TÜRKÇE ÖĞRETMENİ ADAYLARININ SESLİ OKUMA HATALARI

Yıl 2024, , 668 - 687, 15.06.2024

Selen Diren Topbulut , Yusuf Doğan

https://doi.org/10.7884/teke.1435831

Öz

Bu araştırmanın amacı, Türkçe öğretmeni adayı olan üniversite son sınıf öğrencilerinin sesli okuma sırasında hangi tür okuma hataları yaptıklarını belirlemek ve bu hataların; cinsiyet, aylık kitap okuma sayısı ve akademik genel not ortalaması ile bir ilişkisinin bulunup bulunmadığını tespit etmektir. Araştırma; 2023-2024 eğitim-öğretim yılında, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dalında öğrenim gören 30 dördüncü sınıf öğrencisi ile gerçekleştirilmiştir. Katılımcılara 8. sınıf Türkçe ders kitabından uzman görüşü alınarak seçilen biri öyküleyici diğeri bilgilendirici olmak üzere iki metin okutulmuştur. Nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modelinin kullanıldığı bu araştırmada Türkçe öğretmeni adaylarının 13 farklı sesli okuma hatası yaptığı tespit edilmiştir. Öğretmen adaylarının en fazla “kelimeleri yanlış telaffuz etme, harf değiştirme ve kelimeleri tekrar tekrar okuma” hatalarını yaptıkları belirlenmiştir. Metinleri sesli okurken erkek öğrencilerin kız öğrencilerden daha az hata yaptıkları, akademik genel not ortalaması ve aylık kitap okuma sayısı ile hata oranları arasında düşük düzeyde bir ilişki olduğu ve öğretmen adaylarının öyküleyici metni bilgilendirici metne oranla daha az hatalı okudukları tespit edilmiştir. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda sesli okuma becerisinin geliştirilmesine yönelik öneriler sunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Okuma, Sesli okuma, Sesli okuma hataları, Türkçe öğretmeni adayları

READING ALOUD MISTAKES OF TURKISH TEACHER CANDIDATES

Öz

The aim of this research is to determine what kind of reading mistakes university senior Turkish teacher candidates make during reading aloud and to determine whether these mistakes correlate with gender, number of reading books per month and academic GPA.The research was conducted in the 2023- 2024 Academic Year with 30 fourth grade students studying at Gazi University, Gazi Faculty of Education, Department of Turkish Education. The participants were read two texts, one narrative and the other informative, selected from the 8th grade Turkish language textbook by taking expert opinion. In this research, in which the relational screening model, one of the quantitative research methods, was used, it was determined that Turkish teacher candidates made 13 different reading aloud mistakes. It was determined that teacher candidates made the most mistakes in “mispronouncing words, changing letters and reading words over and over again”. It has been determined that male students make fewer mistakes than female students when reading texts aloud and there is a low level of correlation between academic GPA and the number of monthly book readings with mistake rates, and that prospective teachers read the narrative text with fewer mistakess than the informative text. In line with the results based on results obtained, suggestions were made to improve reading aloud skills.

