The Relationship Between Organizational Structure Features of Universities and Organizational Socialization Levels of Academics

Yıl 2022, Cilt: 20 Sayı: 2, 541 - 567, 31.08.2022

Deniz Baransel Cinar , Abdurrahman Tanrıöğen

https://doi.org/10.37217/tebd.1018294

Cited By: 1

Öz

The purpose of the study is to explore the relationship between academics’ perceptions of organizational structure features of public universities and level of organizational socialization. The sample of the study, where relational survey model is used, comprises 577 academics determined by stratified sampling method. "Organizational Structure Scale-University Version" developed by Erol and Ordu (2018) and “Organizational Socialization Scale” developed by Taormina (1994, 2004) and adapted to Turkish by Balci, Baltaci, Fidan, Cereci and Acar (2012) are used to collect the data. It has determined that there is a positive and moderately significant relationship between the perception of academics about the complexity feature of the organizational structure and about their own levels of organizational socialization; there is a negative, moderately significant relationship between the perceptions of academics about the centralization feature of the organizational structure and about their own levels of organizational socialization; there is a positive, low significant relationship between the perceptions of academics about the formalization and stratification features of the organizational structure and about their own levels of organizational socialization as a result of the study. The structural features of centralization, complexity, formalization, and stratification are predictors of organizational socialization of academics in university context.

Anahtar Kelimeler

Organizational Structure, Organizational Socialization, Academic, University

Üniversitelerin Örgüt Yapısı ile Akademisyenlerin Örgütsel Sosyalleşmeleri Arasındaki İlişki

Öz

Bu çalışmanın amacı, Türkiye’deki devlet üniversitelerinde görev yapmakta olan akademisyenlerin, görevde bulundukları üniversitelerin örgüt yapılarına yönelik algı düzeyleri ile örgütsel sosyalleşmelerine yönelik algı düzeyleri arasındaki olası ilişkilerin ortaya çıkarılmasıdır. Araştırma kapsamında ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Örneklemi, tabakalı örnekleme yöntemi ile belirlenen 577 akademisyen oluşturmaktadır. Araştırma verilerini toplamak üzere Erol ve Ordu’nun (2018) geliştirmiş olduğu “Örgütsel Yapı Ölçeği Üniversite Versiyonu” ile Taormina’nın (1994, 2004) geliştirip güncellediği ve Balcı, Baltacı, Fidan, Cereci ve Acar’ın (2012) Türkçeye uyarlamasını yapmış oldukları “Örgütsel Sosyalleşme Ölçeği”nden yararlanılmıştır. Araştırmanın sonucunda akademisyenlerin, örgüt yapısı özelliklerinden biri olan karmaşıklık boyutuna yönelik algı düzeyleri ile örgütsel sosyalleşmeye yönelik algı düzeyleri arasındaki ilişkinin pozitif yönde ve orta düzey anlamlı; merkezileşme boyutu ve örgütsel sosyalleşmeye yönelik algı düzeyleri arasındaki ilişkinin ise negatif yönde ve orta düzey anlamlı; formalleşme ve tabakalaşma boyutlarına yönelik algı düzeyleri ile örgütsel sosyalleşmeye yönelik algı düzeyleri arasındaki ilişkinin ise pozitif yönde ve düşük düzey anlamlı olduğu saptanmıştır. Örgüt yapısının özelliklerini oluşturan karmaşıklık, merkezileşme, formalleşme ve tabakalaşma boyutlarının, örgütsel sosyalleşme düzeyinin anlamlı yordayıcıları oldukları tespit edilmiştir. Araştırma bulguları alanyazın kapsamında tartışılarak, gelecekte yapılabilecek bazı uygulama ve çalışmalara ilişkin öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Örgüt Yapısı, Örgütsel Sosyalleşme, Akademisyen, Üniversite

