YABANCI DİL OLARAK TÜRKÇE ÖĞRETİMİ DERS KİTAPLARINDAKİ METİN ALTI SORULARININ YENİLENMİŞ BLOOM TAKSONOMİSİ’NE GÖRE İNCELENMESİ

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 4, 2198 - 2214, 15.12.2019

Mustafa Ulutaş , Mehmet Kara

Öz

Yabancı
dil olarak Türkçe öğretiminde ders kitapları en önemli ve temel
materyallerdendir. Türkiye’de, yabancılara Türkçe öğretimi alanına hizmet eden
ders kitabı setlerinin sayısı oldukça azdır. Az sayıdaki bu kitaplar da
araştırmacılar tarafından çeşitli çalışmalara konu edilmiştir. Dil öğrenenlerin
her bir dil basamağında sergilemeleri gereken dil becerileri göz önünde
bulundurulduğunda, ders kitaplarının bu becerileri sağlamada bilişsel beceri
basamaklarını takip etmesinin önemli olduğu düşünülmektedir. Bu çalışma, Türkçenin
yabancı dil olarak öğretiminde kullanılan Gazi Yabancılar İçin Türkçe ve
İstanbul Yabancılar İçin Türkçe ders kitaplarındaki (B2 ve C1) okuduğunu anlama
metin altı sorularını, Yenilenmiş Bloom Taksonomisi’ne göre sınıflandırma ve kitaplarla
ilgili değerlendirmelerde bulunmayı amaçlamaktadır. Çalışma, nitel araştırma
yöntemleri mantığına uygun olarak kurgulanmış ve doküman incelemesine dayalı
bir araştırma modeli benimsenmiştir. İncelenen kitaplarda yer alan metin altı
sorularının Yenilenmiş Bloom Taksonomisi bilişsel süreç boyutunun temel
düzeyinde (hatırlama, anlama, uygulama) yoğunlaştığı; üst düzey bilişsel
becerileri (çözümleme, değerlendirme, yaratma) işaret eden soru sayısının
oldukça az olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi, ders kitapları, okuma etkinlikleri, Yenilenmiş Bloom Taksonomisi

