ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRETMEN ÖZYETERLİK İNANÇ DÜZEYLERİ İLE İŞ HAYATINA HAZIRBULUNUŞLUKLARININ İNCELENMESİ

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 1, 549 - 567, 15.03.2019

Büşra Koçak Macun Bilal Macun Serdar Safalı

Öz

Araştırmanın amacı öğretmen
adaylarının öğretmen özyeterlik düzeyleri ile iş hayatına hazırbulunuşluk
düzeylerinin incelenmesidir. Çalışmada ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır.
Araştırmanın evrenini 2016-2017 eğitim öğretim yılında Ağrı İbrahim Çeçen
Üniversitesi Eğitim Fakültesinde dördüncü sınıfta öğrenim görmekte olan
öğretmen adayları oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise, tesadüfi
yöntemle seçilen 249 öğretmen adayından oluşmaktadır. Araştırmada öğretmen
adaylarının öğretmen özyeterlik inanç düzeyinin cinsiyet, bölüme istekli gelme
değişkenlerine göre anlamlı fark gösterdiği; iş hayatına hazırbulunuşluk
düzeylerinin ise cinsiyete, bölüme istekli gelme ve akademik başarı puanına
göre anlamlı fark gösterdiği tespit edilmiştir. Öğretmen adaylarının özyeterlik
inanç düzeyi ve ile iş hayatına hazırbulunuşluk düzeyleri arasında orta düzeyde
pozitif yönlü bir ilişki olduğu tespit edilmiştir. 

