Opinions of Turkish Teachers About Common Exams Applied in Turkish Lessons

Yıl 2025, Cilt: 23 Sayı: 1, 358 - 381, 30.04.2025

Mehmet Salih Avcı , Faruk Kayman , Veysel Elkatmış

https://doi.org/10.37217/tebd.1470489

Öz

This study aims to determine the opinions of Turkish teachers about the 6th grade Turkish common exams. A case study, one of the qualitative research designs, was used in the research. The research was conducted with 32 Turkish teachers working in Türkiye in the 2023-2024 academic year. A semi-structured interview form was used to collect data, and content analysis method was used for analyzing. According to the findings of the study, most of the participants found the common exam implementation to be beneficial, and they stated that the positive aspects of the implementation outweighed the negative aspects. Teachers, who generally did not see any problems regarding the quality of the questions, mostly stated that the exam was not suitable for the students' levels and all the exam topics could not be completed. Participants suggested that the exams should be held by teachers as before, common exams should be held in all classes and lessons, questions should be more distinctive and selected from the question pool prepared by teachers, the type and number of questions should be increased, the exam should be done by local governments, the workload of teachers should be reduced, common exams should be held at the end of the year or semester, the questions in the excuse exams should be more qualified, and the exam should be online. As a result, collecting feedback from students, teachers and administrators and making improvements in the examination process based on this feedback are the fundamental steps in designing and implementing more effective and fair examination processes. In this way, the quality of the educational system can be improved, and students' success can be measured more accurately.

Anahtar Kelimeler

Turkish lesson , Common exam , Assesment and evaluation , Teacher opinions

Türkçe Öğretmenlerinin Türkçe Derslerinde Uygulanan Ortak Sınavlar Hakkındaki Görüşleri

Öz

Bu çalışmanın amacı, 6. sınıf Türkçe dersi ortak sınavlarıyla ilgili Türkçe öğretmenlerinin görüşlerini belirlemektir. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden durum çalışması kullanılmıştır. Araştırma, 2023-2024 eğitim-öğretim yılında Türkiye’nin çeşitli illerinde görev yapan 32 Türkçe öğretmeni ile gerçekleştirilmiştir. Verilerin toplanmasında araştırmacılar tarafından hazırlanan yarı yapılandırılmış görüşme formu, verilerin analizinde içerik analizi yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın bulgularına göre katılımcıların çoğu ortak sınav uygulamasını faydalı bulduğunu, uygulamanın olumlu yönlerinin olumsuz yönlerinden daha fazla olduğunu belirtmiştir. Soruların niteliği ile ilgili genel olarak herhangi bir sorun görmeyen katılımcılar, çoğunlukla sınavın öğrencilerin seviyelerine göre olmadığını ve sınav konularının yetiştirilemediğini belirtmişlerdir. Katılımcılar, sınavların önceden olduğu gibi öğretmenler tarafından yapılması, ortak sınavların tüm sınıf ve derslerde yapılması, daha ayırt edici soruların sorulması, öğretmenlerin hazırladığı soru havuzundan soru seçilmesi, soru tipi ve sayısının artırılması, sınavın yerel yönetimlerce yapılması, öğretmenin sınava yönelik iş yükünün azaltılması, ortak sınavların yıl veya dönem sonunda yapılması, mazeret sınavı sorularının daha nitelikli olması, sınavın çevrim içi olması gibi önerilerde bulunmuşlardır. Sonuç olarak öğrenci, öğretmen ve yöneticilerden gelen geri bildirimlerin toplanması ve bunlardan hareketle sınav sürecinde iyileştirmeler yapılması, daha etkili ve adil sınav süreçlerinin tasarlanması ve uygulanması için temel bir adımdır. Bu şekilde, eğitim sisteminin kalitesi artırılabilir ve öğrencilerin başarısı daha doğru bir şekilde ölçülebilir.

