Kavram Haritaları ile Öğretim Yönteminin Matematik Başarısına Etkisi: Bir Meta-Analiz Çalışması

Yıl 2020, Cilt: 2 Sayı: 3, 27 - 38, 15.07.2020

Havva Koç Sarıer

Öz

Bu araştırmada, kavram haritaları ile öğretim yönteminin, matematik başarısına etkisinin meta-analiz yöntemiyle incelenmesi amaçlanmıştır. Bu bağlamda, 2000-2019 yılları arasında ve Türkiye’de üretilen kavram haritalarının matematik başarısı üzerindeki etkisini inceleyen, dâhil edilme kriterlerine uygun 16 adet çalışma belirlenmiştir. Araştırma sonucunda, kavram haritası ile öğretim yönteminin rastgele etkiler modeline göre matematik başarısı üzerinde pozitif ve geniş düzeyde (ES=.863), bir etkiye sahip olduğu ortaya çıkmıştır. Etki büyüklüklerinin yayımlanma aralığı, yayın türü, örneklem büyüklüğü ve matematik dersi alt öğrenme alanına göre farklılık göstermediği, eğitim kademelerine göre ise anlamlı farklılık gösterdiği anlaşılmıştır. Kavram haritalarının akademik başarı üzerinde gözle görülür ve güçlü bir etkisinin olduğu birçok araştırmada olduğu gibi bu çalışmada da görülmüştür. Dolayısıyla alan uzmanları ve öğretmenler matematiğin tüm konularında, çok farklı kavram haritası modelleri geliştirilebilir ve üretilen ürünler tüm öğretmenlerin kullanımına sunulabilir.

