YALNIZIZ’DA İNSANIN ANLAMLANDIRILMASI MESELESİ

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 1, 348 - 361, 15.03.2019

Özden Savaş

Öz

Peyami
Safa’nın en beğendiği eseri olan Yalnızız,
ele aldığı konular; insana bir birey olarak vermek istediği mesajlar ve
kurgusal yapısı açısından dikkat çekici bir romandır. Yazarın bu romanda
kişileri; çeşitli roller ve karakterlerle simgeleştirdiği, belli anlamlar
etrafında oluşturduğu ve bu anlamlar yoluyla okuru yönlendirmek istediği
görülmektedir. Çalışmanın konusu da Peyami Safa’nın Yalnızız romanında, artık gitgide yalnızlaşan ve birey olma yolunda
kısırlaşan insanı anlamlandırma meselesine yaklaşımı, konuyu ele alış biçimi ve
bu noktada okura ulaşma çabasının açıklanmasıdır. Böylelikle yazarın insan
açısından ele aldığı meseleler, özellikle Simeranya adını verdiği ütopik
dünyası üzerinden kurmaya çalıştığı sosyal düzen ve sistemin temelinde yatan
insan algısı, hatta bu açıdan yazarın düştüğü ikilemler ile bazı anlamsal
eksiklik ve karmaşıklıkların ortaya konması amaçlanmıştır. Romanda ideal insan
tipi olarak öne çıkan Samim’in diğer roman kişileriyle olan diyaloglarından ve
anlatıcı yoluyla öğrenilen düşüncelerinden yola çıkarak yazarın; insanın varoluşsal
bunalımına nasıl eğildiğini, vurgulamaya çalıştığı ideal insanın ve ötekinin
eylemlerine yönelttiği bakış açısını değerlendirmek mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Peyami Safa, roman, yalnızlık, insan, anlam

Kaynakça

• Aytaç, G. (1999). Çağdaş Türk romanları üzerine incelemeler. Ankara: Gündoğan Yayınları.
• Byung, C. (2017). Şiddetin topolojisi. İstanbul: Metis Yayınları.
• Estes, C. (2017). Kurtlarla koşan kadınlar. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Frankl, V. E. (1992). İnsanın anlam arayışı. Ankara: Feryal Matbaası.
• Gündoğan, A. (2010). Bergson. İstanbul: Say Yayınları.
• Heidegger, (2003). M. metafizik nedir?. İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Hollis, J. (2004). Satürn’ün gölgesinde. İstanbul: Sistem Yayınları.
• http://www.turkedebiyatiisimlersozlugu.com/index.php?sayfa=detay&detay=943[15 Kasım 2017]
• Karataş, T., (2002). Peyami safa’nın yalnızız romanı. Hece Dergisi Roman Özel Sayısı, Ankara.
• Kuran, Ş. B. (2018). Peyami safa’nın insanları. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Mengüşoğlu, T. (2015). İnsan felsefesi. İstanbul: Doğu Batı Yayınları.
• Moran, B. (2002). Türk romanına eleştirel bir bakış. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Safa, P. (1999). Sanat edebiyat tenkit. İstanbul: Ötüken Yayınları.
• Safa, P. (2001). Yalnızız. İstanbul: MEB Yayınları.
• Ulvi, A., Peyami safa ile bir sohbet. Online Edebiyat Arşivi, http://epigraf.fisek.com.tr (7 Nisan 2018).
• Yetim, Ü. (2001). Toplumdan bireye mutluluk resimleri, İstanbul: Bağlam Yayınları.