TÜRKÇE ÖĞRETMENLERİNİN DUYGUSAL ZEKÂLARI İLE İLETİŞİM BECERİLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 1, 221 - 238, 15.03.2023

Suna Özcan

https://doi.org/10.7884/teke.5667

Cited By: 1

Öz

Gerek toplumsal alanda gerekse mesleki yaşamda iletişim ile duygu
durumunun iyi yönetilmesi kişinin yaşam doyumunda önemli bir yere sahiptir.
Özellikle sosyal bir meslek olan öğretmenlikte iletişim ile duygusal zekâ
durumu oldukça önemlidir. Öğretmenlerin duygusal zekâları ile iletişim
becerileri arasındaki ilişki onların öğrencilere olan yaklaşımlarını, mesleki
başarılarını etkileyebilmektedir. Bu hususlardan hareketle bu araştırmada
Türkçe öğretmenlerinin duygusal zekâları ile iletişim becerileri arasındaki
ilişkinin belirlenmesi amaçlanmıştır. İlişkisel tarama modeline dayalı olan bu
çalışmaya 284 gönüllü Türkçe öğretmeni katılmıştır. Ölçme aracı olarak
Reuven Bar-On (1997) tarafından geliştirilen ve Mumcuoğlu (2002) tarafından
Türkçeye uyarlanan duygusal zekâ envanteri (EQ-i) ile Huang ve Lin (2018)
tarafından geliştirilen ve Çinpolat, Çıkrıkçı (2021) tarafından Türkçeye
uyarlanan Kişilerarası İletişim Yetkinliği Envanteri (KİYE) kullanılmıştır.
SPSS 22.0 programı ile yapılan analiz sonuçlarına göre, Türkçe
öğretmenlerinin iletişim becerileri ile duygusal zekâ düzeyleri arasında anlamlı
ilişki vardır.