Anahtar Kelimeler

Öğretmen adayı, özyeterlik, iş hayatı, hazırbulunuşluk

Kaynakça

• Akbulut, E. (2006). Müzik öğretmeni adaylarının mesleklerine ilişkin özyeterlik inançları. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(2), 24-33.
• Akkoyunlu B. ve Orhan F. (2003). Bilgisayar ve öğretim teknolojileri eğitimi (BÖTE) bölümü öğrencilerinin bilgisayar kullanma öz-yeterlik inancı ile demografik özellikleri arasındaki ilişki. [Elektronik versiyon]. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 2(3), 86-93.
• Atıcı, M. (2000). İlkokul öğretmenlerinin sınıf yönetiminde yetkinlik beklentisi rolünün İngiltere ve Türkiye’de seçilen bir araştırma grubu üzerinde incelenmesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Leicester: Leicester Üniversitesi.
• Bandura, A. (1986). Social foundations of thought and action: A social cognitive theory. Englewood Cliffs, NJ: Prentice-Hall.
• Bandura, A. (1995). Exercise of personal and collective efficacy in changing societies. Self-efficacy in changing societies. Cambridge University Press.
• Başer, N., Günhan, B. C. ve Yavuz G. (2005). İlköğretim öğretmen adaylarının ve öğretmenlerin öğretmen yeterlik algılarının karşılaştırılması üzerine bir araştırma. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi. (s. 515-521), Denizli: Pamukkale Üniversitesi.
• Berkant, H. G. ve Ekici, G. (2007). Sınıf öğretmeni adaylarının fen öğretiminde öğretmen öz-yeterlik inanç düzeyleri ile zekâ türleri arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(1), 113-132.
• Betoret, F. D. (2006). Stressors, self-efficacy, coping resources, and burnout among secondary school teachers in Spain. Educational Psychology, 26, 519-539.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem.
• Caprara, G. V., Barbaranelli, C., Steca, P. & Malone, P. S. (2006). Teachers’ self-efficacy beliefs as determinants of job satisfaction and students' academic achievement: A study at the school level. Journal of School Psychology, 44, 473-490.
• Chan, D. W. (2003). Multiple intelligences and perceived self-efficacy among chineese secondary school teachers in Hong Kong. Educational Psychology, 23(5), 521-533.
• Cheung, Y. H. (2008). Teacher efficacy: a comparative study of Hong Kong and Shanghai primary inservice teachers. Australian Educational Researcher, 35(4), 103-123.
• Cho, Y. & Shim, S. S. (2013). Predicting teachers’ achievement goals for teaching: The role of perceived school goal structure and teachers' sense of efficacy. Teaching and Teacher Education, 32, 12-21.
• Christensen, B. L., Johnson Burke, R. & Turner, A. L. (2015). Research methods design and analysis (araştırma yöntemleri desen ve analiz). (çev. ed. Ahmet AYPAY). 2. Baskı. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Creswell, J. W. (2013). Araştırma deseni. (çev. ed. Selçuk Beşir Demir). İstanbul: Eğiten Kitap.
• Çakıroğlu, J., Çakıroğlu, E. & Boone W. J. (2005). Pre-service teacher selfefficacy beliefs regarding science teaching: A comparison of preservice teachers in Turkey and the USA. Science Educator, 14(1), 31-40.
• Çapri, B. ve Çelikkaleli, Ö. (2008). Öğretmen adaylarının öğretmenliğe ilişkin tutum ve mesleki yeterlik inançlarının cinsiyet, program ve fakültelerine göre incelenmesi. İnönü Ünv. Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(15), 33-53.
• Çetin, B. (2007). Sınıf öğretmenliği anabilim dalı 3. sınıf öğrencilerinin matematik ve fen bilgisi öğretimi öz-yeterliklerinin incelenmesi. VI. Ulusal Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu. Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 27-29 Nisan 2007.
• Dellinger, A. B., Bobbett, J. J., Olivier, D. F. & Ellet C. D. (2008). Measuring teachers selfefficacy beliefs: Development and use of the TEBS-Self. Teaching and Teacher Education, 24(3), 751–766.
• Ekici, G. (2008). Sınıf yönetimi dersinin öğretmen adaylarının öğretmen öz-yeterlik algı düzeyine etkisi. Hacettepe Eğitim Fakültesi Dergisi, 35, 98-110.
• Erişen, Y. ve Çeliköz, N. (2003). Öğretmen adaylarının öğretmenlik davranışları açısından kendilerine yönelik yeterlilik algıları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 1(4), 427-439.
• Gencer, A. S. ve Çakıroğlu, J. (2007). Turkish pre-service science teachers’ efficacy beliefs regarding science teaching and their beliefs about classroom management. Teaching and Teacher Education, 23(5), 664-675.
• Gerçek, C., Yılmaz, M., Köseoğlu, P. ve Soran, H. (2006). Biyoloji eğitimi öğretmen adaylarının biyoloji öğretiminde öz-yeterlik inançları. A. Ü. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 39(1), 57-73.
• Guo, Y., Connor, C. M., Yang, Y., Roehrig, A. D. & Morrison, F. J. (2012). The effects of teacher qualification, teacher self-efficacy, and classroom practices on fifth graders’ literacy outcomes. The Elementary School Journal, 113, 3-24.