Anahtar Kelimeler

Kavram haritası, matematik öğretimi, meta-analiz, akademik başarı

Kaynakça

• Açıkgöz Akkoç, E. (2019). Kavram haritalarının akademik başarıya etkisi: Bir meta analiz çalışması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İnönü Üniversitesi, Malatya.
• Afamasaga-Fuata'i, K. (2008). Students' conceptual understanding and critical thinking: A case for concept maps and vee-diagrams in mathematics problem solving. Australian Mathematics Teacher,64(2), 8–17.
• Altun, M. (2015). Matematik öğretimi. Bursa: Alfa Yayıncılık.
• * Ata, A. (2004). Lise 1. sınıf matematik öğretiminde kavram haritalarının farklı kullanım biçimlerinin öğrencilerin kavram haritası yapabilme düzeyi ve akademik başarılarına etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi, Malatya.
• * Ata, N. ve Adıgüzel, T. (2011). Matematik öğretiminde kavram haritalarının farklı kullanım biçimlerinin öğrencilerin kavram haritası yapabilme düzeyi ve akademik başarılarına etkisi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 803-823.
• Baki, A. ve Şahin, S. M. (2004). Bilgisayar destekli kavram haritası yöntemiyle öğretmen adaylarının matematiksel öğrenmelerinin değerlendirilmesi. The Turkish Online Journal of Educational Technology TOJET, 3(2), 91-104.
• Baroody, A. J., & Bartels, B. H. (2000). Using concept maps to link mathematical ideas. Mathematics Teaching in The Middle School. 9(5), 604-609.
• Batdı, V. (2014). The effect of a problem based learning approach on students’ attitude levels: A meta-analysis. Educational Research and Reviews, 9, 272-276.
• Baykul, Y. (2011). İlköğretimde matematik öğretimi (1–5. sınıflar). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• * Biçer, N. (2017). 7. sınıf matematik dersi çokgenler alt öğrenme alanının kavram haritası kullanılarak öğretiminin akademik başarıya etkisi ve öğrenci görüşleri. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Borenstein, M., Hedges, L. V., Higgins, J. P. T., & Rothstein, H. R. (2009). Introduction to meta-analysis. United Kingdom: John Wiley ve Sosns.
• Brinkerhoff, J. L., & Booth, G. M. (2013). The effect of concept mapping on student achievement in an introductory non-majors biology class. European International Journal of Science and Technology, 2(8), 43-72.
• * Burak, B. S. (2010). İlköğretim 6. sınıf Matematik dersi geometri öğrenme alanında kavram haritası kullanmanın öğrencilerin başarıları ve bilgilerinin kalıcılığı üzerine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• * Bütüner, S. Ö. (2006). Açılar ve üçgenler konusunun ilköğretim 7. sınıf öğrencilerine vee diyagramları ve zihin haritaları kullanılarak öğretimi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Cameron, L. (2006). Picture this: My Lesson. How LAMS is being used with pre-service teachers to develop effective classroom activities. In R. Philip, A. Voerman & J. Dalziel (Eds), Proceedings of the First International LAMS Conference 2006: Designing the Future of Learning (25-34). Sydney: LAMS Foundation.
• Card, N. A. (2011). Applied meta-analysis for social science research: Methodology in the social sciences. New York: Guilford. Chiou, C. C. (2008). The effect of concept mapping on students’ learning achievements and interests. Innovations in Education and Teaching International, 45(4), 375–387.
• Chin, J. M. C. (2007). Meta-analysis of transformational school leadership effects on school outcomes in Taiwan and the USA. Asia Pacific Education Review,8(2), 166-177.
• Clayton, L. H. (2006). Concept mapping: An effective, active teaching-learning method. Nursing Education Perspectives, 27(4), 197-203.
• Cooper, H., Hedges, L. V., & Valentine, J. C. (2009). The handbook of research synthesis and metaanalysis (2nd edition). New York: Russell Sage Publication.
• Çil, O., Kuzu, O. ve Şimşek, A.S. (2019). 2018 Ortaöğretim matematik programının revize edilmiş Bloom taksonomisine ve programın ögelerine göre incelenmesi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 16(1), 1402 1418.
• Çimer, A. ve Çimer, S.O. (2002). Öğrencilerin biyoloji konularının tekrar edilmesinde bir araç olarak kavram haritası tekniğini kullanmaya karşı tutumları. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi. 16- 18 Eylül, ODTÜ, Ankara, 65-72.
• Demirel, Ö. (2005). Öğretme sanatı ( 8. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• De Simone, C. (2007). Applications of concept mapping. College Teaching, 55(1), 33-36.
• Duman, T., Karakaya, N., Çakmak, M., Eray, M. ve Özkan, M. (2001). Konu alanı ders kitabı inceleme kılavuzu, Matematik 1-8. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Flores, R. P. (2008). Concept mapping in mathematics: Tools for the development of cognitive and non-cognitive elements. A. J. Cañas, P. Reiska, M. Åhlberg & J. D. Novak (Eds.), Concept mapping: Connecting educators. Proc. of the Third Int. Conference on Concept Mapping. Tallinn, Estonia & Helsinki, Finland.
• * Güleç, D. (2019). Üslü sayılarda işlemler konusunun kavram haritası ve zihin haritaları ile öğretimi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi, Konya.
• Gümüş, H. G. (2017). Matematik öğretiminde yaratıcı drama yönteminin öğrencilerin başarılarına, tutumlarına e öğrenmenin kalıcılığına etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Mersin Üniversitesi, Mersin.
• Hedges, L. V., & Olkin, I. (1985). Statistical method for meta-analysis. United Kingdom: Academic Press.
• Higgins, J., & Thompson, S. G. (2002). Quantifying heterogeneity in a meta‐analysis. Statistics in Medicine, 21(11), 1539 1558.
• Hunter, J. E., & Schmidt, F. L. (2000). Fixed effects vs. random effects meta-analysis models: Implications for cumulative research knowledge. International Journal of Selection and Assessment, 8(4), 275-292.
• Johnson, D. W., & Johnson R.T. (1991). Learning mathematics and cooperative learning lesson plans for teachers. Edina, Minnesota: Interaction Book Company.
• Kamble, S.K., & Tembe, B.L. (2012). The effect of concept maps on achievement and attitude in a mechanical engineering course. IEEE International Conference on Teaching, Assessment, and Learning for Engineering, Hong Kong.
• * Kaya, S. (2019). Ortaokul 7. Sınıf rasyonel sayılar konusunun öğretiminde kavram haritası kullanımının öğrencilerin akademik başarısına ve tutumuna etkisi. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• * Keskin Dinçer, S. (2015). Matematik dersinde kavram haritası kullanımı: öğrencilerin matematiksel güçleri üzerindeki etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Yıldız Teknik Üniversitesi,, İstanbul.
• Kutluca, T., Döner, M. ve Butakın, V. (2017). Rasyonel sayılar konusunun öğretiminde kavram haritasının kullanılabilirliğinin değerlendirilmesi. Adıyaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 7(1), 149-171.
• * Laçin, F. (2014). Kavram haritası ve vee diyagramının ilköğretim 8. sınıf istatistik ve olasılık konusunda öğrenci başarısına ve tutumuna etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Zirve Üniversitesi, Gaziantep.
• Littell, H. J., Corcoran, J., & Pillai, V. (2008). Systematic reviews and meta-analysis. New York: Oxford University.
• Martnez, G., Perez, L. A., Suero, I. M. & Pardo, J. P. (2013). The effectiveness of concept maps in teaching physics concepts applied to engineering education: Experimental comparison of the amount of learning achieved with and without concept maps. Journal of Science Education and Technology, 22, 204–214.
• Nair, S. M., & Narayanasamy, M. (2017). The Effects of Utilising the Concept Maps in Teaching History. International Journal of Instruction, 10(3), 109-126.
• National Council of Teachers of Mathematics (NCTM). (2000). Principles and standards for school mathematics. reston: NCTM.
• * Oğraş, A. ve Bozkurt, A. (2011). Kavram haritası ve vee diyagramı kullanımının ilköğretim 7. sınıf matematik eğitiminde öğrenci başarısına etkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 3, 1-13.
• Okursoy Günhan, F. (2009). Kavram haritaları öğretim stratejisinin öğrenci başarısına etkisi: bir meta analiz çalışması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• * Özdemir, A. (2009). İlköğretim 6. sınıf matematik dersi “kesirler” konusunun öğretiminde kavram haritası kullanımının öğrenci başarısına etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• * Özdemir, F. (2015). Ortaokul 8.sınıf kareköklü sayılar konusunun öğretiminde kavram haritası kullanımının öğrencinin akademik başarısına ve tutumuna etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Fırat Üniversitesi, Elazığ.
• Özsoy, N. ve Üzel, D. (2004). Kavram haritası ve vee diyagramı kullanımının ilköğretim 7. sınıf matematik öğretiminde öğrenci başarısına etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 15, 57-64.
• Pigott, T. (2012). Advances in meta-analysis. Chicago: Springer Science & Business Media.
• Pinto, A. J., & Zeitz, H. J. (1997). Concept mapping: A strategy for promoting meaninful learning in medical education. Medical Teacher, 19(2), 114-122.
• Polat, B. ve Doğan, N. (2015). Vee diyagramı, tanılayıcı dallanmış ağaç, kavram haritalarının matematik dersine yönelik tutum ve başarıya etkileri. Eğitimde Kuram ve Uygulama, 11(3), 851- 875.
• Rothstein, H. R., Sutton, A. J., & Borenstein, M. (2005). Publication bias in meta-analysis: Prevention, assessment and adjustments. England: John Wiley & Sons.
• Thalheimer, W., & Cook, S. (2002). How to calculate effect sizes from published research: A simplified methodology. Work-Learning Research, 1-9.
• Tuluk, G. (2015). Ortaokul matematik öğretmeni adaylarının açı kavramına ilişkin, oluşturdukları kavram haritalarının değerlendirilmesi. Türk Bilgisayar ve Matematik Eğitimi Dergisi, 6(2), 323-337.
• * Uludağ Yılmaz, D. (2019). Matematik eğitiminde kavram haritası kullanımının öğrencilerin başarıları, tutumları ve hatırlamaları üzerine etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• * Üzel, D. (2003). Kavram haritası ve V diyagramı kullanımının ilköğretim 7. Sınıf matematik öğretiminde öğrenci başarısına etkisi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi) Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• Willams, C. G. (1998). Using concept maps to assess conceptual knowledge of function. Journal for Research in Mathematics Education, 29(4), 414–421.
• Vanides, J., Yin, Y., Tomita, M., & Ruiz-Primo M. A. (2005). Using concept maps in the science classroom. Science Scope, 28(8), 27–31.
• * Yağdıran, E. (2005). Ortaöğretim 9. sınıflar fonksiyonlar ünitesinin kavram haritası kullanılarak öğretilmesi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Balıkesir Üniversitesi, Balıkesir.
• * Yılmaz, G. (2012). Çokgenler konusunun ilköğretim 7. sınıf öğrencilerine vee diyagramları ve zihin haritaları kullanılarak öğretimi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Kastamonu Üniversitesi, Kastamonu.