Hikâye Edici Metinlerin Öğretimi Hakkında Öğretmen Görüşleri ve Bir Yöntem ve Ölçme-Değerlendirme Önerisi

Yıl 2019, Cilt: 17 Sayı: 2, 343 - 369, 30.12.2019

Dilek Ünveren

Öz

Yapılandırmacı öğrenme yaklaşımlarının
esas alındığı eğitim sistemimizde, Türkçe ve Türk Dili ve Edebiyatı derslerinin
metin odaklı gerçekleştirilmesi tasarlanmıştır. Bu durum, özellikle de
okuduğunu anlama bağlamında metin çözümleme ve ölçme değerlendirme
yaklaşımlarının titizlikle gözden geçirilmesini gerekli kılmaktadır. Bu
bağlamda, bu çalışmada, programda yer alan hikâye edici metinlerin öğretimi ve
ölçme-değerlendirme yaklaşımının ve uygulama sonuçlarının öğretmen görüşleri
doğrultusunda değerlendirilmesi amaçlanmış, bu doğrultuda fenomenoloji
(olgubilim) yaklaşımı ile çalışma grubu olarak belirlenen 28 öğretmenden veri
toplanarak konunun derinlemesine incelenmesi hedeflenmiştir. Ayrıca elde edilen
bulgular ışığında anlatısal türlerin (roman) öğretimi sürecinde yeni bir ölçme
ve değerlendirme önerisi sunulması amaçlanmıştır.  Yapılandırılmış görüşme tekniğiyle
öğretmenlerden elde edilen bulgular değerlendirilmiştir. Ayrıca bu araştırmada
programın okullarda yeni uygulanması ile ortaya çıkan durumun nedenleri ve
sonuçları irdelenmeye çalışılmıştır. Araştırma bu yönüyle de nedensel
karşılaştırma araştırmasına örnek teşkil ettiğinden ortaya çıkmış/var olan bir
durumu ve olayın nedenlerini, bu nedenleri etkileyen değişkenleri ya da bir
etkinin sonuçlarını belirlemeye yönelik bir araştırma olarak da ele alınmıştır.
Çalışmanın sonunda, bulgular ışığında geliştirilen sürece dayalı ve edebi
alımlama ve esere dair sunum çalışması, yazınsal analiz çalışması, yazılı
yorumlama, moderatör sunumu, harmanlanmış ölçme değerlendirme bölümlerinden
oluşan bir ölçme değerlendirme önerisi bu alanda çalışma yapacak araştırmacı ve
öğretmenlerin dikkatine sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Hikâye Edici Metinlerin Öğretimi, Ölçme-Değerlendirme, Türkçe Öğretimi, Türk Dili ve Edebiyatı

Kaynakça

• Aktaş, Ş. (1991). Roman sanatı ve roman incelemesine giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.Antakyalıoğlu, Z. (2013). Roman kuramına giriş. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.Ekiz, D. (2015). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.Günay, V. D. (2006). Liselerdeki yazın eğitimine yeni bir yaklaşım. Milli Eğitim Dergisi, 169.Günay, V. D. (2017). Metin bilgisi. İstanbul: Papatya Bilim Yayıncılık.Kavcar, C. (2017). Edebiyat ve eğitim. Ankara: Anı Yayıncılık.MEB (1999). Program Değerlendirme, Cumhuriyet Döneminde Eğitim. Ankara: MEB TTK Başkanlığı.MEB (2003). PIRLS 2001 Uluslararası Okuma Becerilerinde Gelişim Projesi. Ulusal Rapor. Ankara: Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı.MEB (2003). PISA 2003 Projesi, OECD Ulusal Nihai Rapor. Ankara: Eğitimi Araştırma ve Geliştirme Dairesi Başkanlığı.MEB Komisyon (2018). Ortaöğretim Türk Dili ve Edebiyatı Dersi 9-12. Sınıflar Öğretim Programı, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.MEB Komisyon (2019). Türkçe Öğretim Programı, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.Tekin, M. (2002). Roman sanatı. İstanbul: Ötüken Neşriyat.Warren, A. & Wellek, R. (2015). Edebiyat Teorisi (çev. Ömer Faruk Huyugüzel). İstanbul: Dergâh Yayınları.