7. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN OKUMA STRATEJİLERİ ÜSTBİLİŞSEL FARKINDALIK DÜZEYLERİ İLE OKUDUĞUNU ANLAMA BECERİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 4, 2502 - 2517, 15.12.2018

Hatice Altunkaya Yusuf Sülükçü

Öz

Okuma becerisi eğitiminin nihai hedefi okuduğunu tam olarak
anlayabilen bireyler yetiştirmektir. Bu çalışmada, 7. sınıf öğrencilerinin
okuma stratejileri üstbilişsel farkındalık ile okuduğunu anlama düzeyleri arasındaki
ilişki ve bunların cinsiyet değişkenine göre farklılaşıp farklılaşmadığı araştırılmıştır.
Nicel araştırma yöntemlerinden tarama yöntemi ile gerçekleştirilen ve 217 7.
sınıf öğrencisinin yer aldığı çalışma neticesinde öğrencilerin okuma stratejilerini desteklemeve genel okuma stratejisiortalaması, orta, problem çözme stratejisiortalaması
yüksek,okuduğunu anlama ortalaması 16,793±5,985 (Min=3; Maks=33) düşük olarak
saptanmıştır. Öğrencilerin cinsiyete göre okuma stratejileri üstbilişsel
farkındalık düzeylerinin, ölçeğin tüm alt boyutlarında kızlar lehine
farklılaştığı sonucu ortaya çıkmıştır. Cinsiyet değişkenine göre okuduğunu
anlama düzeyinde de kızların erkek öğrencilere göre daha başarılı oldukları
sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Okuduğunu anlama, Okuma stratejileri üstbilişsel farkındalık, 7. sınıf

