Müzik Öğretmenlerinin Mülteci Öğrencilere Yönelik Tutumlarının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 22 Sayı: 2, 1287 - 1313, 30.08.2024

Ömer Üçer , Berkcan Kayaarslan , Erkan Tonyali , Ömer Bilgehan Sonsel

https://doi.org/10.37217/tebd.1510637

Öz

Bu araştırmanın amacı müzik öğretmenlerinin mülteci öğrencilere yönelik tutumlarını çeşitli değişkenler ekseninde belirlemek ve bu tutumlara ilişkin çözüm önerileri sunmaktır. Çalışma karma yöntem araştırma yaklaşımı ile gerçekleştirilmiştir. Veri toplama sürecinde nitel ve nicel veriler eşzamanlı toplandığı için karma yöntem araştırma yaklaşımlarından birleştirme deseni kullanılmıştır. Çalışmada iki çalışma grubu bulunmaktadır. Birinci çalışma grubunu mülteci öğrencilerle müzik eğitimi yapmakta olan 215 müzik öğretmeni oluştururken, ikinci çalışma grubunu birinci örneklemden amaçsal örnekleme yöntemi ile seçilen 20 müzik öğretmeni oluşturmaktadır. Nicel verilerin toplanması sürecinde Sağlam ve İlksen-Kanbur tarafından geliştirilen “Mülteci Öğrenci Tutum Ölçeği” kullanılırken, nitel verilerin toplanmasında araştırmacılar tarafından oluşturulmuş “Öğretmen Görüşme Formu” kullanılmıştır. Nicel verilerin analizinde SPSS 25 paket programı, nitel verilerin analizinde MAXQDA 24 paket programı kullanılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre müzik öğretmenlerinin tutumlarında cinsiyet değişkeni açısından kadın öğretmenler lehine, coğrafi bölge değişkeni açısından Karadeniz Bölgesi’nde görev yapan öğretmenler lehine sonuçlara ulaşılırken, yaş, mültecilere yönelik bir eğitim alıp almama durumu ve meslek deneyim değişkenlerine ilişkin anlamlı bir farka ulaşılamamıştır. Müzik öğretmenleri mülteci öğrenci eğitiminde en sık karşılaşılan olumsuz durum olarak dil bariyerini belirtirken, müziğin birleştirici gücünün eğitimdeki sorunları çözeceği görüşlerini belirtmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mülteci öğrenci, Mültecilerin müzik eğitimi, Mülteci eğitimi

Investigating Music Teachers' Attitudes Towards Refugee Students in Relation to Various Variables

Öz

The aim of this study is to determine the attitudes of music teachers towards refugee students on the axis of various variables and to offer solutions for these attitudes. The study was conducted with a mixed method research approach. Since qualitative and quantitative data were collected simultaneously during the data collection process, a combination design from mixed method research approaches was used. There are two study groups in the study. The first study group consisted of 215 music teachers who were conducting music education with refugee students, while the second study group consisted of 20 music teachers selected from the first sample by purposive sampling method. While the ‘Refugee Student Attitude Scale’ developed by Sağlam and İlksen-Kanbur was used to collect quantitative data, the ‘Teacher Interview Form’ created by the researchers was used to collect qualitative data. While SPSS 25 software was used in the analysis of quantitative data, MAXQDA 24 software was used in the analysis of qualitative data. According to the findings obtained from the research, while the results were found in favour of female teachers in terms of gender variable in the attitudes of music teachers, in favour of teachers working in the Black Sea Region in terms of geographical region variable, no significant difference was found in terms of age, whether they received a training for refugees or not and professional experience variables. While music teachers stated the language barrier as the most common negative situation encountered in refugee student education, they also stated that the unifying power of music would solve the problems in education.