Kaynakça

• Altun, H. ve Doğan, M. (2018). TEOG sınavı matematik sorularının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi. Sosyal Bilimler Dergisi, 5(19), 439-447.
• Anderson, L. W. ve Krathwohl, D. R. (ed.).(2001). A taxonomy for learning, teaching, and assessing: A revision of Bloom’s Taxonomy of educational objectives. USA: Longman.
• Arı, A. (2013) Bilişsel alan sınıflamasında yenilenmiş Bloom, SOLO, Fink, Dettmer taksonomileri ve uluslararası alanda tanınma durumları. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(2), 259-290.
• Arseven, A., Şimşek, U. ve Güden, M. (2016). Coğrafya dersi yazılı sınav sorularının yenilenmiş Bloom Taksonomisi’ne göre analizi. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 40(1), 243-258.
• Aslan, F. (ed.).(2015). İstanbul yabancılar için Türkçe ders kitabı b2. İstanbul: Kültür Sanat.
• Aslan, F. (ed.).(2015). İstanbul yabancılar için Türkçe ders kitabı b2. İstanbul: Kültür Sanat.
• Aslan-Efe, H. ve Efe, R. (2018). 9. sınıf biyoloji dersi öğretim programındaki kazanımların yenilenmiş Bloom Taksonomisi’ne göre karşılaştırılması: 2013, 2017 ve 2018 yılları. International Journal of New Trends in Arts, Sports &Science Education, 7(3), 1-10.
• Avşar, G. ve Mete, F. (2018). Türkçe öğretim programlarında kullanılan fiillerin yenilenmiş̧ Bloom taksonomisine göre sınıflandırılması. Karaelmas Journal of Educational Sciences, 6, 75-87.
• Ayvacı, H. Ş. ve Türkdoğan, A. (2010). Yeniden yapılandırılan Bloom taksonomisine göre fen ve teknoloji dersi yazılı sorularının incelenmesi. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 7(1), 13-25.
• Bahar, M. A. (2015). 11. sınıf dil ve anlatım ders kitaplarının dil bilgisi öğretimi açısından incelenmesi. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 3(1), 9-26.
• Bloom B. S., Engelhart M. D., Furst E. J., Hill W. H. ve Krathwohl D. R. (1956). Taxonomy of educational objectives: The classification of educational goals. USA: Longmans.
• Bümen, N. T. (2006). Program geliştirmede bir dönüm noktası: Yenilenmiş Bloom taksonomisi. Eğitim ve Bilim, 31(142), 3-14.
• Cangüven, H. D., Öz, O., Binzet, G. ve Avcı, G. (2017). Milli Eğitim Bakanlığı 2017 fen bilimleri taslak programının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi. International Journal of Eurasian Education and Culture, 2, 62-80.
• Durukan, E. ve Demir, E. (2017). 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe dersi öğrenci çalışma kitaplarındaki etkinliklerin Bloom’un yenilenmiş taksonomisine göre sınıflandırılması. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 6(3), 1619-1629.
• Eroğlu, D. ve Sarar-Kuzu, T. (2014). Türkçe ders kitaplarındaki dilbilgisi kazanımlarının ve sorularının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre değerlendirilmesi. Başkent University Journal Of Education, 1(1), 72-80.
• Forehand, M. (2005). Bloom’s taxonomy: Original and revised. in M. Orey (ed.), Emerging perspectives on learning, teaching, and technology. https://www.d41.org/cms/lib/IL01904672/Centricity/Domain/422/BloomsTaxonomy.pdf (Erişim Tarihi: 27.06.2019).
• Günaydın, S. (2018). Bloom dijital taksonomisine genel bir bakış. International Journal of Computers in Education, 1(1), 39-48.
• Keray, B. (2012). Söyleşi metinleri yoluyla sekizinci sınıf öğrencilerinin soru sorma becerilerinin yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya: Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kurt, M. ve Temur, N. (ed.). (2013). Yabancılar için Türkçe: B2 düzeyi. Ankara: Gazi Üniversitesi TÖMER.
• Kurt, M. ve Temur, N. (Ed.).(2013). Yabancılar için Türkçe: C1 düzeyi. Ankara: Gazi Üniversitesi TÖMER.
• Miles, M. B. ve Huberman, A. M. (2016). Nitel veri analizi: Genişletilmiş bir kaynak kitap. (çev. Altun, S. A. ve Ersoy, A.). Ankara: Pegem Akademi.
• Oktay, M. R. (2015). Yabancılara Türkçe öğretı̇mı̇ ders kitaplarındaki metin altı sorularının Bloom taksonomisi’ndeki bilişsel düzeyler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Başkent Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Özdemir, S. M., Altıok, S. ve Baki, N. (2015). Bloom’un yenilenmiş taksonomisine göre sosyal bilgiler öğretim programı kazanımlarının incelenmesi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 4(3), 363-375.
• Savaş, Ö. (2014). Ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki dinleme etkinliklerinin güncelleştirilmiş Bloom Sınıflaması’na göre üst düzey bilişsel beceriler açısından değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bolu: Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Şanlı, C. ve Pınar, A. (2017). Sosyal bilgiler dersi sınav sorularının yenilenen Bloom taksonomisine göre incelenmesi. İlköğretim Online, 16(3), 949-959.
• Topçu, E. (2017). TEOG Tarih sorularının yenilenmiş Bloom taksonomisine göre analizi. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(9), 321-335.
• Tutkun, Ö. F., Demirtaş, Z., Arslan, S. ve Gür Erdoğan, D. (2015). Revize Bloom taksonomisinin genel yapısı: Gerekçeler ve değişiklikler. The Journal of Academic Social Science Studies, 32(2015), 57-62.
• Ulum, H. (2017). MEB İlkokul 2, 3 ve 4. sınıf Türkçe ders ve çalışma kitaplarında yer alan etkinliklerin yenilenmiş Bloom taksonomisine göre incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin: Mersin Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Yakalı, D. (2016). TEOG sınavlarındaki matematik sorularının yenilenmiş Bloom taksonomisi ve öğretim programına göre değerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri Ankara: Seçkin.
• Yurdabakan, İ. (2012). Bloom’un revize edilen taksonomisinin eğitimde ölçme ve değerlendirmeye etkileri. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(2), 327-348.
• Zorluoğlu, S. L., Güven, Ç. ve Korkmaz, Z. H. (2017). Yenilenmiş Bloom taksonomisine göre analiz örneği: 2017 Taslak ortaöğretim kimya dersi öğretim programı. Mediterranean Journal of Humanities, 7(2), 467-479.