Dundee Mevcut Eğitim Ortamı Değerlendirme Ölçeği (DREEM-TR): Türkçe Uyarlama Çalışması

Yıl 2019, Cilt: 18 Sayı: 56, 16 - 29, 30.12.2019

Barış Sezer , Gülşen Taşdelen Teker , Tufan Aslı Sezer , Melih Elçin

https://doi.org/10.25282/ted.572030

Cited By: 1

Öz

Giriş ve amaç: Eğitim programlarındaki
yenilikler ve derslerdeki öğrenci çeşitliliğinin artması, tıp fakülteleri ile
sağlıkla ilgili diğer fakültelerin eğitim ortamlarını değerlendirme isteğinin
ve ihtiyacının artmasına neden olmuştur. Bu ihtiyaç ve isteğe cevap verebilmek
adına Roff ve arkadaşları (1997) tarafından tıp fakültelerinin eğitim ortamları
ile diğer sağlık eğitimi ortamlarını değerlendirmek amacıyla Dundee Mevcut
Eğitim Ortamı Değerlendirme Ölçeği (DREEM) geliştirilmiştir. Bu araştırma
kapsamında da daha önce yaklaşık 20 farklı ülkede uygulanan bu ölçeğin Türkçeye
uyarlanması amaçlanmıştır.

Gereç ve Yöntem: 50 maddeden oluşan 5’li likert
tipindeki ölçek, 2018-2019 eğitim öğretim yılı güz döneminde Ankara
Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi’nin 2, 3 ve 4.sınıflarında öğrenim gören toplam
392 öğrenciye uygulanmıştır.

Bulgular ve
Sonuç: Ölçeğin
beş faktörlü yapısının incelenmesi amacıyla yapılan doğrulayıcı faktör analizi
sonucunda yedi madde ölçekten çıkarılmıştır. Elde edilen sonuçlarda, 43
maddelik ölçeğin beş faktörlü orijinal yapı ile tutarlı olduğu görülmüştür.
Elde edilen model uyum indeksleri (χ²/sd = 2.21, RMSEA = .061, SRMR =
.061, NFI = .90, NNFI = .95, CFI = .95, IFI = .95) DREEM’in Türkçe formuna ait 43
madde ve beş faktörlü yapının doğrulandığını yansıtmaktadır. DREEM’in Türkçe
formu ile elde edilen ölçümlerin güvenirliği Cronbach alfa iç tutarlılık
katsayısı, test-tekrar test yöntemi ve bileşik güvenirlik katsayıları ile
hesaplanmıştır. Elde edilen güvenirlik katsayıları sırasıyla .91, .99 ve .93 olarak
kestirilmiştir. Uyum geçerliği kapsamında Dundee Mevcut Eğitim Ortamı
Değerlendirme Ölçeği’nin Klinik Öğrenim Çevresi Ölçeği ile arasındaki
korelasyon hesaplanmıştır. Elde edilen bulgular iki ölçekten elde edilen
puanlar arasındaki korelasyonun .53 olduğunu göstermiştir. Ölçekteki maddelerin
ayırt ediciliğini belirlemek amacıyla %27’lik alt-üst grup karşılaştırmaları
ile düzeltilmiş madde toplam korelasyonu hesaplamasına yer verilmiştir. Madde
analizinden elde edilen bulgular, ölçekte yer alan maddelerin tamamının ayırt
edici olduğunu göstermiştir. Bu bulgulara dayanarak, DREEM-TR’nin geçerli ve
güvenilir ölçümler üreten bir ölçme aracı olduğu ve sağlık alanında eğitim
gören tüm öğrencilerin eğitim ortamına yönelik algılarını ölçmek amacıyla
kullanılabileceği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Ölçek uyarlama, eğitim ortamı, değerlendirme, tıp, sağlık

The Dundee Ready Education Environment Measure (DREEM): Turkish Adaptation Study

Öz

Aim: The innovations in the education programs and the increase in the diversity of the student population in the courses have led to an increase in the demands and needs of medical schools and other health sciences faculties to evaluate their educational environments. In order to respond to this need and demand, Roff et al. (1997) developed the The Dundee Ready Education Environment Measure (DREEM) to evaluate the educational environment of medical faculties and other health sciences education environments. Within the scope of this research, it was aimed to adapt this scale to Turkish which was applied in about 20 different countries before. 

