Velilere Yönelik Matematik Kaygı Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması

Yıl 2024, Cilt: 22 Sayı: 3, 2247 - 2265, 31.12.2024

Hatice Melike Aras , Mehmet Bekdemir

https://doi.org/10.37217/tebd.1420161

Öz

Bu çalışmanın amacı; ilkokul, ortaokul, lise veya üniversiteye gitmekte olan en az bir çocuğa sahip velilerin kaygı düzeylerini belirlemek için geçerli, güvenilir ve kullanışlı bir ölçek geliştirmektir. Çalışmada nicel araştırma desenlerinden kesitsel tarama yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın katılımcıları, kolay ulaşılabilir örnekleme yöntemine göre belirlenmiştir. Katılımcıların veli olması ve çalışmaya katılmak için gönüllü olması şartları aranmıştır. Toplam 527 veli çalışmaya katılmıştır. Ölçeğin yapı geçerliğini sağlayabilmek için önce 299 velinin verdiği cevaplarla Açımlayıcı Faktör Analizi daha sonra da 228 velinin verdiği cevaplarla İkinci Düzey Doğrulayıcı Faktör Analizi yapılmıştır. Velilerin matematik kaygı düzeylerini belirlemeyi amaçlayan bu çalışmada “Matematik Geçmişi”, “Günlük Yaşam”, “Matematik Desteği” ve “Velinin Gözünden Çocuk” alt faktörlerinden oluşan 5’li Likert tipinde 22 maddelik geçerli, güvenilir ve kullanışlı bir Velilere Yönelik Matematik Kaygı Ölçeği geliştirilmiştir. Velilere Yönelik Matematik Kaygı Ölçeği, alt faktörler olan velilerin geçmiş eğitim yaşantılarına yönelik hissettikleri matematik kaygısı, günlük yaşamda matematikle ilgili bir durumla karşılaştıklarında hissedilen matematik kaygısı, çocuklarına matematik konusunda yardım ederken yaşadıkları matematik kaygısı ve çocuklarının matematik dersi hakkındaki kaygıları yanında genel matematik kaygı düzeylerini belirlemek için de kullanılabilir.

Anahtar Kelimeler

Matematik, Matematik kaygısı, Veli matematik kaygısı, Kaygı ölçeği

Mathematics Anxiety Scale for Parents: Validity and Reliability Study

Öz

The aim of this study is to develop a valid, reliable, and useful scale to determine the anxiety levels of parents who have at least one child attending primary school, middle school, high school, or university. The cross-sectional survey method, one of the quantitative research designs, was used in the study. The participants of the study were determined using the convenience sampling method. Participants were required to be parents and volunteers to participate in the study. A total of 527 parents participated in the study. In order to ensure the construct validity of the scale, first, Exploratory Factor Analysis was conducted with the responses of 299 parents, and then, Second Level Confirmatory Factor Analysis was conducted with the responses of 228 parents. In this study, which aims to determine the mathematics anxiety levels of parents, a valid, reliable and useful 5-point Likert-type 22-item Mathematics Anxiety Scale for Parents consisting of "Mathematics Background", "Daily Life", "Mathematics Support", and "Child from the Parent's Perspective" sub-factors were developed. In addition to the sub-factors of mathematics anxiety felt by parents about their past educational experiences, mathematics anxiety felt when they encounter a situation related to mathematics in daily life, mathematics anxiety experienced while helping their children in mathematics, and anxiety about their children's mathematics lessons, it can also be used to determine general mathematics anxiety levels.

