MÜLTECİ ÇOCUKLARA İLİŞKİN TÜRKİYE’DE YAPILAN TEZLERİN İNCELENMESİ

Yıl 2023, Cilt: 12 Sayı: 4, 1792 - 1806, 15.12.2023

Ayşe Duran Yılmaz

https://doi.org/10.7884/teke.1319625

Öz

Bu çalışma 2010-2022 yılları arasında Türkiye’de mülteci çocuklarla ilgili yapılan tezlerin incelenmesi amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu kapsamda Ulusal Tez Merkez’inde erişime açık olan 157 tez incelenmiştir. Bu çalışmanın yöntemi nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması modelidir. Araştırmanın analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma kapsamında ele alınan tezler, yapıldığı yıl, tür, araştırmanın yöntemi, araştırmanın amacı, çalışma grubu, çalışma grubunun yaşı, çalışma grubunun cinsiyeti, etnik kimliği ve çalışmanın yapıldığı il bağlamında incelenmiştir. İnceleme sonucunda elde edilen bulgular frekans ve yüzde değerler şeklinde tablolar da sunulmuştur. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre en fazla yüksek lisans düzeyinde ve 2019 yılında mülteci çocuklarla ilgili tezlerin yapıldığı görülmüştür. Yöntem olarak ise en fazla nitel araştırma yönteminin kullanıldığı belirlenmiştir. Araştırmaların amaçları ise eğitim, sosyal uyum, psikolojik, sağlık ve diğer olmak üzere beş kategoride incelenmiştir. Tezlerdeki çalışma gruplarının etnik kimlikleri incelendiğinde ise en fazla Suriyelilerin yer aldığı görülmüştür. Araştırma sonucunda ayrıca en fazla İstanbul’da bulunan mülteci çocuklara yönelik tezlerin yapıldığı belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Mülteci çocuk, Lisansüstü tezler, Türkiye, doktora tezler, yüksek lisans tezler, tez inceleme

THE ANALYSIS OF THE GRADUATE THESES RELATED TO REFUGEE CHILDREN IN TÜRKİYE

Öz

This study aims to investigate the graduate theses between the years of 2010 and 2022 about refugee children in Türkiye. In this regard, 157 theses that are accessible at the Council of Higher Education's Databases of the National Thesis Center were examined. The method of this research was case study, and content analyses were used. The theses included in the study have been analyzed concerning the years they were published, the kind of thesis, the research techniques, the purpose of the research, the sample size, the age, gender, and ethnicity of the sample, as well as the cities where the data was gathered. The findings of the research are presented in the tables in the form of percentages and frequencies. According to the results, it was seen that most postgraduate-level theses about refugee children were made in 2019. As a method, it was determined that the most qualitative research method was used. The aims of the research were examined in five categories: education, social cohesion, psychology, health, and others. When the ethnic identities of the study groups in these theses were examined, it was seen that most Syrians
were present. As a result of the research, it was also determined that most of
these were conducted for refugee children in İstanbul.

Anahtar Kelimeler

refugee children, dissertations, Türkiye, doctoral dissertations, master’s thesis, theses examination