Material and Method: The 5-point Likert-type scale consisting of 50 items was applied to 392 students studying in the 2nd, 3rd and 4th grades of Ankara University Faculty of Nursing during the fall semester of 2018-2019 academic year.

Results and Conclusion: As a result of the confirmatory factor analysis conducted to investigate the five-factor structure of the scale, seven items were excluded from the scale. In the results, it was found that the 43-item scale was consistent with the five-factor original structure. The obtained model fit indices (χ2/sd = 2.21, RMSEA = .061, SRMR = .061, NFI = .90, NNFI = .95, CFI = .95, IFI = .95) reflect the validity of 43 items and five factor structure of DREEM-TR. The reliability of the measurements of DREEM-TR was calculated by Cronbach alpha internal consistency, test-retest method and compound reliability coefficients. The obtained reliability coefficients were estimated as .91, .99 and .93, respectively. The correlation between DREEM-TR and the Clinical Learning Environment Scale was calculated for concurrent validity. The results showed that the correlation between the scores obtained from the two scales was .53. In order to determine the discriminatory power of the items in the scale, the calculation of the adjusted item total correlation and the 27% low-high-group comparisons were given. The findings obtained from the item analysis showed that all of the items in the scale were discriminatory. Based on these findings, it can be said that DREEM-TR is a measurement tool that produces valid and reliable measurements and it can be used to measure the perceptions of all students studying in the field of health for their educational environment.