Anahtar Kelimeler

Mathematics, Math anxiety, Parent math anxiety, Anxiety scale

Kaynakça

• Ağdacı, A. Y. (2021). Sekizinci sınıf matematik kaygısı yaşayan öğrencilerin kaygılarının sebeplerinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Alexander, L. & Martray, C. (1989). The development of an abbreviated version of the Mathematics Anxiety Rating Scale. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 22(3), 143-150.
• Aunola, K., Nurmi, J. E., Lerkkanen, M. K., & Rasku-Puttonen, H. (2003). The roles of achievement-related behaviours and parental beliefs in children's mathematical performance. Educational Psychology, 23(4), 403-421.
• Bekdemir, M. (2009). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin matematik kaygı düzeylerinin ve başarılarının değerlendirilmesi. Erzincan University Journal of Science and Technology, 2(2), 169-189.
• Bekdemir, M. (2010). The pre-service teachers’ mathematics anxiety related to depth of negative experiences in mathematics classroom while they were students. Educational Studies in Mathematics, 75(3), 311-328.
• Bozkurt, S. (2012). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinde sınav kaygısı, matematik kaygısı, genel başarı ve matematik başarısı arasındaki ilişkilerin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Büyüköztürk, Ş. (2013). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı (18. b.). Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2022). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem A.
• Cai, J., Moyer, J. C., & Wang, N. (1999). Parental roles in students' learning of mathematics: An exploratory study. Research in Middle Level Education Quarterly, 22(3), 1-18.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., & Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları (2. b.). Pegem Akademi.
• Delioğlu, H. N. (2017). Sekizinci sınıf öğrencilerinin matematik başarısı ile sınav ve matematik kaygısı, matematiğe yönelik özyeterlik algısı arasındaki ilişki (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Dursun, Ş. & Bindak, R. (2011). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin matematik kaygılarının incelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 35(1), 18-21.
• Erkuş, A. (2016). Ölçek geliştirme ve uyarlama çalışmalarındaki sorunlar ile yazım ve değerlendirilmesi. Pegem Atıf İndeksi, 1211, 1224.
• Fennema, E. & Sherman, J. A. (1976). Fennema-Sherman mathematics attitudes scales: Instruments designed to measure attitudes toward the learning of mathematics by females and males. Journal for Research in Mathematics Education, 7(5), 324-326.
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E., & Hyun, H. H. (2012). How to design and evaluate research in education (7. b.). McGraw-Hill.
• Field, A. (2013). Discovering statistics using IBM SPSS statistics. Sage.
• Gough, M. F. (1954). Why failures in mathematics? Mathemaphobia: Causes and treatments. The Clearing House: A Journal of Educational Strategies, Issues and Ideas, 28(5), 290-294.
• Gökbulut, Y. & Şahin, S. (2022). 2010-2021 yılları arasında Türkiye’de yapılan matematik kaygısı ile ilgili lisansüstü tezlerin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Türkiye Bilimsel Araştırmalar Dergisi, 7(1), 147-159.
• Güven, A. & Doğan, M. (2023). 2012-2022 yılları arasında matematik kaygısı üzerine yayınlanmış ulusal tezlerin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 2022(IV), 175-196.
• Kellaghan, T., Sloane, K., Alvarez, B., & Bloom, B. S. (1993). Involving parents in home processes and learning. The home environment and school learning: Promoting parental involvement in the education of children. Jossey-Bass.
• Koca, S. (2011). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin matematik başarı, tutum ve kaygılarının öğrenme stillerine göre farklılığının incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Kozak, M. (2017). Bilimsel araştırma: tasarım, yazım ve yayım teknikleri. Detay.
• Kutluca, T., Alpay, F. N., & Kutluca, S. (2015). 8. sınıf öğrencilerinin matematik kaygı düzeylerine etki eden faktörlerin incelenmesi. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi(25), 202-214.
• Kuzu, Ç. İ. (2021). Aile ve öğretmen yaklaşımlarının matematik kaygı düzeyine etkisi ile ilgili öğrenci görüşleri. EKEV Akademi Dergisi(85), 113-128.
• Levpušček, M. P., Zupančič, M., & Sočan, G. (2013). Predicting achievement in mathematics in adolescent students: The role of individual and social factors. The Journal of Early Adolescence, 33(4), 523-551.
• Liu, Y. (2003). Developing a scale to measure the interactivity of websites. Journal of Advertising Research, 43(2), 207-217.
• Maloney, E. A., Ramirez, G., Gunderson, E. A., Levine, S. C., & Beilock, S. L. (2015). Intergenerational effects of parents’ math anxiety on children’s math achievement and anxiety. Psychological Science, 26(9), 1480-1488.
• Mutlu, Y., Sarı, M. H., & Çam, Z. (2018). Ebeveyn Matematik Kaygısı Ölçeği geliştirme çalışması. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(STEMES 18), 139-145. https://doi.org/10.18506/anemon.463756
• Öztop, F. & Toptaş, V. (2019). İlkokul öğrenci velilerinin matematik kaygı düzeyleri üzerine bir değerlendirme. İlköğretim Online, 18(3), 1043-1068. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2019.609714
• Richardson, F. C. & Suinn, R. M. (1972). The Mathematics Anxiety Rating Scale: Psychometric data. Journal of Counseling Psychology, 19(6), 551–554. https://doi.org/10.1037/h0033456
• Sapma, G. (2013). Matematik başarısı ile matematik kaygısı arasındaki ilişkinin istatistiksel yöntemlerle incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). https://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Shields, D. J. (2006). Causes of math anxiety: The student perspective. Indiana University of Pennsylvania.
• Soni, A. & Kumari, S. (2017). The role of parental math anxiety and math attitude in their children’s math achievement. International Journal of Science and Mathematics Education, 15, 331-347.
• Suinn, R. M. & Winston, E. H. (2003). The Mathematics Anxiety Rating Scale, a brief version: Psychometric data. Psychological Reports, 92(1), 167-173.
• Sümer, N. (2000). Yapısal eşitlik modelleri: Temel kavramlar ve örnek uygulamalar. Türk Psikoloji Yazıları, 3(6), 49–74.
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2007). Using multivariate statistics. Pearson Allyn & Bacon.
• Yetgin, O. & Kara, A. (2018). Ortaöğretim öğrencilerinin matematik kaygısı ve öğrenmeye ilişkin tutumlarının incelenmesi. Yaşadıkça Eğitim, 32(2), 16-27.
• Yıldız, S. G. & Körpeoğlu, S. G. (2020). Ortaokul öğrencilerinin matematik sınav kaygıları üzerine bir araştırma. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 13(72), 610-620.