Kaynakça

• Afsanepurak, S. A., Hossini, R. N. S., Seyfari, M. K. & Nasab, Z. M. (2012). The relationship between organizational socialization and organizational commitment in physical education departments employees in Mazandaran-Iran. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences, 2(1), 187-195.
• Aliyev, Y. (2014). Örgütsel sosyalleşme ve örgütsel özdeşleşme arasındaki ilişki: Bir araştırma. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Allen, D. G. (2006). Do organizational socialization tactics influence newcomer embeddedness and turnover? Journal of Management, 32(2), 237-256.
• Allen, N. J. & Meyer, J. P. (1990). Organizational socialization tactics: A longitudinal analysis of links to newcomers' commitment and role orientation. Academy of Management Journal, 33(4), 847-858.
• Argon, T. (2011). İlköğretim okulu öğretmenlerinin örgütsel sosyalleşme düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından değerlendirilmesi. e-Journal of New World Sciences Academy, 6(1), 197-207.
• Ataman, F. & Kondakçı, Y. (2016). Yükseköğretimde İngilizce okutmanların örgütsel sosyalizasyonunun yordayıcıları. Education and Science, 41(184), 213-233.
• Aydın, M. (2014). Eğitim yönetimi. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Balcı, A., Baltacı, A., Fidan, T., Cereci, C. & Acar, U. (2012). Örgütsel sosyalleşmenin, örgütsel özdeşleşme ve örgütsel vatandaşlıkla ilişkisi: ilköğretim okulu yöneticileri üzerinde bir araştırma. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 2(2), 47-74.
• Barnard, C. I. (1938). The function of the executive. Cambridge, Massachussett: Harvard University Press.
• Blau, G. (1988). An investigation of the apprenticeship organizational socialization strategy. Journal of Vocational Behavior, 32(2), 176-195.
• Buchanan, B. (1974). Building organizational commitment: The socialization of managers in work organizations. Administrative Science Quarterly, 19(4), 533-546.
• Cantekin, Ö. F. (2003). Üniversitelerin İngilizce hazırlık okullarında çalışan okutmanların, örgütsel sosyalleşmenin uyum aşamasında karşılaştıkları sorunların görülme sıklığı ve bu sorunlar iş doyumu açısından hangi sonuçları ortaya çıkarır? (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Cassar, V. & Briner, R. B. (2011). The relationship between psychological contract breach and organizational commitment: Exchange imbalance as a moderator of the mediating role of violation. Journal of Vocational Behavior, 78(2), 283-289.
• Charoensukmongkol, P., Moqbel, M. & Gutierrez-Wirsching, S. (2016). The role of co-worker and supervisor support on job burnout and job satisfaction. Journal of Advances in Management Research, 13(1), 4-22.
• Chen, J. & Eldridge, D. (2010). Organizational socialization tactics and newcomer adjustment in the Chinese context: Perceived organizational support as mediator. Working Paper. Centre for Organisations in Development (COD), University of Manchester, UK. http://eprints.uwe.ac.uk/20917 sayfasından erişilmiştir.
• Çalık, T. (2003). İşgörenlerin örgüte uyumu (Örgütsel sosyalizasyon). Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(2), 163-177.
• Çalışkan, İ. G. (2009). Öğretmenlerin örgütsel sosyalleşmelerinin okul yöneticilerinin liderlik tarzlarına ilişkin algılarına göre incelenmesi: Özel eğitim öğretmenleri örneği. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Çapar, D. (2007). İlköğretim okulu sınıf ve branş öğretmenlerinin örgütsel sosyalleşme düzeyleri. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Çelik, B. (2018). Öğretim elemanlarının örgütsel sosyalleşme ve örgütsel sessizlik düzeylerinin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Çoruk, A., Tutkun, T. & Genç, S. Z. (2016). Öğretim elemanlarının örgütsel sosyalleşme düzeylerine ilişkin algılarının incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 343-358.
• Duran, E., Sezgin, F. & Çoban, O. (2011). Aday sınıf öğretmenlerinin uyum ve sosyalleşme sürecinin incelenmesi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 31, 465-478.
• Erdoğan, U. (2012). İlköğretim okullarının bürokratik yapıları ile öğretmenlerin örgütsel sosyalleşme düzeyleri arasındaki ilişki (Malatya ili örneği). (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Erol, E. & Ordu, A. (2018). Organizational structure scale–University version. European Journal of Educational Research, 7(4), 775-803.
• Fogarty, T. J. (2000). Socialization and organizational outcomes in large public accounting firms. Journal of Managerial Issues, 12(1), 1-35.
• Fogarty, T. J. & Dirsmith, M. W. (2001). Organizational socialization as instrument and symbol: an extended instutional theoy perspective. Human Resource Development Quarterly, 12(3), 247-266.
• Gencer, M. (2018). Güç merkezi oluşturma oyunlarının örgütsel sessizlik ve örgütsel sosyalleşmeye etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Gibson, J. L., Ivancevich, J. M. & Donnelly, J. H. (1997). Organizations: Behavior, structure, processes. New Jersey: Irwin Mcgraw-Hill.
• Gizdem, Ö. (2015). Sınıf öğretmenlerinin örgütsel sosyalleşmelerinde informel grupların etkileri. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Gizdem, Ö. & Kartal, S. (2015). Sınıf öğretmenlerinin örgütsel sosyalleşmelerinde informel grupların etkileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 24(3), 1359-1370.
• Feldman, D. C. (1981). The multiple socialization of organization members. Academy of Management Review, 6(2), 309-318.