• Guo, Y., Dynia, J. M., Pelatti, C. Y. & Justice, L. M. (2014). Self-efficacy of early childhood special education teachers: Links to classroom quality and children's learning for children with language impairment. Teaching and Teacher Education, 39, 12-21.
• Holzberger, D., Philipp, A. & Kunter, M. (2013). How teachers’ self-efficacy is related to instructional quality: A longitudinal analysis. Journal of Educational Psychology, 105, 774-786.
• Kalaian, H. A. & Freeman, D.J. (1994). Gender differences in self-confidence and educational beliefs among secondary teacher candidates. Teaching and Teacher Education, 10(6), 647-658.
• Kaufman, S. E. & Sawyer, B. E. (2004). Primary-Grade teachers’ self-efficacy beliefs, attitudes: toward teaching and discipline and teaching practice priorities in relation to the responsive classroom approach. The Elementary School Journal, 104(4), 321-341.
• Kiremit, H. Ö. (2006). Fen bilgisi öğretmenliği öğrencilerinin biyoloji ile ilgili özyeterlik inançlarının karşılaştırılması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kurbanoğlu, S. S. (2004). Özyeterlik inancı ve bilgi profesyonelleri için önemi. Bilgi Dünyası, 5(2), 137-152.
• Miller, A. D., Ramirez, E. M.. & Murdock, T. B. (2017). The influence of teachers’ self-efficacy on perceptions: Percieved teacher competence and respect and student effort and achievement. Teaching and Teacher Education, 64, 260-269.
• Morgül, İ., Seçken, N. & Yücel, A. S. (2016). Kimya öğretmen adaylarının öz-yeterlik inançlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(1), 62-72.
• Mudasiru, O. Y. (2005). An investigation into teacher’s self-efficacy in implementing computer education in Nigerian secondary schools. Meridian: A Middle School Technologies Journal, 8(2), 1-5.
• Oğan, E., Oğan, Y. & Kamacı, A. (2016). Meslek yüksekokulu öğrencilerinin iş hayatına hazırbulunuşluklarının belirlenmesi. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(4), 118-143.
• Oğuz, A. & Topkaya, N. (2008). Ortaöğretim alan öğretmenliği öğrencilerinin öğretmen öz-yeterlik inançları ile öğretmenliğe ilişkin tutumları. Akademik Bakış Dergisi, 14, 23-36.
• Özdemir, S. M. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretim sürecine ilişkin öz-yeterlik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Egitim Yönetimi Dergisi, 14(2), 277-306.
• Romi, S. & Leyser, Y. (2006). Exploring inclusion preservice training needs: a study of variables associated with attitudes and self-efficacy beliefs. European Journal of Special Needs Education, 21(1), 85-105.
• Skaalvik, E. M. & Skaalvik, S. (2007). Dimensions of teacher self-efficacy and relations with strain factors, perceived collective teacher efficacy and teacher burnout. Journal of Educational Psychology, 99, 611-625.
• Şahin Taşkın, Ç. ve Hacıömeroğlu, G. (2010). Öğretmen özyeterlik inanç ölçeğinin Türkçeye uyarlanması ve sınıf öğretmeni adaylarının özyeterlik inançları. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 27, 63-75.
• Şeker, H., Deniz, S. ve Görgen, D. (2005). Tezsiz yüksek lisans öğretmen adaylarının öğretmenlik yeterlikleri üzerine değerlendirmeleri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 42, 237-253.
• Tucker, C. M., Porter, T., Reinke, W. M., Herman, K. C., Ivery, P. D., Mack, C. E., & Jackson, E. S. (2005). Promoting teacher efficacy for working with culturally diverse students. Preventing School Failure: Alternative Education for Children and Youth, 50(1), 29-34.
• Üstüner, M., Demirtaş, H., Cömert, M. & Özer, N. (2009). Ortaöğretim öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları (secondary school teachers’ self-efficacy beliefs). Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17, 1-16.
• Vardarlı, G. (2005). İlköğretim II. kademe öğrencilerinin genel özyeterlik düzeylerinin yordanması. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir: Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yaman, S., Koray, Ö. C. ve Altunçekiç, A. (2004) Fen bilgisi öğretmen adaylarının öz-yeterlik inanç düzeylerinin incelenmesi üzerine bir araştırma. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(3), 355-366.
• Yenice, N. (2012). Öğretmen adaylarının öz-yeterlik düzeyleri ile problem çözme becerilerinin incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 39, 36-58.
• Yenilmez, K. ve Kakmacı, Ö. (2008). İlköğretim matematik öğretmenliği bölümü öğrencilerinin Özyeterlilik inanç düzeyleri. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 1-21.
• Yılmaz M., Gerçek, C., Köseoğlu, P. ve Soran, H. (2006). Hacettepe üniversitesi biyoloji öğretmen adaylarının bilgisayarla ilgili öz-yeterlik inançlarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 278-287.
• Zee, M., & Koomen, H. M. (2016). Teacher self-efficacy and its effects on classroom processes, student academic adjustment, and teacher well-being: A synthesis of 40 years of research. Review of Educational Research, 86, 981-1015.
• http://www.myk.gov.tr/index.php/tr/mevzuat (Erişim Tarihi: 28.08.2018).