Yerleşik, Mevsimlik Tarım İşçisi ve Geçici Koruma Statüsündeki Ortaokul Öğrencilerinin Fen Bilimleri Kavramına Yönelik Metaforik Algıları

Yıl 2023, Cilt: 21 Sayı: 3, 1427 - 1452, 29.12.2023

Merve Atahan , Sibel Saraçoğlu

https://doi.org/10.37217/tebd.1313629

Öz

Bu çalışmanın amacı yerleşik, mevsimlik tarım işçisi ve geçici koruma statüsündeki öğrencilerin fen bilimleri kavramına yönelik algılarının değerlendirilmesidir. Öğrencilerin fen bilimleri kavramına yönelik algıları metaforlar aracılığıyla tespit edilmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemi desenlerinden olgu bilim kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, 2021-2022 eğitim-öğretim yılında Şanlıurfa ilinin Eyyübiye ilçesindeki üç farklı devlet okulunda öğrenim gören 152 yerleşik, 92 mevsimlik tarım işçisi ve 34 geçici koruma statüsündeki öğrenci olmak üzere toplam 278 ortaokul öğrencisinden oluşmaktadır. Öğrencilerin fen bilimleri kavramına yönelik metaforik algıları, metafor formu kullanılarak belirlenmiştir. Veriler içerik analizi ile analiz edilmiştir. Öğrencilerin fen bilimleri kavramına yönelik ürettikleri metaforlar, yerleşik öğrencilerde 16, mevsimlik tarım işçisi öğrencilerde 13, geçici koruma statüsündeki öğrencilerde 9 kategori altında toplanmıştır. Her üç öğrenci grubunda ortak olan kategoriler; ihtiyaç, duyuşsal, geniş kapsamlı, öğrenme kaynağı ve aydınlatıcı kategorileridir. Bu kategorilerin yanı sıra, yerleşik ve mevsimlik tarım işçisi ortaokul öğrencilerinde ortak olan kategoriler bilgi kaynağı, farkındalık, yardımcı, yol gösterici, ısıtıcı ve deneysel iken yerleşik ve geçici koruma statüsündeki öğrenciler için ortak olan kategoriler çevresel ve matematikseldir. Çalışmadan elde edilen bulgulara göre; yerleşik öğrenciler için belirsizlik, ilişkisel ve gelişime açık, mevsimlik tarım işçisi öğrenciler için kolaylaştırıcı ve geçici koruma statüsündeki öğrenciler için karmaşıklık ilgili gruplar için özgün olan kategorilerilerdir. Etkili bir fen eğitimi için, öğrencilerin fen bilimleri kavramına yönelik algılarındaki farklılıkların göz önünde bulundurulması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Fen bilimleri, Metafor, Geçici koruma statüsü, Mevsimlik tarım işçisi

The Metaphorical Perceptions of Secondary School Students in the Status of Residential, Seasonal Agricultural Worker, and Temporary Protection about Science

Öz

The aim of this study is to evaluate the perceptions of the students in the status of resident, seasonal agricultural worker, and temporary protection about the concept of science. Students' perceptions of the concept of science were determined through metaphors. Phenomenology, one of the qualitative research methods, was used in the research. The study group of the research consists of a total of 278 secondary school students including 152 resident, 92 seasonal agricultural workers, and 34 with the temporary protection status, studying at three different public schools in the Eyyübiye district of Şanlıurfa in the 2021-2022 academic year. The metaphorical perceptions of the students about the concept of science were determined by using the metaphor form. The data obtained in the study were analyzed with content analysis. The metaphors produced by the students for the concept of science were grouped under 16 categories for resident students, 13 for seasonal agricultural worker students, and 9 for students with temporary protection status. The common categories of all three student groups are need, affective, comprehensive, learning resource and enlightening. In addition, the common categories of resident and seasonal agricultural worker students are information source, awareness, helper, guide, heater, and experimental while the common categories of resident and students with temporary protection status are environmental and mathematical. According to the findings obtained from the study, the categories of uncertainty, relational and open to development for resident students, the category of facilitator for seasonal agricultural worker students, and the category of complexity for students with temporary protection status are specific to the relevant groups. For an effective science education, it is recommended to consider the differences in students' perceptions of the concept of science

