Bu çalışma, iklim değişikliğinin Türk edebiyatındaki temsiline Buket Uzuner’in Hava (2018) romanı üzerinden odaklanmaktadır. İklim krizinin geniş zaman ve mekân ölçekleri, edebi anlatımı zorlaştırmaktadır. Hava, ekolojik bilinç uyandırmak için Türk şamanistik geleneklerinden yararlansa da küresel ve sistemik iklim süreçleri yerine yerel çevresel bozulmalara odaklanarak temsil gücünü sınırlar. Spekülatif iklim kurmacasının sıklıkla kullandığı doğrusal olmayan yapılar yerine, Hava anlık insan deneyimlerine dayalı klasik bir anlatıyı benimser. Bu yaklaşım, iklim krizinin yavaş şiddetini ve yapısal dönüşümlerini yansıtmasını zorlaştırır. Roman, yerel anomalileri küresel krizle ilişkilendiremez ve kırılgan topluluklar üzerindeki orantısız etkileri tam olarak ele almaz. Bu çalışma, Türk iklim edebiyatının gezegensel ölçekteki iklim gerçekliğini daha etkili temsil edebilmesi için spekülatif ögeler, insan-dışı öznellik ve yenilikçi anlatım biçimlerini içermesi gerektiğini savunur.
Hikâye anlatıcılığı iklim değişikliği iklim kurgu çağdaş Türk edebiyatı
This study explores how climate change is represented in Turkish literature through Buket Uzuner’s Hava (2018). Climate change’s vast temporal and spatial dimensions challenge literary depiction. Hava draws on Turkish shamanistic traditions to revive ecological awareness but centers on localized environmental disruptions, limiting its engagement with global, systemic climate processes. Unlike speculative climate fiction that uses non-linear structures to depict climate change’s slow violence, Hava employs a conventional narrative focused on immediate human experiences. This restricts its ability to represent structural transformations and global interconnections. The novel’s portrayal of local anomalies lacks connection to transnational climate crises and overlooks the unequal impacts on marginalized communities. The study argues that Turkish climate fiction should incorporate speculative elements, non-human agency, and experimental narrative techniques to better reflect the planetary scale and temporal complexity of climate change. Expanding literary strategies is essential for a more effective and inclusive climate discourse in Turkish literature.
Storytelling climate change cli-fi contemporary Turkish literature
Birincil Dil | İngilizce |
---|---|
Konular | Edebi Çalışmalar (Diğer) |
Bölüm | Makaleler |
Yazarlar | |
Yayımlanma Tarihi | 15 Eylül 2025 |
Gönderilme Tarihi | 21 Şubat 2025 |
Kabul Tarihi | 24 Nisan 2025 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2025 Cilt: 14 Sayı: 3 |