SOSYAL BİLGİLER ÖĞRETİM PROGRAMINDA YER ALAN BECERİLERİN ÖĞRETİMİNDE KULLANILABİLECEK GELENEKSEL ÇOCUK OYUNLARININ İNCELENMESİ

Yıl 2020, Cilt: 9 Sayı: 1, 413 - 424, 15.03.2020

Ayşegül Çelik

Öz

Bu araştırmanın amacı, sosyal bilgiler dersi öğretim programında yer alan becerilerin öğretiminde hangi geleneksel oyunların oynanabileceğini tespit etmektir. Araştırmada, öğretim programında yer alan becerilerin öğretiminde kullanılabilecek geleneksel çocuk oyunlarının belirlenmesi amaçlandığı için, nitel yöntem tercih edilmiştir. Araştırmanın verilerinin toplanmasında doküman incelemesi kullanılmıştır. Araştırma kapsamında, Türkiye’de 2004 yılında yaşayan geleneksel çocuk oyunları isimli eser doküman analizine kaynaklık etmiştir. Eser, Oğuz ve Ersoy (2007) tarafından hazırlanmıştır. Araştırmanın verilerinin analizinde betimsel analiz yöntemi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, sosyal bilgiler dersi öğretim programında yer alan iletişim, işbirliği, karar verme, Türkçeyi doğru, güzel ve etkili kullanma, öz denetim ve problem çözme becerilerinin öğretiminde kullanılmak üzere toplam 56 oyun tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Beceri, geleneksel çocuk oyunları, sosyal bilgiler dersi öğretim programı