• Hage, J. (1965). An axiomatic theory of organizations. Administrative Science Quarterly, 10(3), 289-320.
• Hall, R. H. & Tolbert, P. S. (2005). Organizations: Structures, processes, and outcomes. New Jersey: Prentice Hill.
• Karabacak, G. (2019). Öğretmenlerin örgütsel sosyalleşmesi ile iş çevresine uyum arasındaki ilişki (Zonguldak ili örneği). (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Karasar, N. (2002). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
• Kartal, Y. (2018). Örgütsel sosyalleşme ile örgütsel sinizm arasındaki ilişkiyi incelemeye yönelik bir araştırma. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• King, R. C., Xia, W., Quick, J. C. & Sethi, V. (2005). Socialization and organizational outcomes of information technology professionals. Career Development International, 10(1), 26-51.
• Kuşdemir, Y. (2005). İlköğretim okulu müdürlerinin öğretmenlerin örgütsel sosyalleşme sürecinde sosyalleştirme stratejilerini kullanma becerileri. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Manzoor, M. & Naeem, H. (2011). Relationship of organization socialization with organizational commitment and turnover intention: Moderating role of perceived organizational support. Interdisciplinary Journal of Contemporary Research in Business, 3(8), 515-529.
• McClaren, N., Adam, S. & Vocino, A. (2010). Investigating socialization, work-related norms, and the ethical perceptions of marketing practitioners. Journal of Business Ethics, 96(1), 95-115.
• Mignerey, J. T. & Rubin, R. B. (1995). Organizational entry: An investigation of newcomer communication behaviour and uncertainty. Communication Research, 22(l), 54-85.
• Mitus, J. S. (2006). Organizational socialization from a content perspective and its effect on the affective commitment of newly hired rehabilitation counselors. Journal of Rehabilitation, 72(2), 12-20.
• Moreland, R. L. & Levine, J. M. (2002). Socialization and trust in work groups. Group Processes & Intergroup Relations, 5(3), 185-201.
• Morrison, E. W. (1993). Longitudinal study of the effects of information seeking on newcomer socialization. Joumal of Applied Psychology, 78(2), 173-183.
• Nartgün, Ş. S. & Demirer, S. (2016a). Öğretmenlerin örgütsel sosyalleşme ve özdeşleşme düzeyleri ile birlikte çalışma yeterlikleri arasındaki ilişki. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 237-269.
• Nartgün, Ş. S. & Demirer, S. (2016b). Öğretmenlerin örgütsel sosyalleşme ve özdeşleşme düzeylerinin birlikte çalışma yeterliklerine etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 474-503.
• Nelson, D. L. & Quick, J. C. (1997). Organizational behavior: foundations, realities, and challenges. New York: West Publishing Company.
• Porter, L. W. & Lawler, E. E. (1968). Managerial attitudes and performance. Homewood, IL: Richard D. Irwin. Ordu, A. (2011). İlköğretim okullarında örgütsel yapı ile örgüt sağlığı arasındaki ilişkiler. (Doktora Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Ostroff, C. & Kozlowski, S. W. J. (1992). Organizational socialization as a learning process: The role of information acquisition. Personnel Psychology, 45(4), 849–874.
• Öğretir, M. (2013). İlköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin örgütsel sosyalleşme düzeyleri. (Yüksek lisans tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Pascale, R. (1985). The paradox of “corporate culture” reconciling ourselves to socialization. California Management Review, 27(2), 26-41.
• Reichers, A. E. (1987). An interactionist perspective on newcomer socialization rates. Academy of Management Review, 12(2), 278-287.
• Robbins, S. P. & Judge, T. A. (2017). Örgütsel davranışın temelleri (İ. Erdem, Çev.). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Schein, E. H. (1978). Career dynamics: Matching individual and organizational needs. M.A.: Addison- Wesley Publishing Company.
• Schein, E. H. (1975). Örgütsel sosyalizasyon ve yönetim mesleği (H. Can, Çev.). Amme İdaresi Dergisi, 8(2), 167-183.
• Taormina, R. J. (1994). The organizational socialization inventory. International Journal of Selection and Assessment, 2(3), 133-145.
• Taormina, R. J. (1997). Organizational socialization: A multidomain, continuous process model. International Journal of Selection and Assessment, 5(1), 29–47.
• Taormina, R. J. (2004). Convergent validation of two measures of organizational socialization. International Journal of Human Resource Management, 15(1), 76-94.
• Taormina, R. J. & Law, C. M. (2000). Approaches to preventing burnout: the effects of personal stress management and organizational socialization. Journal of Nursing Management, 8(2), 89-99.
• Wanous, J. P., Reichers, A. E. & Malik, S. D. (1984). Organizational socialization and group development: Toward an integrative perspective. Academy of Management Review, 9(4), 670-683.
• Wharton, R., Potter, P. & Parry, L. E. (2004). Keeping the faculty: Issues of socialization, justice, and commitment to the workplace. Journal of Behavioral and Applied Management, 6(1), 4-20.
• Woo, B. & Chelladurai, P. (2012). Dynamics of perceived support and work attitudes: The case of fitness club employees. Human Resource Management Research, 2(1), 6-18.
• Yıldırım, Ç. (2017). Lise öğretmenlerinin örgütsel vatandaşlık davranışlarının yordayıcısı olarak örgütsel sosyalleşme. (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.