Kaynakça

• Altunkaya, H. (2017). İlkokul beşinci sınıf öğrencilerinin okuma kaygıları ile okuduğunu anlama becerileri arasındaki ilişki. International Journal of Language Academy, 5(3), 106-121.
• Altunkaya, H. (2018). Ortaokul 8. sınıf öğrencilerinin okur özyeterlikleri ile okuduklarını anlama becerileri arasındaki ilişki. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(1), 202-219.
• Ateş, A. (2013). Üniversite öğrencilerinin okuma stratejileri üstbilişsel farkındalık düzeyleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 2(4), 258-273.
• Arı, G. (2014). The effects of SQ3R and DR-TA reading strategies used by fifth grades tudents on comprehension.Journal of Theory and Practice in Education, 10(2), 535-555.
• Aybek, B. & Aslan, S. (2016). Öğretmen adaylarının üstbilişsel okuma stratejilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. International Journal of SocialScience, 49, 533-546.
• Baltaş, Z. (2004). E-Öğrenciler nasıl öğreniyor: üstbiliş. Kaynak Dergisi, 20, 11-15.
• Başaran, M. (2013). 4. sınıf öğrencilerinin üstbilişsel okuma stratejilerini kullanma durumları ve bu stratejilerle okuduğunu anlama arasındaki ilişki. TurkishStudies - InternationalPeriodicalForTheLanguages, LiteratureandHistory of TurkishorTurkic, 8(8), 225-240.
• Başaran, M. (2014). 4. sınıfseviyesindeekrandanvekâğıttanokumanınokuduğunuanlama, okumahızıvemetnekarşıgeliştirilentutumüzerindekietkisi. UşakÜniversitesiSosyalBilimlerDergisi, 7(2), 248-268.
• Baydık, B. (2011). Okuma güçlüğü olan öğrencilerin üstbilişsel okuma stratejilerini kullanımı ve öğretmenlerinin okuduğunu anlama öğretim uygulamalarının incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 36(162), 301-319.
• Benzer, A. (2016). Türkçe ve fen bilgisi öğretmen adaylarının okuduğunu anlama ve okuma stratejilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. TheJournal of AcademicSocialScienceStudies, 43, 21-30.
• Bozkurt, M. &Memiş, A. (2013). Beşinci sınıf öğrencilerinin üstbilişsel okuduğunu anlama farkındalığı ve okuma motivasyonları ile okuma düzeyleri arasındaki ilişki. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD),14(3), 147-160.
• Cantrell, S.,&Carter, J. (2009). Relationshipsamonglearnercharacteristicsandadolescents' perceptionsaboutreadingstrategyuse. Reading Psychology, 30, 195–224.
• Cemiloğlu, M. &Ogur, E. (2016). Okuma öğretiminde biliş ve üst-biliş stratejileri, Uluslararası Hakemli İnsan ve Sanat Araştırmaları Dergisi, Haziran, 118-137.
• Cromley, J. G.,&Azevedo, R. (2007). Testingandrefiningthedirectandinferentialmediation model of readingcomprehension. Journal of EducationalPsychology, 99(2), 311-325. doi:10.1037/0022-0663.99.2.311
• Çetinkaya Edizer, Z. (2014). Türkçe öğretmen adaylarının kitap okuma alışkanlığına ilişkin tutumları ile üst bilişsel okuma stratejilerini kullanım düzeyleri arasındaki ilişki. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(2), 645-658.
• Duman, M. & Arsal, Z. (2015). Türkçe dersinde bilişsel farkındalık okuma stratejileri öğretiminin etkililiği. Millî Eğitim, 206, 5-15.
• Erdem, C. (2012). Türk dili ve edebiyatı öğretmen adaylarının okuma stratejilerini kullanma düzeyleri. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 1(4), 162-186.
• Erdağı Toksun, S. (2015). Türkçe öğretmenlerinin okuma stratejileri bilişsel farkındalık becerilerini kullanma düzeylerine ilişkin bir araştırma (Kars ili örneği). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Konya:Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Flavell, J. H. (1979). Metacognitionandcognitivemonitoring: A newarea of cognitive–developmentalinquiry. AmericanPsychologist, 34(10), 906-911.
• Gündemir, Y. (2002). İlköğretim sekizinci sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama becerilerinin gelişimlerinin ölçülmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara:Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Karasar, N. (2004). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Nobel.
• Koç, C. & Arslan, A. (2017). Ortaokul öğrencilerinin akademik öz yeterlik algıları ve okuma stratejileri bilişüstü farkındalıkları. YYÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 14(1), 745-778.
• Köse, N. (2016). Üniversite öğrencilerinin okuma sürecinde üstbilişsel stratejileri kullanma durumları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bartın:Bartın Üniversitesi.
• Köseoğlu, E. (2011). İlköğretim 7. sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Elâzığ:Fırat Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kozminsky, E.,&Kozminsky, L. (2001). How do general knowledgeandreadingstrategiesabilityrelatetoreadingcomprehension of highschoolstudents at differenteducationallevels? Journal of Research in Reading, 24, 187–204. doi:10.1111/1467-9817.00141
• Kuşdemir, Y. & Katrancı, M. (2016). Okumada kaygı ve anlama: Ana fikri bulamıyorum öğretmenim! Eğitim ve Bilim, 41(183), 251-266.
• MEB. (2016). Uluslararası öğrenci değerlendirme programı 2015 ulusal raporu.http://pisa.meb.gov.tr/wp-content/uploads/2014/11/PISA2015_UlusalRapor.pdf
• Meng, L.,Muñoz, M., Hess, K. K. &Liu, S. (2016): Effectiveteachingfactorsandstudentreadingstrategies as predictors of studentachievement in PISA 2009: thecase of Chinaandthe United States, EducationalReview, DOI: 10.1080/00131911.2016.1155537 To link tothisarticle: http://dx.doi.org/10.1080/00131911.2016.1155537
• Muijselaara , M. M. L.,Swartb , N. M., Steenbeek-Plantingb, E. G., Droopb, M., Verhoevenb, L.andJonga, P. F. (2017). Developmentalrelationsbetweenreadingcomprehensionandreadingstrategies. ScıentıfıcStudıes of Reading,21(3), 194–209 http://dx.doi.org/10.1080/10888438.2017.1278763
• Mokhtari, K.,& Reichard, C. A. (2002). Assessingstudents' metacognitiveawareness of readingstrategies. Journal of EducationalPsychology, 94(2), 249-259.
• Oluk, S. &Başöncül, N. (2009). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerin üstbiliş okuma stratejilerini kullanma düzeyleri ile fen-teknoloji ve Türkçe ders başarıları üzerine etkisi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 17(1), 183-194.
• Özdemir, S. (2018). Öğretmen adaylarının okuma stratejilerini kullanma düzeyleri. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 296-315.
• Öztürk, E. (2012). Okuma stratejileri üstbilişsel farkındalık envanteri’nin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. İlköğretim Online, 11(2), 292-305 http://ilkogretimonline.org.tr
• Peverly, S. T.,Brobst, K. E., & Morris, K. S. (2002). Thecontribution of readingcomprehensionabilityandmetacognitivecontroltothedevelopment of studying in adolescence. Journal of Research in Reading, 25, 203–216. doi:10.1111/1467-9817.00169
• Pressley, M. (2002). Metacognitionand self-regulatedcomprehension. In A. E. Farstrup& S. J. Samuels (Eds.), Whatresearch has to say aboutreadinginstruction(pp. 291–309). Newark, DE: International Reading Association.
• Sallabaş, M. E. (2008). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin okumaya yönelik tutumları ve okuduğunu anlama becerileri arasındaki ilişki. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(16), 141-155.
• Samuelstuen, M. S.,&Bråten, I. (2005). Decoding, knowledge, andstrategies in comprehension of expositorytext. ScandinavianJournal of Psychology, 46, 107–117. doi:10.1111/j.1467-9450.2005.00441.x
• Sert, A. (2010). İlköğretim altıncı sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama becerilerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya:Selçuk Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Sweet, A. P. & Snow, C. (2002).Reconceptualizing reading comprehesion. L. B. Gambrell, C. C. Block ve M. Pressley (Ed.). İn Improving comprehesion instruction (1. bs., s. 17-53). San Francisco: Jossey-Bass.
• Topuzkanamış, E. (2009). Öğretmen adaylarının okuduğunu anlama ve okuma stratejilerini kullanma düzeyleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
• Uçar-Rasmussen, M. &Cora-İnce, N. (2017).Özel öğrenme güçlüğü olan bireylere üstbilişsel okuduğunu anlama stratejilerinin öğretiminde sesli düşünme yönteminin etkililiği. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(4), 2180-2201.
• Ülper, H. (2010). Okuma ve anlamlandırma becerilerinin kazandırılması.Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Ülper, H., Çetinkaya, G. & Bayat, N. (2017). Okuduğunu anlama testinin geliştirilmesi. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 18(1), 175-187.
• Yıldız, M. (2013). Okuma motivasyonu, akıcı okuma ve okuduğunu anlamanın beşinci sınıf öğrencilerinin akademik başarılarındaki rolü. TurkishStudies-İnternationalPeriodicalforTheLanguages, LiteratureandHistory of TurkishorTurkic, 8(4), 1461-1478.