İlkokul Dördüncü Sınıf Matematik Dersi Öğretim Programı’nın Öğretmen Görüşlerine Göre Değerlendirilmesi

Yıl 2024, Cilt: 22 Sayı: 2, 886 - 918, 30.08.2024

Cumhur Sancaktar Selamet , Eda Gürlen

https://doi.org/10.37217/tebd.1434207

Öz

Araştırmada, uygulanmakta olan İlkokul 4. Sınıf Matematik Dersi Öğretim Programı’nın değerlendirilmesi ve programın geliştirilmesine ilişkin olarak birtakım öneriler sunmak amacıyla, İlkokul 4. Sınıf Matematik Dersi Öğretim Programı Stufflebeam’in CIPP program değerlendirme modeline göre değerlendirilmiştir. Bu bağlamda sınıf öğretmenlerinin İlkokul 4. Sınıf Matematik Dersi Öğretim Programı’nın bağlam, girdi, süreç ve ürün boyutlarına ilişkin görüşlerini ortaya çıkarmak üzere nitel araştırma yöntemlerinden olgubilim (fenomenoloji) deseni kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu İstanbul Beylikdüzü’nde devlet okulunda görev yapmakta olan 12 sınıf öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırma verileri yarı yapılandırılmış görüşme formu ile toplanmıştır. Görüşme formunda CIPP program değerlendirme modelinin dört alt boyutuna ilişkin toplam 14 açık uçlu soru bulunmaktadır. Görüşme formu ile elde edilen verilerin yorumlanmasında içerik analizi kullanılmıştır. Araştırmada, bağlam boyutunda, öğrencilerin problem çözme becerilerini geliştirecek, günlük hayatta kullanılabilir nitelikte olması gerektiği, girdi boyutunda, ders kitaplarının eğlenceli içeriklere sahip olması durumunda öğrenmeleri üzerinde olumlu etki ettiği, süreç boyutunda, programın yoğunluğuna göre ayrılan zamanın yetersiz olduğu ve ürün boyutunda ise programın problem çözme becerilerine katkı sağladığını, zihinsel beceriler ve akıl yürütme becerilerine olumlu fayda sağladığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Araştırmada, gelecekte ortaya çıkabilecek öğrenci ihtiyaçlarına cevap verebilecek nitelikte bir program hazırlanması, kaynakların öğrencilerin konuya ilişkin günlük hayatta kullanacağı örneklere yer verilecek şekilde yeniden düzenlenmesi, haftalık ders programında matematik dersine ayrılan sürenin arttırılması, farklı ülkelerde uygulanan matematik öğretim programı ile aynı sınıf seviyesinde ülkemizde uygulanan matematik programı karşılaştırılması yapılarak olumlu katkı sağlayabilecek unsurların programa dahil edilmesi için önerilerinde bulunulabilir.

Anahtar Kelimeler

Program değerlendirme, CIPP program değerlendirme modeli, Öğretmen görüşleri, Nitel araştırma

Evaluation of the Fourth Grade Mathematics Curriculum in Primary School according to the Views of Teachers

Öz

In the research, it is aimed to evaluate the 4th Grade Mathematics Curriculum in Primary School according to Stufflebeam's CIPP evaluation model in order to determine its effectiveness and to put forward some suggestions for its improvement. This study was designed as a phenomenology study, one of the qualitative research desgins, which aimed to reveal the views of primary school teachers on the context, input, process, and product dimensions of the 4th Grade Mathematics Curriculum. The study group consisted of 12 primary school teachers working in a public school in Beylikdüzü, Istanbul. A semi-structured interview form was developed to collect the data of the study. In the interview form, there were 14 open-ended questions related to the four sub-dimensions of the CIPP curriculum evaluation model. The data were analyzed through content analysis. In the study, it was concluded that it was necessary for the content to be applicable in daily life in order to improve students' problem-solving skills in terms of context and that having fun content in textbooks had a positive impact on learning in terms of input. Moreover, it was found that there was insufficient time allocated due to the intensity of the curriculum in terms of process and that the curriculum contributed to problem-solving skills and had a positive impact on cognitive and reasoning abilitie in terms of output. The research presents recommendations such as developing a curriculum that can meet future student needs, revising resources to include examples relevant to students' daily lives, increasing the time allocated to mathematics in the weekly schedule, and making comparisons between the mathematics curricula in Türkiye and other countries at the same grade level to incorporate elements that can positively contribute to the curriculum.