Anahtar Kelimeler

Refugee student, Music education of refugees, Refugee education

Kaynakça

• Aksoy, Y. (2022). Müzik öğretmenlerinin geçici koruma statüsündeki öğrencilerin müzik eğitimine yönelik görüşleri. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(26), 439-458. https://doi.org/10.56074/msgsusbd.1175885
• Behçet, M. (2019). İkinci dünya savaşı sonrası Mısır siyasi tarihi üzerinden Arap Bahar’ının incelenmesi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 21, 303-321. https://doi.org/10.26468/trakyasobed.421119
• BEKAM. (2015). Suriyeli Misafirlere Yönelik Sosyal Uyum ve Eğitim Müfredatları Çalışması Raporu. https://www.mevka.org.tr/assets/upload/dosyalar/DsyMjCrtL717201741911PM.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Bozan, İ. (2014). Türkiye’de iç göç hareketleri ve göçün eğitim üzerindeki etkisi: Bir durum çalışması. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Braun, V. & Clarke, V. (2006). Using thematic analysis in psychology. Qualitative Research in Psychology, 3(2), 77–101. https://doi.org/10.1191/1478088706qp063oa
• Büyüköztürk, S., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2017). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
• Creswell, J. W. (2021). Karma yöntem araştırmalarına giriş. (M. Sözbilir, Çev. Ed.). Ankara: Pegem Akademi.
• Creswell, J. W. (2003). Research design: Quatitative, quantitative, and mixed methods approaches (2. b.). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Culbertson, S. & Constant, L. (2015). Education of Syrian refugee children: Managing the crisis in Turkey, Lebanon, and Jordan. RAND Corporation. https://www.rand.org/content/dam/rand/pubs/research_reports/RR800/RR859/RAND_RR859.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Dünya Bülteni. (2012). Dinçer: Oyunun kuralı değişmemeli. https://www.dunyabulteni.net/egitim/dincer-oyunun-kurali-degismemeli-h221066.html sayfasından erişilmiştir.
• Ekiz, D. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri (Gen. 2. b.). Ankara: Anı.
• Er, A. R. & Bayındır, N. (2015). İlkokula giden mülteci çocuklara yönelik sınıf öğretmenlerinin pedagojik yaklaşımları. Uluslararası Sosyal ve Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(4), 175-185. https://doi.org/10.20860/ijoses.08223
• Erten, R. (2015). Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu hakkında genel bir değerlendirme. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 19(1), 3-52. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ahbvuhfd/issue/48100/608217 sayfasından erişilmiştir.
• Esenlikci, A. C. & Engin, M. A. (2019). 1960’dan günümüze Avrupa Birliği ülkelerinde yaşayan Türk göçmenlerin sorunları. Hak İş Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 8(20), 59-77. https://doi.org/10.31199/hakisderg.524500
• Göç İdaresi Başkanlığı. (2024). Geçici Koruma Kapsamındaki Suriyelilerin İllere Göre Dağılımı. https://www.goc.gov.tr/gecici-koruma5638 sayfasından erişilmiştir.
• Göç İdaresi Başkanlığı. (t.y.). Güncel Veriler. https://www.goc.gov.tr/guncel-veriler sayfasından erişilmiştir.
• Göç İdaresi Başkanlığı. [@Gocidaresi]. (2023, Temmuz 16). Basın Açıklaması. [Tweet; thumbnail link to article]. Twitter. https://x.com/Gocidaresi/status/1680636001855627270?t=xJRJSDAIWZZbE_ cv38TVGQ&s=19 sayfasından erişilmiştir.
• Greene, J. C., Caracelli, V. J., & Graham, W. F. (1989). Toward a conceptual framework for mixed-method evaluation designs. Educational Evaluation and Policy Analysis, 11(3), 255-274. https://doi.org/10.2307/1163620