Anahtar Kelimeler

Türkçe dersi , Ortak sınav , Ölçme ve değerlendirme , Öğretmen görüşleri

Kaynakça

• Akar, Z. (2015). Sekizinci sınıf Türkçe dersi yazılı sınav sorularının merkezî sınav Türkçe soruları ile karşılaştırılması. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Altun, H. & Doğan, M. (2018). TEOG sınavı matematik sorularının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 5(19), 439-447. https://doi.org/10.16990/sobider.4000
• Atila, M. & Özeken, Ö. (2015). Temel Eğitimden Ortaöğretime Geçiş Sınavı: Fen bilimleri öğretmenleri ne düşünüyor? Ondokuz Mayis University Journal of Education Faculty, 34(1), 124-140. https://doi.org/10.7822/omuefd.214999
• Berg, B. L. & Lune, H. (2015). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (H. Aydın, Çev.). Eğitim.
• Bulut, M. (2022). Türkçe öğretiminde ölçme ve değerlendirme. A. Kırkkılıç vd. (Ed.), Türkçe öğretimi, kuram/metodoloji/uygulama içinde (s. 175-185). Anı.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2010). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
• Calp, M. (2007). Özel öğretim alanı olarak Türkçe öğretimi (3. b.). Eğitim.
• Calp, M. & Alpkaya, C. (2021). LGS Türkçe sorularının Türkçe dersi öğretim programı kazanımlarına uygunluğu üzerine bir çalışma. Ana Dili Eğitimi Dergisi 9(2), 632-654.
• Cayhan, C. & Akın, E. (2015). TEOG sınavı Türkçe dersi sorularının Türkçe dersi öğretim programındaki kazanımlar açısından değerlendirilmesi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi(5), 106-114.
• Creswell, J. W. (2013). Nitel araştırma yöntemleri beş yaklaşıma göre nitel araştırma ve araştırma deseni (M. Bütün & S. B. Demir, Çev. Ed.). Siyasal.
• Çavuş, Ş. & Karaman, P. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının ölçme ve değerlendirmeye ilişkin inançları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(2), 394-407.
• Demir, S. C. (2010). 2009 Seviye Belirleme Sınavı (SBS) Türkçe sorularının öğretim programı açısından değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Demirkaya, H. & Karacan, H. (2016). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin inkılâp tarihi ve Atatürkçülük soruları bağlamında TEOG sınavına ilişkin görüşleri. International Journal of Field Education, 2(2), 79-91.
• Erden, B. (2020). Türkçe, matematik ve fen bilimleri dersi beceri temelli sorularına ilişkin öğretmen görüşleri. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(2), 270-292.
• Erol, H. (2016). TEOG sınavında "T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük Dersi" ile ilgili sorulan sorular hakkında sosyal bilgiler öğretmenlerinin görüşleri. Electronic Journal of Social Sciences, 15(57), 548-567. https://doi.org/10.17755/esosder.06825
• Göçer, A. (2007). Türkçe öğretiminde ölçme ve değerlendirme. A. Kırkkılıç vd. (Ed.), İlköğretimde Türkçe öğretimi içinde (s. 431-467). Pegem Akademi.
• Gültekin, İ. & Arhan, S. (2015). Seviye Belirleme Sınavında (SBS) Türkçe alanında sorulan soruların kapsam geçerliliği açısından incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 45(206), 69-96.
• Güneş, F. (2016). Türkçe öğretimi-yaklaşımlar ve modeller (4. b.). Pegem Akademi.
• Kahraman, İ. (2014). Merkezi ortak sınav uygulamasının etkilerine ilişkin öğretmen görüşleri. Tunceli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(4), 54-72.
• Karaoğlu, A. (2014). İlköğretim 4. ve 5. sınıf Fen ve Teknoloji derslerinde kullanılan tamamlayıcı ölçme-değerlendirme yöntemlerinin öğretmen görüşlerine göre incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler ve teknikler. Nobel.
