İSTANBUL YÜKSEK ÖĞRETMEN OKULUNUN KISA TARİHÇESİ

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 1, 603 - 631, 15.03.2019

Sabri Becerikli Becerikli Muammer Demirel

Öz

Osmanlı
sivil modern okullarının ilk örneği olan Rüştiye mekteplerine öğretmen
yetiştirmek amacıyla 1848 tarihinde Darülmuallimin açılmıştır. 1868’de ise sıbyan
mekteplerine öğretmen yetiştirmek için Darülmualliminin Sıbyan şubesi, 1876’da
ise lise seviyesinde öğretmen yetiştirmek için İdadi şubesi açılmış fakat bu
şube uzun ömürlü olmamıştır. 1880 senesinde kapatılmış olan İdadi şubesi 1891
tarihli irade ile Âlî ismiyle tekrardan açılmıştır. Âlî şubesi 1924 yılında
Yüksek Muallim Mektebi ve otuzlu yıllarda İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu adını
almıştır. Yüksek Öğretmen Okulu Cumhuriyet Dönemi başından 1978 yılına kadar
lise öğretmeni yetiştirmek üzere Türkiye eğitim tarihinde önemli bir rol
almıştır.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen Yetiştirme, Darülmuallimin, Yüksek Öğretmen Okulu

Kaynakça

• Akyüz, Y. (2011). Türk eğitim tarihi (19. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Altın (2009). II. Abdülhamid ve II. Meşrutiyet devirlerinde öğretmen yetiştirme meselesi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Ankara Üniversitesi, Ankara.
• Bayata, N. (2011). Giderayak anılar. Ankara: Ankamat Matbaacılık.
• Bayata, N. (2014). İstanbul (Çapa) yüksek öğretmen okulu anıları. Ankara: Ankamat Matbaacılık.
• Demir, R. (2002). Işığı arayan genç -Yüksek muallim’linin hikâyesi. Ankara: Palme Yayıncılık.
• Demirel, M., & Becerikli, S. (2017). Bursa eğitim enstitüsü. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30(1), 341-374.
• Duman, T. (1991). Türkiye’de ortaöğretime öğretmen yetiştirme (tarihi gelişimi). İstanbul: Millî Eğitim Basımevi. Eşme, İ. (2001). Yüksek öğretmen okulları. İstanbul: Bilgi-Başarı Yayınevi.
• Ergin, O. (1977). Türk maarif tarihi (1-2). İstanbul: Eser Matbaası.
• Ferid. (1325a). Darülmuallimin-i âliyenin lağvı üzerine Maarif Nezaretine açık mektup. Dârüşşafaka, 6, 281-284.
• Ferid. (1325b). Darülmuallimin-i Âliyenin lağvı üzerine Maarif Nezaretine açık mektup. Dârüşşafaka, 7, 313-315.
• Fındıkoğlu, Z. F. (1948). Yüksek muallim mektebi ve bugünkü durumu. Yeni Bilgi, 1(10), 44-50.
• Gelişli, Y. (2006). Öğretmen yetiştirmede Ankara yüksek öğretmen okulu uygulaması. İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
• İbrahim Alaaddin (1923). Darülmuallimin ve darülmuallimat-ı âliye teşkilatı, Muallimler Mecmuası, 1(5), 74-76.
• Kavcar, C. (1982). Tarihe karışan bir öğretmen yetiştirme modeli: yüksek öğretmen okulu. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 1(15), 197-214.
• Ladd, A. J. (1907). École normale supérieure, an historical sketch. North Dakota: The Herald Publishing Company.
• Maarif Vekilliği. (1939). Birinci Maarif şûrası. 17/29.07.1939.
• Mahmud Cevat İbnü’ş Şeyh Nâfi. (2001). Maârif-i umûmîye nezâreti târihçe-i teşkîlât ve icrââtı-xıx. asır Osmanlı Maârif târihi. (Haz. T. Kayaoğlu). Ankara: Yeni Türkiye
• Millî Eğitim Bakanlığı (1949). Eğitim enstitüleri ve yüksek öğretmen okulu teşkilatı hakkında proje. Ankara: Millî Eğitim Basımevi.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (1947). Üçüncü millî eğitim şûrası. 2/10.12.1946.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (1949). Dördüncü millî eğitim şûrası. 21/31.08.1949.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (1961). Öğretmen yetiştirme komitesi raporu ve on yıllık plan. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (1961). Türkiye eğitim millî komisyonu raporu. İstanbul: Millî Eğitim Basımevi.
• Millî Eğitim Bakanlığı. (1962). Yedinci millî eğitim şûrası. 05/15.01.1962.
• Öztürk, C. (1998). Türkiye’de dünden bugüne öğretmen yetiştiren kurumlar. İstanbul: Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Yayınları.
• Öztürk, C. (2007). Atatürk devri öğretmen yetiştirme politikası. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Satı. (1327). Darülmualliminin bir senelik hayatı, Tedrisat-ı İbtidaiye Mecmuası, Nazariyât ve Malûmât Kısmı, 2(15), 81-85.
• Satı. (1334). Meşrutiyetten sonra maarif tarihi. Muallim, 2(19), 654-665.
• Smith, R. J. (1982). The ecole normale supérieure and the third republic. New York: State University of New York Press.
• Taşer, S. (2010). Tanzimat’tan Cumhuriyet’e modernleşme sürecinde öğretmen yetiştiren kurumlarda eğitim yönetimi ve denetimi. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Ünal, U. & Birbudak, T. S. (2013). İstanbul dârülmuallimîni (1948-1924). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi.