F. H. Jacobi’nin Aydınlanmacı Rasyonalizm Eleştirisi Üzerine Bir Değerlendirme

Yıl 2020, Sayı: 12, 51 - 72, 30.01.2020

Evren Erman Rutli

Öz

Friedrich Heinrich Jacobi 18. Yüzyıl ve
19. Yüzyıl Alman felsefesi ve Aydınlanma düşüncesi açısından oldukça önemli bir
filozoftur. Özellikle Kant ve Spinoza felsefesinde ortaya çıkan akıl, Tanrı ve
evren anlayışlarına getirdiği eleştirilerle Aydınlanma projesinin gidişatını
doğrudan etkilemiştir. Buna rağmen özellikle Türkçe literatürde kendisinin
felsefi pozisyonunu tahlil etmeyi amaçlayan hiçbir çalışma olmaması olumsuz bir
durumdur. Bu makalede Jacobi’nin Aydınlanmacı rasyonalizm eleştirilerine
odaklanılacak ve bu bağlamda filozofun Batı felsefe geleneği içindeki pozisyonu
tespit edilmeye çalışılacaktır. 

Anahtar Kelimeler

Jacobi, Kant, Spinozacılık, rasyonalizm

Kaynakça

• Beiser Frederick C., The Fate of Reason: German Philosophy from Kant to Fichte. London: Harvard University Press, 1987Berlin Isaiah, Against the Current: Essay in the History of Ideas, ed. Henry Hardy, Princeton and Oxford: Princeton University Press, 2013.Di Gioavanni George, “The New Spinozism”. The Edinburgh Critical History of Nineteenth-Century Philosophu içinde, ed. Alison Stone, ss.13-28. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2011Gillespie Michael. “Nihilism in the Nineteenth Century: From Absolute Subjectivity to Superhunaity” The Edinburgh Critical History of Nineteenth-Century Philosophu içinde, ed. Alison Stone, ss.278-293. Edinburgh: Edinburgh University Press, 2011Hammer Espen, German Idealism: Contemporary Perspectives, New York: Routledge Publishing, 2007.Jacobi Friedrich Heinrich, “Concerning the Doctrine of Spinoza in Letters to Herr Mendelssohn (1785)” The Main Philosophical Writings and the Novel Alwill: Friedrich Heinrich Jacobi içinde, ed. George di Giovanni, ss.339-378 Montreal&Kingston, London, Buffalo: McGill University Press, 1994.Jacobi Friedrich Heinrich, “Jacobi to Fichte” The Main Philosophical Writings and the Novel Alwill: Friedrich Heinrich Jacobi içinde, ed. George di Giovanni, ss.497-536 Montreal&Kingston, London, Buffalo: McGill University Press, 1994.Jacobi Friedrich Heinrich, “David Hume on Faith or Idealism and Realism, A Dialouge” The Main Philosophical Writings and the Novel Alwill: Friedrich Heinrich Jacobi içinde, ed. George di Giovanni, ss.253-338 Montreal&Kingston, London, Buffalo: McGill University Press, 1994.Kant Immanuel, “The Only Possible Argument in Support of a Demonstration of Existence of God, by M. Immanuel Kant” I.Kant: Theoretical Philosophy 1755-1770 içinde, ed. David Walford, ss.107-194, Cambirdge: Cambridge University Press, 1992.Kılıçarslan Eyüp Ali, “Jacobi’nin Kant Eleştirisi” Anakara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Felsefe Bölümü Dergisi, c.18, (2007) ss.107-116Larkin Edward T. “Friedrich Heinrich Jacobi: The End of Reason and the Void” Historical Reflection, Vol.26 No.3. (2000) ss.387-403Lord Beth, Kant and Spinozism: Trancendental Idealism and Immanence from Jacobi to Deleuze, Cambridge: Cambridge University Press, 2002.Pinkard Tery, German Philosophy 1760 -1860: The Legacy of Idealism, Cambirdge: Cambridge University Press, 2002.