BURGAZİ FÜTÜVVETNAMESİ’NİN TRAVNİK NÜSHASI ÜZERİNE NOTLAR

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 3, 1313 - 1336, 03.10.2019

Kaan Yılmaz

Öz

Mevcut bilgilerimize göre Burgâzî nisbetiyle anılan “Yahya bin
Halil Çoban”ın “Fütüvvetnâme”si hâlâ ilk Türkçe fütüvvetname olma özelliğini
korumaktadır. Eserin nüshaları hakkındaki bilgileri bir araya getiren son
çalışmalara bakıldığında dünyanın farklı ülkelerinde bulunan yaklaşık on dokuz
nüshanın varlığından söz edilmiştir.

Bu çalışmada, 13. yüzyılda yazıldığı tahmin edilen, bilindiği
kadarıyla elimizdeki en eski nüshası 1507 istinsah tarihli olan Burgâzî Fütüvvetnamesi’nin, Bosna
Hersek’te katolag kaydı tutulmuş bulunan fakat daha önce Türkiye’deki
literatüre bilgisi henüz yansımamış 1574 istinsah tarihli başka bir nüshası
konu edilmektedir. Bosna Hersek Cumhuriyeti Travnik Arşivinde R 34 katalog
numarasıyla kayıtlı bulunan bu nüsha, bilinmeyen bir müstensih tarafından
istinsah edilmiştir.

Bu çalışmada öncelikle söz konusu nüsha tanıtılmıştır. Daha sonra
bu nüshanın bilinen en eski nüshayla karşılaştırması yapılmıştır. Bu
karşılaştırma esnasında yer yer Burgazi
Fütüvvetnamesi’nin diğer nüshaları üzerine yapılan metin çalışmalarına da
müracaat edilmiştir. Böylelikle karşılaştırılan nüshalardan hereketle metin
akışı ve metinde geçen kelimelerin okunuşuyla ilgili tespitlerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Ahilik, fütüvvetname, Burgazi Fütüvvetnamesi, Travnik nüshası

Kaynakça

• Canan, İ. (1998). Hz. İbrahim’den mesajlar. Ankara: Şule Yayınları.
• Çağatay, N. (1989). Bir Türk kurumu olan ahilik. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Gölpınarlı, A. (1952’den Ayrı Basım). İslam ve Türk illerinde fütüvvet teşkilatı ve kaynakları. İktisat Fakültesi Mecmuası, 13(1–4).
• Gölpınarlı, A. (1953). Burgâzî ve fütüvvet-nâmesi. İktisat Fakültesi Mecmuası, 15(1–4), 73–153.
• Jahić, M. (2015). Katalog Arapskih, Turskih i Perziskih Rukopisa. Kantonalni arhiv Travnik – Al-Furqān Fondacija za islamsko naslijeđe London, London – Travnik.
• Kayaoğlu, İ. (1982). Halife en-Nasır’ın fütüvvete girişi ve bir fütüvvet buyrultusu. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 25(1), 221-227.
• Köprülüzade, M. F. (1918). Türk edebiyatında ilk mutasavvıflar. İstanbul: Matbaa-i Amire.
• Köprülüzade, M. F. (1991). Osmanlı Devletinin kuruluşu. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
• Pala, A. (2007). Türk kültür tarihinin bir kaynağı olarak Burgazi Fütüvvetnamesi. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırmaları Dergisi, 44, 183-237.
• Pala, İ. (1989). Ansiklopedik divan şiiri sözlüğü, Cilt: I-II. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Taeschner, F. (1928). Das Futuvvetname des Jahja b. Halil. Orientalistische Literaturzeitung. Nu: 12.
• Türk Dil Kurumu (1995). Tarama sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Yılmaz, K. (2006). Burgazi Fütüvvetname (Dil İncelemesi-Metin-Sözlük). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya: Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.