Anahtar Kelimeler

Curriculum evaluation, CIPP curriculum evaluation model, Teachers, Qualitative research

Kaynakça

• Acar, M. & Anıl, D. (2009). Sınıf öğretmenlerinin performans değerlendirme sürecindeki değerlendirme yöntemlerini kullanabilme yeterlikleri, karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. TÜBAV Bilim Dergisi, 2(3), 354-363. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/799616 sayfasından erişilmiştir.
• Afacan, P. & Bircan, M. A. (2023). İlkokul öğrencilerinin matematik dersindeki başarısızlık nedenlerinin sınıf öğretmenlerinin görüşlerine göre değerlendirilmesi. Amasya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 1-17. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2661127 sayfasından erişilmiştir.
• Aksu, H. (2007). Öğretmenlerin yeni ilköğretim matematik programına ilişkin görüşleri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 1–10. https://dergipark.org.tr/tr/pub/aibuefd/issue/1495/18091 sayfasından erişilmiştir.
• Akyalçın, F., Şener, İ., Nacar, M., Nacar, K. B., Polat, T., Polat, Ö., ... & Görcü, F. (2023). İlkokul matematik dersi öğretiminde materyal kullanımına yönelik öğretmen görüşleri (Kayseri örneği). Pearson Journal of Social Sciences & Humanities, 8(24), 291-317. http://doi.org/10.5281/zenodo.8077944
• Albayrak, M. (2017). 1990 ve 2017 ilkokul matematik dersi öğretim programlarının değerlendirilmesi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(3), 685–701. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1487236 sayfasından erişilmiştir.
• Altunay, E., Oral, G. & Yalçınkaya, M. (2014). Eğitim kurumlarında mobbing uygulamalarına ilişkin nitel bir araştırma. Sakarya University Journal of Education, 4(1), 62-80. https://doi.org/10.19126/suje.37750
• Aslan, M. & Çıkar, İ. (2017). 4. sınıf matematik öğretim programının Tyler’ın hedefe dayalı program değerlendirme modeline göre değerlendirilmesi. Necatibey Eğitim Fakültesi Elektronik Fen ve Matematik Eğitimi Dergisi, 11(2), 172-196. https://doi.org/10.17522/balikesirnef.373149
• Bal, A. P. & Artut, P. D. (2013). İlköğretim matematik öğretim programının değerlendirilmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(4), 152-163. https://jasstudies.com/?mod=tammetin& makaleadi=&makaleurl=268466580_41BalAytenP%C4%B1nar-vd-801-812.pdf&key=26970 sayfasından erişilmiştir.
• Bayar, M. (2023). Sınıf öğretmenlerinin ilkokul matematik programını uygularlarken karşılaştıkları sorunlar ve çözüm önerileri. Uluslararası Sosyal Bilimlerde Mükemmellik Arayışı Dergisi, 1(1), 44-54. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3616244 sayfasından erişilmiştir.
• Creswell, J. W. (2013). Qualitative inquiry and research design: Choosing among five approaches. Los Angeles: Sage.
• Creswell, J. W. & Miller, D. L. (2000). Determining validity in qualitative inquiry: Theory into practice. 39(3), 124-130. https://www.jstor.org/stable/1477543 sayfasından erişilmiştir.
• Çakır, S. & Kılınç, H. H. (2016). İlkokul 4. sınıf matematik dersi programına ilişkin öğretmenlerin görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(39), 112-124. https://doi.org/10.21764/efd.97596
• Dane, A., Doğar, Ç. & Balkı, N. (2004). İlköğretim 7. sınıf matematik ders kitaplarının değerlendirmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 1-18. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/67141 sayfasından erişilmiştir.
• Erden, M. (1995). Eğitimde program değerlendirme (2. b.). Ankara: Pegem.
• Ertürk, S. (2018). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Edge.
• Fitzpatrick, J. L, Sanders, J. R. & Worthen, B. R. (2010). Program evaluation: Alternative approaches and practical guidelines. USA: Pearson.
• Gündoğdu, K., Albayrak, M., Ozan, A. & Çelik, A. (2012). Müfettişlerin ilköğretim matematik öğretim programı hakkındaki görüşleri. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 3(2), 21-37. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/399495 sayfasından erişilmiştir.
• Güneş, G. (2008). Yeni ilköğretim matematik dersi öğretim programının öğretme öğrenme ortamına yansımaları. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Güneş, G. & Baki, A. (2011). Dördüncü sınıf matematik dersi öğretim programının uygulanmasından yansımalar. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 41(41), 192-205. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/87397 sayfasından erişilmiştir.
• Güzel, Ü., Bakır, A. & Yılmaz, S. (2023). Temel eğitimde matematik dersi öğretim programına yönelik öğretmen görüşlerinin belirlenmesi. International Academic Social Resources Journal, 8(47), 2355-2364. http://dx.doi.org/10.29228/ASRJOU RNAL.68572
• Kamacı, E. & Durukan, E. (2012). Araştırma görevlilerinin eğitimde tablet bilgisayar kullanımına ilişkin görüşleri üzerine nitel bir araştırma (Trabzon örneği). Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 1(3), 203-215. https://doi.org/10.7884/teke.72
