Yabancı Dil Öğretmenlerinin Yabancı Dil Konuşma Kaygısına İlişkin Görüşleri ve Deneyimleri: Nitel Bir Araştırma

Yıl 2023, Cilt: 21 Sayı: 3, 1338 - 1359, 29.12.2023

Aygül Şahin Toptaş

https://doi.org/10.37217/tebd.1328704

Öz

Bu çalışma, yabancı dil öğretmenlerinin yabancı dil konuşma kaygısıyla ilgili görüşlerini ve deneyimlerini derinlemesine inceleyerek kaygının yabancı dil öğretimi üzerindeki etkisini araştırmayı ve kaygı yönetimi stratejilerinin geliştirilmesine yönelik ipuçlarını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji deseni kullanılmıştır. Araştırma grubu kolay ulaşılabilir örnekleme tekniği ile seçilmiştir. Deneyimli öğretmenlerin kaygılarının süreç içerisinde azalmış olabileceği ve tecrübe ile kaygılarının olmaması düşünülerek katılımcıların mesleğinin ilk beş yılında olan ve farklı kurumlarda çalışan 11 yabancı dil öğretmeni katılmıştır. Araştırma verileri yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılarak toplanmıştır. Görüşme formunda katılımcıların yabancı dil konuşma kaygısını nasıl anlamlandırdıkları, yabancı dil konuşma kaygısına dair görüş ve deneyimlerine dair yedi soru yer almaktadır. Verilerin analizi, veri toplama süreci ile paralel olarak yürütülmüştür. Verilerin analizinde NVivo Programı kullanılarak içerik analizi yapılmıştır. Araştırmaya katılan katılımcıların görüşlerine ilişkin bulgular yabancı dil konuşma kaygısına yönelik görüşler, yabancı dil konuşma kaygısına neden olan etkenlere yönelik görüşler, yabancı dil konuşma kaygısını arttıran etkenlere yönelik görüşler, yabancı dil konuşma kaygısını azaltan etkenlere yönelik görüşler olmak üzere dört tema altında toplanmıştır. Bu çalışmanın sonuçları, dil öğretim pratiği ve öğretmen eğitimi alanında kaygıyla ilgili daha bilinçli ve etkili yaklaşımların benimsenmesine katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Yabancı dil eğitimi, Yabancı dil konuşma, Konuşma becerisi, Kaygı

Foreign Language Teachers' Views and Experiences on Foreign Language Speech Anxiety: A Qualitative Study

Öz

This study aims to investigate the effect of anxiety on foreign language teaching by examining the views and experiences of foreign language teachers about foreign language speaking anxiety in depth and to reveal clues for developing anxiety management strategies. The research employed phenomenology design, which is one of the basic qualitative research methods. The study group was selected with the convenience sampling technique. Considering that the anxieties of experienced teachers may have decreased in the process and that they did not have experience and anxiety, 11 foreign language teachers who were in the first five years of their profession and working in different institutions were included in the study. Research data were collected using a semi-structured interview technique. In the interview form, there are seven questions about how the participants make sense of foreign language speaking anxiety and their views and experiences on foreign language speaking anxiety. Data analysis was carried out in parallel with the data collection process. In the analysis of the data, content analysis was performed using the NVivo Program. The findings regarding the opinions of the participants participating in the research were grouped under four themes: opinions on foreign language speaking anxiety, opinions on factors that cause foreign language speaking anxiety, opinions on factors that increase foreign language speaking anxiety, and opinions on factors that reduce foreign language speaking anxiety. The results of this study are thought to contribute to adopting more conscious and practical approaches to anxiety in the field of language teaching practice and teacher education.