Anahtar Kelimeler

Reading, Reading aloud, Reading aloud mistakes, Turkish teacher candidates

Kaynakça

• Acat, M. B. (1996). Okuma güçlükleri ile okuduğunu anlama becerisi arasındaki ilişki düzeyi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Aksan. D. (1979). Her yönüyle dil: ana çizgileriyle dilbilim. Ankara: Türk Dil Kurumu.
• Aktaş, Ş. ve Gündüz, O. (2023). Yazılı ve sözlü anlatım: okuma-dinleme, konuşma-yazma. Ankara: Akçağ.
• Akyol, H. (2013). Türkçe ilk okuma yazma öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Alyıldız, A. (2011). Ses temelli cümle yöntemiyle ilk okuma yazma öğretiminde öğrenci hatalarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Anderson, R. C., Hiebert, E. H., Scott, J. A. ve Wilkinson, I. A. G. (1985). Becoming a nation of readers: The report of the commission on reading. Champaign. Urbana-Champaign (ABD): Center for the Study of Reading, University of Illinois.
• Arıcı, A. F. ve Taşkın, Y. (2019). Okuma becerisinin diğer dil becerileriyle ilişkisi. International Journal of Field Education, 5(2), 185-194. https://doi.org/10.32570/ijofe.650240.
• Avşar Tuncay, A. (2021). Okuma güçlüğü yaşayan ilkokul öğrencilerinin okuma hatalarının incelenmesi. Uluslararası Sosyal Bilgilerde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 5(1), 119-134. https://doi.org/10.38015/sbyy.871718.
• Bilge, H. ve Sağır, M. (2017). Ortaokul öğrencilerinin okuma hatalarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi. Ihlara Eğitim Araştırmaları Dergisi, 2(1), 77-88. http://ihead.aksaray.edu.tr/tr/download/article-file/327385 sayfasından erişilmiştir.
• Bulut, P. ve Kuşdemir, Y. (2017). İlkokul öğrencilerinde görülen sesli okuma hatalarının öğretmen gözlemleri ışığında değerlendirilmesi. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 5(1), 1-14. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/323112.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2020). Eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Ceylan, M. (2016). Okuma başarısızlığı olan öğrencilerin farklı metin türlerinde okuma akıcılıklarının incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Chard, D, J., Vaughn, S. ve Tyler, B. J. (2002). A synthesis of research on effective interventions for building reading fluency with elementary students with learning disabilities. Journal of Learning Disabilities, 35(5), 386-406.
• Çalışkan, G. (2023). Türkçe ders kitaplarındaki anlama becerisine ilişkin yöntem ve teknikler üzerine bir inceleme. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, (36), 121-134. https://doi.org/10.29000/rumelide.1369073.
• Çelik, E. (2006). Sesli ve sessiz okuma ile içten okumanın karşılaştırılması. Dicle Üniversitesi Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, (7), 18-30.
• Çifci, M. (2000). Sesli okuma. Bilge Dergisi, 24, 178-183.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu ve Büyüköztürk, Ş. (2021). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik: SPSS ve LISREL uygulamaları. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Değirmenci Gündoğmuş, H. ve Çayır, A. (2023). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin metin türüne göre okuma hatalarının incelenmesi. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (13), 1214-1226. https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1372729.
• Demir, S. ve Özdil, B. G. (2019). Öğretmen görüşlerine göre ortaokul öğrencilerinin konuşma becerileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(3), 865-881. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2019.19.49440-431301.
• Doğan, Y. (2009). Konuşma becerisinin geliştirilmesine yönelik etkinlik önerileri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(1), 185-204.
• Duursma, E., Augustyn, M. ve Zuckerman, B. (2008). Reading aloud to children: the evidence. Archives of Disease in Childhood, 93(7), 554-557. Doi:10.1136/adc.2006.106336.
• Eselioğlu, H., Set, S. ve Yücel, A. (2021). Ortaokul ve imam hatip ortaokulu 8. sınıf Türkçe ders kitabı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• Ghani, A., Muslim, N. H. ve Zakaria, M. N. (2020). The effects of gender and academic achievement on reading fluency among year 2 malaysian school children. International Journal of Pediatric Otorhinolaryngology, 132, 1-6, 109907.
• Green, J. L. ve Harker, J. O. (1982). Reading to children: A communicative process. J.A. Langer ve M.T. Smith- Burke (Eds.), Reader meets author / bridging the gap: A psycholinguistic and sociolinguistic perspective (pp. 196-221). Newark, DE: International Reading Association.
• Gülerer, S. ve Batur, Z. (2004). Yanlış okuma tutum ve davranışları. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 1-12.
• Karaağaç, G. (2002). Dil, tarih ve insan. Ankara: Akçağ Yayıncılık.
• Karakaya, İ. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Tanrıöğren, A. (Ed.), Bilimsel araştırma yöntemleri içinde (s. 57-84). Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Kardaş İşler, N. ve Şahin, A. E. (2016). Bir ilkokul 4. sınıf öğrencisinin okuma bozukluğu ve anlama güçlüğü: bir durum çalışması. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 4(2), 174-186. https://doi.org/10.16916/aded.23121.
• Kuruoğlu, G. ve Şen, N. (2018). Okuma güçlüğü yaşayan ortaokul öğrencilerin yaptıkları okuma hatalarının incelenmesi. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 4(2), 101-110.
• Lane, H. B. ve Wright, T. L. (2007). Maximizing the effectiveness of reading aloud. The Reading Teacher, 60(7), 668-675. https://doi.org/10.1598/RT.60.7.7
• Marr, M. B., Algozzine, B., Nicholson, K. ve Dugan, K. K. (2011). Building oral reading fluency with peer coaching. Remedial and Special Education, 32(3), 256–264. https://doi.org/10.1177/0741932510362202.
• MEB. (2019). Türkçe dersi öğretim programı (1-8. sınıflar). Ankara.
• National Reading Panel (NRP). (2000). https://www.nichd.nih.gov/sites/default/files/publications/pubs/nrp/Documents/report.pdf
• Oğuzhan, F., Kavcar, O. ve Hasırcı, S. (2016). Türkçe öğretimi: Türkçe ve sınıf öğretmenleri için. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Pircioğlu, A. (2016). Ölçünlü Türkiye Türkçesini okulda öğrenen çocukların okuma yanlışlarını düzeltmede ve onları akıcı okumaya ulaştırmada tekrarlı okuma yaklaşımının etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Rize: Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Rasinski, T. (2004). Assessing reading fluency. Honolulu (ABD): Pacific Resources for Education and Learning (PREL).
• Rasinski, T. (2014). Fluency matters. International Electronic Journal of Elementary Education, 7(1), 3-12.
• Sidekli, S. (2010). İlköğretim 5. sınıf öğrencilerinin okuma ve anlama becerilerinin geliştirilmesi: eylem araştırması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Sidekli, S. ve Yangın, S. (2005). Okuma güçlüğü olan öğrencilerin okuma becerilerinin geliştirilmesine yönelik bir uygulama. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 11, 393-413.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenilirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Topping, K. J. (1998). Peer assessment between students in college and university. Review of Educational Research, 68(3), 249-27. https://doi.org/10.2307/1170598
• Topping, K. J. (2009). Peer assessment. Theory into Practice, 48(1), 20-27. https://doi.org/10.1080/00405840802577569.
• Uçgun, D. (2007). Konuşma eğitimini etkileyen faktörler. Niğde Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22(1), 59-67.
• Yalçın, A. (2018). Türkçenin öğretimi yöntemleri: yeni yaklaşımlar. Ankara: Akçağ Yayıncılık.
• Yılmaz, M. (2006). İlköğretim 3. Sınıf öğrencilerinin sesli okuma hatalarını düzeltmede ve okuduğunu anlama becerilerini geliştirmede tekrarlı okuma yönteminin etkisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.