Kaynakça

• Alkar, E. ve Atasoy, E. (2020). Türkiye’de göç üzerine yapılan doktora tezlerine yönelik bir içerik analizi. TESAM Akademi Dergisi, 7(1), 67-89. doi:10.30626/tesamakademi.696174
• Akpınar, T. (2017). Türkiye’deki Suriyeli mülteci çocukların ve kadınların sosyal politika bağlamında yaşadıkları sorunlar. Balkan ve Yakın Doğu Sosyal Bilimler Dergisi, 3(3), 16-29.
• Altındiş, M. (2013). Türkiye’de mülteciler, salgın hastalıklar ve korunma. Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi, 28, 64-67.
• Angel, B., Hjern, A. & Ingleby, D. (2001). Effects of war and organized violence on children: A study of Bosnian refugees in Sweden. American Journal of Orthopsychiatry, 71(1), 4-15. doi:10.1037/0002-9432.71.1.4
• Apak, H. (2018). Türkiye’de sosyal hizmet lisansüstü tezlerinin göç bağlamında değerlendirilmesi, Kadim Akademi SBD, 2(2), 123-135.
• Başar, M., Akan, D. ve Çiftçi, M. (2018). Mülteci öğrencilerin bulunduğu sınıflarda öğrenme sürecinde karşılaşılan sorunlar. Kastamonu Education Journal, 26(5), 1571-1578. doi:10.24106/kefdergi.427432
• Betts, A. ve Kaytaz, E. (2009). National and international responses to the Zimbabwean exodus: Implications for the refugee protection regime. New Issues in Refugee Research, Research Paper No. 175. July. UNHCR.
• Bloor, M. & Wood, F. (2006). Keywords in qualitative methods: A vocabulary of research concepts. Londra: Sage.
• Bozkaya, H. (2021). Göç ve göçmenlerin eğitimi ile ilgili Türkiye’deki doktora tezlerinin incelenmesi: bir içerik analizi çalışması. Milli Eğitim Dergisi, 50(1), 1013-1030. doi:10.37669 millieğitim.960008
• Collet, B. (2010). Sites of refuge: Refugees, religiosity, and public schools in the United States. Educational Policy, 24(1), 189–215.
• Çelebi, C., Ergül, E., Usta, B. ve Mutlu. M. (2019). Türkiye’de yabancılara Türkçe öğretimi alanında hazırlanmış lisansüstü tezler üzerine bir meta-analiz çalışması. Temel Eğitim Dergisi, 1(3), 39-52.
• Çolak, İ. ve İşeri, E. T. (2022). Okul yöneticilerine göre sığınmacı öğrencilerin eğitim sorunları. Uluslararası Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2022(18), 93-113. doi:10.46778/goputeb.1027707
• Dalhouse, D. W. & Dalhouse, A. D. (2009). When two elephants fight the grass suffers: Parents and teachers working together to support the literacy development of Sudanese youth. Teaching and Teacher Education, 25, 328–335. doi:10.1016/j.tate.2008.07.014
• Hart, C. (2000). Doing a literature review.releasing the social science research imagination. London: SAGE Publications.
• Hodes, M. (2000). Psychologically distressed refugee children in the United Kingdom. Child Psychology & Psychiatry Review, 5(2), 57–68. doi:10.1017/S136064170000215X
• Karasar, N. (1994). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavram, ilkeler, teknikler. 3A Araştırma Eğitim Danışmanlık.
• Kardeş, S. (2021). Türkiye’de eğitim alanında mültecilerle ilgili yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 50(1), 837-855. doi:10.37669/milliegitim.882612
• Lee, M., Wu, T., & Tsai, C. (2009). Research trends in science education from 2003 to 2007: A content analysis of publications in selected journals. International Journal of Science Education, 31(15), 1999-2020. doi:10.1080/09500690802314876
• McKenzie, D., & Rapoport, H. (2011). Can migration reduce educational attainment? Evidence from Mexico.Journal of Population Economics, 24(4), 1331-1358. doi:10.1007/s00148-010-0316-x
• Merriam, S. B. (1988). Case study research in education: A qualitative approach. San Francisco, CA, US: Jossey-Bass.
• Oikonomidoy, E. (2010). Zooming into the school narratives of refugee students. Multicultural Perspectives, 12(2), 74-80. doi:10.1080/15210960.2010.481186
• Paksoy, S. ve Karadeniz, M. (2016). Kilis'te çalışan Suriyeli sığınmacıların sosyoekonomik yapısı üzerine bir araştırma. Electronic Journal of Social Sciences, 15(58). doi:10.17755/esosder.81867
• Patiadino J. M. (2008). Identifying a theoretical perspective to meet the educational needs of twice-migrated sudanese refugees. Journal of Ethnographic & Qualitative Research, 2, 197-204.
• Rah, Y., Choi, S., & Nguyễn, T. S. T. (2009). Building bridges between refugee parents and schools. International Journal of Leadership in Education, 12(4), 347-365. doi: 10.1080/13603120802609867
• Roxas, K. (2010). Who really wants “the tired, the poor, and the huddled masses” anyway?: Teachers’ use of cultural scripts with refugee students in public schools. Multicultural Perspectives, 12(2), 65-73. doi:10.1080/15210960.2010.481180
• Roxas, K. (2011). Tales from the front line: Teachers’ responses to Somali Bantu refugee students. Urban Education, 46(3), 513-548. doi:10.1177/0042085910377856
• Salı, G. ve Şeker, S. (2023). Mülteci öğrencilerin eğitim sorunlarının incelenmesi: Yozgat ili örneği. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(2), 977-1004. doi:10.17240/aibuefd.2023...-881054.
• Sarıer, Y. (2020). Türkiye’de mülteci öğrencilerin eğitimi üzerine bir meta-sentez çalışması: sorunlar ve çözüm önerileri. Eğitimde Yeni Yaklaşımlar Dergisi, 3(1), 80-111.
• Stellinga-Boelen, A. A., Storm, H., Wiegersma, P.A. et al. (2007). Iron deficiency among children of asylum seekers in the Netherlands. J Pediatr Gastroenterol Nutr; 45,591-595 doi:10.1097/MPG.0b013e31810e76a5
• Szilassy, E., & Árendás, Z. (2007). Understandings of ‘difference’in the speech of teachers dealing with refugee children in Hungary. Journal of Ethnic and Migration Studies, 33(3), 397-418. doi:10.1080/13691830701234525
• Şahin, H. (2020). Göç olgusu, mülteci çocukların eğitimi ve Suriyeli mülteci çocukların Türk eğitim sistemine entegrasyonu süreci.Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, 9(1), 377-394.
• Şeker, B. D. ve Aslan, Z. (2015). Eğitim sürecinde mülteci çocuklar: Sosyal psikolojik bir değerlendirme. Journal of Theoretical Educational Science, 8(1), 86-105. doi:10.5578/keg.8234
• Şener, D. K. ve Ocakçı, A. F. (2014). Yoksulluğun çocuk sağlığı üzerine çok boyutlu etkileri. Ankara Sağlık Hizmetleri Dergisi, 13(1), 57-68. doi:10.1501/Ashd_0000000098
• Tatlıcıoğlu, O. ve Hıdır, A. (2018). “Suriyeliler” hakkında yapılan lisansüstü tezler üzerine bir inceleme. Sosyal Politika Çalışmaları Dergisi, 227-254. doi:10.21560/spcd.vi.437580
• Uluocak, G. P. (2009). İç göç yaşamış ve yaşamamış çocukların okula uyumu. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 26(2), 35-44.
• Yerli, G. (2018). Türkiye'de göç ve mülteci konusunda yapılmış lisansüstü akademik faaliyetler üzerine bir inceleme. The Journal, 11(57). doi:10.17719/jisr.2018.2451