• Kesten, A. & Özdemir, N. (2010). Sosyal bilgiler öğretim programının ölçme-değerlendirme boyutunun öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi: Samsun ili örneği. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(2), 223-236.
• Kızkapan, O. & Nacaroğlu, O. (2019). Fen bilimleri öğretmenlerinin merkezi sınavlara (LGS) ilişkin görüşleri. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 9(2), 701-719.
• Mart, M. T. (2014). Temel eğitimden orta öğretime geçiş sistemi (TEOG) sınavlarına ilişkin öğretmen görüşleri. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• MEB. (2019). Türkçe Dersi Öğretim Programı. https://mufredat.meb.gov.tr/ sayfasından erişilmiştir.
• MEB. (2023). Yazılı ve uygulamalı sınavlar yönergesi. https://odsgm.meb.gov.tr/ sayfasından erişilmiştir.
• MEB Ölçme ve Değerlendirme Yönetmeliği. (2023, 9 Eylül). Resmî Gazete (Sayı: 32304). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2023/09/20230909-2.htm sayfasından erişilmiştir.
• Metin, M. & Demiryürek, G. (2009). Türkçe öğretmenlerinin yenilenen Türkçe öğretim programlarının ölçme-değerlendirme anlayışı hakkındaki düşünceleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 37-51.
• Miles, M, B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: an expanded sourcebook. Sage.
• Ordu, H. H., Engin, A. S., & Topçuoğlu-Ünal, F. (2021). MEB’in 2018-2019 eğitim öğretim yılında LGS’ye yönelik yayınlamış olduğu Türkçe dersi örnek soruları ile 2019 LGS Türkçe sorularının karşılaştırılması. SDU International Journal of Educational Studies, 8(2), 102-113. https://doi.org/10.33710/sduijes.903565
• Öner, G. & Bahadırtaş, Ş. (2022). TEOG’dan LGS’ye geçiş süreci: 8. sınıf branş öğretmenlerinin deneyimleri. Educational Academic Research, 45, 11-23.
• Özbay, M. (2006). Türkçe özel öğretim yöntemleri II. Öncü.
• Reyhanlıoğlu, Ç. & Tiryaki, İ. (2021). Ülkemizde gerçekleştirilen ölçme ve değerlendirme faaliyetlerine genel bir bakış. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 9(16), 70-93.
• Sevim, O. & Yılmaz, D. (2024). 2023 tarihli Türkçe dersi sınav uygulamalarındaki değişikliğe ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi(39), 148-167. https://doi.org/10.29000/rumelide.1469395
• Şad, S. N. & Şahiner, Y. K. (2016). Temel eğitimden ortaöğretime geçiş (TEOG) sistemine ilişkin öğrenci, öğretmen ve veli görüşleri. İlköğretim Online, 15(1), 53-76. https://doi.org/10.17051/io.2016.78720
• Savaş, T., Oğuz, İ., Apat, Y., & Turan, D. (2023). Öğretmenlerin ölçme ve değerlendirme sürecine yönelik görüşleri. Academic Social Resources Journal, 8(53), 3608-3616. http://dx.doi.org/10.29228/asrjou rnal.71976
• Tan, Ş. (2006). Öğretimi planlama ve değerlendirme (10. b.). Pegem Akademi.
• Taşıyaran, M. (2022). LGS Türkçe sorularının öğretim programı, ders kitabı ve bilişsel alan sınıflaması açılarından incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Taşpınar, M. (2009). Yeni ilköğretim 6. sınıf matematik programının ölçme değerIendirme kısmının öğretmen ve öğrenci görüşleri doğrultusunda incelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Tuncel, T. (2015). Lise matematik dersi öğretim programı ölçme-değerlendirme boyutunun öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. (Yüksek Lisans Tezi). http://tez.yok.gov.tr sayfasından erişilmiştir.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2016). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin.