Duygu Asena’nın "Kadının Adı Yok" Romanında Sindirella ve Narkissos Kompleksi

Yıl 2024, Sayı: 21, 23 - 41, 03.06.2024

Seher Aydın , Hilal Akça

https://doi.org/10.55256/temasa.1378488

Öz

Bireyin dünyadaki serüveni başladığından bu zamana var olan mitler, kişinin psikolojisini ve çıkmazlarını anlamak için başvurulan kaynaklardır. Mitler, kişinin hem gerçek hem de ruhsal yolculuğuna ışık tutar. Mitleri dış dünyadan iç dünyaya doğru takip etmek kişiyi psikolojiyle buluşturur. Psikoloji literatürüne giren birçok kompleks, mitolojiden doğar. Bu bağlamda psikoloji ve mitolojinin birleşiminden oluşan, mitlerin psikodinamik yöntemlerle incelenmesi sonucunda ortaya çıkan psikomitoloji bilimi de bu düşünceyi savunur niteliktedir. Psikomitoloji, bireyin ruhsal yönünü mitik öykülerle açıklayan, insanın öyküsünü arkaik insandan modern insana kadar getiren disiplinler arası bir çalışma alanıdır. Psikomitoloji, mitlere amaç, kök, neden, konu açısından yaklaşır. Buna ek olarak psikomitolojik çözümleme yöntemi olan psikanalitik uygulama psikomitolojinin alt dalıdır. Kahramanın öyküsünü, öyküdeki yerini inceler ve edebiyat, tarih, sosyoloji, biyoloji gibi alanlarla ortak çalışarak ‘ruhun öykübilimini’ oluşturur. Bu çalışmada da 1990’lı yılların siyasî-sosyal ve edebî hayatında kendini gösteren Duygu Asena’nın Kadının Adı Yok romanında psikomitoloji incelemesi yapılacaktır. Çalışmanın genel amacı Kadının Adı Yok romanındaki kahramanları psikolojik yönden tahlil etmektir. Bu tahlil yapılırken geleneksel tahlil metodunu kullanmak yerine temelini mitolojik öykülerden alan komplekslerden faydalanılacaktır. Bu sayede şahıs kadrosu tahliline yeni bir bakış açısı getirileceği, psikomitoloji alanına dikkat çekileceği varsayılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Duygu Asena, Kadının Adı Yok, Sendrom/Kompleks, Psikomitoloji, Mitoloji, Psikoloji

Destekleyen Kurum

Erciyes Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi

Proje Numarası

SYL-2022-11604

Cinderella and Narcissus Complex in Duygu Asena’s Novel “The Woman Has No Name”

Öz

Myths that have existed since the beginning of the individual's adventure in the world are the sources used to understand the psychology and predicaments of the individual. Myths shed light on one's real and spiritual journey. Following myths from the outer world to the inner world brings the person together with psychology. Many complexes that enter the psychology literature arise from mythology. In this context, the science of psychomythology, which is a combination of psychology and mythology and emerges as a result of examining myths with psychodynamic methods, also defends this idea. Psychomythology is an interdisciplinary field of study that explains the spiritual aspect of the individual through mythical stories and brings the human story from archaic humans to modern humans. Psychomythology approaches myths in terms of purpose, root, cause and subject. In addition, psychoanalytic practice, which is a psychomythological analysis method, is a sub-branch of psychomythology. It examines the story of the hero and his place in the story and creates the 'narratology of the soul' by collaborating with fields such as literature, history, sociology and biology. In this study, psychomythology will be examined in Duygu Asena's novel Kadının Adı Yok, which showed itself in the political-social and literary life of the 1990s. The general purpose of the study is to analyze the heroes in the novel “Kadının Adı Yok” from a psychological perspective. While making this analysis, instead of using the traditional analysis method, complexes based on mythological stories will be used. In this way, it is assumed that a new perspective will be brought to the analysis of the person cast and attention will be drawn to the field of psychomythology.

Anahtar Kelimeler

Duygu Asena, “Kadının Adı Yok”, Syndrome/Complex, Psychomythology, Mythology, Psychology

Proje Numarası

SYL-2022-11604

Kaynakça

• _______. “Sendrom,” Erişim 13 Ekim 2023. https://sozluk.gov.tr/
• _______. “Sendrom,” Erişim 13 Ekim 2023. https://tr.wikipedia.org/wiki/Sendrom
• Akcan, Gizem. “Psikoloji Çerçevesinde Mitoloji Olgusunun İncelenmesi” Mitoloji Araştırmaları içinde, Editör: İbrahim. Gümüş, 47-71. İstanbul: Hiper Yayın, 2019.
• Akça, Hilal. “Kemal Tahir’in Millî Mücadele Konulu Romanlarında “Seçilmiş Kahraman” ve “Büyülü Nesne”,” Türkiyat Mecmuası 29, sayı: 1 (2019): 1-23.
• Akça, Hilal. “Leyla Erbil’in Eski Sevgili Hikâyesine Psikomitolojik Bir Yaklaşım,” Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi 8, sayı: 4 (2019): 2086-2108.
• Akça, Hilal. Ataerkilliğin Manevi Kızları- Kadın Kahramanın Ölüler Diyarına İnişi. Kayseri: Kimlik Yayınları, 2022.
• Akkaya, Burcu. “Sindirella Kompleksi” Sendromların Eğitim ve Yönetime Yansımaları Mitolojiden Kurama içinde, Editör: Necati Cemaloğlu, 79-102. Ankara: Pegem Akademi, 2023.
• Asena, Duygu. Kadının Adı Yok. İstanbul: Doğan Kitap, 2021.
• Bayat, Fuzuli. Mitolojiye Giriş. İstanbul: Ötüken Neşriyat, 2019.
• Behary, Wendy, T. Narsistle Ateşkes-Benmerkezci Biriyle Ayakta Kalma ve Gelişme. Çevirenler: Melis Caner ve Nihan Azizlerli, İstanbul: Psikonet Yayınları, 2017.
• Campbell, Joseph. Kahramanın Sonsuz Yolculuğu. Çeviren: Sabri Gürses, İstanbul: Kabalcı Yayıncılık, 2013.
• Çobanoğlu, Özkul. “Mit, Mitoloji ve Edebiyat” Türk Edebiyatının Mitolojik Kaynakları içinde, Editörler: Ömür Ceylan ve Âdem Koç, 2-31. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayını, 2019.
• Dowling, Collette. Sindrella Kompleksi- Çağdaş Kadında Bağımsızlık Korkusu. Çeviren: Selçuk Budak, Ankara: Öteki Yayınevi, 1994.
• Eliade, Mircea. Mitlerin Özellikleri. Çeviren: Sema Rifat, İstanbul: Alfa Yayınları, 2018.
• Erhat, Azra. Mitoloji Sözlüğü. İstanbul: Remzi Kitapevi, 2007.
• Freud, Sigmund. Narsizm Üzerine ve Schreber Vakası. Çevirenler: Banu Büyükkal ve Saffet Murat Tura, İstanbul: Metis Yayınları, 2015.
• Freud, Sigmund. Psikanaliz Üzerine. Çeviren: A. Avni Öneş, İstanbul: Say Yayınları, 1994.
• Graves, Robert. Yunan Mitleri 1-2. Çeviren: Uğur Akpur, İstanbul: Kolektif Kitap, 2020.
• Grimal, Pierre. The Concise Dictionary of Classical Mytholog. Çeviren: A.R. Maxwell Hyslop, Oxford: Basil Blackwell Yayınları, 1990.
• Gündüz, Şafak. “Kariyer Basamaklarında Kadının Düşmanı Olarak Kendisi: Süper Anne Sendromu, Görünmez Kadın Sendromu ve Külkedisi Sendromu,” Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergisi 35, sayı: 35 (2017): 84-94.
• Gürel, Emet ve Canan Muter. “Psikomitolojik Terimler: Psikoloji Literatüründe Mitolojinin Kullanılması,” Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 7, sayı: 1 (2007): 537-569.
• Hamilton, Edith. Mitologya. Çeviren: Ülkü Tamer, İstanbul: Varlık Yayınları, 1983.
• Hooke, Samuel Henry. Ortadoğu Mitolojisi. Çeviren: Alâeddin Şenel, Ankara: İmge Kitabevi, 1993.
• Hotchkiss, Sandy. Narsistik Bir Dünyada Hayatta Kalma Rehberi. Çeviren: Ahmet Bora Pekiner, İstanbul: Kuraldışı Yayıncılık, 2014.
• Jung, Carl Gustav. İnsan ve Sembolleri. Çeviren: Ali Nahit Babaoğlu, İstanbul: Okuyan Us Yayınları, 2007.
• Lowen, Alexander. Narsisizm Gerçek Benliğin İnkârı. Çeviren: Tamer Çetin, İstanbul: Cem Yayınevi, 2016.
• Ovidius. Dönüşümler. Çeviren: İsmet Zeki Eyüboğlu, İstanbul: Payel Yayınevi, 1994.
• Parman, Talat. “Mit, Efsane, Destan, Hikâye, Anlatı, Söz, Söylem…/Sahi Neden Anlatıyoruz?” Psikomitoloji- İnsanı Öykülerinde Aramak 1 içinde, Editörler: M. Bilgin Saydam ve Hakan Kızıltan, 157-170. İstanbul: İthaki Yayınları, 2020.
• Rank, Otto. Kahramanın Doğuş Miti-Mitolojinin Psikolojik Yorumu. Çeviren: Gökçe Yavaş, İstanbul: Pinhan Yayıncılık, 2016.
• Saydam, M. Bilgin. “Mitolojinin Tarihi ve Psikomitoloji” Psikomitoloji- İnsanı Öykülerinde Aramak 2 içinde, Editörler: M. Bilgin Saydam ve Hakan Kızıltan, 11-46. İstanbul: İthaki Yayınları, 2021.
• Saydam, M. Bilgin. Deli Dumrul’un Bilinci “Türk- İslam Ruhu” Üzerine bir Kültür Psikolojisi Denemesi. İstanbul: Metis Yayınları, 2019.
• Syndulla, Hera. “Bağımsız Olmaktan Korkup Çözümü Erken Yaşta Evlilikte Bulan Kadınların Sahip Olduğu Durum: Andromeda Kompleksi,” Erişim 1 Mayıs 2023. https://onedio.com/haber/bagimsiz-olmaktan-korkup-cozumu-erken-yasta-evlilikte-bulan-kadinlarin-sahip-oldugu-durum-andromeda-kompleksi-892859
• Taş, İsmail. “Mit ve Mitik Düşüncenin Yapısı,” Dinî Araştırmalar 3, sayı: 8 (2000): 52-72.
• Twenge, Jean. M. ve W. Keith Campbell. Asrın Vebası Narsisizm İlleti. Çeviren: Özlem Korkmaz, İstanbul: Kaknüs Yayınları, 2010.
• Yıldırım, Nimet. İran Mitolojisi. İstanbul: Pinhan Yayıncılık, 2018.