Anahtar Kelimeler

Duygusal zekâ, İletişim becerileri, Türkçe öğretmenleri

Kaynakça

• Acar, F. T. (2001). Duygusal zekâ yeteneklerinin göreve yönelik ve insana yönelik liderlik davranışları ile ilişkisi: Banka şube müdürleri üzerine bir alan araştırması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Akan, Y. & Günek, A. (2021). Üniversite öğrencilerinin iletişim ve problem çözme beceri düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi: Muş Alparslan Üniversitesi örneği. Üniversite Araştırmaları Dergisi, 4(1), 44-52.
• Akyol, P. (2019). Farklı fakültelerdeki öğrencilerin iletişim becerilerinin karşılaştırılması. Spor Eğitim Dergisi, 3(3), 71-77.
• Alparslan, Ş., Görmüş, S. & Gülfiz, E. (2013). İşletme bölümü öğrencilerinin iletişim becerilerinin cinsiyet rolleri bağlamında incelenmesi. Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(1), 109-128.
• Alyılmaz, C. (2010). Türkçe öğretiminin sorunları. Turkish Studies, 5(3), 728-749.
• Baltaş, Z. (2006). İnsanın dünyasını aydınlatan ve işine yansıyan ışık duygusal zeka. İstanbul: Remzi Kitapevi.
• Bar-On, R. (2006). The Bar-On model of emotional-social intelligence (ESI). Psicothema, (8), 13-25.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. & Demirel, F. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
• Cherniss C. (2002). Emotional intelligence and good Community. American Journal of Community Psychology, 30(1): 1-11.
• Çıkrıkçı, Ö. & Çinpolat, E. (2021). Kişilerarası iletişim yetkinliği envanterinin (KİYE) Türkçeye uyarlanması. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (AEÜSBED), 7(2), 757-775.
• Çuhadar, C., Özgür, H., Akgün, F. & Gündüz, Ş. (2014). Öğretmen adaylarının iletişim becerileri ve iletişimci biçimleri. Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 15(1), 295-311.
• Demir, C., & Yapıcı, M. (2007). Ana dili olarak Türkçenin öğretimi ve sorunları. Sosyal Bilimler Dergisi, 9(2), 177-192.
• Demir, T. (2010). Konuşma eğitiminde benmerkezci konuşmaya yönelik bir deneme. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(2), 415-430.
• Dewey, J. (1916). School and society: An introduction to the philosophy of education. Michigan: Macmillan.
• Durukan, E., & Maden, S. (2010). Kavram haritaları ile not tutmanın ilköğretim öğrencilerinin dinlediğini anlama becerisi üzerine etkisi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 1(2), 63-70.
• Elkatmış, M. & Ünal, E. (2014). Sınıf öğretmeni adaylarının iletişim beceri düzeylerine yönelik bir çalışma. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(1), 107-122.
• Ergin, H. (2004). Okul öncesi dönem çocukları için iletişim becerileri ölçeklerinin geçerlik, güvenirlik ve norm çalışması. HAYEF Journal of Education, 1(2), 181-199.
• Gemalmaz, E. (2010). Türkçenin derin yapısı. Ankara: Belen Yayıncılık.
• Goleman, D. (1999). Duygusal zekâ: Neden IQ’dan daha önemlidir? (Çev. B.S. Yüksel). İstanbul: Varlık.
• Goleman, D. (2007). Social intelligence. New York: Random House.
• Goleman, D. (2011). The brain and emotional intelligence: New insights. Regional Business, 94.
• Gündüz, O. & Şimşek, T. (2014). Uygulamalı konuşma eğitimi. Ankara: Grafiker Yayınları.
• Güvenç, Z. (2012). Sınıf öğretmenlerinin duygusal zekâları ile yansıtıcı düşünme becerileri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Denizli: Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Huang, Y. C. Lin, S. H. (2018). An inventory for assessing interpersonal communication competence of college students. British Journal of Guidance & Counselling, 46(4), 385- 401.
• Kabar, M. (2017). Lise öğretmenlerinin işe bağlılık düzeyleri ile duygusal zekâ düzeyleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi. İstanbul: Nobel Yayıncılık.
• Karatekin, K., Sönmez, Ö. F., & Kuş, Z. (2012). İlköğretim öğrencilerinin iletişim becerilerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7(3), 1695-1708.
• Koçyiğit, M. (2016). Etkili iletişim ve duygusal zekâ. İstanbul: Eğitim Yayınevi.
• Korkut F. (2005). Yetişkinlere yönelik iletişim becerileri eğitimi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 143-149.
• Köse, A. ve Yılmaz, Y. (2011). Öğretmen adaylarının okuma tutumlarının farklı değişkenlere göre değerlendirilmesi. 1. Uluslararası Türkçe Eğitimi Öğrenci Kongresi Bildirileri. Gazi Üniversitesi, 29-30 Eylül 2011, Ankara, s. 186-195.
• Kuzu, A. (2008). Hemşirelik öğrencilerinin duygusal zekâ ve iletişim becerilerinin eşdeğer öğrenim gören öğrencilerle karşılaştırmalı olarak değerlendirilmesi, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Düzce: Düzce Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
• Mert, O. (2002). Kutadgu Bilig’de hâl kategorisi. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Milli, M. S. & Yağcı, U. (2017). Öğretmen adaylarının iletişim becerilerinin incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(1), 286-298.
• Monette, D. R., Sullivan, T. J. & De Jong, C. R. (1990). Applied social research. New York: Harcourt Broce Jovanovich.
• Mumcuoğlu Ö. (2002). Bar-On duygusal zekâ testinin Türkçe dilsel eşdeğerlik, güvenirlik ve geçerlik çalışması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Nazik, M. H., & Bayazıt, A. (2004). İlköğretimlerde tüketici ve aile bilimleri eğitiminin önemi. XII. eğitim bilimleri kongresi bildirileri. Ankara: Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Yayını.
• Ocak, G. & Erşen, Z. B. (2015). Öğretmen adaylarının iletişim becerileri algılarının incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(33), 1-99.
• Oya T., Manola E. & Greenwood J. (2004). The infulence of personality and anxiety on the oral performance of Japanese speakers of English, Applied Cognitive Psychology, 18, 841- 855.
• ÖYEGM, MEB (2006). Öğretmenlik mesleği genel yeterlikleri. Electronic Journal, 15. Şahin Akgün Z. & Özdemir Kardaş F. (2015). Hemşirelerin iletişim ve empati beceri düzeylerinin belirlenmesi, JAREN, 1(1), 1-7.
• Sevindik, F., Uncu, F., & Dağ, D. G. (2012). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin duygusal zekâ düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi, 26(1), 21-26.
• Shapiro, L. E. (2002). Yüksek EQ’lu bir çocuk yetiştirmek (Çev. Ü. Kartal). İstanbul: Varlık.
• Sternberg, R. J. (1997). The concept of intelligence and its role in lifelong learning and success, American Psychology, 52(10), 1030-1037.
• Üstüner, M. (2004). Geçmişten günümüze Türk eğitim sisteminde öğretmen yetiştirme ve günümüz sorunları. İnönü Üniversitesi, Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(7), 63-82
• Uğurlu, C. T. (2013). Öğretmenlerin iletişim becerisi ve empatik eğilim davranışlarının çocuk sevme düzeyleri üzerine etkisi. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3(2), 51-61.
• Uzunsakal, E., & Yıldız, D. (2018). Alan araştırmalarında güvenilirlik testlerinin karşılaştırılması ve tarımsal veriler üzerine bir uygulama. Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi, 2(1), 14- 28.
• Zıllıoğlu, M. (1998). İletişim çatışmaları ve empati. İstanbul: Remzi Kitabevi.