HERAKLEİTOS’UN ADALET GÖRÜŞÜ

Yıl 2015, Sayı: 2, 51 - 63, 01.01.2015

Çetin Türkyılmaz

Öz

Bu yazıda Herakleitos’un adalet ve adaletsizliğe dair fikirleri onun varlık kavrayışı çerçevesinde ortaya konmaktadır. Herakleitos’un varlık kavrayışı ise kavga ve savaşın bir sonucu olarak ortaya çıkan kosmik bir uyuma (ya da, başka sözcüklerle, “denge” ve “düzen”e) işaret eden çeşitli kavramlara dayanır ve onun adalet görüşü bu varlık kavrayışından bağımsız değildir. Öte yandan, bu fikirler çerçevesinde, adalet ve adaletsizliğin, yani “dike/dikaiosyne” ve “adikia”nın anlamının, Antik Yunan tinselliğinin, Herakleitos, Anaksimandros ve Platon’un adalet ve adaletsizliğe dair fikirlerini de içerecek şekilde, tüm teorik aktivitelerde belirleyici olduğu bir bağlamda ortaya çıktığını göstermeye çalışacağım. Ayrıca, bazı felsefe tarihlerinde, onlar Herakleitos’un adalet görüşünü hukuksal ya da etik bağlamda ortaya konan bir fikre dayandırdıklarında, bu varlık kavrayışının ihmal edildiğine işaret edeceğim.

Anahtar Kelimeler

Adalet, adaletsizlik, adikia, Herakleitos, varlık, uyum, savaş, kavga, Anaksimandros, Platon

HERAKLITUS’ VIEW OF JUSTICE

Öz

In this writing, Heraclitus’ ideas about justice and injustice is set out in relation to his conception of being. Heraclitus's conception of being is based on some concepts that point out a cosmic harmony (or, in other words, "balance" and "order") which occurs as a result of struggle and war and, his view of justice is not independent of this conception of being. On the other hand, in the framework of these ideas, I will also try to show that the meaning of “justice” and “injustice”, that means, of “dike/dikaiosyne” and “adikia” appears in a context in which the spirituality of Ancient Greek is decisive in all theoretical activity that includes Heraclitus’, Anaximandros’ and Plato’s ideas about justice and injustice too. In addition, I would like to point out that in some history of philosophy is omitted this conception of being when they assert that Heraclitus' view of justice is based on the ethical or juridical idea.

Anahtar Kelimeler

Justice, injustice, adikia, Heraclitus, being, harmony, war, struggle, Anaximander, Plato

Kaynakça

• Arslan, Ahmet,İlkçağ Felsefe Tarihi I (Sokrates Öncesi Yunan Felsefesi), İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul, 2008.
• Derrida, Jacques,Marx’ın Hayaletleri, Alp Tümertekin (çev), Ayrıntı Yayınları, İstanbul, Diels, Hermann,Die Fragmente der Vorsokratiker, Erster Band, Ed: Walther Kranz, Weidmann, Germany, 1974.
• Diogenes Laertius, Bion kai gnomon ton en philosophia eudokimesanton ton eis deka to ekton II, Loeb Classical Library, London, 1925.
• Guthrie, William K.C. A History of Greek Philosophy, Volume I, Cambridge University Press, Cambridge 1985.
• Guthrie, William K.C. İlkçağ Felsefesi Tarihi, Ahmet Cevizci (çev), Gündoğan Yayınları, Ankara, 1999.
• Heidegger, Martin,Parmenides, G.A: 54, Vittoria Klostermann, Auflage, Frankfurt am Main, Heidegger,Martin, “Der Spruch des Anaksimander”, Holzwege, Vittorio Klostermann, Frankfurt am Main, 2003.
• Herakleitos, Fragmanlar, Cengiz Çakmak (çev), Kabalcı Yayınları, İstanbul, 2005.
• Kranz, Walter,Antik Felsefe (Metinler ve Açıklamalar), Suad Y. Baydur (çev), İstanbul: Sosyal Yayınları, 1994.
• Nietzsche, Friedrich,Also Sprach Zarathustra, Werke in drei Baenden II, Carl Hanser Verlag, München, 1955.
• Nietzsche, Friedrich, Der Wille zur Macht, Alfred Kröner Verlag, Stutgart, 1996.
• Nietzsche, F. Die Philosophie im tragischen Zeitalter der Griechen, Werke in drei Baenden III, Wissenschaftliche Buchgesellschaft, Darmstad, 1997.
• Platon, Gorgias, Mehmet Rifat-Sema Rifat (çev.), İstanbul: İş Bankası Yayınları, 2006.
• Platon,Lysis, Symposium, Gorgias, Jeffrey Henderson (ed.), Harward University Press, Cambridge, 2001.
• Platon, Nomoi (Books 1-6),Jeffrey Henderson (ed.), Cambridge: Harward University Press, Platon, Statesman, Philebos, Ion, Jeffrey Henderson (ed.), Harward University Press, Cambridge, 2001.
• Platon, Politeia (Books 1-6), Paul Shorey (ed.), Harward University Press, Cambridge, 2000.
• Rifat, Samih,Herakleitos, Bir Kapalı Söz Ustasıyla Buluşma Denemesi, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul, 2004. Theoi Greek Mythology, www.theoi.com, erişim tarihi: 201