Öz
In Ahmet Mithat Efendi’s narration which was indited as a story teller tale and monolog, the institution of marriage was discussed; concepts such as beauty, ugliness, love, envy, equity and loyalty that affect women-men relationships were handled. Ahmet Mithat who included himself in the narration as a writer, started out promising to tell a tale at the beginning but continued with the meta fiction method. Mrs Mahcemal and Mr Cemal who are the major characters of the narration and who appear towards the end of the narration are an ugly but a happy husband and wife. Ahmet Mithat’s one of the first novels, “Tale of Wife and Husband” which was published in 1875 is an important work in terms of reflecting the writer’s appreciation of the institution of marriage, the sense of equity in women-men relationships, men’s and society’s perspective of women in Reform Era; and it is also worth studying since the writer can relate the narrator, readers and the text in an amusing relation.
Anahtar Kelimeler
Ahmet Mithat Efendi the institution of marriage Husband and Wife Tale Reform women-men relationships.
Kaynakça
- ABDULAH, S. (2013). Karı Koca Masalı ve Puslu Kıtalar Atlası: Bir Üstkurmaca İncelemesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- AHMET MİTHAT (1999).Karı Koca Masalı ve Ahmet Mithat Bibliyografyası. (haz. ve çev. Nüket Esen). İstanbul: Kaf Yayıncılık.
- AKDENİZ, S. (2008).Tanzimat Dönemi Edebiyatçılarının Kadın Problemine Yaklaşım Biçimleri. cws.emu.edu.tr/en/conferences/2nd_int/pdf/safiye%20akdeniz.pdf adresinden 002014 tarihinde edinilmiştir.
- DİLBER, C. K. ve ÇAĞLAYAN, N. (2010). Ahmet Mithat Efendi’nin Karı Koca Masalı’nda Anlatı Araçlarının Tespiti ve İncelenmesi, Turkish Studies, 5(1), 930-953.
- DURGUN, H. H. (2008). Ahmet Mithat Efendi’nin Edebiyat Teorisi, Tarihi ve Eleştirisine Dair Görüşleri Üzerinde Bir İnceleme. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- ENGİNÜN, İ. (2006). Yeni Türk Edebiyatı Tanzimat’tan Cumhuriyet’e (1839-1923). İstanbul: Dergâh Yayınları.
- ESEN, N. (2012). Ahmet Mithat’ın Okuyucusu. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 47, 97-104.
- ESEN, N. (2014). Hikâye Anlatan Adam: Ahmet Mithat. İstanbul: İletişim Yayınları.
- GÖKÇEK, F. (2008). Bir Postmodern Anlatı Örneği Olarak “Fehmi K.’nın Acayip Serüvenleri”nin “Karı Koca Masalı” ile İlişkisi Üzerine, Hikâyenin Bugünü Bugünün Hikâyesi; 80 Sonrası Türk Hikâyesi Sempozyumu, İstanbul: Ümraniye Belediyesi Yayınları, s. 266-273. https://www.yumpu.com/tr/document/view/10487607/80-sonrasiturk-hikayesi-sempozyumu-19-20-ekim adresinden 25.07.2014 tarihinde edinilmiştir. KARA, H. (2012). Anlatıda Bir “Cevelan”: Karı Koca Masalı’nda İstitrâtî-Anlatı ve İşlevi. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 47, s. 105-126. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/iutded/article/viewFile/1023022346/1023020882 adresinden 06.05.2014 tarihinde edinilmiştir.
- KARABULUT, M. (2013). Tanzimat Dönemi Türk Romanında Kadın Üzerine Tematik Bir İnceleme, Erdem Dergisi, S. 64, s. 49http://turkoloji.cu.edu.tr/pdf/mustafa_karabulut_tanzimat_donemi_roman_kadin.pdf adresinden 06.05.2014 tarihinde edinilmiştir.
- MORAN, B. (2003). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: İletişim Yayınları.
- NAMLI, T. (2010). Tanzimat Devri Türk Romanında Sosyal Tenkit. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- OKAY, O. (1991). Batı Medeniyeti Karşısında Ahmed Midhat Efendi. İstanbul: MEB.
- ÖZDEMİR, M. (2008). II. Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e Divan Edebiyatı Tartışmaları. İstanbul: Timaş Yayınları.
- ÖZÖN, M. N. (1985). Türkçede Roman. İstanbul: İletişim Yayınları.
- PARLA, J. (2001). Don Kişot’tan Bugüne Roman. (3. basım). İstanbul: İletişim Yayınları.