Anahtar Kelimeler

Science, Metaphor, Temporary protection status, Seasonal agricultural worker

Kaynakça

• Aktamış, H. & Dönmez, G. (2016). Ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersine, bilime, fen bilimleri öğretmenine ve bilim insanına yönelik metaforik algıları. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(1), 7-30. https://dergipark.org.tr/en/pub/omuefd/issue/26353/277704 sayfasından erişilmiştir.
• Aydeniz, S. & Sarıkaya, B. (2021). Göçmen çocukların eğitiminde yaşanan sorunlar ve çözüm önerilerine ilişkin öğretmen görüşleri. Milli Eğitim Dergisi, 50(1), 385-404. https://doi.org/10.37669/milliegitim.959700
• Banaruee, H., Khoshsima, H., Zare-Behtash, E. & Yarahmadzehi, N. (2019). Types of metaphors and mechanisms of comprehension. Cogent Education, 6(1), 1617824. https://doi.org/10.1080/2331186X.2019.1617824
• Başar, M., Akan, D. & Çiftçi, M. (2018). Mülteci öğrencilerin bulunduğu sınıflarda öğrenme sürecinde karşılaşılan sorunlar. Kastamonu Eğitim Dergisi, 26(5), 1571-1578. https://doi.org/10.24106/kefdergi.427432
• Bessette, H. J. & Paris, N. A. (2020). Using visual and textual metaphors to explore teachers’ professional roles and identities. International Journal of Research & Method in Education, 43(2), 173-188. https://doi.org/10.1080/1743727X.2019.1611759
• Cavkaytar, A., Bal, A., Artar, T. M. & Uluyol, M. (2021). Suriyeli mülteci öğrencilerin eğitim yaşantılarının incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 50(1), 195-219. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1757398 sayfasından erişilmiştir.
• Cha, J. (2020). Refugee students’ academic motivation in displacement: The case of Kakuma Refugee Camp. Journal on Education in Emergencies, 5(2), 108-146. https://doi.org/10.33682/pe90-33g2
• Creswell, J. W. (2018). Research design: qualitative, quantitative and mixed methods approaches. New York: Sage Publications.
• Çıtırık, M. & Taş, A. (2021). İlköğretimdeki mevsimlik gezici tarım işçisi öğrencilerin eğitim yönetimine olan etkilerinin incelenmesi (Şanlıurfa örneği). İnsan ve Toplum Bilimleri Akademi Dergisi, 1(1), 20-37. https://doi.org/10.5281/zenodo.6480960
• Çil, D. & Çelik, H. (2020). Ortaokul öğrencilerinin temel fizik kavramlarına yönelik metaforik algılarının incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Eğitim Dergisi, 5(2), 206-225. https://dergipark.org.tr/en/pub/estudamegitim/issue/ 57511/743049 sayfasından erişilmiştir.
• Demir, A. M. (2021). Mevsimlik tarım işçisi öğrencilerin sosyal becerileri ve okula ilişkin tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Dilekçi, M. (2020). Mevsimlik tarım işçilerinin temel eğitim çağındaki çocuklarının eğitim sorunlarına yönelik öğrenci görüşleri. Anatolian Turk Education Journal, 2(2), 17-32. https://www.anadoluturkegitim.com/index.php/ated/article/view/14/37 sayfasından erişilmiştir.
• Dinçer, B. B. (2020). Ortaokul öğrencilerinin “canlı” ve “cansız” kavramlarına ilişkin metaforik algılarının karşılaştırılması. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Dönmez, G. (2017). Ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersine, bilime, fen bilimleri öğretmenine ve bilim insanına yönelik metaforik algıları ve imajları. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Eminoğlu, N. & Eminoğlu, M. F. (2020). Suriyeli mülteci öğrenci, okul ve öğretmen algılarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Sosyal Bilimler ve Eğitim Dergisi, 3(1), 387-399. https://dergipark.org.tr/en/pub/josse/issue/54491/707154 sayfasından erişilmiştir.
• Fredriksson, A. & Pelger, S. (2020). Conceptual blending monitoring students’ use of metaphorical concepts to further the learning of science. Research in Science Education, 50(3), 917-940. https://doi.org/10.1007/s11165-018-9717-8
• Gagné, R. (1985). The conditions of learning: and theory of instruction (4. b.). New York: Holt, Rinehart & Winston.
• Gardner, H. (1983). Frames of mind: the theory of multiple intelligences. New York: Basic Books.
• Guba, E. G. & Lincoln, Y. S. (1982). Epistemological and methodological bases of naturalistic inquiry. Educational Communication and Technology Journal, 30(4), 233-252. https://doi.org/10.1007/BF02765185
• İdin, Ş. (2019). The metaphors of Turkish, Bulgarian and Romanian students on STEM disciplines. International Journal of Curriculum and Instruction, 11(2), 147-162. https://eric.ed.gov/?id=EJ1232780 sayfasından erişilmiştir.