Anahtar Kelimeler

Scale adaptation, educational environment, evaluation, medicine, health

Kaynakça

• 1. Gülpınar M, Yeğen B, Kalaça S. Tıp eğitimi anabilim dalları V. kış okulu sonuç raporu. Tıp Eğitimi Dünyası. 2012;35(35):16-28.
• 2. Demirören M, Palaoglu Ö, Kemahli S, Özyurda F, Ayhan IH. Perceptions of students in different phases of medical education of educational environment: Ankara University Faculty of Medicine. Medical Education Online. 2008;13:1-8.
• 3. Tripathy S, Dudani S. Students’ perception of the learning environment in a new medical college by means of the DREEM inventory. International Journal of Research in Medical Sciences. 2013;1(4):385–391.
• 4. Demiral Yılmaz N, Yalçınkaya M. Tıp öğrencilerinin öğrenme iklimi algılarının; akademik özyeterlik, hekimlik mesleğine yönelik tutum ve akademik başarı açısından incelenmesi. Tıp Eğitimi Dünyası. 2018;53:13-23. DOI: 10.25282/ted.453698
• 5. Genn JM. AMEE Medical Education Guide No. 23 (Part 2): Curriculum, environment, climate, quality and change in medical education – a unifying perspective. Medical Teacher. 2001;23(5):445-454. DOI: 10.1080/01421590120075661
• 6. Bakhshialiabad H, Bakhshi M, Hassanshahi G. Students’ perceptions of the academic learning environment in seven medical sciences courses based on DREEM. Advances in Medical Education and Practice. 2015;6:195-202. DOI: 10.2147/AMEP.S60570
• 7. Miles S, Swift L, Leinster SJ. The Dundee Ready Education Environment Measure (DREEM): A review of its adoption and use. Medical Teacher. 2013;34(9):620-634. DOI: 10.3109/0142159X.2012.668625
• 8. Soemantri D, Herrera C, Riquelme A. Measuring the educational environment in health professions studies: A systematic review. Medical Teacher. 2010;32:947–952. DOI: 10.3109/01421591003686229
• 9. Sunkad MA, Javali S, Shivapur Y, Wantamutte A. Health sciences students’ perception of the educational environment of KLE University, India as measured with the Dundee Ready Educational Environment Measure (DREEM). Journal of Educational Evaluation for Health Professions. 2015;12(37):1-4. DOI: 10.3352/jeehp.2015.12.37
• 10. Al-Ayed IH, Sheik SA. Assessment of the educational environment at the College of Medicine of King Saud University, Riyadh. Eastern Mediterranean Health Journal. 2008;14(4): 953–959.
• 11. Arzuman H, Yusoff MS, Chit SP. Big Sib students’ perceptions of the educational environment at the School of Medical Sciences, Universiti Sains Malaysia, using Dundee Ready Educational Environment Measure (DREEM) inventory. Malaysian Journal of Medical Sciences. 2010;17(3):40–47.
• 12. Mayya SS, Roff S. Students’ perceptions of educational environment: A comparison of academic achievers and under-achievers at Kasturba Medical College, India. Education for Health. 2004;17(3):280–291. DOI: 10.1080/13576280400002445
• 13. Veerapen K, McAleer S. Students’ perception of the learning environment in a distributed medical programme. Medical Education Online. 2010;15:51-68. DOI:10.3402/meo.v15i0.5168
• 14. Roff S, McAleer S. What is educational climate? Medical Teacher. 2001;23(4):333–334. https://doi.org/10.1080/01421590120063312
• 15. Roff S, McAleer S, Harden RM, Al-Qahtani M, Ahmed AU, Deza H, Groenen G, Primparyon P. Development and validation of the Dundee Ready Education Environment Measure (DREEM). Medical Teacher. 1997;19(4):295–299. DOI: 10.3109/01421599709034208
• 16. Dunn S, Burnett O. The development of a clinical learning environment scale. Journal of Advanced Nursing. 1995;22(6):1166-1173. DOI: 10.1111/j.1365-2648.1995.tb03119.x
• 17. Sarı D. Hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin klinik öğrenim çevrelerini değerlendirmelerinin incelenmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir, 2001.
• 18. Beaton DE, Bombardier C, Guillemin F, Ferraz MB. Guidelines for the process of cross-cultural adaptation of self-report measures. Spine. 2000;25(24):3186-3191.
• 19. Geisinger KF. Cross-cultural normative assessment: Translation and adaptation issues influencing the normative interpretation of assessment instruments  Psychological Assessment. 1994;6(4):304-312. DOI: 10.1037//1040-3590.6.4.304
• 20. Çokluk Ö, Şekercioğlu G, Büyüköztürk S. Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LİSREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık; 2010.
• 21. Jöreskog KG, Sörbom D. LISREL 8: User’s guide. Chicago: Scientific Software; 1993.
• 22. Kline RB. Principles and practice of structural equation modeling. New York: The Guilford Press; 2011.
• 23. Tabachnick BG, Fidell, LS. Using multivariate statistics (5th ed.). New York: Allyn and Bacon; 2008.
• 24. Erkuş A. Psikolojide ölçme ve ölçek geliştirme. Ankara: Pegem Akademi Yayınları; 2012.
• 25. Nunnally JC, Bernstein IH. Psychometric theory (3rd Ed.). New York: McGraw-Hill; 1994.
• 26. Fraenkel JR, Wallend NE, Hyun HH. How to design and evaluate research in education. New York: McGraw Hill; 2012.
• 27. Pallant J. SPSS survival manual: A step by step guide to data analysis using SPSS for Windows (6th Edition). England: McGraw-Hill Education; 2016.
• 28. Boztunç Öztürk N, Eroğlu MG, Kelecioğlu H. Eğitim Alanında Yapılan Ölçek Uyarlama Makalelerinin İncelenmesi. Eğitim ve Bilim. 2015;40(178):123-137. DOI: 10.15390/EB.2015.4091