic internet use in adolescent university students. Children and Youth Services Review. 35, 183–187