Öz
Ahmet Mithat Efendi’nin meddah hikâyesi tarzında ve monolog şeklinde kaleme aldığı anlatıda evlilik kurumu ele alınmakta; kadın-erkek ilişkilerinde etkili olan güzellik, çirkinlik, sevgi, kıskançlık, eşitlik ve sadakat gibi kavramlar işlenmektedir. Kendini yazar olarak anlatıya dâhil eden Ahmet Mithat, masal anlatma vaadi ile başladığı anlatıyı üstkurmaca bir yöntemle sürdürür. Anlatının temel karakterleri olan ve karşımıza ancak anlatının sonuna yaklaşırken çıkan Mahcemal Hanım ile Cemal Bey, anlatının karı koca tipleridir ve özellikleri çirkin ama mutlu bir çift olmalarından ibarettir. Ahmet Mithat’ın 1875’te yayınlanan ilk eserlerinden olan Karı Koca Masalı; yazarın evlilik kurumuna verdiği önemi, kadın-erkek ilişkilerinde eşitlik anlayışını, Tanzimat döneminde erkeklerin ve toplumun kadına bakışını yansıtması bakımından önemli bir eser; yazar, anlatıcı, okuyucu ve metin arasında eğlenceli bir ilişki kurmayı başarması noktasında da incelemeye değer bir anlatıdır.
Anahtar Kelimeler
Ahmet Mithat Efendi evlilik kurumu Karı Koca Masalı Tanzimat kadın-erkek ilişkileri.
Kaynakça
- ABDULAH, S. (2013). Karı Koca Masalı ve Puslu Kıtalar Atlası: Bir Üstkurmaca İncelemesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- AHMET MİTHAT (1999).Karı Koca Masalı ve Ahmet Mithat Bibliyografyası. (haz. ve çev. Nüket Esen). İstanbul: Kaf Yayıncılık.
- AKDENİZ, S. (2008).Tanzimat Dönemi Edebiyatçılarının Kadın Problemine Yaklaşım Biçimleri. cws.emu.edu.tr/en/conferences/2nd_int/pdf/safiye%20akdeniz.pdf adresinden 002014 tarihinde edinilmiştir.
- DİLBER, C. K. ve ÇAĞLAYAN, N. (2010). Ahmet Mithat Efendi’nin Karı Koca Masalı’nda Anlatı Araçlarının Tespiti ve İncelenmesi, Turkish Studies, 5(1), 930-953.
- DURGUN, H. H. (2008). Ahmet Mithat Efendi’nin Edebiyat Teorisi, Tarihi ve Eleştirisine Dair Görüşleri Üzerinde Bir İnceleme. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- ENGİNÜN, İ. (2006). Yeni Türk Edebiyatı Tanzimat’tan Cumhuriyet’e (1839-1923). İstanbul: Dergâh Yayınları.
- ESEN, N. (2012). Ahmet Mithat’ın Okuyucusu. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 47, 97-104.
- ESEN, N. (2014). Hikâye Anlatan Adam: Ahmet Mithat. İstanbul: İletişim Yayınları.
- GÖKÇEK, F. (2008). Bir Postmodern Anlatı Örneği Olarak “Fehmi K.’nın Acayip Serüvenleri”nin “Karı Koca Masalı” ile İlişkisi Üzerine, Hikâyenin Bugünü Bugünün Hikâyesi; 80 Sonrası Türk Hikâyesi Sempozyumu, İstanbul: Ümraniye Belediyesi Yayınları, s. 266-273. https://www.yumpu.com/tr/document/view/10487607/80-sonrasiturk-hikayesi-sempozyumu-19-20-ekim adresinden 25.07.2014 tarihinde edinilmiştir. KARA, H. (2012). Anlatıda Bir “Cevelan”: Karı Koca Masalı’nda İstitrâtî-Anlatı ve İşlevi. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi, 47, s. 105-126. http://dergipark.ulakbim.gov.tr/iutded/article/viewFile/1023022346/1023020882 adresinden 06.05.2014 tarihinde edinilmiştir.
- KARABULUT, M. (2013). Tanzimat Dönemi Türk Romanında Kadın Üzerine Tematik Bir İnceleme, Erdem Dergisi, S. 64, s. 49http://turkoloji.cu.edu.tr/pdf/mustafa_karabulut_tanzimat_donemi_roman_kadin.pdf adresinden 06.05.2014 tarihinde edinilmiştir.
- MORAN, B. (2003). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: İletişim Yayınları.
- NAMLI, T. (2010). Tanzimat Devri Türk Romanında Sosyal Tenkit. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Elazığ: Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- OKAY, O. (1991). Batı Medeniyeti Karşısında Ahmed Midhat Efendi. İstanbul: MEB.
- ÖZDEMİR, M. (2008). II. Meşrutiyet’ten Cumhuriyet’e Divan Edebiyatı Tartışmaları. İstanbul: Timaş Yayınları.
- ÖZÖN, M. N. (1985). Türkçede Roman. İstanbul: İletişim Yayınları.
- PARLA, J. (2001). Don Kişot’tan Bugüne Roman. (3. basım). İstanbul: İletişim Yayınları.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 26 Eylül 2014 |
| Gönderilme Tarihi | 26 Eylül 2014 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2014 |