LİSE ÖĞRENCİLERİNİN OKUMAYA İLİŞKİN TUTUMLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: 4, 2240 - 2255, 15.12.2019

Alper Aytaç Necip Kaygısız

Öz

Bu
araştırmanın amacı lise öğrencilerinin okumaya ilişkin tutumlarını çeşitli
değişkenler açısından incelemektir. Araştırmanın çalışma grubunu Bursa’da bir
devlet lisesinde öğrenim görmekte olan 522 lise öğrencisi oluşturmuştur. Veri
toplama aracı olarak “Okumaya Yönelik Tutum Ölçeği” kullanılmıştır. Verilerin analizinde
aritmetik ortalama, standart sapma, bağımsız t testi ve tek yönlü varyans
analizi kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre lise öğrencilerinin okumaya
ilişkin tutumlarının yüksek düzeyde olduğu bulunmuştur. Bunun yanı sıra lise
öğrencilerinin okumaya ilişkin tutumlarının cinsiyet ve evde kitaplık bulunma
değişkenlerine göre ise anlamlı şekilde farklılaştığı tespit edilmiştir. Buna
göre kız öğrencilerin okumaya ilişkin tutumlarının nispeten daha yüksek olduğu
belirlenmiştir. Ayrıca evde kitaplığı bulunan öğrencilerin okumaya ilişkin
tutumlarının nispeten daha yüksek olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Okuma, tutum, okuma tutumu, lise öğrencileri