Anahtar Kelimeler

Foreign language education, Foreign language speech, Speaking skill, Anxiety

Kaynakça

• Akşit-Aşık, N. & Gökçe, F. (2019). Yabancı dil konuşma kaygısını etkileyen faktörler: Turizm lisans öğrencileri üzerinde bir araştırma. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(2), 202-219.
• Aydın, B. (1999). Konuşma ve yazma derslerinde yabancı dil öğrenimindeki kaygı nedenleri. (Doktora Tezi). https://tez.yok.gov.tr/ sayfasından erişilmiştir.
• Aydın, S. & Zengin, B. (2008). Yabancı dil öğreniminde kaygı: Bir literatür özeti. Journal of Language and Linguistic Studies, 4(1), 81-94.
• Balkaya, Ş. Arabacıoğlu, B. & Çakır, M. (2020). Angstzustände im remdsprachenunterricht von Studierenden der Abteilung Deutsch als Fremdsprache auf Lehramt (Am Beispiel Anadolu Universität). Studien zur deutschen Sprache und Literatur(44), 111-134.
• Bashori, M., van Hout, R., Strik, H. & Cucchiarini, C. (2022). Web-based language learning and speaking anxiety. Computer Assisted Language Learning, 35(5-6), 1058-1089.
• Baş, G. (2012). İlköğretim İngilizce dersine yönelik tutum ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. International Online Journal of Educational Sciences, 4(2), 411-424.
• Becker, E. (2011). Angst. München: Ernst Reinhart Verlag.
• Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri (M. Bütün & S. B. Demir, Çev.). Ankara: Siyasal Kitapevi.
• Creswell, J. W. & Creswell J. D. (2018). Research design qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. Los Angeles: Sage.
• Çetinay-Aydın, P. (2017). Kaygı ve endişe. Türkiye Klinikleri, 10(4), 228-236
• Demirel. Ö. (1999). Türkçe öğretimi. Ankara: Pegem.
• Doğan, Y. (2009). Konuşma becerisinin geliştirilmesine yönelik etkinlik önerileri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(1), 185-204.
• Erdem, İ. (2017). Konuşma ve konuşmanın unsurları. F. Temizyürek, İ, Erdem & M. Temizkan (Ed.), Konuşma eğitimi içinde (s. 46-92). Ankara: Pegem.
• Giorgi, A. (2009). The descriptive phenomenological method in psychology: A modified Husserlian approach. Pittsburgh, PA: Duquesne University Press.
• Glesne, C. (2015). Nitel araştırmaya giriş (A. Ersoy & P. Yalçınoğlu, Çev.). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Haley, M., Marin, M. R. & Gelgand, J. C. (2015). Language anxiety and counseling self-efficacy. Journal of Multicultural Counseling and Development, 43(3), 162–172.
• Hamamcı, Z. & Hamamcı, E. (2015). Yabancı dil öğreniminde kaygı üzerine bir alan yazın taraması. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(37), 374-383.
• Hamzadayı, G. (2021). Konuşmaya yönelik duyuşsal nitelikler. G. Çetinkaya (Ed.), Konuşma ve eğitimi içinde (s. 89-103). Pegem: Ankara.
• Horwitz, E. K., Horwitz, B. & Cope, J. (1986). Foreign language classroom anxiety. Modern Language Journal, 70(1), 125-132.
• Kırkkılıç, H. A. & Girgin, Y. (2018). Yabancı dil olarak Türkçe öğretiminde temel ilke ve kavramlar. A. Şahin (Ed.), Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi içinde (s. 93-108). Ankara: Pegem.
• Kurudayıoğlu, M. (2003). Konuşma eğimi ve konuşma becerisini geliştirmeye yönelik etkinlikler. Türklük Bilimi Araştırmaları(13), 287-309.
• MacIntyre, P. D. & Gardner, R. C. (1994). The subtle effects of language anxiety on cognitive processing in the second language. Language Learning, 44, 283–305.
• Merriam, S. B. (2018). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (S. Turan, Çev.). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Merriam, S. B. & Tisdell, E. J. (2016). Qualitative research: A guide to design and implementation. San Francisco, CA: Jossey Bass.
• Morgan, C. T. (2011). Psikolojiye giriş (S. Karakaş, Çev.). Konya: Eğitim.
• Moustakas, C. (1994). Phenomenological research methods. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Patton, M. Q. (2002). Qualitative research & evaluation methods. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Potur, Ö. & Yıldız, N. (2016). Konuşma becerisi alanında yapılan akademik çalışmaların eğilimleri. Dil ve Edebiyat Eğitimi Dergisi(18), 27-40.
• Sevim, O. (2019). Türkçe öğretiminde temel dil becerileri. K. Bulut & M. N. Kardaş (Ed.), Türkçe öğrenme ve öğretim yaklaşımları içinde (s. 153-170). Ankara: Pegem.
• Şahin, M. (2019). Korku, kaygı ve kaygı (anksiyete) bozuklukları. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(10), 117-135.
• Şener, S. (2018). Öğretmen adaylarının yabancı dil derslerinde İngilizce konuşma kaygıları ile ilgili algıları. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 178-194.
• Tallis, F. (1990). Kaygıları aşmak (O. C. Önertoy, Çev.). İzmir: Sistem.
• Temizkan, M. (2017). Konuşma becerisi. F. Temizyürek, İ. Erdem & M. Temizkan (Ed.), Konuşma eğitimi içinde (s. 199-244). Ankara: Pegem.
• Tunçel, H. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe konuşma kaygısının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Yabancı Dil Olarak Türkçe Araştırmaları Dergisi(2), 107-135.
• Türk Dil Kurumu (2023). Türkçe sözlük. İstanbul: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu.
• Türkben, T. (2021). Konuşma eğitimi. E. Karagöl (Ed.), Türkçe öğrenme ve öğretme yaklaşımları içinde (s. 167-205). Ankara: Pegem.
• Ünalan, Ş. (2001). Türkçe öğretimi. Ankara: Nobel.
• Ünalan, Ş. (2007). Sözlü anlatım. Ankara: Nobel.
• Varışoğlu M. C. & Varışoğlu, B. (2018). Yabancı dil öğrenme kaygısı. A. Şahin (Ed.), Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi içinde (s. 77-91). Ankara: Pegem.
• Varışoğlu, C. (2018). Yabancı dil olarak Türkçe konuşma öğretimi. A. Şahin (Ed.), Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi içinde (s. 473-497). Ankara: Pegem.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (8. b.). Ankara: Seçkin.
• Yıldız, M. & Çilek, E. (2020). Arapça konuşma öğretiminde öğrenci görüşlerinin değerlendirilmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 40(1), 159-181. Yılmaz, D. & Sakarya-Maden, S. (2016). Dil öğrenim sürecinde Almanca öğretmen adaylarının kaygı tutumlarına ilişkin bir araştırma. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 201-211.