• Güvenç, B. (1979). İnsan ve kültür (3. b.). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• İç İşleri Bakanlığı Göç İdaresi Genel Müdürlüğü. (2016). 2016 Türkiye Göç Raporu. https://www.goc.gov.tr/kurumlar/goc.gov.tr/YillikGocRaporlari/2016_yiik_goc_raporu_haziran.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Kara, P. & Korkut, R. (2010). Türkiye’de göç, iltica ve mülteciler. Türk İdare Dergisi, 1(467), 153-162. http://www.tid.gov.tr/kurumlar/tid.gov.tr/tum-sayilar(2)/2001-2025/2010/Haziran/467polat kararecep.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Karaağaç, F. C. & Güvenç, H. (2019). Resmi ilkokullara devam eden Suriyeli mülteci öğrencilerin eğitim sorunları. Opus Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18), 530-568. https://doi.org/10.26466/opus.530733
• Karakaya, H. (2020). Türkiye’de göç ve etkileri. Fırat Üniversitesi İİBF Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 4(2), 93-130. https://dergipark.org.tr/tr/pub/fuuiibfdergi/issue/58380/792099 sayfasından erişilmiştir.
• Kirişci, K. (2014). Misafirliğin ötesine geçerken: Türkiye’nin Suriyeli mülteciler sınavı (S. Karaca, Çev. Ed). Ankara: Uluslararası Stratejik Araştırmalar Kurumu & Brookings Enstitüsü. https://www.brookings.edu/wp-content/uploads/2016/06/syrian-refugees-and-turkeys-challenges-kirisci-turkish.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Kirişçi, K. & Karaca, S. (2015). Hoşgörü ve çelişkiler: 1989, 1991 ve 2011’de Türkiye’ye yönelen kitlesel mülteci akınları. M. M. Erdoğan & A. Kaya. (Ed.), Türkiye’nin göç tarihi 14. yüzyıldan 21. yüzyıla Türkiye’ye göçler içinde (s. 295-314). İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi.
• Koçak, K. A. (2012). Yasemin Devrimi’nden “Arap Baharı”na Tunus. Yasama Dergisi(22), 22-61. https://dergipark.org.tr/tr/pub/yasamadergisi/issue/54523/743141 sayfasından erişilmiştir.
• Korkut, K. & Babaoğlan, E. (2012). Sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik inançları. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 8(16), 269-282. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ijmeb/issue/ 54820/750393 sayfasından erişilmiştir.
• MEB. (2014). Yabancılara Yönelik Eğitim – Öğretim Hizmetleri Genelgesi. https://mevzuat.meb.gov.tr/ dosyalar/1715.pdf sayfasından erişilmiştir.
• MEB. (2015). T.C. Milli Eğitim Bakanlığı 2015-2019 Stratejik Planı. https://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_ dosyalar/2015_09/10052958_10.09.2015sp17.15imzasz.pdf sayfasından erişilmiştir.
• Mertkan, Ş. (2015). Karma araştırma tasarımı. Ankara: Pegem Akademi.
• Nar, B. (2008). Göçün eğitime ve eğitim yönetimine etkileri (Dilovası örneği). (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Nurdoğan, A. K. & Öztürk, M. (2018). Geçici koruma statüsü ile Türkiye’de bulunan Suriyelilerin vatandaşlık hakkı. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(3), 1163-1172. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sduiibfd/issue/53001/704611 sayfasından erişilmiştir.
• Özbay, F. & Yücel, B. (2001) Türkiye’de göç hareketleri, devlet politikaları ve demografik yapı. F. Özbay, B. Yücel, İ. Sezal, A. Toros, H. Y. Civelek, S. Yener & İ. Koç (Ed.), Nüfus ve kalkınma içinde (s. 1-51). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü.
• Özcan, A. S. (2018). Çokkültürlülük bağlamında Türkiye’nin Suriyeli öğrencilere yönelik eğitim politikası. PESA Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(1), 17-29. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/453274 sayfasından erişilmiştir.
• Özdemir, Ç. (2016). Sivas ilinde öğrenim gören yabancı uyruklu öğrencilerin okul iklimine etkisine ilişkin görüşlerin incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Paksoy, S., Paksoy, H. M., & Alancıoğlu, E. (2013). Küreselleşmenin sosyo-politik etkileri: Arap Baharı. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12(46), 2-15. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/70484 sayfasından erişilmiştir.