Kaynakça

• Akbaba, R. S. (2017). Türkçe öğretmeni adaylarının okuma alışkanlıkları ve okumaya yönelik tutumları. İnternational Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 12(18), 35-52.
• Akkaya. N. ve Özdemir, S. (2013). Ortaöğretim öğrencilerinin okumaya yönelik tutumlarının incelenmesi (İzmir Buca Örneği). Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(1), 75-96.
• Akyol, H. (2006). Türkçe öğretim yöntemleri. Ankara: Kök Yayıncılık.
• Arkonaç, A. (2001). Sosyal psikoloji. İstanbul: Alfa Basım Yayım Dağıtım.
• Askov, E. & Fishbach, T. (1973). An investigation of primary pupils’ attitudes toward reading. Journal of Experimental Education, 41, 1–7.
• Aydoğdu, Ö. (2012). Investigating the correlation between reading attitudes and academic success of elementary students with structural equation modelling. International Social Science Education of Journal, 2(1), 62-74.
• Balcı, A. (2009). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin kitap okuma alışkanlığına yönelik tutumları. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 6(11). 265-300. Balcı, A. (2013). Okuma ve anlama eğitimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Balcı. A., Uyar. Y. ve Büyükikiz, K.K. (2012). İlköğretim 6. sınıf öğrencilerinin okuma alışkanlıkları, kütüphane kullanma sıklıkları ve okumaya yönelik tutumlarının incelenmesi. Turkish Studies-International Periodical for the Languages. Literature and History of Turkish or Turkic.
• Baş, G. (2012). Reading attitude of high school students: an analysis from different variables. International Journal on New Trends in Education and Their Implications, 3(2), 47-58
• Başaran. M. ve Ateş, S. (2009). İlköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin okumaya ilişkin tutumlarının incelenmesi. Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(1).
• Baştuğ, M. (2014). The structural relationship of reading attitude, reading comprehension and academic achievement. International J. Soc. Sci. & Education, 4(4), 931-946.
• Can, R., Türkyılmaz, M. ve Karadeniz, A. (2010). Ergenlik dönemi öğrencilerinin okuma alışkanlıkları. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(3), 1-21.
• Çeçen, M. A. ve Deniz, E. (2015). Lise öğrencilerinin okumaya yönelik tutumlari (Diyarbakır İli Örneği). Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 12(30), 193-212.
• Dedeoğlu, H. ve Ulusoy, M. (2013). Sınıf öğretmeni adaylarının okuma tutumları. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 1 (2), 80-88.
• Demirel, Ö. (1999). Türkçe öğretimi. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Durualp, E., Çiçekoğlu, P. ve Durualp, E. (2013). Sekizinci sınıf öğrencilerinin kitap okumaya yönelik tutumlarının internet ve kitap okuma alışkanlıkları açısından incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi Sayı, 2(1), 115-132.
• İşeri, K. (2010). İlköğretim ikinci kademe öğrencilerinin okuma tutumlarının incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 7(2), 468-487.
• Karacan, E. (2000). Çocuklarda dil gelişimini etkileyen faktörler. Sürekli Tıp Eğitim Dergisi, 7, 254-258.
• Karakaş, Ö. (2013). 8. Sınıf öğrencilerinin okuma tutumları üzerine bir araştırma (MEB tarafından ortaokul öğrencilerine önerilen 100 temel eser örneğinde). Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Afyon: Afyon Kocatepe Üniversitesi.
• Karasar. N. (2006). Bilimsel araştırma yöntemi (16. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karatay, H. (2014). Okuma eğitimi: Kuramdan uygulamaya. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Koçak, B., Çermik, F., Polat, S. ve Şahin, N. (2016). Öğretmen adaylarının kitap okuma tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 5(1), 395-411.
• Knuver, A.W.M. & Brandsma, H.P. (1993). Cognitive and affective outcomes in school effectiveness research. School Effectiveness and School Improvement, 4, 189–204.
• Kovacıoğlu. N. (2006). İlköğretim ikinci sınıflarında aile çevresi ve çocuğun okumaya karşı tutumu ile okuduğunu anlama becerisi arasındaki ilişkiler. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi.
• McKenna. M. C.. D. J. Kear. & R. A. Ellsworth (1995) Children’s attitudes toward reading: A national survey. Reading Research Quarterly, 30, 934-956.
• Morgan, G. A., Leech, N. L., Gloeckner, G. W. & Barrett, K. C. (2004). SPSS for introductory statistics: Use and interpretation (2nd ed.). Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• Neuman, S. (1986).The home environment and fifth-grade students’ leisure reading. Elementary School Journal, 83, 131-137.
• Özgüven, E. İ. (1994). Psikolojik testler. Ankara: PDREM Yayınları.
• Parker, A. & Paradis, E. (1986). Attitude development toward reading in grades one through six. The Journal of Educational Research, 79(5), 313-315.
• Roettger. D., Szymczuk. M. & Millard. J. (1979). Validation of a reading attitude scale for elementary students and an investigation of the relationship between attitude and achievement. The Journal of Educational Research, 72(3), 138-142.
• Sallabaş, M. E. (2008). İlköğretim 8 sınıf öğrencilerinin okumaya yönelik tutumları ve okuduğunu anlama becerileri arasındaki ilişki. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(16), 141-155.
• Seçilmiş, S. (1996). Anaokuluna giden ve gitmeyen erken çocukluk dönemindeki çocukların dil gelişimi ile ilgili becerilerin incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi.
• Shapiro, J. (1980). Primary children’s attitudes toward reading in male and female teachers’ classrooms: An exploratory study. Journal of Reading Behavior, 12, 255–257.
• Şahin-Taşkın, Ç. ve Esem-Aygün, H. (2017) İlkokul öğrencilerinin okuma tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. İlköğretim Online, 16(3), 1120-1136.
• Şen, S., Çiçekler, Y. C. ve Yılmaz, R. (2010). Okul öncesi eğitim kurumlarına devam eden ve etmeyen 5- 6 yaş çocukların üstdil becerilerinin incelenmesi. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 29(2), 37-54.
• Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Thurstone, L. L. (1928). Attidutes can be measured. The American Journal of Sociology, 33(4), 539-554.
• Tulu, Y.(2009). Ana ili Türkçe olan ve ana dili Türkçe olmayan (iki dilli) 4–7 yaş çocukların dil düzeylerine etki eden faktörlerin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Umucu-Alpoğuz, D. (2014). Algılanan ana-baba tutumlarının ilköğretim öğrencilerinin okumaya yönelik tutumlarına ve Türkçe dersi akademik başarılarına etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kırşehir: Ahi Evran Üniversitesi.
• Ülper, H. (2010). Okuma ve anlamlandırma becerilerinin kazandırılması. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Ünal. E. (2006). İlköğretim öğrencilerinin eleştirel okuma becerileri ile okuduğunu anlama ve okumaya ilişkin tutumları arasındaki ilişki. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi.
• Ünal, M. (2012). 6. Sınıf öğrencilerinin okuma tutumlarının okuduğunu anlamaya etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
• Wallbrown, F., Levine, M. & Engin, A. (1981). Sex differences in reading attitudes. Reading Improvement, 18, 226-234.