İŞGAL VE HUKUK: İŞGAL DÖNEMİ OSMANLI HÜKÛMETLERİNİN ÇIKARDIĞI HUKUKİ METİNLER VE BU METİNLERDE İŞGAL GÜÇLERİNİN ETKİSİ (1918- 1922)

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 3, 0 - 0, 15.09.2016

Mehmet Çanlı

Öz

Bu çalışmada İstanbul’un işgali sonrasında Osmanlı Hükûmetleri
tarafından çıkarılan hukuki metinler üzerinde durulmuştur. Konu, dönemin
düsturları taranarak ortaya konulmaya çalışılmıştır. Bu dönemde ne tür
hukuki metinler yayınlanmıştır? Bunların tasnifi nasıl yapılabilir? Çıkarılan
hukuki metinlerde işgal kuvvetlerinin etkisi var mıdır? İşgal yönetiminde
kanunlar işler mi? Veya kanun nasıl yapılır? … Bu çalışma da bu sorulara
cevap aranmaktadır. Bununla birlikte Osmanlı yöneticilerinin tutum ve
davranışları ortaya konulmaktadır.
Bu dönemde ülke, genel olarak günü birlik emir ve talimatlarla
yönetilmeye çalışılmıştır. Meclis kapalıdır. Bundan dolayı da ihtiyaç
duyulduğu için irade ve kararnameler çıkarılmıştır. Çok sık hükûmet
değişikliği yaşanmıştır. Her hükûmet değişikliğinde, işgalcilerin etkisiyle
birbirine tezat emir ve kanunlar çıkarılmıştır. İşgalin ilk yıllarında padişaha
yapılan baskılar sonucunda birçok irade, uygulamaya konulmuştur. Bu
iradelerin büyük bir kısmı, işgalcilerin ve gayrimüslimlerin alacaklarının
tahsili ve yeni imtiyazların verilmesiyle ilgilidir. Bu konuda Fransızlar, ön
plana çıkmaktadır. Bu dönemdeki işgalcilerin baskısı, mevzuata diplomatik
bir üslupta yansımıştır.

Anahtar Kelimeler

İstanbul’un işgali, Mütareke Dönemi Osmanlı Yönetimi, Osmanlı Kanunları, Osmanlı Kararnameleri, Osmanlı Nizamnameleri, Osmanlı Gayrimüslim Hukuku, Ermeni Nizamnamesi, Kapitülasyonlar

Kaynakça

• ARSLAN, A. (2005). Kutsal Ermeni Papalığı Eçmiyazin Kilisesinde Stratejik Savaşlar.