• Polat, S. (2009). Öğretmen adaylarının çok kültürlü eğitime yönelik kişilik özellikleri. International Online Journal of Educational Sciences (JOSES), 1(1), 154-164. https://dergipark.org.tr/tr/pub/inesj/issue/40042/476207 sayfasından erişilmiştir.
• Sağlam, H. İ. & İlksen-Kanbur, N. (2017). Sınıf öğretmenlerinin mülteci öğrencilere yönelik tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Sakarya University Journal of Education, 7(2), 310-323. https://doi.org/10.19126/suje.335877
• Sakız, H. (2016). Göçmen çocuklar ve okul kültürleri: Bir bütünleştirme önerisi. Göç Dergisi, 3(1), 65-81. https://doi.org/10.33182/gd.v3i1.555
• Sayın, Y. (2019). Arap Baharı ve Tunus’un Yasemin Devrimi’ni yeniden anlamak. International Journal of Politics and Security, 1(2), 104-121. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/819719 sayfasından erişilmiştir.
• Seydi, A. R. (2014). Türkiye’nin Suriyeli sığınmacıların eğitim sorununun çözümüne yönelik izlediği politikalar. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi(31), 267-305. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sufesosbil/issue/11406/136183 sayfasından erişilmiştir.
• Tabachnick, G. B. & Fidell, S. N. (2007). Using multivariate statistics (3. b.). New York: Harper Collins College.
• Tashakkori, A. & Teddlie, C. (1998). Mixed methodology: Combining qualitative and quantitative approaches. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Temiz, N. D. (2020). Göçmen ve mülteci öğrencilere Türkçe öğretiminde okulda yapılan oryantasyon çalışmalarının rolü. Uluslararası Liderlik Eğitimi Dergisi, 2(2), 45-59. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ijolt/issue/57393/830143 sayfasından erişilmiştir.
• Toker-Gökçe, Ö. (2021). Arap Baharı’nın bir varyantı olarak Suriye iç savaşı ve Esad Rejiminin ayakta kalma nedenleri (2011-2014). Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(2), 24-51. https://doi.org/10.30803/adusobed.945754
• Tosun, A., Yorulmaz, A., Tekin, İ. & Yıldız, K. (2018). Mülteci öğrencilerin eğitim sorunları, eğitim ve din eğitiminden beklentileri: Eskişehir Örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(1), 107-133. https://doi.org/10.17494/ogusbd.457087
• Uçan, A. (2018). Müzik eğitimi (Gen. 4. b.). Ankara: Arkadaş.
• UNHCR. (t.y.). Refugees and Asylum Seekers in Turkey. https://www.unhcr.org/tr/en/refugees-and-asylum-seekers-in-turkey sayfasından erişilmiştir.
• UNICEF (2022). Türkiye’de Geçici Koruma Altında Olan Suriyeli Çocuklara Yönelik Eğitim Müdahalesinin Belgelendirilmesi–Nihai Rapor. https://www.unicef.org/turkiye/media/15891/ file sayfasından erişilmiştir.
• Usta, M. E., Arıkan, İ., Şahin, Y. & Çetin, M. S. (2018). Suriyeli eğitimcilerin gözünden geçici eğitim merkezlerinde karşılaşılan sorunların incelenmesi. Mukaddime, 9(1), 173-188. https://doi.org/10.19059/mukaddime.341921
• Uzun, E. M. & Bütün, E. (2016). Okul öncesi eğitim kurumlarındaki Suriyeli sığınmacı çocukların karşılaştıkları sorunlar hakkında öğretmen görüşleri. Uluslararası Erken Çocukluk Eğitimi Çalışmaları Dergisi, 1(1), 72-83. http://ijeces.hku.edu.tr/tr/pub/issue/22947/175325 sayfasından erişilmiştir.
• Yılmaz, T. (2022). Öğretmen yetiştirme programlarında eğitim politikası reformu: MÖDKÖ (Mülteci öğrencilere dil ve konu öğretimi) infüzyonu modeli. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, 13(26), 169-196. https://dergipark.org.tr/tr/pub/eibd/issue/72529/1095082 sayfasından erişilmiştir.
• Ziya, O. (2012). Mülteci-göçmen belirsizliğinde iklim mültecileri. Türkiye Barolar Birliği Dergisi(99), 229-240. https://tbbdergisi.barobirlik.org.tr/m2012-99-1156 sayfasından erişilmiştir.