• Keleş, Ö., Koç, Y. & Haser, Ç. (2007). Sınıf öğretmenlerinin ve ilköğretim matematik öğretmenlerinin yeni ilköğretim matematik dersi programı hakkındaki görüşleri. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(3), 715-736. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/223322 sayfasından erişilmiştir.
• Kemertaş, İ. (1999). Uygulamalı genel öğretim yöntemleri: Öğretimde planlama ve değerlendirme. İstanbul: Birsen.
• Kısakürek, M. A. (2019). Eğitim programlarının hazırlanması ve geliştirilmesi. Ankara University Journal of Faculty of Educational Sciences (JFES), 16(1), 2017-244. https://doi.org/10.1501/Egifak_0000000922
• Lincoln, Y. S. & Guba, E. G. (1985). Naturalistic inquiry. California: Sage Publication.
• Menduhoğlu, H. B. (2016). Perceptions of workforce diversity in high schools and diversity management: Qualitative analysis. Egitim ve Bilim, 41(185), 199-217. http://dx.doi.org/10.15390/EB.2016.2886
• Mertens, D. M. & Wilson, A. T. (2018). Program evaluation theory and practice. London: The Guilford.
• Miles, M, B. & Huberman, A. M. (2014). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Oliva, P. F. & Gordon, W. R. (2019). Developing the curriculum (9. b.). USA: Pearson.
• Ornstein, A. C. & Hunkins, F.P. (2018). Curriculum foundations: Principles and theory. Boston: Allyn and Bacon.
• Patton, M. Q. (2014). Qualitative research evaluation methods: Integrating theory and practice. California: Sage.
• Pektaş, Y. (2012). İlköğretim dördüncü sınıf matematik dersi öğretim programının değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Sönmez, V. & Alacapınar, F. G. (2013). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı.
• Sönmez-Ektem I., Erben-Keçici, S. & Pilten, G. (2016). Sınıf öğretmenlerinin süreç odaklı ölçme ve değerlendirme yöntemlerine ilişkin görüşleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(3), 661-680. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1487508 sayfasından erişilmiştir.
• Stufflebeam, D. L. (2003). The CIPP model for evaluation. T. Kellaghan, & D. L. Stufflebeam (Ed.), International handbook of educational evaluation içinde (s. 31-62). The Netherlands: Kluwer.
• Tabuk, M., Pusmaz, A. & Çanakçı, O. (2023). İlkokul matematik ders kitaplarında ders araçlarının kullanımı. Educational Academic Research, 50, 117-125. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3414105 sayfasından erişilmiştir.
• Temli-Durmuş, Y. & Yusufoğlu, S. (2016). İlkokul 4. sınıf matematik öğretim programına yönelik öğretmen görüşleri. Turkish Studies, 11(14), 685-704. https://turkishstudies.net/turkishstudies? Fmod=tammetin&makaleadi=&makaleurl=176244179_34Temli-Durmu%C5%9FYeliz-vd-egt-685-704.pdf&key=19781 sayfasından erişilmiştir.
• Toptaş, V., Bodur, B. N. & Usluoğlu, B. (2019). İlkokul öğretmenlerinin matematik dersindeki ölçme ve veri işleme öğrenme alanına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20[Özel Sayı], 1167-1181. https://doi.org/10.17494/ogusbd.555143
• TTKB. (2020). Öğretim Programlarını Değerlendirme Raporu. Ankara: MEB. https://ttkb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2020_08/24113242_ogretimprogramlari_dr.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Turan, A. & Tabak, S. (2021). Sınıf öğretmenlerinin ilkokul 4. sınıf matematik dersi öğretim programına (2018) yönelik görüşleri: Bir karma yöntem çalışması. Milli Eğitim Dergisi, 50(229), 463-491. https://doi.org/10.37669/milliegitim.659479
• Turgut, F. (1983). Program değerlendirme. Ankara: Atatürk Kitapları.
• Ünal, M. (2017). Preferences of teaching methods and techniques in mathematics with reasons. Universal Journal of Educational Research, 5(2), 194-205. https://files.eric.ed.gov/fulltext/EJ1129415.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Wilson, A. (2015). A guide to phenomenological research. Nursing Standard, 29(34), 38-43. https://doi.org/10.7748/ns.29.34.38.e8821
• Yazıcı, E. (2009). İlköğretim matematik dersi 6.sınıf öğretim programının değerlendirilmesi üzerine bir çalışma. (Doktora Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Yenilmez, K. & Girit, D. (2013). İlköğretim (6-8) matematik dersi öğretim programındaki yeni alt öğrenme alanlarına ilişkin öğretmen görüşleri. Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty, 32(2), 385-419. https://doi.org/10.7822/egt164
• Yeşilyurt, E. (2012). Öğretmen adaylarının ölçme ve değerlendirme alanına ilişkin genel yeterlik algıları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(9), 377-395. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/182984 sayfasından erişilmiştir.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yüksel, İ. & Sağlam, H. (2012). Eğitimde program değerlendirme. Ankara: Pegem Akademi.