Kaynakça

• Altınbulak, D., Emir, S. ve Avcı, C. (2006). Sosyal bilgiler öğretiminde eğitsel oyunların erişiye ve kalıcılığa etkisi. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 35-51.
• Anılan, H., Girmen, P., Öztürk, A. ve Koçkar, M. T. (2003). Geleneksel çocuk oyunlarının eğitimsel değeri. G. Haktanır ve T. Güler (Haz.). OMEP Dünya Konsey Toplantısı ve Konferansı Bildiri Kitabı içinde (s. 2-10). İstanbul.
• Backlund, P. ve Hendrix, M. (2013). Educational games-are they worth the effort? A literature survey of the effectiveness of serious games. In Games and Virtual Worlds for Serious Applications (VS-GAMES), 2013 5th International Conference on (s. 1-8). IEEE.
• Bakar, A., Tüzün, H. ve Çağıltay, K. (2008). Öğrencilerin eğitsel bilgisayar oyunu kullanımına ilişkin görüşleri: sosyal bilgiler dersi örneği. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 35, 27-37.
• Başal, H. A. (2007). Geçmiş yıllarda Türkiye’de çocuklar tarafından oynanan çocuk oyunları. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, XX(2), 243-266.
• Bay-Hinitz, A. K., Peterson, R. F. ve Quilitch, H. R. (1994). Cooperative games: a way to modify aggressive and cooperative behaviors ın young children. Journal of Applied Behavior Analysis, 27, 435-446.
• Bekmezci, H. ve Özkan, H. (2015). Oyun ve oyuncağın çocuk sağlığına etkisi. İzmir Dr. Behçet Uz Çocuk Hast. Dergisi, 5(2), 81-87.
• Bozkurt, E. (2017). Çocuk oyunları ile değerler eğitimi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Çakırer Özservet, Y. (2015). Geleneksel çocuk oyunları için sokak temelli geleneksel oyun alanlarının yeniden keşfi. I. Uluslararası Türk Dünyası Çocuk Oyun ve Oyuncakları Kurultayı bildiriler kitabı içinde (s. 264-269). Ankara: Pegem Akademi.
• Fırat, H. (2019). Çizgi filmlerde çocuk gerçekliği: Niloya örneği. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 8(2), 1007-1033.
• Gareau, S. ve Guo, R. (2009) .All work and no play reconsidered: the use of games to promote motivation and engagement in instruction, International Journal for the Scholarship of Teaching and Learning, 3(1), 1-12.
• Gedik, M. (2017). Ortaokul 2. sınıf öğrencilerinin okuma becerilerinin geliştirilmesinde eğitsel oyunların başarı ve kalıcılığa etkisi. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi [TAED], 58, 453-464.
• Genç, M., Genç, T. ve Yüzüak, A. V. (2012). Kavram yanılgılarının oyunlarla tespiti: tabu oyunu. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(20), 581-591.
• Glenn, N. M., Knight, C. J., Holt, N. L. ve Spence, J. C. (2012). Meanings of play among children. Chilhood, 20(2), 185-199.
• Gülsoy, T. (2013). 6. Sınıf öğrencilerinin kelime hazinesinin geliştirilmesinde eğitsel oyunların etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Niğde: Niğde Üniversitesi.
• Hacısalihoğlu Karadeniz, M. (2017). Geleneksel çocuk oyunlarının matematiğe uyarlanması ve uygulanması sürecindeki kazanım ve problemlere bir bakış. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(6), 2245-2262.
• Hazar, Z. ve Altun, M. (2018). Eğitsel oyunlara yönelik öğretmen görüşleri ve yeterliliklerinin incelenmesi. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(1), 52-72.
• Isenberg J. P. ve Quisenberry N. (2002). Play: Essential for all children (A position paper of the Association for Childhood Education International). Childhood Education, 79(1), 33-39.
• Karabağ, G. ve Aydoğan, O. (2015). Oyun yöntemiyle tarih öğretiminin öğrenci erişisine ve kalıcılığa etkisi. Türk Tarih Eğitimi Dergisi, 4(1), 67-88.
• Koçyiğit, S., Tuğluk, M. N. ve Kök, M. (2007). Çocuğun gelişim sürecinde eğitsel bir etkinlik olarak oyun. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, 16, 324-342.
• Kumar, R. ve Lightner, R. (2007). Games as an interactive classroom technique: perceptions of corporate trainers, college instructors and students. International Journal of Teaching and Learning in Higher Education, 19(1),53-63.
• Mann, C. (2003).Analysis or anecdote? Defending qualitative data before a sceptical audience. Christina Hughes (Ed.). Dıssemınatıng Qualıtatıve Research In Educatıonal Settıngs içinde (s. 66-78). Berkshire: Open University Press.
• Matysiak Szóstek, A., ve Soute, I. (2010). Support of social skill development in children age 7-10 through technology aided games. Proceedings of the Conference: Interfejs użytkownika - Kansei w praktyce içinde (ss. 53–62). Warsaw: Wydawnictwo PJWSTK.
• Merriam, S. B. (2013). Nitel veri analizi. Sabiha İşçi, Özge Öztekin (Çev.). Nitel Araştırma Desen ve Uygulama İçin Bir Rehber içinde (s.161-198). Ankara: Nobel Yayıncılık. Milllî Eğitim Bakanlığı MEB (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim programı (İlkokul ve Ortaokul 4,5,6 ve 7. Sınıflar). http://mufredat.meb.gov.tr/Dosyalar/201812103847686-SOSYAL%20B%C4%BOLG adresinden edinilmiştir.
• Nicolopoulou, A. (2004). Oyun, bilişsel gelişim ve toplumsal dünya: Piaget, Vygotsky ve sonrası. Melike Türkan Bağlı (Çev.). Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 37(2), 137-169.
• Oğuz, M. Ö. ve Ersoy, P. (2007). Türkiye’de 2004 yılında yaşayan geleneksel çocuk oyunları (Genişletilmiş 2. Baskı). Ankara: Gazi Üniversitesi THBMER Yayını.
• Orak, S., Karademir, E. ve Artvinli, E. (2016). Orta Asya’daki zekâ ve strateji oyunları destekli öğretime dayalı uygulamaların akademik başarıya ve tutuma etkisi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi (ESTÜDAM) Eğitim Dergisi, 1(1), 1-18.
• Pivec, M. ve Kearney, P. (2007). Games for learning and learning from games. Organizacija, 40(6), 267-272.
• Psotka, J. (2013). Educational games and virtual reality as disruptive technologies. Educational Technology & Society, 16 (2), 69-80.
• Ritchie, J. ve Spencer, L. (1994).Qualitative data analysis for applied policy research. Alan Bryman, Robert G. Burgess (Ed.). Analyzing Qualitative Data içinde (s. 173-194). London: Routledge.
• Savaş, E. ve Gülüm, K. (2014). Geleneksel oyunlarla öğretim yöntemi uygulamasının başarı ve kalıcılık üzerine etkisi. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 183-202.
• Schensul, J. J. (2008). Documents. Lisa M. Given (Ed). The Sage Encyclopedia Of Qualitative Research Methods Volumes 1&2. içinde (s.232). California: SAGE Publications.
• Soute, I., Markopoulos, P. ve Magielse, R. (2010). Head Up Games: combining the best of both worlds by merging traditional and digital play. Pers Ubiquit Comput, 14, 435-444.
• Sönmez, V. ve Alacapınar, F. G. (2017). Örneklendirilmiş bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık.
• Sümbüllü, Y. Z. ve Altınışık, M. E. (2016). Geleneksel çocuk oyunlarının değerler eğitimi açısından önemi. ETÜ, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(2), 73-85.
• Turan, M. ve Çalışkan, E. F. (2015). Organik oyunlar ve organik oyun alanları. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. XIV. Uluslararası Katılımlı Sınıf Öğretmenliği Eğitimi Sempozyumu (21-23 Mayıs 2015) Özel Sayısı. 91-96.
• Uğurel, I. ve Moralı, S. (2008). Matematik ve oyun etkileşimi. GÜ, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28(3), 75-98.
• Uygun, K. ve Arıkan, A. (2019). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının iletişim becerilerinin incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 8(4), 2256-2281.
• Varan, S. (2017). İlkokul 4. sınıf öğrencilerinin zihinsel sözlüğünü geliştirmede eğitsel oyunların etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Bartın: Bartın Üniversitesi.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2013). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yücel, A. S. ve Gündoğdu, C. (2012). İlköğretim ve ortaöğretimde geleneksel çocuk oyunları. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.