• Jasis, P. (2021). Harvesting hope and solidarity: education and organizing with migrant farmworker families. Multicultural Education Review, 13(2), 148-162. https://doi.org/10.1080/2005615X.2021.1919963
• Jonassen, D. H. & Land, S. M. (2000). Theoretical foundations of learning environments. Washington: Lawrence Erlbaum Associates.
• Kalaycı, S. & Yoğun, C. (2018). Ortaokul öğrencilerinin “alyuvar”, “akyuvar” ve “kan pulcukları” kavramları hakkındaki algılarının metafor yoluyla incelenmesi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(14), 188-216. https://doi.org/10.26466/opus.364107
• Karademir, D. & Yurtseven, M. (2022) Şanlıurfa’da mevsimlik gezici tarım işçisi öğrencilerin göç süreçleri. Uluslararası Yönetim Akademisi Dergisi, 5(1), 163-176. https://doi.org/10.33712/mana.1063145
• Lakoff, G. & Johnson, M. (2005). Metaforlar: hayat, anlam ve dil (G. Y. Demir, Çev.). İstanbul: Paradigma.
• Lee, T. R. (2010). Young children’s conceptions of science and scientists (Doktora Tezi). https://eric.ed.gov/?id=ED521047 sayfasından erişilmiştir.
• Levine, P. M. (2005). Metaphors and images of classrooms. Kappa Delta Pi Record, 41(4), 172-175. https://doi.org/10.1080/00228958.2005.10532066
• Miller, J. (2009). Teaching refugee learners with interrupted education in science: vocabulary, literacy and pedagogy. International Journal of Science Education, 31(4), 571-592. https://doi.org/10.1080/09500690701744611
• Pınar, M. A. & Akgül, G. D. A. (2021). Ortaokul öğrencilerinin fen bilgisi laboratuvarına ilişkin metaforik algılarının incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi(39), 24-33.
• Quandt, S. A., Arnold, T. J., Mora, D. C., Arcury, T. A., Talton, J. W. & Daniel, S. S. (2021). Hired Latinx child farmworkers in North Carolina: Educational status and experience through a social justice lens. New Solutions: A Journal of Environmental and Occupational Health Policy, 30(4), 282-293. https://doi.org/10.1177/1048291120970207
• Reinking, A. K. (2019). Addressing the needs of refugee students in school environments: pre and post arrival considerations. New Waves-Educational Research and Development, 22(1), 14-26. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1229442.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Rudolph, J. L. (2020). The lost moral purpose of science education. Science Education, 104(5), 895-906. https://doi.org/10.1002/sce.21590
• Sekin, S. A. & Çakir, R. (2021). The problems faced by refugee students in the education process. Education Quarterly Reviews, 4(1), 169-181. https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_ id=3836138 sayfasından erişilmiştir.
• Senemoğlu, N. (2009). Gelişim, öğrenme ve öğretim. Ankara: Yargı Yayınevi.
• Shenton, A. K. (2004). Strategies for ensuring trustworthiness in qualitative research projects. Education for Information, 22(2), 63-75. https://doi.org/10.3233/EFI-2004-22201
• Soğukpınar, R. & Karışan, D. (2022). Ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersine yönelik algılarının metafor ve öğrenci çizimleri yoluyla incelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(33), 217-249. https://doi.org/10.35675/befdergi.763096 sayfasından erişilmiştir.
• Soysal, D. & Afacan, Ö. (2012). İlköğretim öğrencilerinin “fen ve teknoloji dersi” ve “fen ve teknoloji öğretmeni” kavramlarına yönelik metafor durumları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(2), 287-306. https://dergipark.org.tr/tr/pub/mkusbed/issue/19551/208386 sayfasından erişilmiştir.
• Toplu, H. (2015). 8. sınıf öğrencilerinin fen ve teknoloji dersine yönelik metaforik algıları. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Uluslararası Af Örgütü. (2009). Güvenli olmayan sığınak. https://www.amnesty.org/en/wp-content/uploads/2021/05/EUR4438252016TURKISH.pdf sayfasından erişilmiştir.
• United Nations High Commissioner for Refugees. (2021). Turkey Statistics. https://www.unhcr.org/tr/unhcr-turkiye-istatistikleri sayfasından erişilmiştir.
• Yavuz, S. & Akça, E. (2020). Ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri dersindeki kimya kavramlarına yönelik metaforik algılarının incelenmesi. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 85-115. http://ihead.aksaray.edu.tr/en/download/article-file/1183559 sayfasından erişilmiştir.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.